بازار، گروه استان ها: استان سمنان قطب گردشگری است این جمله را بیشتر مسئولان استان سمنان طی دو دهه اخیر بیان کرده‌اند اما مشکل بزرگ استان به زعم کارشناسان این است که قطب گردشگری بودن صرفا در سطح شعارگونه و کلی گویی مانده و برنامه عملیاتی مبتنی بر مزیت های گردشگری استان به صورت ریز به ریز و منطقه به منطقه وجود ندارد.
از سوی دیگر ظرفیت‌های گردشگری این استان بی‌بدیل هستند و هر نقطه ای از این استان دارای یک زیبایی طبیعی یا انسان ساز است پس ما در استان سمنان مشکل ظرفیت نداریم بلکه نتوانسته ایم ظرفیت ها را به درستی بسنجیم و برای آن برنامه ریزی کنیم. این مشکل اما از عدم تعریف درست مزیت های اقتصادی به خصوص در گردشگری بر می آید که البته صرفا هم به این بخش محدود نیست اما موضوع گزارش امروز خبرگزاری بازار، در خصوص مزیت های گردشگری خواهد بود.
مزیت‌های کلی
کارشناسان و حتی مردم عادی و دلسوزان اعتقاد دارند که کار عملی برای مزیت‌سنجی گردشگری در بعد اقتصادی و اشتغال‌زای آن در استان سمنان صورت نگرفته است و اگر هم برنامه‌هایی بوده به صورت کلی و از بالا به پائین بوده است یعنی گروهی در سمنان نشسته و مثلا درباره گردشگری دیباج و یا بیارجمند برنامه نوشته‌اند که این اثرگذار نیست آن هم به دو دلیل؛ نخست اینکه برنامه نوشته شده در سمنان برای دامغان، مبتنی بر مزیت های درست و بعضاً دقیق نیست و دوم این مزیت سنجی کلی است و ریز به ریز عنوان نشده است.
کار عملی برای مزیت‌سنجی گردشگری در بعد اقتصادی و اشتغال‌زای آن در استان سمنان صورت نگرفته است
برای مثال عنوان می شود که بیارجمند مزیت گردشگری دارد اما دیگر کسی نمی گوید که در روستای گیور، مزیت گردشگری علمی و پرنده نگری، زیست بوم و اوکتون، دانشگاهی و زیست شناسی و ... در این روستا بسیار فراوان است زیرا این روستا در جوار زیست کره توران یا همان آفریقای ایران قرار دارد و گونه های نادر جانوری در آن زیست می کنند این امر نشان می دهد که مزیت ها به درستی و دقیق احصا نشده است.
برنامه‌ریزی نادرست
همانطور که مهدی کریمی کارشناس اقتصادی در گفتگو با بازار، می گوید: بزرگترین عامل این امر آن است که در طول چهار دهه مدام از بالا برنامه ریزی کرده و از پائین اجرا خواسته ایم حال آنکه یک سال این چرخه تغییر کند و باز پائین در سطح روستاهای استان سمنان مزیت سنجی و برنامه ریزی صورت گیرد و سپس مدیران در سطوح بالاتر شهرستانی و استانی و کشوری ملزم به اجرای آن برنامه باشند.
کریمی معتقد است که وقت ان رسیده بعد از چهار دهه دست کم یک سال آن هم به صورت آزمایشی، جهت برنامه ریزی را تغییر دهیم و این بار به جای اینکه برای گردشگری بیارجمند در تهران و سمنان برنامه ریزی کنیم بگذاریم دهیار و مردم و جوانان بیارجمندی مزیت ها را احصا کنند و از مدیران بخواهیم که آن را به اجرا در بیاورند.
وی با بیان اینکه برای مثال گردشگری قنات در میامی مغفول مانده است این شهرستان مملو از قنات هایی که است خشک شده اند لذا همانطور که گردشگری غارنوردی امروز منبع درآمدهای میلیون دلاری برای برخی کشور ها است چرا ما مدل همان را به قنات تغییر نداده و از آن بهره مند نشویم.
ثروت از قنات خشک
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه از قنات خشک هم می توان درآمد و ثروت آفرید به شرط آنکه مزیت آن احصا و مطرح شود، ابراز می کند: همان گردشگری غارنوردی با همان تجهیزات و طناب و ... چرا نباید در مدل متنوعی چون قنات اجرا شود این امر هم به ریشه های فرهنگی ما یعنی قنات باز می‌گردد و آنان را معرفی می‌کند و از سوی دیگر قنات تفاوت بسیار زیادی با غار دارد زیرا طول آن کیلومتر ها است و شیب بسیار خوبی دارد که حتی برای غارنوردان از غارنوردی هم جذابیت بهتری خواهد داشت.
یک کارشناس گردشگری نیز با بیان اینکه مفهوم کلی گردشگری مفهومی است که مصادیق بسیاری دارد اما متاسفانه همواره در مصداق کلی گویی به کارگیری می شود، بیان کرد: ما در استان سمنان گردشگری عرفانی، زیارتی و مذهبی، تاریخی، درمانی، گردشگری ورزشی مانند آفرود، پروازی، دومیدانی صحرایی، بوم گردی، روستا گردی، محله‌گردی، پرنده‌نگری، عکاسی، گردشگری تاریخی و باستانی، گردشگری اصناف و مشاغل مانند تاریخچه راه آهن و ... را داریم اما همه اینها در مجموع گردشگری نامیده می شود در حالی که ده ها مزیت کاملاً متفاوت در این استان تعریف می شود.
از قنات خشک هم می توان درآمد و ثروت آفرید به شرط آنکه مزیت آن احصا و مطرح شود
محمدرضا امینیان با بیان اینکه در یک بخش که دارای چند روستا است مزیت ها به تعداد هر روستاها هستند اما متاسفانه مجموعه آن را گردشگری می نامیم در نتیجه مردم درون استان سمنان هم از مزیت های واقعی این منطقه بی اطلاع خواهند بود، بیان کرد: ما در استان سمنان گردشگری ورزشی را داریم که هودش بالغ بر 24 رشته و رسته اصلی دارد اما در مجموع آن را گردشگری می نامیم که این اشتباه است. از گردشگری ورزش های هوایی، اتوموبیل رانی و آفرود، دوچرخه سواری کوهستان، دومیدانی و ... که فقط یک بار شاهد استفاده از آن در ماراتون ابر بودیم اما دیگر تکرار نشد.
وی افزود: همین رویداد جنگل ابر شاهد حضور کسانی از ایتالیا، ترکیه و ... بود که بسیار یگانه و منحصر به فرد محسوب می شود حتی به یاد داریم دونده معروف ایتالیایی که در این رویداد حضور پیدا کرده بود در میانه مسیر توقف کرده و محو تماشایی جنگل ابر شده بود تا جایی که حتی مسابقه را رها کرد. این نشان می دهد که اگر رویدادهایی از این دست برگزار شود، استقبال خوبی هم از آن خواهد شد.
مزیت سنجی دقیق
یک کارشناس اقتصادی درباره تفاوت مزیت سنجی دقیق و کلی گویی به خبرنگار بازار، می گوید: مزیت سنجی دقیق به ما این امکان را می دهد که اولاً داشته هایمان را بشناسیم و برای آن برنامه ریزی کنیم و ثانیا به ما این امکان را می دهد تا برای هر پدیده ای حتی سیاسی، اجتماعی، مذهبی و ... پیوست مناسب گردشگری تعیین کنیم.
حسن همتیان بیان کرد: تمام دستگاه های اجرایی و حاکمیتی وقتی در یک منطقه مزیت سنجی دقیق صورت می گیرد موظف می شوند که پیوست گردشگری آن را نیز لحاظ کنند حتی تبلیغات اسلامی و حوزه، ورزش و جوانان، صمت و ... نیز مثلا اگر در بخش بیارجمند برنامه یا طرحی را اجرا می کنند می بایست پیوست گردشگری داشته باشد مثلا اگر قرار است اعزام مبلغی صورت گیرد آن مبلغ در بخش گردشگری و ظرفیت های آن هم می تواند کار کند و حتی روستا را می تواند برای میزبانی گروه ها گردشگری مذهبی مانند طلاب و روحانیان آماده سازد.
در نهایت باید گفت ظرفیت های گردشگری به صورت ریز و جزئی همواره در استان سمنان مغفول مانده و همیشه بر روی کلی گویی ها تمرکز شده است. این امر باعث شده بسیاری از مزیت های گردشگری استان سمنان مغفول باقی بمانند و از همه عجیب تر اینکه عزمی هم برای تغییر شرایط وجود ندارد. حال آنکه سمن های بسیاری در این حوزه وجود دارند که می توان از ظرفیت آنها بهره گیری کرد.
نظر شما