بازار؛ گروه صنعت: همین چند هفته پیش بود که برخی از داروها به ویژه داروهای آنتی بیوتیک و انواع شربت های استامینوفن دچار کمبود شده بودند؛ چالشی که حتی موضوع آن به دفتر رئیس جمهور رسید و رئیسی رئیس دولت سیزدهم دستور داد با متخلفان برخورد شود و موضوع دارو و هر کمبودی در این حوزه وجود دارد به سرعت برطرف شود.
حالا هنوز کمبودهای دارویی به طور کامل برطرف نشده و نگرانی هایی از سوی داروسازان مطرح می شود، شنیده می شود برخی از بیمارستان های کشور با چالش شدید کمبود برخی از انواع تجهیزات پزشکی دست و پنجه نرم می کنند. معضلی که شاید از چشم خیلی از مردم دور بماند و همچون کمبودهای دارویی قابل لمس نباشد اما این کادر درمان هستند که به خوبی می دانند در بیمارستان چه خبر است؟
اما واقعا این روزها در بیمارستان ها و در حوزه تجهیزات پزشکی چه اتفاقی در حال وقوع است؟ برای پاسخ به این پرسش به سراغ برخی از بیمارستان ها رفتیم و از برخی از بیمارستان های استانی اطلاعات را تلفنی دریافت کردیم که خلاصه آن می شود این که تجهیزات پزشکی در حوزه های چشم پزشکی، ارتوپدی، قلب و عروق، جراحی مغز، بیهوشی و تنفسی با کمبود جدی مواجه است.
یک نفر در بخش فنی یک بیمارستان که نخواست نامی از او برده شود کمبودهای فعلی در حوزه تجهیزات پزشکی را شامل کتتر های سی وی پی، کتتر های شالدون، کتتر های همو دیالیز، نخ های تخصصی جراحی چشمی و قلب و عروق، سوند دبل جی، سوند بسکت، سوند حالب و یکسری از اقلام اورولوژی عنوان کرد.
کمبود بیش از ۲۵۰ مورد تجهیزات پزشکی
همچنین بر اساس بررسی های انجام شده از سوی خبرنگار بازار از بیمارستان های چمران، ولیعصر ناجا، بقیه الله اعظم و جماران عمده کمبودهای حوزه قلب شامل اکلودر قلب اطفال، کتتر مکش لخته، استنت دارویی، کتترهای مغزی و رادیکال، گاید وایر BMW، پیس میکر قلبی، دریچه های غیر جراحی تاوی، انواع میکروکتتر، باتری یا پیسمیکر قلبی می شود.
علاوه بر این، کمبودهای تجهیزات پزشکی در حوزه چشم نیز شامل کاست بیفرکتومی، آپاکیا محفظه خلقی، باندچشمی، باکل چشمی، رینگ کپسول چشمی، عنبیه مصنویی، ست سرم فیکو، پروب ویستکتومی خلفی می شود.
بیش از ۲۵۰ مورد تجهیزات پزشکی در بیمارستان های کشور کمیاب یا دچار کمبود شده اند
بر اساس برخی از اطلاعات منتشر شده از سوی برخی از رسانه ها و بعضی از منابع مرتبط با صنف تجهیزات پزشکی کمبودهای حوزه تجهیزات پزشکی اکنون به بیش از ۲۵۰ مورد می رسد که روند درمان را در بیمارستان های تخصصی و بزرگ مختل کرده است.
یکی دیگر از پزشکان اصفهان که ابتدا نخواست صحبت کند اما به شرط نبردن نامی از او حاضر به پاسخ شد به بازار می گوید: کتتر سی وی پی یا همان کتتر دیالیز، شالدون دیالیز، کتترهای همودیالیز، نخ های تخصصی جراحی، سوند دبل جی و یک سری دیگر از اقلام اورولوژی از جمله سوند دبل جی، سوند بسکت، سوند هاله زمینه در بازار کم است و به قیمت نجومی به فروش می رسند.
وی اضافه می کند: علاوه بر کمبودهای تخصصی در حوزه تجهیزات پزشکی هنوز بیمارستان ها با چالش تامین سرم مواجه هستند و تمام این کمبودها نتیجه تصمیماتی است که در اداره تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت گرفته می شود.
برگرداندن بیماران به خانه در نبود تجهیزات!
در این بین فرزادی، همراه یک بیمار در مرکز قلب تهران به بازار می گوید: برای بستری و درمان از ما لوازمی همچون بالون می خواستند که گفتند نداریم و یا خودتان تهیه کنید وگرنه یک هفته دیگر بیایید شاید تامین شده باشد.
این درحالی است که بر اساس گفته های این همراه بیمار، مریض قلبی او در شرایط اورژانسی به بیمارستان آورده شده بود و در شرایطی که جان او تهدید می شده گفته اند در نبود تجهیزات لازم و با چند دارو برود یک هفته دیگر برگردد!
بررسی ها را به همین جا محدود نکردیم و به سراغ بیمارستان پارس که در خیابان کشاورز قرار دارد رفتیم. شرایط در بیمارستان خصوصی پارس بهتر از بیمارستان های دیگر نبود. هر چند کارکنان این بیمارستان علاقه ای به صحبت درباره مشکلات نداشتند اما بر اساس پرس و جوهایی که انجام دادیم تمام برندهای تجهیزات پزشکی دچار کمبود هستند و استنت کاروتنوئید کمبود، استنت حنجره، استنت های عروقی ندارند یا اگر تامین می شود خیلی کم است. یک پزشک در این باره به بازار می گوید: استنت حجره را برای بیمار خودمان می خواستیم اما حتی برای خودمان هم نتوانستیم آن را در بازار پیدا کنیم.
تزریق قطره چکانی تجهیزات پزشکی برای جلوگیری از کمبود در بیمارستان ها انجام می شود
وی اضافه می کند: استنت کاروتنوئید یعنی شاهرگ و خون به مغز نمی رسد و بیمار سکته مغزی را نمی توانیم از خطر مرگ نجات دهیم. بنابراین در شرایط کمبود شاید داروها را بتوان جایگزین کرد و برای بیمار عوارض داشته باشد اما بیمار زنده می ماند تا داروی اصلی را دریافت کند اما در مورد تجهیزات پزشکی چنین امکانی وجود ندارد.
این پزشک گروه فعلی اداره کل تجهیزات پزشکی را مقصر کمبودهای پیش آمده می داند و می افزاید: در همین اداره تجهیزات پزشکی یک معاون وزیر توانست هزار و ۸۰۰ یونیت دندان پزشکی به اسم اطفال را به ستاد تدابیر ویژه معرفی کند تا ترخیص شود. شنیده ها حاکی از این است برادر زاده این معاون، رئیس اداره دندان پزشکی اداره تجهیزات پزشکی سازمان غذا و دارو است که توانسته این حجم از تجهیزات را در حوزه دندان پزشکی ترخیص کند اما در مقابل حوزه های دیگر فراموش شده اند و هر روز باید با کمبودی جدید دست و پنجه نرم کنیم.
در حال حاضر بعضی از تولیدکنندگان و تامین کنندگان، تجهیزات پزشکی موجود در انبارهایشان را جیره بندی کرده اند تا بتوانند طی سفارشات کم نیازهای بیمارستان ها را تامین کنند و مانع دپوی این تجهیزات در اوج کمبودها در یک یا دو بیمارستان خاص شوند.
توجه ویژه به واردات به جای تولید داخلی
همانطور که می دانیم یک بخش تامین تجهیزات پزشکی از طریق واردات و مابقی باید از طریق داخل تامین شود. از این رو به سراغ یک تولید کننده تجهیزات ارتوپدی رفتیم و او در خصوص چالش هایی که اداره کل تجهیزات پزشکی برای تولیدکنندگان ایجاد کرده به بازار می گوید: الان برای تامین مفصل توتال نی بیمارستان ها با چالش مواجه هستند و این کالای تجهیزات پزشکی اکنون نه از طریق واردات تامین می شود و نه مواد اولیه داریم تا تولید کنیم.
وی بردن نام خود در گزارش را دردسری برای ادامه فعالیتش می دانست اضافه می کند: تصمیم گیران تولیدکنندگان مفاصل را محدود کردند و گفتند تعداد مشخص و محدودی تولید کنید و حالا محصولات این حوزه دچار کمبود در بازار شده است. نکته قابل توجه در این حوزه نیز ارزی است که به واردات می دهند؛ برای یک پکیج زانو به صورت میانگین هزار و ۳۰۰ یورو پرداخت می کنند و طی سال جاری فقط به یک وارد کننده در این حوزه ۱۴۰ میلیون یورو برای پروتز ارز دولتی دادند. بنابراین اگر ۱۴۰ میلیون یورو را ضرب در ۳۰ هزار تومان کنید خواهید دید که فقط به یک نفر ۴ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان داده اند. این درحالی است که باید از مدیران پرسید با همین بودجه می توانستند چند کارخانه تولید پروتز در ایران راه اندازی کنند که نکردند؟
تخصیص ۴هزار ۲۰۰ میلیارد تومان به یک وارد کننده پکیج زانو در مقابل جلوگیری از تولید تولیدکنندگان داخلی!
این تولیدکننده ادامه می دهد: پکیج زانوی وارداتی هزار و ۳۰۰ یورو است اما برای تامین مواد اولیه تولید کننده داخلی فقط ۲۰۰ یورو ارز می دهند که او باید هزینه های دیگری را هم برای تولید بپردازد و در نهایت کالای ایرانی برای مصرف کننده ۸ میلیون به فروش می رسد و برای وارد کننده بیش از ۱۳ میلیون تومان است. یعنی قیمت فروش وارداتی دو برابر داخلی است.
وی با اشاره به بی توجهی اداره تجهیزات پزشکی به تولید داخل بیان می کند: از اول سال درخواست مواد اولیه کروم کبات کردم تا زانو با بهترین کیفیت تولید کنم؛ زانویی که حتی در بین اعضای خانواده خودم هم از آن استفاده می کنم اما اکنون نزدیک به هشت ماه می گذرد که ارز تامین نشده است.
نکته جالب این است که الان توتال نی، مفصل لگن در بازار دچار کمبود است و طبق صحبتی که واردکننده کرده گفته تا ۲۰ روز دیگر جنس می آید و سهمیه بندی شده است. به تولید کننده داخلی هم ارز نمی دهند تا مواد اولیه بیاورند تا تولید کنند. البته دولت تخصیص ارز را داده است اما اداره تجهیزات پزشکی همکاری مناسبی ندارد.
بر اساس گفته های این تولید کننده تجهیزات پزشکی، تولیدکنندگان نزدیک به هشت ماه است که درخواست ارز کرده اند اما دریافت نکرده اند. همچنین نزدیک ۵ ماه هم زمان می برد تا مواد اولیه از خارج از کشور وارد شود. معضلاتی که دلیل وقوع آن را از نظر او باید در اداره تجهیزات پزشکی جستجو کرد؛ چرا که مجوزها و پروانه ها دیر صادر می شود. همچنین بروکراسی که در اداره تجهیزات پزشکی روندی خیلی طولانی دارد و کسی پاسخگو نیست.
بر اساس گفته های این تولید کننده اجناسی که اکنون در حوزه تجهیزات پزشکی ارتوپدی وارد کشور می شوند هیچ کدام به اعتقاد این تولیدکننده تجهیزات پزشکی اصالت ندارند و اگر هم داشته باشند از مبدای اصلی نمی آیند. الان جنس چینی آورده اند اما در سایت وزارت بهداشت نوشته شده برند آمریکایی که در حقیقت تولید چین است.
تجهیزات پزشکی یکبار مصرف برای چند بیمار
در مورد محصولات اورولوژی جلوی واردات را گرفته اند و فقط به تولید داخل می دهند. تولید کننده داخلی هم نتوانسته ۱۰۰ درصد بازار را تامین کند و اگر هم می فروشد می خواهد نقدی فروش داشته باشد چون باید نقد مواد اولیه را خریداری می کند؛ در نتیجه تولیدات به دست دلال میفتد و آن ها نگاه می کنند تقاضا زیاد و کمبود است و قیمت ها را چندبرابر گران می کنند. مثل انسولین که قیمت ها چندبرابر می شود.
در مورد مساله سرم نیز بر اساس تحقیقات میدانی در چند بیمارستان هنوز کمبود سرم مشهود است. آنتی بیوتیک در بیمارستان ها مشکلی نیست اما سرم ها را جیره بندی کرده اند و بر اساس گفته های مسئول بخش یک بیمارستان به قدری تامین سرم به سختی انجام می شود که در برخی از موارد ناچار هستند به بیماری که سرم قندی- نمکی نیاز دارد سرم نمکی بزنند. در مقابل در برخی از مواقع سرم نمکی نیست و به بیماری که دیابت دارد ناچار می شوند سرم قندی- نمکی بزنند و بعد انسولین تزریق کنند. در کنار تمام این موارد در اوج کمبودها و افزایش مراجعه بیماران پرستاران ناچار می شوند حتی سرم های ۲۵۰ سی سی را جیره بندی کنند و هر سرم را برای دو نفر تزریق کنند.
یک سرم ۲۵۰ سی سی برای دو مریض استفاده می شود
البته فقط سرم نیست که برای چند نفر استفاده می شود، زمزمه هایی از استفاده استریل شده تجهیزات یکبار مصرفی که قبل تر در اختیار بیماران دیگر قرار گرفته اند شنیده می شود. اتفاقی که شاید قبل تر و در دوره وزرای قبلی وزارت بهداشت، درمان و پزشکی هم شنیده می شد و اکنون در حال تکرار دوباره است.
امیرحسین اورندی، معاون درمان مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) نیز در خصوص کمبودهای به وجود آمده درباره تجهیزات پزشکی می گوید: در زمینه تجهیزات تخصصی گاهی اوقات مشکلاتی داریم و این تجهیزات پیدا نمی‌شود. به عنوان مثال سایز خاصی از دریچه آئورت و... کمبود کشوری دارد و حالا برای بیماری که مشکل دریچه‌ای دارد و دچار نارسایی قلبی شده و باید عمل شود، چه کنیم؟
وی اضافه می کند: بیمارستان امام بیمارستانی فوق تخصصی است و در مبحث استنت های قلبی و مغزی و... گاهی مواقع دچار کمبود می شویم. البته همکاران داروخانه این موارد را از زیر سنگ هم که شده پیدا کرده و به دست ما می رسانند اما موضوع کمبودها جدی است.
همچنین محمدعلی محسنی بندپی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز علت اصلی کمبود تجهیزات پزشکی را احتکار می داند و در این باره می گوید: موضوع احتکار هم در بخش تجهیزات پزشکی و هم آزمایشگاهی مطرح است و آن هم به مدیریت بر نظارت و تولید و توزیع کالاها و تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی بر می گردد.
با این تفاسیر که شرایط در حوزه تجهیزات پزشکی بیمارستانی مطلوب نیست به نظر می رسد مسئولان یا باید درمورد سیاست هایی که برای رفع مشکلات دارند پاسخگو باشند و راهکار های خود را سریع تر ارائه دهند و یا همچون موضوع دارو وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مقصران اصلی وقوع کمبودها را معرفی کنند و تغییر دهند.
نظر شما