بازار؛ گروه اصناف و بازرگانی: اتاق بازرگانی یکی از مهمترین ارگانهای تجاری کشور بشمار می آید که اگر به درستی مدیریت شود و روال کاری خود را طی کند می تواند کمک بسزایی در اقتصاد و تجارت ما داشته باشد. اما این روزها بیشتر به سمت حاشیه کشیده شده و از ریل اصلی خود خارج شده است .
در همین باره خبرنگار بازار با «کیومرث فتح الله کرمانشاهی» معاون کل اسبق سازمان توسعه تجارت به گفتگو پرداخته است:
*بعنوان اولین سوالم، اخیرا یادداشتی در یکی از سایت های اقتصادی منتشر شده که براین باور بودید اتاق بازرگانی را از رانت و فساد پاک کنید تا مشکلات تجارت کشور حل شود، آیا فقط مشکل تجارت کشور بحث اتاق بازرگانی است؟
قبل از هر چیزی عنوان کنم، تیتری که دوستان سایت نود اقتصادی انتخاب کرده بودند با مطلبی که ارائه داده بودند متفاوت است. گفته‌های من دقیقا روشن است. بنده طرفدار شفافیت، اطلاعات آزاد تجاری و تقسیم عادلانه فرصت‌ها و موقعیت‌ها و اطلاعات تجاری هستم. همچنین معتقد هستم که اتاق بازرگانی تشکل، تشکل‌هاست. یعنی باید به فکر این باشیم که تشکل‌هایمان را نیرومند کنیم تا اتاق بتواند نقطه نظرات آنها را به بخش سیاست گذار که دولت است منتقل کند. نباید اتاق بازرگانی فقط نظارگر باشد. به نظر من، رانت در هیچ قسمتی از کشور نباید وجود داشته باشد، اینکه می گویید مشکل فقط اتاق بازرگانی است حرف من خیلی صریح و روشن است؛ باید شفافیت در همه بخش‌های اجرایی کشور از جمله اتاق بازرگانی صورت بگیرد و رانت زدایی باید در همه بخش‌های اقتصادی کشور از جمله اتاق حاکم باشد. بنابراین، تیتری که توسط یکی از دوستان خبرنگار انتخاب شده اصلا گفته من نیست.
باید به سمتی حرکت کنیم که اطلاعات تجاری ما به صورت آزاد در دسترس همگان قرار گیرد و روابط براساس ضابطه شکل گیرد نه صرفا بر اساس روابط
* صحبت‌هایی که داشتید اشاره به رانت کردید،چه برنامه و تدابیری را باید اجرا کنیم که رانت بوجود نیاید؟
شفافیت، اطلاع رسانی دقیق از مهمترین آیتم هایی است که می تواند از رانت جلوگیری کند. باید به سمتی حرکت کنیم که اطلاعات تجاری ما به صورت آزاد در دسترس همگان قرار گیرد و روابط براساس ضابطه شکل گیرد نه صرفا بر اساس روابط. اگر قرار است بخشنامه‌ای صادر شود و یا یک تصمیمی گرفته شود، قرار نیست یک عده‌ای قبل از بقیه مطلع شوند. هر فرصت تجاری باید در اختیار عامه تجار و اهالی کسب و کار قرار بگیرد نه یک عده خاص! اگر این اتفاق بیفتد رانت جمع می شود. اینکه ما می گوییم طرفدار رانت زدایی هستیم یعنی رانت جویی شکل نگیرد و وجود نداشته باشد. فلذا لازمه‌اش همین اقداماتی است که باید هر چه سریعتر صورت بگیرد.
* برخی بر این باور بودند با عرضه ارز دولتی رانت و فساد بیشتر شده است حال با توجه به اینکه ارز ۴۲۰۰ حذف شده آیا رانت و فساد از بین می رود؟
می توان گفت تا حدودی بله. یکی از ابزارهای مهم رانت در تقسیم ارز و درآمدهای کشور از بین می رود. منتهی باید مرتب و به طور پیوسته حواسمان باشد که اگر امروز بساط ارز ۴۲۰۰ را جمع کردیم یک رانتی در جای دیگر شکل نگیرد. معتقد هستم، اگر هر چیزی سر جای خودش باشد، اگر هرکدام از ما به حق و حقوق خودمان بسنده کنیم و زیاده خواه نباشیم می توانیم از بوجود آمدن فساد ورانت جلوگیری کنیم. باید به دنبال شکل گیری تشکل‌های سراسری و ملی باشیم و هر گونه روابط تجاری و رفت و آمد تجاری و هیئت تجاری اعم از اعزام و پذیرش و... را رونق بدهیم و گسترش بدهیم. این نکته را عنوان کنم، شکل گیری این تشکل ها و ردوبدل شدن اطلاعات می تواند تاثیر بسزایی در تجارت ما داشته باشد.
اگر اتاق بازرگانی مطابق وظایف ذاتی‌اش و مطابق اساس نامه‌اش رفتار می کرد مجلس به این موضوع ورود نمی کرد
* آیا اتاق بازرگانی در جایگاه حقیقی خود قرار دارد؟
معتقد هستم، اگر اتاق به وظایف اصلی و ذاتی خودش درست عمل می کرد کار به تحقیق و تفحص نمی کشید. چرا تحقیق و تفحص شکل گرفته است؟ آیا غیر از این است که در اتاق بازرگانی شفافیت وجود نداشته است. یکی از وظایف اتاقاین است که همه اطلاعات از جمله اطلاعات تجاری به صورت شفاف و به سادگی در اختیار همگان قرار گیرد. مجلسی که قانون اتاق بازرگانی را تصویب کرده است، حالا تصمیم دارد که تحقیق و تفحص اتاق را اجرا کند که بی دلیل چنین اقدامی را قوه مقننه انجام نمی دهد. اگر اتاق بازرگانی مطابق وظایف ذاتی‌اش و مطابق اساس نامه‌اش رفتار می کرد مجلس به این موضوع ورود نمی کرد.
سیاست می تواند زمینه را برای توسعه اقتصادی هموار کند ولی اینکه ما بخواهیم همه کارهایمان را سیاسی کنیم غلط است
*دلیل اصلی که اتاق بازرگانی از ریل اصلی خود خارج شده چی بود؟
به نظر من، باید اتاق بازرگانی را از سیاست جدا کنیم، اینکه یک عده و طیفی همفکر از هر جهتی که باشند بخواهند اتاق را در دست بگیرند این مخالف منافع اهالی کسب و کار است. یعنی در اتاق بازرگانی همه چیز بر اساس مباحث اقتصادی و بر اساس اصول بازرگانی، صنایع، کشاورزی و معادن باشد و باید از این چهار طیف شکل بگیرد چون ما برای سیاست کشور وزارت خارجه را داریم و وزارت خارجه هم وظایف خودش را انجام می دهد و نیازی نیست که ما سیاست را به اقتصادمان بیاوریم. سیاست می تواند زمینه را برای توسعه اقتصادی هموار کند ولی اینکه ما بخواهیم همه کارهایمان را سیاسی کنیم غلط است. اگر شفاقیت و ابهامی در اتاق بازرگانی وجود نداشته باشد این حرف و حدیث‌ها جمع می شود. باید سایه سیاست از مباحث اقتصادی کشور چیده شود، همچنین شفافیت، گردش آزاد اطلاعات و تقسیم عادلانه تبدیل به فرصت شود.
آدم‌های شایسته باید از بخش خصوصی انتخاب شوند و وظایف قانونی اتاق را که همان چیزی است که در اهداف و اساس نامه‌اش آمده است را اجرا کنند
*مهمترین رسالتی که باید اتاق بازرگانی داشته باشد چیست؟
وظیفه دولت سیاست گذاری در زمینه حکمرانی است و وظیفه اتاق بازرگانی تصدی گری است. یعنی همان وظایف را به عنوان متصدی باید اجرا کند منتهی اتاق بازرگانی می تواند برود و با بخش سیاست گذار تعامل داشته باشد. فلذا اتاق بازرگانی می تواند مشاور سه قوه باشد. انقدر به ضوابط و قوانین مسلط باشد که به عنوان مشاور تعامل کند حتی در شکل گیری سیاست‌های تجاری برای تصویب مقررات یک کشور یا برای امور بانکی کشور یا برای مباحث مربوط به بورس بتواند بهترین نقش را ایفا کند. به دلیل اینکه هیئت رئیسه و اعضای اتاق بازرگانی در بخش‌های مختلف عضو هستند و نقش دارند.این نکته را اشاره کنم، بحث شایسته سالاری را شاید بیش از دو دهه است که مطرح میکنیم ولی در عمل هیچ اهمیتی نمی دهیم. به نظر من، آدم‌های شایسته باید از بخش خصوصی انتخاب شوند و وظایف قانونی اتاق را که همان چیزی است که در اهداف و اساس نامه‌اش آمده است را اجرا کنند. اگر این اتفاق بیفتد آن وقت ما صاحب یک اتاق بازرگانی خوب می شویم.
*تاثیر دولت را در روند اتاق بازرگانی چگونه می بینید؟
عمر زیادی از این دولتی که الان سر کار است نگذشته است. دولت یکسری حرف‌ها زده که وقتی من و شما آن را می شنویم. معتقد هستیم دولت به دنبال عدالت خواهی است، وقتی بحث عدالت خواهی مطرح می شود یعنی باید شفافیت باشد و همه حرف‌هایی که من اینجا زدم در چهارچوب عدالت و عدالت خواهی است. معتقد هستم که دولت قطعا تا اینجای کار طرفدار همین حرف‌هایی است که ما الان داریم مطرح می کنیم و امیدوارم که فقط در شعار و حرف نباشد و این را در عمل و در اجزای دولت و مسئولیت‌ها ببینیم. به دلیل اینکه دولت یک رئیس دارد و بدنه اجرایی آن هم مهم است و همه باید قائل به این حرف‌ها باشند. یعنی باید مخالف رانت جویی و دنبال رانت زدایی و شفافیت باشند، اینها بحث‌هایی که اگر اتفاق بیفتد قطع به یقین وضعیت اقتصاد و کشور ما از این وضعیتی که الان دچار آن هستیم بهتر خواهد شد و رو به بهبود خواهد رفت.
نظر شما