مریم رضایی؛ بازار: مگس مدیترانه ای یکی از آفت های جدی است که حوزه باغداری گلستان را سال هاست تهدید می کند روندی که هر ساله خسارت زیادی را به باغداران به خصوص در شهرستان های غرب استان وارد کرده است. امسال نیز ردپای این آفت با توجه به گرمای هوا بسیار زودتر در باغات استان مشاهده شده است.
در حال حاضر اقدامات و هشدارهای بسیاری از سوی اداره حفظ نباتات جهاد کشاورزی گلستان به باغداران داده شده است تا بتوانند خسارات را به حداقل ممکن برسانند. گفتگو با کیانوش حق نما مدیر حفظ نباتات جهاد کشاورزی گلستان را در خصوص مگس میوه مدیترانه ای و خسارت های وارده و اقداماتی که باغداران باید انجام دهند را در ادامه خواهید خواند.
* مگس های میوه مدیترانه ای چگونه و در کدام نواحی فعالیت دارد؟
مگس میوه مدیترانه ای چهار هزار و ۴۰۰ گونه دارد که متعلق به شش زیر خانواده است و در اقصی نقاط جهان به خصوص در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری و در آب و هوای مدیترانه ای و نیمه مدیترانه ای فعالیت دارند.
اقدامات و هشدارهای بسیاری از سوی اداره حفظ نباتات جهاد کشاورزی گلستان به باغداران داده شده است
بعضی از انواع این مگس ها به میوه های تازه و رسیده بر روی درخت و بعضی دیگر بر روی میوه های ریخته شده و در حال پوسیدن خسارت می زنند. گونه هایی هم از این نوع مگس وجود دارند. لارو آفت از گوشت میوه تغذیه می کند و سوراخ هایی که از این نوع تغذیه در میوه ایجاد می شود باعث پوسیدگی، کپک زدن و در نهایت ریزش میوه می شود.
* مشخصات مهم این مگس ها چیست؟
این مگس ها بدن ها و بالپوش های رنگی و جذابی دارند و علاقه شدیدی به کربوهیدارت ها و پروتئین های موجود در انواع میوه ها را دارند. به عنوان مخرب ترین آفات کشاورزی در جهان شناخته شده است و در ایران برای اولین بار در میوه های وارداتی مشاهده شد و در حال حاضر به استان های شمالی و سایر استان ها مثل تهران، مشهد و یزد سرایت کرده است.
* مگس میوه مدیترانه ای به کدام گونه ها حمله می کند؟
با توجه به گزارش های موجود به بیش از ۳۰۰ گونه گیاهی از انواع میوه های درختی، درختچه ای، بوته ای و حتی سبزی و صیفی حمله می کند و نسبت به برخی از آن ها از جمله هلو، انجیر، خرمالو، گلابی، نارنگی پیش رس علاقه شدیدی دارد. اگر مبارزه به موقع، هماهنگ و کامل نشود این مگس بین ۵۰ تا ۹۰ درصد به محصولات کشاورزان و باغداران خسارت وارد خواهد کرد.
* نتایج ردیابی مگس میوه مدیترانه ای در سال های گذشته را توضیح دهید؟
نتایج ردیابی مگس میوه مدیترانه ای در سال 99 در شهرستان کردکوی در ۱۸ تیرماه بوده است. در سال ۱۴۰۰ در ۱۶ تیرماه اولین مشاهده انجام شده که جمعیت آفت در سال ۱۴۰۰ در مقایسه با سال قبل کمتر بود.
* دلیل کاهش آفت در سال گذشته چه مواردی بوده است؟
کاهش جمعیت آفت در سال ۱۴۰۰ به علت بروز سرمای زمستانه در سال ۱۳۹۹ و نوسانات دمایی بهار ۱۴۰۰ بود که منجر به از بین رفتن جمعیت شفیره های زمستانگذران موجود در خاک شد. در سال ۱۴۰۱ نخستین شکار در تاریخ ۹ خرداد در شهرستان بندرگز و ۱۲ خرداد در شهرستان کردکوی در باغات هلو و شلیل مشاهده شد.
جمعیت آفت در سال ۱۴۰۰ در مقایسه با سال قبل کمتر شده است
در سال جاری جمعیت این آفت بسیار بیشتر از سال قبل است و در مواردی حدود ۲۰ برابر در مقایسه با سال های قبل که بی سابقه است. علت این افزایش جمعیت عدم وجود سرمای زمستانه در سال قبل است.
* چه مواردی عوامل طغیان مگس میوه مدیترانه ای است؟
نبود استفاده از روش و ابزارهای مناسب پایش، نبود همکاری مناسب بهره برداران، شرایط اقلیمی مناسب از جمله زمستان های معتدل، بروز حوادث اقلیمی شدید مثل یخبندان ها و اثرات تبعی آن، کارایی ضعیف دشمنان طبیعی در مقابل سرعت تکثیر آفت و متعدد بودن میزبان های باغی از مواردی است که باعث طغیان این آفت می شود.
مگس مدیترانه ای به بیش از ۸۵۰ هکتار از باغات گلستان خسارت وارد کرده و میزان خسارت به درختان باغ بین دو الی ۷۰ درصد متغیر است. تاکنون کنترل و مبارزه با آفت در سطح دو هزار و ۵۳۷ هکتار از باغات گلستان انجام شده است.
* برای مقابله با این آفات چه اقداماتی برای کشاورزان شده است؟
برای مقابله با آفت مگس مدیترانه‌ای تاکنون دو مرحله بسته حمایتی رایگان به ارزش ۷۰۰ میلیون تومان در اختیار باغداران استان قرار داده شد است. تله‌های ردیابی آفت در اختیار باغداران استان قرار داده شده و در صورت محرز شدن وجود آفت، سموم لازم در اختیار باغداران قرار داده خواهد شد. علاوه بر آن با ۵۲ کلینیک پزشکی و گیاه پزشکی بخش خصوصی به ارزش ۱۰ میلیون تومان قرارداد بستیم. مبلغ ۵۰۰ میلیون تومان هم با کارشناسان قرارداد بسته شده تا رصد پایش در باغات گلستان را در دست بگیرند و تا امروز ۱۱ هزار و ۲۵۰ هکتار رصد پایش توسط بخش خصوصی و دولتی انجام شده است.
* کشاورزان برای کاهش خسارت های این آفات چه کارهایی باید انجام دهند؟
متاسفانه برخی باغداران بعد از برداشت میوه‌های هسته دار، بهداشت باغی را رعایت نکرده و میوه‌هایی که بر روی درخت و پای درخت افتاده را گردآوری و معدوم نمی‌کنند و این امر علاوه بر خسارت زدن به باغ دیگران، سبب خواهد شد آفت سال بعد با شدت بیشتری اتفاق بیفتد. برخی از افرادی که باغ‌های خود را محصور کرده و برای مبارزه با آفت اقدام نکرده‌اند کار را سخت‌تر کرده‌اند، آفت باغ این افراد به دیگر باغ‌ها خسارت می‌زند و دسترسی به این باغ‌ها هم امکان پذیر نیست.
* درختان خرمالو و نارنگی بیشترین میزبان این آفت هستند، به صورت مشخص برنامه ای برای این باغ ها وجود دارد؟
بسته حمایتی سوم مبارزه با آفت مگس مدیترانه‌ای مختص درختان خرمالو و نارنگی در دست اقدام است و سمپاشی معمول با دوز مشخص و طعمه‌گذاری با سم مخلوط پروتئین و محلول‌پاشی آن به قسمتی از تنه، شاخه و برگ درخت انجام می‌شود که این مبارزه هیچ آسیبی به محیط زیست و زنبور عسل ایجاد نمی‌کند.
مگس مدیترانه ای به بیش از ۸۵۰ هکتار از باغات گلستان خسارت وارد کرده
باغ های هلو، خرمالو، نارنگی، سیب زرد، سیب قرمز و تامسون بیشتر مورد حمله این مگس هستند. بیشترین آلودگی در شهرستان بندرگز و کردکوی گزارش شده است و سمپاشی پروتئینی به صورت رایگان در این شهرستان‌ها انجام خواهد شد.
* چه نکاتی را به باغداران در خصوص کاهش مگس مدیترانه ای توصیه می کنید؟
رسیدگی زراعی به باغ ها، استفاده از ترکیبات جلب کننده، استفاده از ترکیبات دور کننده، استفاده از تله های اختصاصی و تله های عمومی و استفاده از سموم شیمیایی جزو روش های کنترل این آفت است. باغداران باید قبل از رنگ گرفتن میوه و ۲۵ روز قبل از برداشت مبارزه علیه بیماری را آغاز کنند و به توصیه کارشناسان جهاد کشاورزی که از تریبون نمازجمعه و مساجد اعلام می‌شود توجه کنند در غیر این صورت بیش از ۷۰ درصد به محصول آنها خسارت وارد می‌شود.
نظر شما