بازار؛ گروه صنعت: سهم بزرگی از صنایع ایران در اختیار صنایع کوچک و متوسط است؛ صنایعی که نقش مهمی در توسعه اقتصادی کشور دارند. این در حالی است که این مجموعه ها نیاز چندانی هم به سرمایه اولیه ندارند و به همین منظور فشار آنچنانی به دولت وارد نمی شود.
علاوه بر این به اعتقاد کارشناسان حمایت از کار آفرینانی که در صنایع کوچک حضور دارند با سرعت قابل ملاحظه ای سبب رونق اقتصادی کشور می شود؛ توسعه ای که با تخصصی کار کردن آن ها برخلاف صنایع بزرگ که طیف گسترده ای از فعالیت ها را در بر می گیرند همراه است. در این خصوص آرمان خالقی، عضو هیئت مدیره و قائم مقام دبیر کل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران در گفتگو با بازار توضیح می دهد.
* در خصوص صنایع کوچک و متوسط و به خصوص شرکت های دانش بنیان برایمان بگویید، این شرکت ها چه سهمی از تولید ملی و اشتغال زایی در کشور را در اختیار دارند؟
هر چند صنایع کوچک و متوسط به لحاظ تولید و اشتغال زایی ۲۰ درصد از بازار را در اختیار دارند اما به لحاظ تعدادی سهم ۸۰ درصدی دارند؛ یعنی ۸۰ درصد صنایع کشور کوچک و متوسط هستند. بنابراین این موضوع که صنایع کوچک و متوسط در چه مسیری قرار دارند از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چرا که همین صنایع بزرگ از صنایع کوچک ساخته می شوند.
از این رو می توان ادعا کرد صنایع کوچک که اغلب هم دانش بنیان هستند آینده اقتصادی کشور را می سازند؛ شرکت هایی که در لبه تکنولوژی حرکت می کنند و با تولید محصولات رقابتی حرفی برای گفتن حتی در بازارهای جهانی دارند.
نکته قابل توجه در مورد چنین مجموعه هایی این است که کوچک بودن آن ها نه تنها عیبی ندارد بلکه برای شان به عنوان مزیت هم شناخته می شود؛ چرا که با کوچک ترین خللی می توانند به سادگی مسیر خود را اصلاح و یا حتی عوض کنند و در مسیر رشد قرار گیرند.
اغلب مجموعه های کوچک با کمبود نقدینگی دست و پنجه نرم می کنند که باید به آن ها در حوزه تامین مالی، معافیت های مالیاتی، تامین مکان، مالکیت معنوی و صنعتی و غیره کمک کرد
* اشاره کردید که آینده صنعت کشور که در گرو توسعه صنایع کوچک و متوسط است، برای حمایت از این مجموعه ها باید چه تدابیری اندیشیده شود؟
اغلب مجموعه های کوچک با کمبود نقدینگی دست و پنجه نرم می کنند که باید به آن ها در حوزه تامین مالی، معافیت های مالیاتی، تامین مکان، مالکیت معنوی و صنعتی و غیره کمک کرد.
در این بین حمایت در حوزه مالکیت معنوی برای چنین مجموعه هایی از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چرا که در صورت دست یابی آن ها به دانش و فناوری به خصوصی در حوزه اختراعات، اکتشافات، ثبت علائم تجاری، ثبت ایده ها و خلاقیت ها، مجموعه های قدرتر دیگر دستاورد آن ها را کپی برداری نکنند.
برای مثال فرض کنید یک بنگاه دانش بنیان قرار است یک محصول نوین را تجاری سازی کند اما اگر نتواند حمایت معنوی و قضایی از نهادها و سازمان ها دریافت کند و محصولی که ارائه می کند کپی برداری شود، تمام زمان و نقدینگی ای که سرمایه گذاری کرده را از دست می دهد.
بنابراین تکرار چنین موضوعی باعث می شود که انگیزه افراد خلاق در کشور از دست برود و دیگر شاهد خلق دانش و توسعه مبتنی بر فناوری نباشیم. از این رو نیاز است که برای دوام چنین شرکت هایی از مالکیت آن ها حمایت قضایی صورت بگیرد.
* اغلب شاهد این هستیم که سازمان هایی همچون سازمان امور مالیاتی و تامین اجتماعی با شرکت های کوچک رفتاری همچون شرکت های بزرگ دارند و این برخورد همچون دست اندازی در مسیر مجموعه های کوچک عمل می کند و مانع رشد آن ها می شود؛ برای رفع این مساله چه پیشنهادی دارید؟
به اعتقاد بنده و بر اساس آنچه در خصوص رفتار سازمان امور مالیاتی با صاحبان صنایع کوچک مشاهده کرده ام میزان مالیات به لحاظ درصدی که اخذ می شود در سال جاری تغییری نکرده اما فشار مالیاتی افزایش پیدا کرده است؛ چرا که سازمان امور مالیاتی به دلیل نیاز دولت به منابع مالی بیشتر، فشار بیشتری به شرکت ها وارد می کند.
همچنین ماده ای در قانون بودجه امسال آمده که معافیت مالیاتی واردات دستگاه ها و ماشین آلات خطوط تولید را برداشته است. این درحالی است که در قانون برای تولیدکنندگان معافیت مالیاتی در نظر گرفته شده بود تا بتوانند ماشین آلات مورد نیازشان را بدون مالیات حقوق گمرکی وارد کنند.
بنابراین ملغی کردن قانون معافیت عوارض و مالیات به عنوان چالشی در مسیر تولید معرفی می شود و این موضوع جای بحث دارد که دولت به رغم اینکه می توانست از شرکت های نوپا در راستای راه اندازی خطوط حمایت کند اما این کار را نکرد.
این درحالی است که تجهیزاتی که درباره آن ها صحبت شد از دانش فنی بالایی برخوردار هستند و امکان تولید آن ها در کشور وجود ندارد. بنابراین دولت بر روی تجهیزاتی گمرکی بسته است که نمونه داخلی ندارند و واردات آن ها هم با این شرایط هزینه های تولید را افزایش می دهد.
از این رو در سالی که انتظار داشتیم موانع کمتر شود یک مانع دوباره اضافه شد، این اتفاق به واحد های کوچک و متوسط از جمله شرکت های دانش بنیان که نیاز به منابع مالی بیشتری دارند خسارت مضاعفی وارد می کند.
برخلاف سیاست حمایتی از صنایع کوچک و شرکت های دانش بنیان امسال شاهد وضع قوانین مالیاتی و حقوق گمرکی هستیم که به عنوان مانعی در مسیر رشد صنایع معرفی می شود
* با توجه به اینکه اشاره کردید لغو قانون معافیت مالیاتی در سال جاری بیشترین خسارت را به شرکت های دانش بنیان می زند چه توصیه ای در این زمینه دارید؟
همانطور که اشاره کردم اغلب کسانی که با این قانون دچار چالش می شوند همان شرکت های دانش بنیانی هستند که صاحب فناوری اند و بر روی یک شاخه ای از علم تمرکز دارند و می خواهند دانش فنی بیاورند و آن را یک طرح تجاری تبدیل کنند اما از منابع مالی کافی برخوردار نیستند. از همین رو نیازمند سرمایه گذار و افرادی که بتوانند منابع مالی را در اختیار آن ها قرار دهند هستند.
بنابراین اگر این شرکت ها به منبع کافی سرمایه گذاری وصل نشده باشند خیلی راحت و آزاد نیستند و حالا با قوانین تازه که حقوق گمرکی برای آن ها وضع شده و موظف به پرداخت هستند دچار مشکلات دو چندان می شوند. بنابراین آن ها در محاسبات اقتصادی و طرح های توجیهی شان دچار اختلال می شوند؛ چرا که به رغم برنامه ریزی هایی که انجام داده اند به یک باره متولیان قائده های اقتصادی را تغییر می دهند. بنابراین این یک سیاستی بود که به اعتقاد بنده خلاف آن روح حمایتی از بخش تولیدی کشور است و اگر توسعه می خواهیم باید تغییر یابد.
نظر شما