بازار؛ گروه صنعت: گردشگری سلامت یکی از حوزه های درآمدزا برای برخی از کشورهای موفق در حوزه پزشکی معرفی می شود؛ به طوری که ورود هر یک گردشگر ساده تنها هزار دلار درآمد ارزی به همراه دارد اما هر گردشگر حوزه سلامت بین ۳ هزار تا ۵ هزار دلار درآمد ارزی برای هر کشور به ارمغان می آورد؛ ظرفیتی اقتصادی که با توجه به ظرفیت های زیرساختی از جمله تجهیزات و حضور پزشکان زبده در ایران، می تواند فرصتی مناسب برای کسب درآمد ارزی فراهم کند. با این حال به گفته کارشناسان موانع بسیاری در این حوزه وجود دارد و آن موانع نمی گذارند ظرفیت های کشور به درستی شکوفا شوند؛ یکی از آن ها نبود متولی مشخص برای توسعه گردشگری سلامت است.
از این رو در نبود متولی مشخص، هر کسی از هر کجا که توان این را داشته باشد که یک گردشگر را به کشور بیاورد می تواند تمام عواید مالی آن را به دست بیاورد و منافع کمی نصیب صنعت درمان برای توسعه این حوزه شود. البته مساله فقط به همین جا محدود نمی شود و اغلب شاهد این هستیم که هر گردشگری که به کشور می آید با مجموعه ای از نارضایتی خارج می شود و دیگر تمایلی به تکرار دریافت خدمات درمانی در کشور ندارد. در این راستا به سراغ کرمعلی باصری، متخصص بیهوشی و مسئول فنی بیمارستان لاله تهران رفتیم تا ببینیم چه اتفاقی در مسیر ورود تا خروج گردشگران حوزه سلامت رخ می دهد که به جای جذب، اغلب آن ها از کشور فرار می کنند؟ گفتگوی بازار با این فعال صنعت درمان را در ادامه خواهید خواند.
* در خصوص صنعت گردشگری سلامت ایران بفرمایید که در چه جایگاهی قرار دارد و با چه موانعی در مسیر توسعه خود مواجه می شود؟
همانطور که می دانید چند سالی است که موضوع گردشگری سلامت و جذب توریسم درمانی به کشور بر سر زبان ها افتاده است و در این رابطه نیز نمایشگاه ها، همایش ها و سمینارهای متعددی از سوی متولیان این حوزه برگزار می شود. با این حال به نظر بنده ایران هنوز از این صنعت سهم خوبی به دست نیاورده است.
دلایل این موضوع هم این است که مدیریت این حوزه به دست متولیان واقعی آن نیفتاده و رقابتی بین بازیگران فرعی این حوزه ایجاد شده است که هر کجا که پول هست شاهد این رقابت ناسالم هم هستیم. بنابراین اکنون صنعت گردشگری سلامت به دست یک سری از دلال ها افتاده که در این مسیر آماده اند و حتی سفارت خانه های برخی از کشورها هم با آن ها همکاری می کنند که اطلاع داریم برخی از فعالیت های آن ها چندان هم در این حوزه مناسب نیست.
بنابراین تا زمانی که مدیریت این کار به دست متولی واقعی آن نیفتد نمی توان انتظار توسعه مناسبی در این حوزه داشت. همچنین به رغم اینکه خدماتی که بیمارستان های خصوصی و دولتی کشور به این بیماران می دهند و بسیار عالی و در سطح بالا است اما به خاطر نبود همان متولی واقعی در برخی از مواقع گردشگر سلامت که باید به چشم بیمار مورد توجه قرار بگیرد به عنوان منبع مالی دیده می شود و جیب آن ها را خالی می شود و بیمار با یک خاطره بسیار بد از این مملکت خارج می شود. البته همانطور که اشاره کردم همه گرفتار این مساله نمی شوند اما اکثر آن ها چنین وضعیتی را پیدا می کنند.
یکی از چالش های فعالان صنعت این است که باید ببینند بیمار یابی از چه طریقی باشد؟ آیا باید مرکزی در آن کشورها داشته باشند تا این بیماران را تشخیص دهند و به بیمارستان ها برای درمان هدایت کنند یا اینکه باید منتظر واسطه ها باشند که آن ها گردشگران را بیاورند و پزشکی که پورسانت بیشتری به واسطه ها می دهد معرفی شود
* اشاره کردید به نبود متولی در حوزه گردشگری سلامت، بیمارستان خودتان برای تسهیل گردشگر سلامت چه کاری کرده است و تاکنون برنامه ای برای تبلیغات برون مرزی داشته اید؟
به صورت خیلی کم و تعداد پایین برای پذیرش گردشگران سلامت با سفارت خانه ها در ارتباط بوده ایم؛ اما نتوانستیم آن را به درستی ادامه دهیم چرا که شرایط و زیرساخت های لازم در این حوزه فراهم نشد.
اکنون یکی از چالش های پیش روی فعالان این صنعت این است که باید ببینند بیمار یابی از چه طریقی باشد؟ آیا باید مرکزی در آن کشورها داشته باشند تا این بیماران را تشخیص دهند و به بیمارستان ها برای درمان هدایت کنند یا اینکه باید منتظر واسطه ها باشند که آن ها گردشگران را بیاورند و پزشکی که پورسانت بیشتری به واسطه ها می دهد معرفی شود. بنابراین به نظر بنده این مساله هنوز با کمبودهای جدی مواجه است.
بنده سه سال پیش مدیرعامل همین بیمارستانی که اکنون مسئول فنی آن هستیم بودم و به طور مستقیم به ورود گردشگران، نحوه درمان و حتی شیوه پرداخت آن ها نظارت داشتم تا اجحافی به آن ها نشود. مسئولان نیز اعلام کرده بودند برای هزینه های درمانی گردشگران از دو تا سه برابر یک بیماران ایرانی از آن ها هزینه دریافت کنید که این مساله را با نظارت دقیق رعایت می کردیم اما برخی از جاها این اتفاق نمی افتد و شاهد این هستیم که هزینه های گزافی را از بیماران خارجی می گیرند.
اکنون از درصد بسیار پایینی از ظرفیت گردشگری سلامت بهره می بریم اما در مقابل کشورهایی مثل هند، پاکستان و ترکیه توانسته اند به ارتباط خوب با سفارت خانه ها و غیره دست یابند و از ظرفیت ارز آوری خوبی هم از این طریق بهره مند شوند
* با توجه به سابقه ای که در حوزه نظارت بر ورود گردشگران سلامت به بیمارستان محل خدمت خودتان داشتید بفرمایید به نظرتان چقدر ظرفیت ارز آوری در این حوزه وجود دارد و چه کشورهایی به عنوان رقیب ایران معرفی می شوند؟
اکنون از درصد بسیار پایینی از ظرفیت گردشگری سلامت بهره می بریم و خیلی بیشتر از این چیزها می توانیم در آمد زایی کنیم. اما در مقابل کشورهایی مثل هند، پاکستان و ترکیه به لحاظ زیرساختی و مدیریتی آمادگی بیشتری دارند و با فضای مجازی و تبلیغات در کشورهایی که نیازمند چنین خدماتی هستند توانسته اند به ارتباط خوب با سفارت خانه ها و غیره دست یابند و از ظرفیت ارز آوری خوبی هم از این طریق بهره مند شوند.
اما متاسفانه ایران اکنون از این مسائل عقب مانده است و هنوز به چنین امکاناتی دست نیافته است. بنابراین به رغم اینکه ظرفیت بسیار زیادی حتی از کشورهای مطرح در این حوزه داریم اما هنوز ارزآوری مناسبی نتوانسته ایم از این بخش داشته باشیم و خدمات رضایت بخشی را به بیماران خارجی بدهیم.
* با این تفاسیر اکنون انتظار حمایت از چه سازمانی دارید تا مدیریت این حوزه را به درستی بر عهده بگیرد؟
متولی اول وزارت بهداشت، نظام پزشکی و حوزه های زیر مجموعه این وزارت خانه ها هستند که می توانند در این بخش کمک کنند.
اما اولین نقطه باید از وزارت بهداشت و سیاست های وزارت بهداشت و نظام پزشکی شروع شود. نظام پزشکی قدری بیشتر با بیمارستان های خصوصی سر و کار دارد که باید به آن بیشتر بها داده شود تا مدیریت خوبی در این حوزه اجرا شود و قدری به بحث دلالان صنعت گردشگری سلامت سر و سامان بدهند و بگذارند بازیگران اصلی این حوزه نقش آفرینی کنند. توجهی که عواید بسیاری برای کشور دارد و می تواند بخش درمانی و سایر بخش های صنعت گردشگری کشور را رونق دهند.
نظر شما