سمیه گلابگیریان؛ بازار: استان یزد یکی از قطب‌های فولادی کشور به شمار می‌رود اما به‌رغم این مزیت، زنجیره تولید فولاد تکمیل نیست و صنایع پایین دستی فولاد به کارگاه های کوچک محدود شده است. علی اکبر رضایی، دبیر انجمن فولاد استان یزد در این زمینه با خبرنگار بازار به گفتگو پرداخته که در ادامه می‌خوانید.
* دلیل عدم توسعه صنایع پایین دستی فولاد در استان یزد را چه می دانید؟
با توجه به اینکه صنایع بزرگی در استان یزد نداریم و عمر صنعت استان ۱۰ تا ۱۵ سال است، وابستگی شدیدی به صنایع پایین دستی نداشتند از اینرو در حال حاضر صنایع پایین دستی در جزء شامل ایجاد کارگاه‌های کوچک است و صنایع بزرگ و شاخص در استان وجود ندارد و لازمه آن تولید فولاد آلیاژی برای صنایع پایین دستی است شرکت فولاد آلیاژی ایران به عنوان یکی از بزرگترین شرکت های فولادی در استان فعال است، چرا برای تامین مواد اولیه صنایع پایین دستی فولاد احساس کمبود می شود؟
شرکت فولاد آلیاژی ایران در استان یزد بزرگترین تولید کننده آلیاژ کشور است که بزرگترین کارخانه های پایین دستی آلیاژی را تامین کند. هر چند با توجه به اقلیم و جایگاه استان امکان خودروسازی و کشتی سازی به عنوان صنایع پایین دستی مهم در یزد وجود ندارد اما می توان با تامین فولاد آلیاژی مورد نیاز، صنایع پایین دستی مهمی را در یزد دایر کرد. در حال حاضر شرکت فولاد آلیاژی ایران مواد اولیه کارخانه های پایین دستی در استان های البرز، تهران، سمنان و تبریز را تامین می کند
شرکت فولاد آلیاژی ایران در استان یزد بزرگترین تولید کننده آلیاژ کشور است.
استان یزد در تولید فولاد رتبه دهم کشور را دارد. در گذشته نه تنها برای استقرار صنایع پایین دستی اقدامی صورت نگرفته، بلکه حتی وارد کننده نیمه خام فولادی هم بودیم، با افق ۲۰ ساله از سال ۱۳۸۴ تا ۱۴۰۴ افزایش ظرفیت تولید فولاد استان به ۵۵ میلیون تن پیش بینی شده که در حال حاضر به ۳۰ میلیون تن رسیده و پیش بینی میزان تولید بر اساس افق، ۴۰ میلیون تن است فولاد خامی که تولید می شود برای تولید ورق، میلگرد، مفتول و کلاف کاربرد دارد و در صنایع پایین دستی مثل خودروسازی و کشتی سازی کاربردی ندارد از اینرو ابتدا باید به فولاد آلیاژی تبدیل شده و سپس در صنایع پایین دستی فولاد ورود کنیم.
* محدودیت‌هایی که برای تامین فولاد آلیاژی برای استان وجود دارد، چیست؟
در ایران تنها سه کارخانه تولیدکننده فولاد آلیاژی داریم که تامین مواد اولیه برای توسعه صنایع پایین دستی فولادی تولید محدودی دارند از سوی دیگر احداث کارخانه های آلیاژی بسیار هزینه بر است و تنها شرکت های دولتی سرمایه گذار اصلی هستند.
۳۱ کارخانه بزرگ فولادی در کشور وجود دارد که دولتی، نیمه دولتی و خصولتی هستند و افراد حقیقی نمی توانند به راحتی در این حوزه ورود و در این بازار پرتلاطم رقابت کنند. پیش نیاز برای تولید صنایع پایین دستی و فولاد آلیاژی، وارد کردن تکنولوژی و مواد اولیه است از اینرو باید ۱۰ تا ۱۲ میلیون تن فولادی که صادر می شود را به فولاد آلیاژی تبدیل و در صنایع پایین دستی استفاده کنیم.
* تنوع صنایع پایین دستی چقدر است؟ آیا تولید فولاد آلیاژی برای ایجاد این صنایع مقرون به صرفه است؟
زمینه کار در صنایع پایین دستی متنوع است و می‌توانیم ۳ هزار و ۵۰۰ نوع محصول تولید کنیم هر چند در کشور آلمان ۱۴۰ هزار محصول در صنایع پایین دستی تولید می شود ولی لازم است که اول نیازسنجی شود که استان به چه محصولاتی نیاز دارد و سپس برای ورود تکنولوژی و تامین مواد اولیه آن اقدامات اساسی صورت گیرد.
مثلا تولید لوله های انتقال آب یکی از بهترین کاربردهای فولاد آلیاژی در صنایع پایین دستی است و گام‌هایی هم در این زمینه برداشته شده است و تمام دنیا به این سمت می روند. تولید لوازم خانگی یکی از زنجیره های پایین دستی است که ارزش افزوده بسیاری دارد. صنایع پزشکی به ویژه در استان یزد که قطب پزشکی کشور است، نیز از صنایع پایین دستی فولادی مهم محسوب می شود که به ندرت دراین زمینه ورود شده در حالی که همه ابزارهای پزشکی از فولاد تولید می شوند
در ایران تنها سه کارخانه تولیدکننده فولاد آلیاژی داریم که تامین مواد اولیه برای توسعه صنایع پایین دستی فولادی تولید محدودی دارند
برای استقرار صنایع پایین دستی فولادی در استان اقداماتی صورت گرفته اما با توجه به اینکه صنایع بالا دستی حاشیه سود بیشتری داشتند، کسی احساس نمی کرد صنایع پایین دستی هم سود خوب و اشتغالزایی بالایی داشته باشند اما اکنون این نیاز احساس شده است اکنون که شرایط مهیا شده، تمرکز استان به این صنایع اهمیت بسزایی دارد و باید از مزیت شرکت فولاد آلیاژی در استان بهره بیشتری ببریم.
* تفاوت اشتغال صنایع بالا دستی و پایین دستی فولاد چیست؟
صنایع پایین دستی مخصوص نیروهای تحصیلکرده ای است و یزد یکی از استان هایی است که در حوزه متالوژی، مکانیک، فیزیک شیمی و معدن فارغ التحصیل دارد و کار مطالعاتی هم انجام شده است. اشتغالزایی بیشتر برای فارغ التحصیلان دانشگاهی دارد اما تاکنون، سرمایه گذاری راغب به این کار نبوده است تکمیل زنجیزه تولید فولاد یکی از اقداماتی است که ارزش افزوده ذخایر سنگ آهن استان را به مراتب افزایش خواهد داد و این سود بیشتر در صنایع پایین دستی به دست خواهد آمد.
نظر شما