بازار؛ گروه ایران: شاهین شایان آرانی تحلیلگر اقتصادی در گفتگو با بازار خاطر نشان کرد: یکی از عوامل تورم، نقدینگی اضافه بر آن چیزی که نقطه بهینه است. یعنی در نظام های اقتصادی بحث پارامترهای متعددی را حساب کنند و ببینند چقدر نقدینگی در اقتصاد باید باشد که این اقتصاد را به حالت تعادل و به صورت بهینه جلو ببردند.
تورم پایدار و مزمنی را مشاهده می کنیم که همیشه دچار گرفتاری آن بودیم و نتوانستیم کاهش دهیم. به دلیل اینکه همیشه نقدینگی که در جامعه تزریق شده فراتر از حدی بوده که باید می بود
وی ادامه داد: یکی از موارد دیگر، نقدینگی بیش از حد از طریق چاپ پول است که ایجاد می شود. این یکی از عوامل تاثیرگذار جدی بر تورم و افزایش آن است. به نظر من، کشور در ۳۰-۲۵ سال گذشته در مورد نقدینگی درست مدیریت نشده است. تورم پایدار و مزمنی را مشاهده می کنیم که همیشه دچار گرفتاری آن بودیم و نتوانستیم کاهش دهیم. به دلیل اینکه همیشه نقدینگی که در جامعه تزریق شده فراتر از حدی بوده که باید می بود.
آرانی در خصوص عدم مهار نقدینگی تصریح کرد: یکی از دلایل مهم این امر طبیعتاً عدم مدیریت صحیح است. یعنی دقت به پارامترهای مهم و تاثیرگذار در تعیین نقدینگی بهینه داریم که پایداری به این سیاست ها را توجه نمی کنیم که همه دولت ها پایبند باشند. همین مدیریت ناصحیح و ناکارایی نقدینگی بشمار می آید.
این اقتصاددان اضافه کرد: دولت ها در ابتدا می خواهند تغییر و تحولی در این زمینه ایجاد کنند. ولی بعد از مدتی می گذرد و آن سیاست های پایداری که باید نقدینگی را کنترل کند ظاهرا اتفاق نمی افتد و یا فراموش می کند و دچار بحران های مختلف حاصل از تحریم یا هزینه های زیاد در چرخاندن اقتصاد می شویم و به ناچار دست به چاپ پول می زنیم.
وی اظهار کرد: مدیریت ضعیف در اقتصاد و عدم پایبندی به روابط صحیح انضباط مالی باعث می شود دچار این مشکلات شویم. بدلیل اینکه مجبور هستند پول چاپ کنند تا منابع دولت را تامین کنند. وقتی دولت بودجه را می بندد؛ فرض بر این است که ۱۰۰ تومان پول نیاز است و باید منابع تامین کننده این ۱۰۰ هزار تومان را در بودجه در نظر بگیرند. ۱۰۰ تومان خرج دارید و ۱۰۰ تومان منابع دارید که در برنامه و بودجه شما باید در نظر گرفته شود. یک نظام اقتصادی و مدیریت اقتصادی منضبط سعی می کند این عدد را در منابع محقق کند و در هزینه ها این عدد را خرج کند. نمی توان گفت ۱۰۰ تومان می خواهم هزینه کنم و منابع هم باید ۱۰۰ تومان شود و یکباره هزینه ها ۲۰۰ تومان شود.
در نظام دولتی کسری بودجه را از مردم قرض می کنند یا وقتی می بینند نمی توانند از مردم قرض کنند از صحنه بین الملل قرض می کنند و اگر ظرفیت آن هم نباشد که برای ما نیست، از طریق چاپ پول که بدترین نوع تامین منابع است
آرانی در ادامه گفت: متاسفانه همیشه همین امر باعث کسری بودجه می شود. به دلیل اینکه انضباط مالی وجود ندارد. کسری بودجه منجر به این می شود که دولت مجبور میشود پول چاپ کند. من معتقدم یک عدم انضباط نظام برنامه ریزی و بودجه بندی در کشور، عدم پایبندی به اصول، عدم پایداری و یا عدم انضباط مالی باعث شده که دولتها تا به امروز نتوانند نقدینگی را مهار کنند.
این اقتصاددان اضافه کرد: وقتی دولت بودجه را می بندد مداوم با کسری همراه و کسری بودجه در دولتها و هر ساله اتفاق افتاده است. متاسفانه در نظام دولتی کسری بودجه را از مردم قرض می کنند یا وقتی می بینند نمی توانند از مردم قرض کنند از صحنه بین الملل قرض می کنند و اگر ظرفیت آن هم نباشد که برای ما نیست، از طریق چاپ پول که بدترین نوع تامین منابع است.
او با اشاره به سیاست های پولی گفت: سیاست های پولی سیاست هایی که چگونه نرخ ارز و چطور سود بانکی را کنترل کنیم. این مسائل هم تاثیرگذارست. ولی تاثیر اساسی از عدم انضباط مالی که مجبور به چاپ پول می شوند و پول اضافه در جامعه می چرخد و عدم بهینگی نظام مدیریتی ما منجر می شود دولت مجبور به چاپ پول شود و نقدینگی را افزایش بدهد.
آرانی اضافه کرد: سیاست های پولی به نوعی می تواند این مسئله نرخ سود بانکی را مهار و کنترل کند که بازارهای مالی ما در تعادلی باشند. این سیاست های پولی هم می تواند اثر منفی در فضای تورم ایجاد کند اما عامل اصلی این نیست.
وی در پایان خاطرنشان کرد: متاسفانه دچار تورم مزمن هستیم. تورم کشور ما از ۳۰ سال پیش تاکنون این چنین است و در دوره های محدودی تورم را ۱۲-۱۰ درصد رسید که این هم بالاست. طبق استانداردهای دنیا تورم ۵ درصد مشکل کشور را نشان می دهد. در حال حاضر تورم در ایران بالای ۳۰ درصد رسیده است که نسبت به این امر بی حس شدیم. متاسفانه یک نوع بیماری اقتصادی مزمن که ادامه دار است.
نظر شما