حامد شایگان؛ بازار: خبر توافق برای آزادسازی منابع بلوکه شده ایران در کره جنوبی که به حدود ۷ میلیارد دلار می رسد بار دیگر در خروجی رسانه های داخلی قرار گرفته است و البته تاکنون مقامات مسئول درباره تایید یا عدم تایید این خبر سخنی نگفته اند و از آنجایی که بیش از یک سال پیش و در جریان توقیف کشتی کره ای در ایران خبرهای مشابهی منتشر شده بود نمی توان با قاطعیت پذیرفت که این منابع به زودی در اختیار ایران قرار خواهد گرفت.
با این حال تزریق این منابع به اقتصاد ایران می تواند اثرگذاری بالایی در گردش سرمایه داشته باشد. هرچند جزئیاتی از چگونگی آزادسازی این منابع در این مقطع حساس منتشر نشده و اگر به صورت نقد در اختیار ایران قرار بگیرد می تواند نقش متفاوتی نسبت به تهاتر با کالا داشته باشد.
بر همین اساس در این گزارش سناریوی آزادسازی منابع بلوکه شده ایران در اقتصاد کشور مورد بررسی قرار می گیرد.
در حال حاضر ایران علاوه بر اینکه ۷ میلیارد دلار در کره جنوبی دارایی بلوکه شده دارد در کشورهای دیگری نیز درآمد ارزی بلوکه شده دارد که به طور رسمی عدد دقیق آن اعلام نشده است. اما در گزارش های برخی از رسانه های خارجی عدد واقعی منابع بلوکه شده را ۱۰۰ میلیارد دلار تخمین زده اند که با توجه به اینکه ایران عمده ترین صادراتش را به چین، هند، اندونزی و ... دارد و میزان ارز موجود ایران در این کشورها هیچ‌گاه عنوان نشده است می توان تخمین زد در همین حدود دارایی ایران در بانک های خارجی مسدود است و آزادسازی تدریجی این منابع می تواند اقتصاد ایران را دوباره زنده کند.
واردات کالاهای نهایی در قبال منابع بلوکه شده می تواند دو اثر منفی بر اقتصاد کشور داشته باشد؛ از یک سو واردات کالا می تواند به تولیدکننده‌های داخلی که در سال های اخیر برای تولید محصولات خود سرمایه گذاری کرده اند آسیب بزند و از سوی دیگر به دلیل تزریق نقدینگی بدون پشتوانه به اقتصاد کشور قدرت خرید مردم و تقاضا افزایش می یابد در حالی که تولید همسو با آن رشد نکرده است
علی اکبر نیکو اقبال اقتصاددان در گفتگو با خبرنگار بازار با اشاره به اینکه در شرایط کنونی مهم‌ترین اثر آزادسازی دارایی های بلوکه شده می تواند حمایت از صنعت یا تورم باشد، گفت: اگر این منابع در قبال واردات ماشین آلات و تجهیزات صنعتی به کشور وارد شود می تواند در اقتصاد کشور نقش مثبتی ایفا کند و حتی به تولید رونق و بهره وری ببخشد یا اگر در قبالش دانش فنی و همکاری های دو جانبه در اجرای پروژه های عمرانی توافقی صورت بگیرد به واسطه اینکه این پروژه ها می توانند شرکت های صنعتی و تامین کننده کامودیتی ها را فعال کند به طور قطع به رشد اقتصادی کشور کمک می کند.
نیکو اقبال با بیان اینکه واردات کالاهای نهایی در قبال منابع بلوکه شده می تواند دو اثر منفی بر اقتصاد کشور داشته باشد، افزود: از یک سو واردات کالا می تواند به تولیدکننده‌های داخلی که در سال های اخیر برای تولید محصولات خود سرمایه گذاری کرده اند آسیب بزند و از سوی دیگر به دلیل تزریق نقدینگی بدون پشتوانه به اقتصاد کشور قدرت خرید مردم و تقاضا افزایش می یابد در حالی که تولید همسو با آن رشد نکرده است. به همین دلیل تورمی بر اقتصاد کشور تحمیل می شود که تبعات آن می تواند به آسیب بیشتر دهک های پایین جامعه منجر شود. پس چگونگی بکار گیری این منابع می تواند در اقتصاد کشور همانند شمشیری دو لبه عمل کند.
به گفته این کارشناس اقتصادی دولت در بودجه سال ۱۴۰۱ پیش بینی شده بود حدود ۵۰۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه دارد، حالا بکار گیری این منابع برای تامین کسری بودجه از دیگر برنامه هایی است که دولت می تواند در اقتصاد کشور اجرایی کند و از آنجایی که دولت همواره برای تامین این کسری های خود از اوراق قرضه یا استقراض از بانک مرکزی استفاده کرده تامین کسری بودجه با استفاده از منابع بلوکه شده می تواند به نفع اقتصاد کشور باشد.
وی افزود: زیرا وقتی دولت اوراق منتشر می کند عملا نقدینگی را از بازارهای مالی همچون بورس جمع می کند و این به معنای افت یا رکود بیشتر بورس خواهد بود یا زمانی که دست به چاپ پول یا استقراض از بانک مرکزی می زند به دلیل اینکه اثر منفی که در پایه پولی دارد تبعات تورمی به جای می گذارد.
اثر منابع ارزی بر اقتصاد دولتی
همچنین جواد صلاحی کارشناس اقتصادی در گفتگو با بازار ضمن تاکید بر اینکه منابع ارزی در صورتی که آزاد شوند می توانند به رشد اقتصادی کشور و مهار تورم کمک کند، گفت: وقتی دولت برای تامین منابع مورد نیاز خود مجبور نباشد که از سیستم بانکی استقراض کند به طور قطع به نفع اقتصاد خواهد بود، زیرا یکی از بهانه های دولت برای اجرا نکردن پروژه های عمرانی نبود منابع مالی کافی است و از آنجایی که اقتصاد ایران دولتی و کامودیتی محور است فعال‌سازی پروژه ها می تواند چرخ اقتصاد را به حرکت درآورد.
در شرایط کنونی بیشتر شرکت های حاضر در بورس به دلیل اینکه درگیر رکود هستند با کاهش سرمایه در گردش مواجه هستند به همین دلیل شاهد افت ارزش سهام آن‌ها هم در بازار هستیم و در این بخش هم سهامداران خرد که همان مردم هستند هم وارد زیان شده اند، از این رو تامین نقدینگی در صورتی که در مسیر رشد تولید و صادرات باشد به نفع همه خواهد بود
صلاحی با بیان اینکه رونق اقتصادی می تواند به بازارهای مالی هم کمک کند، افزود: در شرایط کنونی بیشتر شرکت های حاضر در بورس به دلیل اینکه درگیر رکود هستند با کاهش سرمایه در گردش مواجه هستند به همین دلیل شاهد افت ارزش سهام آن‌ها هم در بازار هستیم و در این بخش هم سهامداران خرد که همان مردم هستند هم وارد زیان شده اند، از این رو تامین نقدینگی در صورتی که در مسیر رشد تولید و صادرات باشد به نفع همه خواهد بود.
به گزارش بازار، آزادسازی منابع بلوکه شده ایران به توافق برجام بر می گردد، زیرا چند وقت پیش در زمان مذاکرات برجام گفته می شد که طرفین برای نشان دادن حسن نیت خود اقداماتی انجام خواهند داد، بر همین مبنا طرف غربی وعده داده بود که بخشی از منابع بلوکه شده ایران را آزاد و تحریم ها را کاهش خواهد داد، اما بعد از اینکه گره های جدیدی در مذاکرات بروز کرد، همه موارد مسکوت ماند. حالا باید دید که این خبر آزادسازی منابع بلوکه شده ایران در کروه جنوبی هم نوعی گمانه زنی بوده یا اینکه خبری برای بازار گرمی و جلوگیری از افت بیشتر بازارهایی مانند بورس است.
نظر شما