بازار؛ گروه استانها: این از فرضیات بدیهی است که میزان رشد و توسعه‌یافتگی در هر کشوری ارتباط مستقیم با میزان مطالعه در آن کشور دارد.
این نکته که کتابخوانی تأثیر مهمی در زندگی افراد دارد بر کسی پوشیده نیست، افراد مختلف با مطالعه کتاب و بالا بردن سطح آگاهی، اطلاعات و بینش خود می‌توانند زندگی بهتری برای خود داشته باشند، همچنین این آگاهی، توانایی و دانایی در رشد و توسعه کشور در بلندمدت مؤثر خواهد بود.
پایین بودن سرانه مطالعه بر میزان عرضه و تقاضای تولیدات فرهنگی مانند کتاب و حتی تعداد نویسندگان تأثیرگذار است. براساس تحقیقات به عمل آمده، کشورهای جهان سوم کمترین سرانه مطالعه را به خود اختصاص می‌دهند، در این کشورها بیشتر افراد مطالعه نمی‌کنند و استفاده و ترویج محصولات فرهنگی نهادینه نشده است. یکی از دلایل پایین بودن سرانه مطالعه در این کشورها بی‌توجهی مسئولان فرهنگی است. اختلاف فرهنگی در مورد محصولاتی که هم به عنوان کالای تجاری و هم به عنوان محصول فرهنگی محسوب می‌شود، وجود دارد.
خراسان جنوبی به عنوان شهر فرهنگی در کشور شناخته می‌شود چرا که اولین مدرسه و بیشترین پدران علم را از آن خود کرده است، اما اکنون شاهد این هستیم که مردم از مطالعه دور شده و شاید همین موضوع باعث عقب ماندن استان شده باشد.
حمایت از صنعت چاپ و نشر و کاهش قیمت کتاب
رقیه رحمتی راد یکی از افرادی که با فرزند خود در کتاب فروشی حضور دارد، در زمینه وضعیت کتاب به خبرنگار بازار گفت: به دلیل گسترش فضای مجازی سرانه مطالعه کاهش یافته است، همچنین با شیوع کرونا دانش‌آموزان حتی دیگر کتاب‌های درسی خود را هم نمی‌خواندند.
وی با اشاره به نویسندگان فاخر خراسان جنوبی عنوان کرد: هیچ برنامه‌ای وجود ندارد که کار این نویسندگان فاخر را معرفی کند و ما تاکنون این را ندیده‌ایم در حالی که اگر معرفی شود مردم جذب می‌شوند تا آن کتاب را تهیه کنند.
به گفتۀ وی مسئولان نیاز است که برنامه‌ریزی مانند برگزاری مسابقات کتابخوانی داشته باشند و تمام برنامه‌ها فقط به هفته کتاب موکول نشود.
رحمتی راد با بیان اینکه قیمت کتاب بسیار بالا است و مردم تمایل به خرید هم دارند ولی نمی‌توانند، پیشنهاد داد: به صورت کشوری و ریشه‌ای این موضوع باید رفع شود به نوعی که تسهیلاتی به صنعت چاپ و نشر برای هزینه‌ها پرداخت شود تا قیمت کتاب هم به همان نسبت کاهش پیدا کند.
به گفتۀ این همشهری بیرجندی اگر تسهیلات به خودم مردم داده شود مانند بن خرید کتاب ممکن است برای کتاب‌های بی کیفیت پرداخت شود ولی در صورت ارزان بودن کتاب همه از کتاب‌های فاخر بهره‌مند می‌شوند.
وی تأکید کرد: برخی کتاب‌ها در روح، روان و رفتار انسان هم تأثیرگذار هستند و حتی باعث می‌شوند بسیاری از معضلات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی رفع شود.
تأثیر مطالعه بر روند زندگی از تمام جنبه‌ها
سامان قاسمی از دیگر همشهریان استان خراسان جنوبی هم در این باره گفت: از تأثیر مطالعه همه آگاه هستیم و حتی خود من که در حوزه کسب و کارهای کوچک فعالیت دارم برای رفع برخی از مشکلات خود به کتاب‌های این حوزه روی می‌آورم.
وی تصریح کرد: مشکلی که در این میان وجود دارد قیمت بالای کتاب است و مسلماً اگر سیاست‌هایی برای کاهش این قیمت دیده شود سرانه مطالعه افزایش و رونق به بخش کتاب‌فروشی‌ها نیز باز می‌گردد.
به گفتۀ وی کتاب می‌تواند مسیر زندگی افراد را در بخش اقتصاد، فرهنگ و سیاست تغییر دهد چرا که یک نفر قبل از ما تمام مسیر را رفته و اکنون مشکلات و راهکارها را بیان کرده است.
قاسمی تأکید کرد: با افزایش سرانه مطالعه شاهد رونق بخشی به حوزه‌های بسیاری هستیم که فقط نیاز به توجه مسئولان دارد تا مردم باری دیگر به این سمت حرکت کنند.
بسته‌های حمایتی دیده شود
علیرضا مرتضوی، مدیر مسئول کتاب فروشی چهار درخت در زمینه مشکلات کتاب فروشی‌ها گفت: فروش کتاب کاهش بسیاری داشته و مردم با این گرانی‌ها دیگر به سمت خرید کتاب نمی‌روند.
وی بیان کرد: اگر می‌خواهیم شاهد رونق بخشی حوزه فروش کتاب باشیم نیاز است که بسته‌های حمایتی از مؤلف و ناشر وجود داشته باشد تا با قیمت پایین‌تری کتاب وارد بازار شود.
به گفتۀ وی خراسان جنوبی استعدادهای فراوانی در بخش تحقیق و پژوهش دارد که اگر حمایت شوند و کتاب‌های آنها به چاپ برسد می‌توانند جزو کتاب‌های تراز اول کشوری شوند.
مدیر مسئول کتاب فروشی چهار درخت تأکید کرد: هر چه سطح آگاهی نسبت به اطراف در تمام حوزه‌ها افزایش یابد به همان مقدار شاهد توسعه و بهبود وضعیت اقتصادی، درآمدی و اجتماعی هم خواهیم بود.
مرتضوی تصریح کرد: هر چه بخواهیم در زمینه پزشکی، آرامش، اقتصاد، سیاست، ورزش و پیشرفت در کتاب‌ها آمده است و مردم بدون صرف زمان و کسب دوباره یک تجربه می‌توانند از این کتاب‌ها بهره بگیرند و شاهد پیشرفت خود باشند.
وی خاطر نشان کرد: مسئولان لازم است بدانند که با حمایت از این حوزه پیشرفت جامعه را در تمام سطوح شاهد خواهند بود که اقتصاد یک بخش مهم از این سطح است.
گرانی کتاب و پر کشیدن از سبد خرید
محمد حسین رزقی، مدیر مسئول کتاب فروشی رزقی درباره وضعیت کتاب‌فروشی‌های خراسان جنوبی گفت: کتاب هم مانند دیگر اقلام گران شده و دیگر در سبد خرید مردم نیست.
وی با بیان اینکه برای موضوعات بی‌ارزش زندگ هزینه‌های زیادی پرداخت می‌شود، اظهار داد: مردم باید به این موضوع توجه کنند که برای پیشرفت در تمام جنبه‌های زندگی به کتاب، تحقیق و علم نیاز بسیار زیادی دارند.
به گفتۀ وی مسئولان هم لازم است که در این زمینه تدابیری بیندیشند چرا که اگر به دنبال رشد و توسعه اقتصادی غیر نفتی هستند با همین تحقیق و دانش به دست می‌آید.
مدیر مسئول کتاب فروشی رزقی در استان خراسان جنوبی عنوان کرد: بیرجند از نظر تحصیلات سطح بالایی را از آن خود کرده است اما از نظر مطالعه سرانه پایینی دارد.
رزقی تأکید کرد: بازار کتاب زمانی رونق می‌گیرد که سیاست‌گذاری‌های اصلی اولویت اصلی آنها اعتباربخشی به مطالعه، تحقیق و علم‌گرایی باشد؛ یعنی یک دانشمند، مؤلف و محقق برای ما به حدی ارزشمند باشند که هر کاری برای آنها انجام دهیم.
پیشرفت با کار و خرد همراه است
وی با اشاره به نمایشگاه‌های کتاب نیز بیان کرد: در این نمایشگاه‌ها باید به دنبال ایده‌های جدید و همکاری چندین جانبه باشیم و فقط موضوع فروش نباشد، بلکه مسئولان، مؤلف، انتشارات و کتاب فروشی باهم به دنبال بهبود شرایط و کارهای مؤثر باشند.
به گفتۀ وی به کشورهای دیگر اگر توجه شود افرادی حداکثر پیشرفت را کرده‌اند که از کار و خرد با هم استفاده شده و با دانش کارها را پیش برده‌اند.
مدیر مسئول کتاب فروشی رزقی افزود: در همین راستا نیاز به سیاست‌گذاری‌هایی است که مردم برای پیشرفت و توسعه اقتصادی خود و جامعه به سمت کتاب و دانش بروند چرا که کسی را نمی‌توان مجبور به خرید کرد مگر اینکه خود نیاز به آن را درک کند.
رزقی اظهار کرد: اگر مردم به این سخن بزرگان برسند که در همه چیز صرفه‌جویی کنند به جزء آموزش و دانش تغییرات بزرگی رخ می‌دهد.
قدرت و ثروت بدون دانش به دست نمی‌آید
وی تأکید کرد: قدرت و ثروت بدون دانش به دست نمی‌آید، اگر کارخانه‌ها و کسب و کارهای مختلف بدون بهره‌گیری از علم باشند به زودی شکست می‌خورند و این نشانه اهمیت این موضوع است.
به گفتۀ وی نیاز است که علم را به عمل تبدیل کرده و به این نکته توجه کرد که دانش و تحقیق در همه امور باعث رسیدن به هدف می‌شود.
رزقی پشنهاد داد: اکنون بن‌های تخفیفی داده می‌شود که این موضوع می‌تواند تبدیل به کارت‌های تخفیفی برای یک سال و متفاوت برای هر قشر باشد.
مسئول کتاب فروشی رزقی اضافه کرد: همچنین زیرساخت‌های درست برای مطالعه و تشویق به این موضوع دیده شود تا اولویت اصلی تمام کشور مطالعه و تحقیق باشد تا در کنار هم شاهد رشد و توسعه اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و حتی سیاسی باشیم.
نظارت بر سایت‌هایی اینترنی
مجتبی چاجی، مدیر مسئول کتاب‌فروشی قهستان هم در این باره به خبرنگار بازار گفت: کتاب فروشی ما به صورت تخصصی در حوزه فروش کتاب کار می‌کند و باقی کتاب‌فروشی‌ها در حوزه فروش کتب درسی نیز فعالیت دارند.
وی در زمینه حمایت از کتاب‌فروشی‌ها نیز اظهار کرد: فقط مسئولان باعث مشکل و زحمت برای ما نشوند کفایت می‌کند.
به گفتۀ وی اکنون در بخش برق که برای کتاب‌فروشی‌ها نیز تجاری شده، بیمه و مالیات مشکلاتی داریم که هیچ گونه کاری برای رفع این موانع نشده است.
مدیر مسئول کتاب‌فروشی قهستان تأکید کرد: نیازی که اکنون کتاب‌فروشی‌ها دارند نظارت بر سایت‌های آنلاینی است که با تخفیف چند درصدی کتاب به فروش می‌رسانند در حالیکه با تخفیف نیز قیمت کتاب از کتاب‌فروشی‌ها بیشتر است.
تورم حتی با بیکاری یک نفر
چاجی بیان کرد: حتی یک فرد نیز که بیکار شود باعث تورم در جامعه می‌شود و اکنون ما شاهد تعطیلی سه کتاب فروشی در استان بودیم.
وی با اشاره به اینکه کتاب فروش‌ها سرمایه خود را در این حوزه گذاشته‌اند، عنوان کرد: لازم است که به موضوع مطالعه و فوایدی که برای جامعه و اقتصاد دارد بیشتر توجه شود.
به گفتۀ وی زمانی که از اعضاء هیئت علمی استان فقط دو نفر کتاب می‌خرند و دانشگاه علوم پزشکی کمی خرید کتاب دارد، ولی دانشگاه پیام نور و آزاد هیچ خریدی ندارند نمی‌توان انتظاری از جامعه و مردم داشت.
مدیر مسئول کتاب‌فروشی قهستان اظهار کرد: در استان خراسان جنوبی نیازمندی به کتاب خیلی کم است و لازم است که در ابتدا خانواده‌ها این نیاز را احساس کرده و بعد رسانه‌ها به معرفی کتاب روی بیاورند و مسلماً با این کار جوانان هم به این سمت حرکت می‌کنند.
خرید فصلی کتاب توسط ارشاد
محمود رمضانی، معاون امور فرهنگی و رسانه‌ای فرهنگ و ارشاد استان خراسان جنوبی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار بازار گفت: در سطح استان 47 کتاب فروشی داریم که 25 مورد آن در شهرستان بیرجند قرار دارد.
وی با اشاره به خسارت کتاب‌فروشی‌ها در زمان شیوع کرونا، اظهار کرد: علاوه بر این افزایش قیمت کتاب و وجود کتاب‌های الکترونیک باعث وضعیت بد این حوزه شده است.
به گفتۀ وی هزینه اجاره کتاب‌فروشی‌ها نیز آسیب جدی به بدنه آن زده است چرا که کتاب فروشی‌ها باید در بهترین اماکن و در دید مردم باشند، به همین دلیل هزینه‌های بالایی برای آنها دارد و از آن سوی نیز خرید مردم کاهش یافت است.
معاون امور فرهنگی و رسانه‌ای فرهنگ و ارشاد استان خراسان جنوبی اعلام کرد: یکی از طرح‌های حمایتی ارشاد از کتاب‌فروشی‌ها، خرید فصلی کتاب از آنها است که فعلا در سال جاری اجرا نشده و مشخص نیست وزارت چه برنامه‌ای برای این طرح دارد.
رمضانی درباره این طرح بیان کرد: یک طرح موفق بود که ارشاد کتاب خریداری و با قیمت کمتر به فروش می‌رساند.
به گفتۀ وی در بخش کاغذ نیز در سامانه لازم است که ناشر ثبت نام کند و با ارسال مجوز آن کتاب، مقدار ورد نیاز کاغذ خود را وارد و دریافت کند که مؤلفین نیاز است از انی موضوع مطلع باشند.
ارتباط مستقیم فرهنگ به توسعه اقتصاد
وی به طرح نمایشگاه مجازی کتاب هم اشاره کرد و گفت: این طرح متأسفانه به کتاب فروشی‌های استان‌هایی مانند ما ضربه وارد کرد.
به گفتۀ وی توسعه و بهبود هر کشوری در بخش اقتصاد، سیاست، آسیب‌های اجتماعی و موارد دیگر به توسعه بخش فرهنگی ارتباط مستقیم دارد.
معاون امور فرهنگی و رسانه‌ای فرهنگ و ارشاد استان خراسان جنوبی تأکید کرد: هر چه سطح اطلاعات و آگاهی مردم با مطالعه بالاتر برود شاهد رشد در تمام جنبه‌ها نیز هستیم.
وی تصریح کرد: گران بودن کتاب درست است ولی اگر خانواده‌ها این موضوع را یک نوع سرمایه‌گذاری بدانند وضعیت بهتری خواهیم داشت چرا که هزینه‌های بیشماری در بخش‌هایی که سودی برای خانواده ندارد نیز انجام می‌شود.
به گفتۀ وی برگزاری نمایشگاه خود یک نوع فرهنگ‌سازی است و نیاز است که رسانه‌های مختلف در بخش معرفی کتاب خوب و فاخر چه بومی و چه کشوری و فراملی کارهایی انجام دهند.
معاون امور فرهنگی و رسانه‌ای فرهنگ و ارشاد استان خراسان جنوبی گفت: در بخش معرفی کتاب‌های فاخر و رونمایی از آنها ارشاد کارهایی انجام داده است و جلسات نقد و بررسی نیز می‌تواند به این بخش کمک کند.
و اما...
خانواده عامل بسیار مؤثری در ایجاد عادت به مطالعه و ترویج فرهنگ کتابخوانی است. محیط و شرایط خانواده، روش تربیتی و آموزشی والدین، طرز تفکر و نگرش والدین در رابطه با مطالعه و کتابخوانی، وجود کتب و نشریات قابل دسترس، همچنین سطح اقتصادی و پایگاه اجتماعی خانواده، نقش بسزایی در تقویت عادات مطالعه و کتابخوانی دارد. تحقیقات نشان می‌دهد مهم‌ترین انگیزه‌ای که باعث می‌شود مردم کمتر به سراغ مطالعه بروند، احساس بی‌نیازی به امر مطالعه است. نیاز داریم که این موضوع مورد توجه قرار گیرد و مسئولان نیز با بسته‌های حمایتی باعث کاهش قیمت کتاب و با برنامه‌ریزی باعث افزایش نیاز خانواده به مطالعه شوند.
نظر شما