بازار، گروه بازرگانی و اصناف: قیمت مواد غذایی در سراسر جهان طی چند ماه گذشته در حال افزایش بوده است و ناظران بازار می‌گویند برنج می‌تواند در نوبت بعدی مواد غذایی برای افزایش بیشتر باشد.
غذای اصلی اکثر مردم آسیا برنج است و در عین حال قیمت بسیاری از کالاها از جمله گندم و سایر غلات، گوشت و روغن افزایش یافته است که عوامل متعددی از جمله افزایش قیمت کودها و انرژی در سال گذشته به همراه جنگ روسیه و اوکراین باعث افزایش قیمت شده است.
بدتر از همه، ممنوعیت صادرات و اختلال در عرضه کالاهای اساسی از برخی کشورها مانند هند (گندم)، اوکراین (گندم، جو، شکر و غیره) و اندونزی (روغن پالم) است.
در جدیدترین خبر وزارت اقتصاد امارات متحده عربی با صدور قطعنامه شماره 72 امروز2022، صادرات و صادرات مجدد گندم و آرد از مبدأ هند را حتی از مناطق آزاد خود برای مدت چهار ماه، از تاریخ 2021، متوقف کرده است. اگر چه این نهاد دولتی این تصمیم را در راستای توافقنامه اخیر میان دو کشور امارات و هند ارزیابی کرده اما کارشناسان جهانی در این باره با احتیاط بیشتری به بازار مواد غذایی و به خصوص برنج می نگرند.
سونال وارما، اقتصاددان ارشد در بانک نومورا ژاپن، معتقد است که افزایش قیمت گندم ممکن است منجر به جایگزینی برنج شود که منجر به افزایش تقاضا برای برنج و کاهش ذخایر فعلی آن می شود
کارشناسان انتظار دارند که برنج در ردیف بعدی کالاها با افزایش قیمت قرار گیرد، این در حالی است که شاخص قیمت مواد غذایی سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) نشان داد که قیمت برنج بین‌المللی برای پنجمین ماه متوالی افزایش یافت و به بالاترین سطح خود رسید. در 12 ماه، طبق آخرین داده های ماه می که هفته گذشته ارسال شد.
به گفته کارشناسان، قطعاً تولید برنج همچنان فراوان خواهد بود، اما افزایش قیمت گندم به دلیل افزایش هزینه های کشاورزی رخ خواهد داد.
سونال وارما، اقتصاددان ارشد در بانک نومورا ژاپن، معتقد است که افزایش قیمت گندم ممکن است منجر به جایگزینی برنج شود که منجر به افزایش تقاضا برای برنج و کاهش ذخایر فعلی آن می شود.
چشم‌انداز افزایش قیمت برنج هنوز قوی نیست، زیرا ذخایر برنج جهانی فراوان است و انتظار می‌رود برداشت در هند در تابستان امسال خوب باشد
معایب اقدامات حفاظتی
سونال گفت: «اقدامات محافظه‌کارانه در واقع فشار قیمت‌ها را در سطح جهانی به دلایل مختلف افزایش می‌دهند، هزینه‌های خوراک و کود برای کشاورزی در حال افزایش است و قیمت انرژی هزینه‌های حمل و نقل را افزایش می‌دهد لذا این خطر وجود دارد که شاهد اقدامات بیشتری از سوی کشورها باشیم.» با این حال، تأکید می‌کند که چشم‌انداز برنج هنوز قوی نیست، زیرا ذخایر برنج جهانی فراوان است و انتظار می‌رود برداشت در هند در تابستان امسال خوب باشد.
جنگ روسیه و اوکراین منجر به افزایش قیمت گندم شد، زیرا کشورها صادرکنندگان عمده آن هستند و قیمت گندم نسبت به یک سال گذشته بیش از 50 درصد افزایش یافت و تنها در روز دوشنبه هفته گذشته، "رویترز" گزارش داد که جنگ یکی از بزرگترین پایانه های صادرات غلات در اوکراین را تحت تاثیر قرار داده است.
بر اساس گزارشی از رویترز که در 16 خرداد ماه - 6 ژوئن- و به نقل از یک مقام دولت تایلند منتشر شده ، در اواخر ماه مه، تایلند و ویتنام در حال مذاکره برای افزایش قیمت برنج صادراتی خود هستند. و چهار صادرکننده گفتند که تاجران برنج در دو هفته گذشته برنج هندی بیشتری خریداری کرده‌اند.
بر اساس شاخص قیمت مواد غذایی سازمان ملل متحد، قیمت ها در حال حاضر 75 درصد بالاتر از سطح قبل از همه گیری است
نگرانی از محدودیت صادرات برنج از سوی هند
دیوید لابورد، محقق ارشد مؤسسه تحقیقات سیاست غذایی بین‌المللی، در مصاحبه‌ای با سی ان بی سی «CNBC » گفت که نگران اعمال ممنوعیت هند بر صادرات برنج در هفته‌های آینده است، همانطور که در مورد گندم و شکر انجام داد.
هند و چین بزرگترین تولیدکنندگان برنج جهان هستند و طبق گزارش مجمع جهانی اقتصاد بیش از نیمی از کل برنج جهان را به خود اختصاص داده اند و ویتنام پنجمین تولیدکننده برنج است و تایلند در رتبه ششم قرار دارد.
هند در ماه مه صادرات گندم را با اشاره به نیاز به مدیریت امنیت عمومی غذایی کشور ممنوع کرده بود و تنها چند روز پس از ممنوعیت گندم محدودیت هایی را برای صادرات شکر اعمال کرد.
بهتره قیمت را بالا ببری؟!
این محقق ارشد مؤسسه تحقیقات سیاست غذایی بین‌المللی معتقد است افزایش قیمت بهتر از ممنوعیت صادرات است. دیوید لابورد گفته بود: واقعا باید بین گرانی که جبران هزینه های بالا و سود کشاورزان و کمک به تولید آنهاست و ممنوعیت صادرات که باعث افزایش قیمت در بازارهای بین المللی و کاهش آن در بازارهای داخلی می شود تفاوت قائل شویم. "
ناویس مه، نماینده منطقه ای جنوب آسیا در مؤسسه تحقیقات بین المللی برنج، نیز در این باره معتقد است: هزینه های انرژی که در سطح جهانی در حال افزایش است، بخش بزرگی از هزینه های تولید برنج را تشکیل می دهد و در مورد قیمت های بالا در بازارهای جهانی و این که چرا کشاورزان از آن بهره نمی برند، سؤالاتی وجود دارد.
وی در ادامه به این سوال پاسخ می دهد که اثر این افزایش قیمت چگونه خواهد بود، گفت: افزایش قیمت برنج بسیاری را در آسیا که بزرگترین مصرف کننده کالاهای اساسی است به شدت تحت تاثیر قرار خواهد داد.
نماینده منطقه ای جنوب آسیا در مؤسسه تحقیقات بین المللی برنج می افزاید: در آسیای جنوب شرقی و اقیانوس آرام، کشورهایی مانند تیمور شرقی، لائوس، کامبوج، و البته مکان‌هایی مانند اندونزی که دارای جمعیت بسیار زیادی هستند؛ بسیاری از آن‌ها امنیت غذایی ندارند، در صورت ادامه افزایش قیمت‌ها و باقی ماندن در چنین شرایطی، به شدت تحت تأثیر قرار خواهند گرفت.
بر اساس شاخص قیمت مواد غذایی سازمان ملل متحد، قیمت ها در حال حاضر 75 درصد بالاتر از سطح قبل از همه گیری است.
نظر شما