بازار؛ گروه استانها: شکل گیری خوشه گردشگری به عنوان یکی از خوشه های صنعتی استان و یکی از سیاست های اقتصادی کشورهای توسعه یافته در سال ۱۳۹۷ با بازبینی مجدد پروژه شناسایی خوشه‌های کسب و کار استان یزد، انجام شد.
فعالیت‌ها و دغدغه‌های این خوشه در گفتگویی با محمد دهقان بنادکی، سرپرست شرکت شهرکهای صنعتی استان یزد مورد بررسی قرار گرفته است.
* خوشه گردشگری چگونه در یزد شکل گرفت؟
با تدوین نقشه استانی خوشه‌ها و پس از به‌روزرسانی اطلاعات آن، خوشه گردشگری به عنوان خوشه اولویت دار استان تعیین و پروژه توسعه این خوشه به عنوان هفتمین خوشه اولویت دار آغاز بکار کرد و پس از انجام فاز مطالعه امکان‌سنجی، این خوشه با همکاری شرکت شهرکهای صنعتی استان یزد و سازمان میراث فرهنگی استان یزد کار خود را آغاز کرد.
به این ترتیب تفاهم‌نامه سه ساله و بر اساس مدل توسعه خوشه‌ها و با همکاری معاونت صنایع کوچک شرکت شهرکهای صنعتی استان یزد به اجرا گذاشته شد اما ضرورت های توسعه خوشه گردشگری یزد هم افزایی ذی نفعان و دستگاههای پشتیبان این خوشه است چرا که خوشه گردشگری یزد، یکی از تخصصی ترین خوشه های استان است که می تواند ظرفیت های این حوزه را فراتر از سایر برنامه ها پویا کند.
تسریع در برنامه‌های خوشه گردشگری نیازمند هم‌افزایی ذی‌نفعان و دستگاههای پشتیبان است و تیم توسعه خوشه گردشگری نباید برای پیشبرد برنامه های خود دغدغه ای در خصوص پشتیبانی های مالی داشته باشد بلکه متخصصان خوشه باید تمام تمرکز و توان خود را برای توسعه و ارتقای خوشه صرف کنند و برای چالش های مالی زمان و توان نگذارند.
* مزیت شکل گیری خوشه صنعتی گردشگری برای استان چیست؟
صنعت گردشگری ظرفیت های اقتصادی زیادی برای استان دارد و به هر میزان بودجه ای که برای توسعه خوشه گردشگری یزد پیش بینی و هزینه شود، با توجه به میزان آورده ای که این صنعت برای استان می تواند داشته باشد، قابل توجیح و ارزشمند است.
* کار تخصصی چه تاثیری در پیشرفت خوشه گردشگری دارد؟
ورود افراد غیر متخصص در حوزه خوشه گردشگری، آسیب زا است و صنعت گردشگری از مسائلی است که باید بطور تخصصی به آن پرداخته شود تا ضمن برنامه ریزی بلند مدت و هدفمند، بتوان با کار تخصصی ظرفیت های پنهان این حوزه را شناسایی و معرفی کرد و این نگرانی وجود دارد که ورود افراد فاقد تخصص، به فرصت بهره برداری از این صنعت، ضربه بزند.
اقدامات تخصصی خوبی برای ایجاد خوشه گردشگری انجام شده و پس از امضای تفاهم نامه مشترک شرکت شهرکهای صنعتی و سازمان میراث فرهنگی، مطالعات شناخت این خوشه توسط عامل توسعه خوشه و پس از انجام مطالعات شناخت استراتژی ها و برنامه‌های عمل تعیین شده و باید اجرا شود و این پروژه از طریق افزایش هم افزایی و بالابردن نرخ مشارکت به توسعه فضای کسب و کار صنعت گردشگری استان یزد کمک خواهند کرد.
* توسعه از طریق مدل خوشه ای چه مزیت‌هایی دارد؟
امروزه توسعه از طریق مدل خوشه ای نقش محوری و بارزی در سیاستهای اقتصادی و صنعتی کشورهای توسعه یافته ایفا می کند. اگر رویکرد های گذشته تمرکز بیشتری بر اقتصاد کلان داشته اند، اینک کسب و کار خرد، احساس مسئولیت نسبت به افزایش قابلیت رقابت واحدهای کوچک و متوسط، بهبود ارتباطات شبکه ای، تاکید بر حمایتهای غیر مستقیم در مقابل پرداخت یارانه، ترکیب رقابت و همکاری بمنظور تقویت یادگیری و نوآوری، ارتقاء سطح همکاری واحدهای کوچک و بزرگ و تقویت مثلث همکاری خوشه ها، دولت و دانشگاه مورد تاکید و توجه بیشتری قرار می گیرد و در استان یزد با توجه به محدودیت های توسعه صنعتی و تغییر رویکرد توسعه صنایع به سمت صنایع پاک، تکیه بر ظرفیت های گردشگری، ایجاد خوشه گردشگری می تواند نقش بسزایی در ایجاد رونق اقتصادی داشته باشد.
حدود دو دهه است که توسعه صنعتی مبتنی بر خوشه ها، به عنوان یک استراتژی نوین مورد توجه برنامه ریزان و سیاستگذاران در کشورهای صنعتی و در حال توسعه است و این رویکرد در کشورما و استان یزد که در زمره استان های صنعتی محسوب می شود دنبال شده و توجه به شکل گیری خوشه گردشگری به عنوان خوشه اولویت دار استان یزد حائز توجه به شکل گیری خوشه ها در توسعه های اقتصادی است.
خوشه های صنعتی یکی از الگوهای موفق سازماندهی صنایع کوچک و متوسط هستند که کاستی های صنایع کوچک و متوسط را رفع و مزیتهای مختلف صنایع کوچک، چون انعطاف پذیری و تنوع را تقویت می بخشند. خوشه صنعتی مجموعه ای از بنگاه های تولیدی و خدماتی در یک رشته صنعتی است که با تکیه بر سرمایه های قوام یافته اجتماعی در مناطق مختلف جغرافیایی در کنار نهادهای پشتیبان و از طریق روابط متراکم میان بنگاهی شکل می گیرد.
* تاریخچه شکل گیری خوشه های صنعتی استان یزد را تشریح کنید
خوشه های صنعتی استان یزد با مطالعه و بررسی وضعیت صنایع موجود در استان کار خود را شروع کرد و امر استعدادیابی خوشه های صنعتی بالقوه انجام و در نتیجه دو پروژه خوشه نساجی و خوشه کاشی سرامیکی به عنوان دو خوشه دارای اولویت کار خود را آغاز کرد.
در طول این مدت فعالیت هایی از قبیل کارهای مطالعاتی و تحقیقایی و در کنار آن اجرای برنامه های عملیاتی ناشی از مطالعات خوشه توسط تیم های کاری دو خوشه انجام شد.
در کنار این دو پروژه توسعه خوشه ای، در سال ۱۳۹۱ پروژه مطالعاتی جامعی با عنوان تدوین نقشه استانی خوشه های کسب و کار استان یزد با هدف شناسایی کسب و کارهای موجود در استان یزد که قابلیت خوشه ای را دارند، انجام پذیرفت که حاصل آن شناسایی خوشه های کسب و کار در حوزه های صنعت، کشاورزی، خدمات و گردشگری بود.
این مطالعه، مبنای تصمیم گیری کلیه نهادها و دستگاهای توسعه ای استان در جهت استفاده از مدل توسعه خوشه ای جهت رشد و توسعه اقتصاد محلی استان و ارتقاء این کسب و کارها با هدف رقابتی شدن است و در حال حاضر تمرکز بر خوشه گردشگری به عنوان اولویت استان قرار گرفته است.
نظر شما