بازار؛ گروه استانها- جامعه عشایر استان سمنان شامل سنگسر، آرادان و ایوان‌کی، شاهرود و میامی در کنار بخش‌هایی از دامغان نقش بسزایی در تولیدات دامی، لبنیات و همچنین گردشگری و میراث غیرملموس دارند اما در کنار این توانمندی‌ها با مشکلات عدیده‌ای نیز دست‌وپنجه نرم می‌کنند که باعث شد تا نتوانند به‌خوبی درزمینهٔ ارتقای توانمندی‌های اقتصادی‌شان گام‌های اساسی بردارند.
استان سمنان دارای سه هزار و ۱۸۱ خانوار عشایری است که جمعیتی بالغ‌بر ۱۴ هزار و ۵۰۰ نفر را در سطح استان شامل می‌شود درنتیجه باید گفت عشایر در زمره اقشار تأثیرگذار در سطح استان هستند. وزیر بهداشت در سفری که به شاهرود داشت وعده کمک به عشایر را داد و گفت ۴۰۰ پایگاه بهداشت عشایری در سطح کشور افتتاح می‌شود اما هنوز از این پایگاه‌ها خبری نیست و عشایر در مناطقی چون پل ابریشم میامی و یا رضاآباد بیارجمند و مناطق پیرامون آن با دشواری‌های درمانی و بهداشتی روبرو هستند.
اجرای طرح‌های آب‌رسانی و راه
مدیرکل امور عشایری استان سمنان درباره آخرین اقداماتی که دولت درزمینهٔ کمک به عشایر داشته می‌گوید: طی سال گذشته درمجموع ۱۴ پروژه انتقال آب و آب‌رسانی به مجامع عشایری در سراسر استان اجرایی شده که شامل چهار پروژه در میامی، سه پروژه در مهدی‌شهر، سه پروژه در شاهرود، دو پروژه در سمنان، یک پروژه در دامغان و یک پروژه در سرخه است از سوی دیگر چهار پروژه در حوزه مرمت و بهسازی جاده‌های عشایری در هفته دولت سال قبل به بهره‌برداری رسید.
شش میلیارد و ۴۲۰ میلیون ریال برای اجرای چهار پروژه حوزه راه هزینه شده و هدف این طرح‌ها، کمک به ارتقای وضعیت عشایر است
مراد خادم بابیان اینکه چهار پروژه حوزه راه نیز در هفته دولت به بهره‌برداری رسید تا مجموع پروژه‌های عشایری استان در شش‌ماهه اول سال ۹۸ به ۱۸ مورد برسد، گفت: درمجموع شش میلیارد و ۴۲۰ میلیون ریال برای اجرای این پروژه‌ها هزینه شده و هدف این طرح‌ها، کمک به ارتقای وضعیت عشایر است.
وی بابیان اینکه یک میلیارد و ۷۰ میلیون ریال برای تکمیل پروژه‌های بهسازی و مرمت راه‌های عشایری هزینه شده است، می‌گوید: یکی از دغدغه‌های عشایر بحث راه و همچنین آب بود که خوشبختانه توانسته‌ایم در سال جاری بخشی از نیازهای این قشر را تأمین کنیم.
سهم عشایر از تامین لبنیات و گوشت
یک‌میلیون و ۷۰ هزار رأس دام عشایری در استان سمنان وجود دارد که حجم قابل‌توجهی را شامل می‌شود اما این دام‌ها به هر صورت نیازمند تأمین بازار محصولات لبنی و گوشتی و همچنین بیمه، تأمین علوفه، آب و ... هستند که در این زمینه نیز باید امور عشایری به کمک عشایر استان بیاید.
عشایر استان سمنان در حال حاضر ۹ هزار و ۵۰۰ تن تولید گوشت قرمز و ۱۳ هزار و ۳۰۰ تن تولید انواع مواد لبنی رادارند که کسر قابل‌توجهی از کل تولیدات استان محسوب می‌شود تولیداتی که ازلحاظ کیفیت به‌مراتب از تولیدات پاستوریزه کارخانه‌ای بهتر است و در صورت ایجاد یک بازار در پایتخت یا در شهرهایی چون سمنان و شاهرود می‌توان این محصولات را به‌طور مستقیم عرضه کرد.
انعقاد تفاهم‌نامه همکاری
از سوی دیگر ۳۲ نوع محصول لبنی از محل عشایر استان سمنان تولید می‌شود و ازآنجاکه طبق دستورات علوم پزشکی و شبکه بهداشت محصولات تولیدی عشایر در صورت داشتن استاندارد فقط قادر به ورود به بازار است متأسفانه بسیاری از این محصولات هرگز عرضه مستقیم گسترده نمی‌شوند.
تفاهم نام‌های با اداره کل استاندارد استان سمنان در راستای استانداردسازی دو محصول آروشه و چیکو عشایر این استان منعقدشده اما هنوز آن‌طور که بایدوشاید عشایر استان سمنان آثار مثبت آن را ندیده‌اند
ابتدای سال ۹۸ بود که رئیس دانشگاه علوم پزشکی سمنان از پیگیری طرحی برای استانداردسازی محصولات تولیدی عشایر خبر داد اما آن‌طور که عشایر می‌گویند فعلاً از این طرح هم خبری نیست درنتیجه عشایر استان محصولات تولیدی‌شان را فعلاً مجبور به عرضه محدود یا فروش به دلالان هستند.
جایگاه ثابت برای عشایر
بازنشسته اداره امور عشایری استان سمنان در گفتگو با خبرنگار بازار ضمن بیان اینکه احداث جایگاه ثابت برای عرضه محصولات لبنی عشایر استان موضوعی است که باید توسط مسئولان پیگیری شود، می‌گوید: بیش از یک دهه پیش‌سخن از این موضوع به میان آمد اما هنوز به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم.
احمدرضا علی محمدیان بابیان اینکه محصولات تولیدی عشایر استان سمنان در بازارهای تهران خریداران بسیاری دارند اما هرگز این شرایط عرضه مستقیم پدید نیامده است، می‌گوید: مسئولان عزم درستی برای حمایت از عشایر ندارند و وقتی صحبت از عرضه محصولات عشایر می‌شود قوانین سفت‌وسختی از سوی شبکه بهداشت و درمان پیش پای عشایر گذاشته می‌شود.
عشایر امروز نمی‌توانند محصولاتشان را به بازار ببرند چراکه اولاً نتوانسته‌ایم بازاری برای محصولاتشان تعیین کنیم
وی افزود: این موضوع درزمانی صورت می‌گیرد که واحدهای تولیدی لبنیات به‌مراتب با شرایط سهل‌تری اقدام به تولید می‌کنند.
این فعال عشایری می‌افزاید: عشایر امروز نمی‌توانند محصولاتشان را به بازار ببرند چراکه اولاً نتوانسته‌ایم بازاری برای محصولاتشان تعیین کنیم و سپس موانع فراوانی سر راهشان گذاشته‌ایم که خواه‌ناخواه نمی‌توانند از آن‌ها بگذرند.
استانداردهای سفت‌وسخت
محمدامین پارسا از تولیدکنندگان محصولات لبنی در رضاآباد خارتوران بیارجمند در گفتگو با خبرنگار بازار درباره موانع فروش محصولات لبنی می‌گوید: امروز برای تولید کره و ماست و آروشه و ... باید مکانی برای دوشیدن دام توسط مال‌داران ایجاد شود که تا یک و نیم متری زمین کاشی شده باشد آن‌هم سفید و تمیز از طرفی کف آن باید سیمانی باشد، شیر آب داشته و آب گرم در دسترس باشد و مکان تهیه پنیر و سایر محصولات در ساختمانی مجزا با همین شرایط حتی شاید کمی ستخگیرانه تر می‌بایست ایجاد شود لذا علناً شرایط آن‌قدر دشوار است که قید تولید را باید زد و درنهایت محصولات را به دوستان و آشنایان داد.
وی در پاسخ به این سؤال که آبا تولیدات لبنی عشایر توسط دولت جمع‌آوری یا خرید می‌شود، می‌افزاید: خیر؛ همین‌که دولت بگذارد ما شیرمان را بفروشیم در بسیاری مواقع خدا را هم شاکر خواهیم بود.
رعایت استانداردها سخت است
محسن قلندر محله از دیگر افرادی است که در مرتعی در جنگل ابر مشغول به کار دامداری است او نیز درباره ضرورت رعایت استانداردها می‌گوید: مکانی که بهداشت برای دوشیدن شیر می‌گوید دارای شرایطی است که کارخانه لبنیاتی در شهر هم آن را ندارد.
این تولیدکننده محصولات لبنی بیان می‌کند: کاشی و سرامیک بهداشتی، سقف بلند، جوی هادی آب، آب گرم، آب سرد و ده‌ها مورد دیگر که در وسط جنگل ما آن‌ها را از کجا فراهم کنیم از سوی دیگر موارد مطلوب باهم تداخل هم دارند مثلاً بهداشت می‌گوید سرامیک منابع طبیعی می‌گوید در جنگل نمی‌توانید بنایی بسازید که در آن بلوک و سرامیک به‌کاررفته باشد! یعنی هنوز منابع طبیعی و بهداشت و امور عشایری یک جلسه دورهم ننشسته‌اند تا همین قوانین خودشان را یک دور بررسی کنند.
مشکلات عشایر زیاد هستند
مشکلات عشایر زیاد هستند اما نقششان آن‌قدر تأثیرگذار است که هرروز اگر مسئولان در راستای رفع مشکلاتشان اقدام کنند یک روز به توسعه اقتصادی ناشی از عرضه محصولات و توانمندی‌های عشایر نزدیک می‌شویم.
عشایر مردمی هستند که همواره توانمندی‌شان توانمندی روستاها و شهرهایمان را در پی خواهد داشت اما از سوی دیگر ضعفشان هم سبب تضعیف پایه‌های شهری و روستایی می‌شود.
سال ۹۷ تسهیلات اشتغال‌زایی عشایر به ارزش ۷۲ هزار و ۷۰۰ میلیون ریال پرداخت شد که زمینه اشتغال ۸۱ نفر را در این حوزه فراهم کرده و در سال ۹۸ نیز شاهد افزایش این میزان به نزدیک ۱۰۰ نفر بوده‌ایم اما باید گفت وقتی بازاری برای تولیدات عشایر وجود ندارد تمام این محصولات تولیدی به‌واقع چاره‌ای جز عرضه به بازار دلالان ندارد که سود سرشار را برای آن گروه دارد نه تولیدکنندگان.
نظر شما