بازار؛ گروه استانها: گلستان به علت داشتن شرایط آب‌وهوایی و پوشش گیاهی خاص و منحصربه‌فرد می‌تواند یکی از قطب‌های تولید عسل در کشور باشد بااین‌حال تولیدکنندگان استان به علت مسائل و مشکلاتی از قبیل تهیه و تأمین نهاده، بیمه نبودن زنبوردار، ورود عسل‌های تقلبی به بازار دچار رکود و ورشکستگی شده‌اند.
شاید یکی از دلایل رکود این صنعت پول‌ساز و ارزآور در کشورمان بی‌توجهی به سایر مزایای زنبور باشد؛ چراکه اغلب این موجود مفید را صرفاً به تولید عسل می‌شناسند درحالی‌که تأثیر زنبورعسل بر افزایش میزان محصولات زراعی و باغی به دلیل فعالیت گرده‌افشانی زنبورها کمتر به آن توجه شده است.
مشکلات تولید عسل
به باور کارشناسان، زنبورعسل به‌استثنای ارزش‌آفرینی استحصال عسل و سایر فراورده‌ها از شهد گیاهان، نقش حائز اهمیت تری در گرده‌افشانی دارد و این در حالی است که در کشور ما برخلاف تمام کشورهای توسعه‌یافته و حتی درحال‌توسعه، دست‌کم تا امروز هیچ بهای عملیاتی برای نقش گرده‌افشانی زنبورهای عسل و حتی حفاظت از سایر گرده‌افشان‌ها قائل نشده است. ضمن اینکه وجود زنبورعسل به دلیل خاصیت گرده‌افشانی کویرزدایی است؛ چراکه باعث تولید بذر در گیاهان مختلف از جمله گیاهان وحشی، دشتی، کوهی و مرتعی می‌شود.
برخی فعالان حوزه زنبورداری علت بی‌توجهی به سایر مزایای این صنعت را نگاه سنتی تولیدکنندگان به این کسب‌وکار می‌دانند به اعتقاد این افراد سنتی بودن زنبورداری در گلستان عامل برداشت محدود عسل است دراین‌رابطه یک کارشناس حوزه زنبورداری به خبرنگار بازار گفت: سنتی بودن زنبورداری در گلستان عامل پایین‌بودن تولید عسل است؛ چراکه بسیاری از زنبورداران سنتی استان به علت عدم تخصص دانشگاهی در تولید عسل که نخستین فرآورده زنبور است با مشکل مواجه هستند.
برخی فعالان حوزه زنبورداری علت بی‌توجهی به سایر مزایای این صنعت را نگاه سنتی تولیدکنندگان به این کسب‌وکار می‌دانند
حسن موحدی ضمن بیان این نکته که در این صنعت می توان از سایر محصولات زنبور بهره‌مند شد، افزود: تک‌محصولی بودن صنعت زنبورداری موجب شده تا فعالان این حوزه در معیشت خود دچار مشکل شوند همچنین شهد رویال، زهر زنبور، بره‌موم از دیگر محصولات استحصالی زنبورعسل است اما باید تاکید کرد که در بخش کشاورزی زنبورعسل به‌عنوان یک نهاده زنده منجر به افزایش بهره‌وری باغات و مزارع کشاورزی از جمله کلزا می‌شود.
تک محصولی بودن مشکل نیست
فقط تک‌محصولی بودن صنعت زنبورداری مشکل فعالان این حوزه در گلستان نیست؛ بلکه مواردی چون عسل تقلبی و نبود نظارت بر عرضه بازار این محصول، عدم نظارت کافی بر قیمت‌گذاری عسل، نبود کارخانه‌های فراوری و بسته‌بندی و آزمایشگاه مجهز برای تشخیص بیماری‌ها و آفات زنبورعسل، نبود بازار فروش مناسب و نبود آزمایشگاه‌های پیشرفته برای تشخیص عسل طبیعی از تقلبی از دیگر دغدغه‌های زنبورداران گلستانی است. یک زنبوردار علی‌آبادی دراین‌رابطه به خبرنگار بازار، گفت: متأسفانه در بازار عده‌ای سودجو عسل تقلبی را با قیمتی گزاف عرضه می‌کنند و کسی هم بر این موضوع نظارتی ندارد.
کمیل بهرامی افزود: به‌رغم تلاش و زحمات شبانه‌روزی ما در این حوزه، چون در قسمت بسته‌بندی و برندسازی به دلیل مشکلات مالی موفق ظاهر نشدیم معمولان دلالان این محصول را با رقمی ناچیز از ما می‌خرند و بسیار گران به مصرف‌کننده عرضه می‌کنند.
وی از نبود آزمایشگاه مجهز برای تشخیص بیماری‌ها و آفات زنبورعسل در استان انتقاد کرد و گفت: در صورت بروز مشکل به دلیل نبود امکانات لازم بسیاری مواقع زنبورداران متضرر می شوند همچنین نبود بازار فروش عسل و آزمایشگاه‌های پیشرفته برای تشخیص عسل تشخیص عسل طبیعی از تقلبی یکی دیگر از مشکلات این حوزه است لیکن نیاز است تا مدیران استانی در این بخش به مدد صنعت زنبورداری بیایند.
فقدان خوراک زنبور
محمد بابایی یکی دیگر از فعالان حوزه زنبورداری هم از گرانی خوراک زنبور انتقاد کرد و به خبرنگار بازار، گفت: قیمت فعلی شکر برای زنبورداران به‌صرفه نیست. با اینکه تأمین نهاده شکر برای زنبوردار بسیار حائز اهمیت است و عدم توان مالی زنبور برای تهیه شکر با قیمت بالا سبب کاهش فعالیت در این صنعت پرسود شده اما سازمان جهاد کشاورزی فقط به ارجاع مشکلات به تهران اکتفا کرده است.
عدم توان مالی زنبور برای تهیه شکر با قیمت بالا سبب کاهش فعالیت در این صنعت پرسود شده اما سازمان جهاد کشاورزی فقط به ارجاع مشکلات به تهران اکتفا کرده است
به اعتقاد برخی از کارشناسان این صنعت، زنبورداری نیازمند تسهیلات و سرمایه در گردش است و باید مورد حمایت قرار گیرد. باید زنبورداران از این تسهیلات بهره‌مند شوند تا بتوان صنعت زنبورداری استان را تقویت کرد و توسعه داد.
مهدی سلطانی یکی دیگر از زنبورداران گلستانی هم نبود بیمه زنبورداران را چالش این حوزه دانست و به خبرنگار بازار گفت: زنبورداری متأسفانه هنوز هم بیمه تأمین اجتماعی نیستند و از طرف دیگر بیمه‌ای که بابت خسارات بخش کشاورزی و کلونی‌های زنبورعسل وجود دارد، بیمه تولیدات زنبورداری را در برنمی‌گیرد. بارها مشکل بیمه زنبورداران مورد بررسی قرار گرفته؛ اما هنوز زنبوردار با این مشکلات دست‌وپنجه نرم می‌کند به نظر می‌رسد این موضوع باید به‌صورت ملی حل‌وفصل شود.
مریم مزیدی رئیس اتحادیه زنبورداران گلستان به بیان اینکه عسلی که توسط زنبورداران استان تولید می‌شود از نظر کیفیت، ظرفیت مناسبی برای صادرات به خارج استاندارد، خاطرنشان کرد: برای این که بتوانیم عسل گلستان را صادر کنیم ابتدا باید استانداردهای لازم را فراهم کنیم. استانداردسازی عسل برای صادرات کار سختی است که لازمه آن اتحاد همه زنبورداران و نهادهای مربوطه نظیر سازمان جهاد کشاورزی است.
پیگیری و عدم پاسخگویی جهاد
برای پیگیری نیاز و مشکلات زنبورداران با مسئولان سازمان جهاد کشاورزی استان تماس گرفتیم که متأسفانه حاضر به پاسخگویی نشدند اما درگذشته مدیران سازمان در پاسخ به مطالبات زنبورداران تنها به این جمله که «مباحث را به تهران انعکاس خواهیم داد» بسنده کردند.
ازآنجایی‌که زنبورداری یکی از رسته‌های اولویت‌دار در راستای طرح توسعه کسب‌وکار پایدار است و باتوجه‌به اهمیت صنعت زنبورداری برای استانی مانند گلستان که قطب کشاورزی و دارای تنوع آب‌وهوایی است، به نظر می‌رسد توجه به این صنعت یک ظرفیت جدی اقتصادی برای استان باشد بنابراین نیاز است تا مدیران و مسئولان متولی به‌جای نارضایتی از انتقادها یا صرف انعکاس مشکلات به پایتخت، برای حمایت بیشتر از زنبورداران باید راهکاری بیشتر از انعکاس مشکلات این بخش به دولت در نظر بگیرند؛ چراکه راه آورد اقتصادی آن برای منطقه‌ای که سرانه درآمد مردم آن پائین‌تر از میانگین کشوری است، بسیار مؤثر واقع خواهد شد.
از طرفی تغییر رویکرد متولیان سیاست‌گذار در بخش کشاورزی به زنبورعسل به‌عنوان یک نهاده زنده در بخش کشاورزی که منجر به افزایش بهره‌وری باغات و مزارع کشاورزی از جمله کلزا می شود، بسیار حیاتی و حتی استراتژیک است.
نظر شما