ابهام در صادرات غلات از اوکراین |ایجاد کریدورهای امن در دریای سیاه

تهمینه غمخوار؛ بازار: چالش مرگباری که جامعه بین المللی از مدتها با آن مواجه شده این موضوع است که چگونه می توان ۲۰ میلیون تن غلات را از اوکراینی که گاهی از آن به عنوان سبد نان اروپا یاد می شود، صادرکننده عمده گندم، ذرت، جو و روغن آفتابگردان است و محصولات غذایی برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه را تامین میکرده، خارج کرد؛ قبل از اینکه قحطی جهان را فرا گیرد؟

قبل از اینکه روسیه تهاجم خود را آغاز کند، اوکراین می توانست ماهانه تا شش میلیون تن غلات صادر کند که اکثریت آن از بندر اودسا در کرانه دریای سیاه حمل می شد. اما دسترسی به دریای سیاه اکنون با حضور نیروی دریایی روسیه کاملاً محدود شده و عملاً مسیر اصلی تجاری اوکراین را مسدود کرده است. از دست دادن ناگهانی محصولات اوکراینی، قیمت مواد غذایی را به بالاترین حد خود رسانده است و کشورهای کم درآمد را تحت فشار مالی عظیم قرار داده و ترس از موج مهاجرت جدید را افزایش داده است.

با این حال و تلاش کشورهای مختلف در جهت حل این بحران، روسیه و اوکراین در اولین گفتگوهای مستقیم خود از ماه مارس بر سر توافقی برای رفع بحران جهانی غذایی ناشی از مسدود کردن صادرات غلات از بنادر دریای سیاه، پیشرفت قابل توجهی داشتند و به سرانجام نیز رسید اما ناامنی در اودسا کماکان ادامه دارد.

نشست چهارجانبه استانبول، به طرح سازمان ملل برای صادرات غلات مسدود شده اوکراینی به بازارهای جهانی از طریق دریای سیاه که شعاع امیدی برای کاهش رنج بشر و کاهش گرسنگی در سراسر جهان ارائه می کند، اختصاص داشت؛ در حالی که این توافق بین اوکراین و روسیه، مهمترین موضوعیست که این روزها جامعه بین المللی بدان نیاز دارد، زیرا نگران کننده ترین مسئله، کمبود غذا در بسیاری از کشورهای جهان است. خطر بزرگی برای ده ها میلیون نفر که به دلیل جنگ اوکراین، یکی از اصلی ترین مناطق تولید غلات در جهان، با خطر گرسنگی در کشورهای فقیر مواجه هستند، قابل مشاهده است.

پس از آن، سازمان ملل نتایج مثبتی را گزارش کرد، اگرچه آنتونیو گوترش، پیش از این هشدار داده بود که راه درازی تا آغاز مذاکرات صلح برای پایان دادن به جنگ باقی مانده است.

در حالی که اوکراین برای رساندن گندم خود به جهان تلاش می کند، تخمین زده می شود که ۲۲ میلیون تن غلات در این کشور مسدود شده و فشار برای یافتن راه حلی که سیلوها را به موقع برای برداشت آتی خالی کند، افزایش یافته است

در حالی که اوکراین برای رساندن گندم خود به جهان تلاش می کند، تخمین زده می شود که ۲۲ میلیون تن غلات در این کشور مسدود شده و فشار برای یافتن راه حلی که سیلوها را به موقع برای برداشت آتی خالی کند، افزایش یافته است. سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد اعلام کرده که جنگ در اوکراین منابع غذایی بسیاری از کشورهای در حال توسعه را به خطر می اندازد، قیمت مواد غذایی را در سطح جهانی افزایش می دهد و می تواند گرسنگی را برای ۱۸۱ میلیون نفر تشدید کند.

بر همین اساس، کیف همچنین مسکو را به مسدود کردن و گاهی دزدی غلات آن متهم کرده است. اما، مسکو این موضوع را رد کرده و گفته که کیف برای حمل غلات از بنادر خود آزاد است. با این حال، ناامنی های دریای سیاه افزایش یافته و صدها مین از هر دو طرف در دریای سیاه ریخته شده در حالی که اوکراین به دلیل نگرانی از اینکه روسیه ممکن است حمله آبی خاکی به شهرها را انجام دهد از مین زدایی این منطقه خودداری کرده است.

در طرح پیشنهادی سازمان ملل متحد، محموله‌ها در امتداد کریدورهای خاص آغاز می‌شود و از مکان‌های شناخته شده مین اجتناب می‌شود. در همین حال، تحریم های بین المللی علیه روسیه نیز قیمت کودها را افزایش داده است که تنها افزایش قیمت مواد غذایی را تشدید می کند.

در راستای گفتگوها در رابطه با صادرات غلات، روسیه اعلام کرده که الزامات این کشور شامل حق جستجوی کشتی‌ها برای جلوگیری از حمل سلاح‌های قاچاق است؛ درخواستی که کیف آن را رد کرده است. کیف از کشور دوستی مانند ترکیه خواسته که کشتی های خود را در امتداد کریدورهای غلات ایمن همراهی کند که از عبور از مکان های شناخته شده مین گذاری شده در دریای سیاه جلوگیری کند. با این حال، ترکیه روابط نزدیک خود را نیز با مسکو حفظ کرده است.

ترکیه اعلام کرده که ۲۰ کشتی تجاری در منطقه منتظر هستند و می توانند به سرعت بارگیری و به بازارهای جهانی ارسال شوند ضمن اینکه بر اساس گفته های مقامات ترک، سازمان ملل متحد مرکزی برای کنترل محموله ها در استانبول ایجاد خواهد کرد

کارشناسان می گویند: مین زدایی دریای سیاه یک عملیات پیچیده است که ممکن است ماه ها طول بکشد. همچنین، ترکیه نیز اعلام کرده که ۲۰ کشتی تجاری در منطقه منتظر هستند و می توانند به سرعت بارگیری و به بازارهای جهانی ارسال شوند ضمن اینکه بر اساس گفته های مقامات ترک، سازمان ملل متحد مرکزی برای کنترل محموله ها در استانبول ایجاد خواهد کرد.

با این حال، مذاکرات به دلیل افزایش سوء ظن مبنی بر تلاش روسیه برای صادرات غلاتی که از کشاورزان اوکراینی در مناطق تحت کنترل خود دزدیده است، پیچیده است. داده‌های اخیر آژانس فضایی ایالات متحده، نشان داده که ۲۲ درصد از زمین‌های کشاورزی اوکراین از زمان حمله ۲۴ فوریه تحت کنترل روسیه است در حالی که در هفته گذشته مقامات روسیه در منطقه جنوبی خرسون اوکراین (شهری در کنار دریای سیاه و رود دنیپر و مرکز صنعت کشتی‌ سازی در منطقه) با اتهاماتی مبنی بر اینکه نیروهای کیف عمداً محصولات کشاورزی و مزارع معدنی را سوزانده اند، مقابله کرده اند.

اوکراین و غرب، روسیه را به تشدید بحران جهانی غذا و افزایش تورم از طریق پیچیده‌تر کردن تلاش‌ها برای تامین غلات به کشورهای فقیرتر متهم کرده‌اند

اوکراین و غرب، روسیه را به تشدید بحران جهانی غذا و افزایش تورم از طریق پیچیده‌تر کردن تلاش‌ها برای تامین غلات به کشورهای فقیرتر متهم کرده‌اند. مسکو اوکراین را متهم کرده که از برداشتن مین هایی که در اطراف خط ساحلی برای محافظت از خود در برابر حمله روسیه پراکنده کرده و تهدیدی برای کشتیرانی است، خودداری کرده است.

روسیه همچنین غرب را به دلیل اعمال تحریم‌ها بر بخش‌هایی که تامین مالی و بیمه خدمات حمل و نقل دریایی خود را برای روسیه دشوار می‌کند، مورد انتقاد قرار داده است. در همین راستا، خبرگزاری ریانوستی روسیه به نقل از یک منبع دیپلماتیک ناشناس اعلام کرده که خواسته های روسیه شامل رفع موانع صادرات ناشی از تحریم های غرب با اشاره به حوزه های بیمه کشتیرانی، لجستیک، خدمات حمل و نقل و عملیات بانکی است.

اوکراین و روسیه یکدیگر را به استخراج معادن دریای سیاه متهم کرده اند تا از انجام حملات آبی_خاکی طرف مقابل جلوگیری کنند که تا حد زیادی به توقف صادرات کمک کرده است

اوکراین و روسیه یکدیگر را به استخراج معادن دریای سیاه متهم کرده اند تا از انجام حملات آبی_خاکی طرف مقابل جلوگیری کنند که تا حد زیادی به توقف صادرات کمک کرده، زیرا اکثریت قریب به اتفاق غلات اوکراین قبلا از طریق دریای سیاه صادر می شد. اوکراین علاوه بر اینکه یک صادرکننده حیاتی گندم و غلات مانند جو و ذرت به بازار جهانی است، نزدیک به نیمی از کل روغن آفتابگردان معامله شده در بازارهای جهانی را قبل از تهاجم روسیه تامین می کرد.

در این میان اتحادیه اروپا معتقد است که روسیه باید بلوک‌زدایی کند و اجازه دهد غلات اوکراین صادر شود. در غیر این صورت، اروپا به این ادعا ادامه می دهد که آنها بدون توجه به جان انسان‌ها از غذا به عنوان سلاح استفاده می‌کنند در حالی که این موضوع باید با صدای بلند گفته شود.

بر همین اساس، مذاکرات همچنان بر یافتن راهی به منظور انتقال میلیون‌ها تن غلات در سیلوها در بحبوحه جنگ اوکراین از بنادر این کشور به سمت دریای مدیترانه متمرکز است؛ در حالی که مقامات اوکراینی محاصره دریایی روسیه را عامل توقف صادرات و ایجاد بحران جهانی غذایی می دانند. آنها همچنین نسبت به وعده پوتین تردید داشته و خاطرنشان کرده اند که او در ابتدای سال تاکید کرد که هیچ برنامه ای برای حمله به اوکراین ندارد.

ولادیمیر پوتین نیز تمایل خود را برای همکاری اما تنها در صورت لغو تحریم های غرب ابراز کرده است.