بازار؛ گروه بین الملل: نتانیاهو یک روز پیش از انتخابات پارلمانی رژیم صهیونیستی در آبان سال جاری در اقدامی تبلیغاتی مدعی شده بود که در صورت پیروزی در این انتخابات، با توافق مرزی آبی با لبنان مانند توافق سازش "اسلو" رفتار خواهد کرد. وی گفته بود توافق ترسیم مرزهای دریایی با لبنان، توافق پذیرش تسلیم در برابر حزب الله بوده است.
از سوی دیگر نتانیاهو از مخالفت شدید واشنگتن با خروج اسرائیل از این توافق آگاه است. زیرا این توافق به میانجی گری آمریکا صورت گرفته و پس از برگزاری پنج دوره مذاکره میان طرفین اسرائیلی و لبنانی بدست آمده است. بنابراین با ارزیابی کلی شرایط، اگر چه نتانیاهو مخالف این قرارداد است و احتمالا بعدها مدعی وایجاد تغییراتی در آن شود، اما بسیار بعید به نظر می رسد که از آن خارج شود
نتانیاهو که هم اکنون با پیروزی در انتخابات، نخست وزیر مامور تشکیل کابینه رژیم صهیونیستی شده است، برای زیر سوال بردن مشروعیت این توافق، دست به دامن تبلیغات انتخاباتی شده بود، اما در عین حال او نسبت به مزایای اقتصادی این توافق برای اسرائیل اشراف دارد و در جریان است که لغو این توافق آسیب های جدی به امنیت ملی رژیم صهیونیستی، منافع اقتصادی این رژیم و آینده استخراج گاز از دریای مدیترانه می زند.
از سوی دیگر نتانیاهو از مخالفت شدید واشنگتن با خروج اسرائیل از این توافق آگاه است. زیرا این توافق به میانجی گری آمریکا صورت گرفته و پس از برگزاری پنج دوره مذاکره میان طرفین اسرائیلی و لبنانی بدست آمده است. بنابراین با ارزیابی کلی شرایط، اگر چه نتانیاهو مخالف این قرارداد است و احتمالا بعدها مدعی وایجاد تغییراتی در آن شود، اما بسیار بعید به نظر می رسد که از آن خارج شود.
این در حالی است که یائیر لاپید، نخست‌وزیر پیشین اسرائیل که یکی از حامیان اصلی این توافق بوده است، اعلام کرده بود که تولید گاز طبیعی در میدان کاریش اسرائیل را به تامین‌کننده منطقه‌ای در عرصه انرژی تبدیل کرده و به مقابله با بحران انرژی در اروپا کمک خواهد کرد.
وی در جریان بازید از این میدان آن را "آینده انرژی و اقتصاد" اسرائیل نامیده و گفته بود که این میدان برای سال‌های طولانی در تامین ثبات اقتصادی و امنیت انرژی اسرائیل نقش مهمی ایفا خواهد کرد و تولید گاز در میدان کاریش مانع از جهش قیمت انرژی در اسرائیل می شود.
توافق تعیین مرزهای دریایی میان لبنان و فلسطین اشغالی پنج آبان در ساختمان نیروهای حافظ صلح سازمان ملل "یونیفل" در منطقه ناقوره واقع در جنوب لبنان بسته شد. این توافق پس از امضاشدن توسط میشل عون، رئیس جمهوری پیشین لبنان و لاپید در قالب دو نامه جداگانه از طرف لبنان و رژیم اسرائیل به عاموس هوکشتاین، نماینده آمریکا به عنوان میانجی مذاکرات طرفین سپرده شد. این توافق که با موضع محکم مقاومت اسلامی و موضع متحد مقامات لبنانی بدست آمده است، حقوق اقتصادی این کشور را از دست درازی رژیم صهیونیستی مصون می‌دارد. بر اساس توافق اخیر مرزهای دریایی لبنان و رژیم صهیونیستی خط ۲۳ به عنوان مرز دریایی دو طرف تعیین شده است و میدان گازی قانا که نسبت به میدان کاریش بزرگ تر است به طور کامل حق لبنان شناخته شده است. در مقابل میدان گازی کاریش در شمال فلسطین اشغالی در اختیار رژیم صهیونیستی قرار گرفت.
در همین راستا، اخیرا علی دعموش، معاون رئیس شورای اجرایی حزب‌الله گفته است که نتانیاهو قادر به لغو توافقنامه ترسیم مرزهای دریایی این رژیم با لبنان نیست. وی ماحصل پرونده ترسیم مرزهای دریایی برای لبنان را دستاوردی بزرگ خوانده بود که با یکپارچگی و وحدت دولت، مقاومت و مردم لبنان به دست آمده است
به عقیده صاحب نظران و تحلیلگران سیاسی این گفته های نتانیاهو آن هم تنها یک روز پیش از انتخابات پارلمانی نوعی خط و نشان تبلیغاتی و تقلا برای کسب آرای بیشتر صهیونیست ها و حمله و تضعیف رقیب اصلی خود لاپید بوده است. نتانیاهو هم چنین ضمن نکوهش شدید لاپید برای پذیرش این توافق، وی را ترسو نامیده بود و مدعی شد پذیرش شروط حزب الله در این توافق از سوی لاپید از روی ترس بوده است.
از نظر مقاومت لبنان از آنجایی که دو نهاد نظامی و امنیتی اسرائیل درمورد اهمیت این توافق در جلوگیری از جنگ در لبنان و منطقه توافق نظر دارند، نتانیاهو نمی‌تواند این مساله را نادیده بگیرد و تصمیم سیاسی در تضاد با تصمیم نظامی و امنیتی اتخاذ کند و بنابراین خروج اسراییل از این توافق بعید به نظر می رسد.
در همین راستا، اخیرا علی دعموش، معاون رئیس شورای اجرایی حزب‌الله گفته است که نتانیاهو قادر به لغو توافقنامه ترسیم مرزهای دریایی این رژیم با لبنان نیست. وی ماحصل پرونده ترسیم مرزهای دریایی برای لبنان را دستاوردی بزرگ خوانده بود که با یکپارچگی و وحدت دولت، مقاومت و مردم لبنان به دست آمده است.
از نظر مقاومت لبنان از آنجایی که دو نهاد نظامی و امنیتی اسرائیل درمورد اهمیت این توافق در جلوگیری از جنگ در لبنان و منطقه توافق نظر دارند، نتانیاهو نمی‌تواند این مساله را نادیده بگیرد و تصمیم سیاسی در تضاد با تصمیم نظامی و امنیتی اتخاذ کند و بنابراین خروج اسراییل از این توافق بعید به نظر می رسد. مساله حائز اهمیت دیگر این است که معادله مقاومتی که بر آمریکا و اسرائیل تحمیل شده است همچنان پابرجاست و این معادله ضامن اصلی تداوم این توافق است نه تعهدات آمریکا؛ چراکه آمریکا معمولا به تعهداتش پایبند نیست. به عقیده مقام های حزب الله مادامی که مقاومت حاضر، آماده، هوشیار و پیگیر است، تداوم این توافق در واقعیت تضمین می شود.
هم چنین عاموس هوکشتاین که به عنوان میانجیگر در این مذاکرات حضور داشت، اعلام کرده است که نتانیاهو، رهبر حزب لیکود که قرار است دولت آتی این رژیم را تشکیل دهد، توافق با لبنان را لغو نخواهد کرد. وی این قرارداد را توافق تاریخی خوانده و گفته است که شرکت‌های بین‌المللی سرمایه‌گذاری و استخراج را آغاز خواهند کرد و این مسئله به تحقق ثبات در منطقه کمک می‌کند و دو طرف به وعده‌های خود برای اجرای توافق و احترام به آن عمل می‌کنند.
این در حالی است که لبنان با بحران عمیق اقتصادی دست و پنجه نرم می کند و ارزش لیر این کشور به شدت کاهش یافته است. لبنان دچار خاموشی برق مداوم و قطعی آب مکرر است و هشتاد درصد لبنانی ها زیر خط فقر به سر می برند. همچنین تداوم خلاء در نهاد ریاست جمهوری لبنان در سایه پافشاری احزاب و جریان های سیاسی بر مواضع و نامزدهای خود پرونده انتخاب رئیس جمهوری جدید این کشور را وارد پیچ و خم شدیدی کرده است که تلاش ها برای عبور از آن نیاز به توافق یا تغییری در موازنه قوای داخلی دارد. بنابراین لبنان نیز به تداوم این قرارداد و استخراج گاز آن برای تامین انرژی مورد نیاز خود احتیاج مبرم دارد.
اقدام غیرقانونی اسرائیل در استخراج گاز از میدان مورد مناقشه کاریش
رژیم صهیونیستی ۲ روز پیش از امضای توافق توافق مرز دریایی با لبنان در عملیاتی غیرقانونی اکتشاف گاز را از میدان گازی مورد مناقشه کاریش آغاز کرده بود. البته پیش تر حزب الله لبنان با دفاع از منافع ملی بیروت و مقاومت در برابر زیاده‌خواهی رژیم صهیونیستی تاکید کرده بود تا زمانی که موضوع خط مرزی و سهم هر طرف مشخص نشده است این رژیم حق بهره‌برداری از میادین گازی آن را ندارد و در غیر این صورت همه اراضی و تاسیسات صهیونیست‌ها در تیررس حزب الله هستند.
اخیرا شرکت «توتال انرژین» فرانسه اعلام کرد که بعد از گذشت چندین هفته از امضای توافق عملیات اکتشاف انرژی در بلوک شماره ۹ در دریای مدیترانه را که طبق ارزیابی‌های قبلی انتظار می‌رود حاوی مقادیر زیادی گاز باشد، آغاز می‌کند. بر اساس بیانیه شرکت توتال، تولید گاز در بلوک شماره ۹ که متعلق به لبنان است آغاز می‌شود. شرکت‌های توتال‌انرژیز و اِنی به ترتیب با سهام‌های ۶۰ درصدی و ۴۰ درصدی، پیمان‌کاران بلوک ۹ هستند. شرکت نواتک روسیه نیز سابقاً بخشی از این کنسرسیوم بود، اما بر اساس گزارش‌ها در اکتبر از سرمایه‌گذاری مشترک خارج شد.
توتال‌انرژیز، اِنی و نواتک اولین شرکت‌هایی بودند که در سال ۲۰۱۸ از طرف لبنان برای فعالیت در بلوک‌های ۴ و ۹ مجوز اکتشاف فراساحلی دریافت کردند. این کنسرسیوم در ابتدای ۲۰۲۰ فعالیت خود را آغاز کرده و اولین چاه خود را تکمیل کرد، اما در آوریل گزارش داد که در اکتشاف میدانی تجاری شکست خورده است.
مرزهای جنوبی بلوک ۸، ۹ و ۱۰ لبنان تا مناطق مورد مناقشه با اسرائیل ادامه دارد. لبنان تا به امروز هیچ میدان گاز تجاری در منطقه فراساحلی خود کشف نکرده، اما در مقابل اسرائیل با آغاز فعالیت اکتشاف و بهره برداری میادین تامار، لویاتان و کاریش، دست به استخراج منابع انرژی زده است و بیم آن می رود که پیش از آغاز عملیات استخراج توسط لبنان منابع این حوزه به اتمام برسد.
کاریش در ماه گذشته به سومین تولیدکننده بزرگ انرژی در آب‌های سرزمین های اشغالی تبدیل شد، و پیش‌بینی می‌شود این میدان در سال آتی تولیدات خود را به ۶.۵ میلیارد متر مکعب افزایش دهد.
ماجرای میدان های نفتی و گازی مورد مناقشه لبنان و رژیم صهیونیستی
بیش از یک دهه قبل اعلام شد که بخش‌های شرقی دریای مدیترانه دارای منابع گازی نسبتا عظیمی است و از حدود دو سال قبل اسرائیل تلاش‌های اکتشافی خود را در این منطقه آغاز کرده است.
متعاقبا تنش مرزی میان لبنان و رژیم صهیونیستی بر سر مالکیت دو میدان گازی قانا و کاریش بالا گرفت و ایالات متحده به بهانه میانجیگری مذاکرات غیرمستقیم بین دو طرف وارد عمل شد تا بتواند موانع بر سر اکتشاف و استفاده از انرژی در شرق دریای مدیترانه را رفع کند.
در این میان حزب الله لبنان به شدت با زیاده‌خواهی رژیم صهیونیستی مخالفت کرده و به شکل‌های مختلف هشدار داده بود تا زمان مشخص نشدن مرز آبی لبنان و منطقه اقتصادی آن در دریای مدیترانه و تعیین تکلیف میدان های گازی به ویژه قانا و کاریش با هر اقدام اسرائیل از جمله اشغال پهنه دریایی، اکتشاف و استخراج به شکل‌های مختلف مقابله می‌کند.
منافع اقتصادی و مالی این منابع عظیم گازی برای کشور کوچکی مانند لبنان که با بحران‌های گوناگون سیاسی و اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کند غیرقابل چشم‌پوشی است.
پیش تر عبدالباری عطوان، تحلیلگر مطرح جهان عرب در سرمقاله ای در روزنامه رای الیوم نوشته بود لبنان در حالی با فقر و بحران های اقتصادی دست به گریبان است که دارای ذخایر گازی و نفتی به ارزش ۶۰۰ میلیارد دلار است که می‌تواند همه مشکلات آن را حل کند. استفاده از این ثروت گازی و نفتی می‌تواند سبب پرداخت همه بدهی‌های لبنان شود و رفاه عمومی حتی بیشتر از سطح رفاه در کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس برای لبنانی ها به ارمغان آورد.
البته لازم به ذکر است که در خرداد سال جاری رژیم اسرائیل عملیات اکتشاف و گام‌های ابتدایی برای بهره‌برداری از حوزه گازی کاریش را با اعزام کشتی و تاسیسات دریایی استخراج گاز آغاز کرده بود.
جایگاه و اهمیت این میدان گازی موجب شد تا لبنان که در بحران اقتصادی به سر می‌برد، در مقابل تجاوز رژیم صهیونیستی به این پروژه اقتصادی بااهمیت مقاومت کند.
گروه‌های شیعه، به ویژه سید حسن نصرالله دبیرکل حزب الله لبنان به شدت با حضور اسرائیل در کاریش مخالف بودند. پیش تر حزب الله با ارسال سه پهپاد شناسایی بر فراز این میدان و تاسیساتی که شرکت‌های پیمانکار اسرائیل در آن مسقر کردند در عمل پیام داد که چنین اقدامی را قابل قبول نمی‌داند.
حزب الله تصریح کرده بود که ابتدا باید مشکل خط مرزی حل و سهم هر طرف از این منابع تعیین شود تا لبنان هم بتواند اقدامات اقتصادی خود را آغاز کند و از منافع موجود در مدیترانه بهره‌مند شود.
نتیجه
با توجه به نیاز اسرائیل برای تامین منابع انرژی خود و حضور آمریکا به عنوان میانجی گر در مذاکرات لبنان و اسرائیل در خصوص ترسیم مرز دریایی، خروج نتانیاهو از این توافق امری بعید به نظر میرسد زیرا وی از اهمیت این توافق برای منافع ملی و اقتصادی اسرائیل آگاه است و میداند که در صورت لغو توافق با مخالفت شدید هم پیمان خود آمریکا نیز مواجه خواهد شد.
بنابراین به نظر میرسد اظهارات نتانیاهو پیش ازرسیدن به قدرت تنها برای کسب آراء بیشتر از سوی صهیونیست ها صورت گرفته است و صرفا جنبه تبلیغاتی دارد. از سوی دیگر مقام های اسراییلی آگاه هستند که با خروج از توافق و انجام اقدامات غیرقانونی خارج از توافق برای استخراج منابع گازی و نفتی مورد مناقشه با لبنان با واکنش و پاسخ محکم مقاومت لبنان به ویژه حزب الله روبرو خواهند شد که پیش تر هم حزب الله نسبت به آن هشدار داده بود.
نظر شما