بازار؛ گروه استانها: قدیمی‌ترین فیروزه‌ای که تاکنون در دشت نیشابور کشف‌شده، در منطقه تپه برج هفت هزار سال قدمت تاریخی دارد.
قدمت معدن نیشابور به‌صورت مستند نزدیک به ۷ هزار سال می‌رسد و به‌این‌ترتیب قدیمی‌ترین معدن فیروزه جهان قلمداد می‌شود.
این معدن ازنظر میزان تولید نیز بزرگترین معدن فیروزه و نیز قدیمی‌ترین معدن فعال جهان است. این معدن در تمام این ۷ هزار سال فعال بوده و مرتب از آن استخراج می‌شده است و حال شایعاتی مبنی بر اینکه ذخایر این معدن رو به پایان است در فضای مجاز گاه‌وبیگاه به گوش می‌خورد.
درباره این معدن باید اذعان کرد: تعداد ۹ کشور دنیا از معدن فیروزه برخوردارند، اما باکیفیت‌ترین و مرغوب‌ترین فیروزه جهان متعلق به معدن نیشابور است در حقیقت فیروزه نیشابور شهرت جهانی کسب کرده است در کشور ۳۷ نوع سنگ قیمتی و نیمه قیمتی کشف‌شده که ۲۲ نوع آن متعلق به خراسان رضوی است.
به‌منظور آشنایی با این معدن و هم‌چنین شایعاتی مبنی بر اینکه ذخایر این معدن رو به اتمام است با حامد فضلیانی مدیرعامل معدن فیروزه نیشابور ساعاتی را به گفت‌وگو نشستیم.
* خوانندگان خیلی دوست دارند بدانند که سرنوشت فیروزه‌های نیشابور پس از استخراج چه می‌شود؟
در رابطه با این سؤال خدمتتان عرض کنم که معدن فیروزه هیچ‌گونه فرآوری بر روی سنگ‌ها انجام نمی‌دهد پس از استخراج سنگ‌ها جداسازی می‌شوند و با درجات مختلف به فروش می‌رسند.
* فروش سنگ‌ها از چه طریقی انجام می‌شود؟
این پروسه از طریق مزایده حضوری انجام می‌شود.
* بیشتر خریداران را چه افرادی تشکیل می‌دهند؟
غالب خریدار این سنگ‌ها فیروزه‌تراش‌ها هستند که اغلب ساکن شهرستان‌های فیروزه، نیشابور و مشهد هستند و با توجه به تمرکز فیروزه‌تراش‌ها در این سه شهر این امر بدیهی است که بیشترین خرید توسط این گروه انجام شود و پس از فرایند تراش و .. این محصول به دست مشتری می‌رسد
* برخی از شایعات حاکی از آن است که ذخایر معدن فیروزه نیشابور در حال اتمام است؟
اینکه معدن فیروزه در حال اتمام است موضوع نادرستی است. با توجه به اینکه معدن اکنون و سال‌های گذشته با ذخایر به مردم این منطقه خیروبرکت رسانده است سیاست کاری ما هم بر این است با استخراج درست و منطقی این خیر رو برکت را به آیندگان انتقال دهیم.
* برآورد کمی کنید که تا چند سال دیگر بتوان از این معدن فیروزه استخراج کرد؟
با همین میزان استخراجی که این معدن در حال حاضر دارد و با ذخیره‌ای که اکنون ثبت‌شده (بدون کشف ذخایر جدید) معدن فیروزه حدود دویست سال دیگر ذخیره دارد و خدمتتان عرض کنم میزان برداشتی که اکنون انجام می‌شود بسیار ناچیز و به قول ما معدنی‌ها صیانتی برداشت میگردد لذا در حال حاضر چند نفر در معدن فیروزه نیشابور فعالیت می‌کنند.
* این معدن برای چند نفر ایجاد اشتغال کرده است؟
این معدن در حال حاضر ۱۹۵ نیروی شاغل دارد این در حالی است که در سال ۸۱ این شرکت تعاونی معدن را تحویل گرفته است نیروهای آن هجده نفر بودند و به لطف خدا در حدود این بیست سال تعداد نیروهای آن ده برابر شده است.
* از سال ۱۳۸۱ که معدن فیروزه در قالب شرکت تعاونی اداره می‌شود آیا وضعیت بهتر شده یا همان روال گذشته را دارد؟
از سال هشتادویک شرکت تعاونی معدن فیروزه که متشکل از ۳۴۱ عضو از اهالی روستای معدن فیروزه علیا و سفلا تشکیل‌شده است و این شرکت بهره‌برداری از معدن را تحویل گرفته است تا پیش از آن شرکت‌های دولتی و خصوصی زیادی بهره‌برداری می‌کردند از معدن که برخی مواقع این بهره‌برداری‌ها موفق و برخی مواقع ناموفق بود.
درزمانی که شرکت تعاونی معدن را تحویل گرفت امتیاز بهره‌برداری متعلق به اداره صنایع و معادن خراسان بود و توسط ایشان انجام می‌شد که متأسفانه تعداد تولید در آن بازه بسیار ناچیز وکلا با تعداد هجده نفر کارکنان (اداری و حراست و داخل معدن) این بهره‌برداری انجام می‌گردید.
* در آن زمان چقدر استخراج انجام می‌شد؟
کل میزان استخراج سالیانه آن‌یک تن و بهترین حالت دو تن بود اما باروی کار آمدن شرکت تعاونی استخراج‌هایی به وزن پانزده تن .با تلاش و پیگیری و اخذ مجوز ۴۰ تن و با پیگیری و جدیدترین مجوزی که گرفتیم به ۶۰ تن در سال ارتقا دادیم که ازلحاظ عملیاتی،کاری و توسعه‌ای بسیار عالی بوده است
* تحریم‌ها چه تأثیری بر روی کارکرد این معدن و استخراج آن داشته است؟
به لحاظ کاری مواد و ماشین‌آلات موجود در معدن وابستگی زیادی به خارج از کشور ندارند و اینکه اکثر غالب این ماشین‌آلات تولید داخل می‌باشند
اما نکته اصلی تأثیر تحریم‌ها بر اقتصاد کشور هست به‌طور مثال تورم موجود باعث بالا رفتن برخی هزینه‌ها می‌شود و می‌توان عنوان کرد تحریم‌ها به‌صورت غیرمستقیم بر روی بهای تمام‌شده تأثیر گذاشته است
* معدن فیروزه نیشابور رقیب هم دارد یا در دنیا بی همتاست؟
تعداد معادن فیروزه قدیمی در دنیا انگشت‌شمار است. بعد از معدن نیشابور از تولیدکننده‌های اصلی فیروزه در دنیا می‌توان از آمریکا نام برد ولی معادن آمریکا قدیمی نیست و به همین ۳۵ سال اخیر برمی‌گردد. از معادن قدیمی دیگر هم می‌توان به یک معدن در حوالی افغانستان اشاره کرد و یا معدن دیگری نیز در صحرای سینا که آن‌هم در حال حاضر دیگر از آن استخراج نمی‌شود با این‌حال هیچ‌کدام از این معادن تاریخ اثبات‌شده‌ای با هفت هزار سال قدمت ندارند.
* چه انتظاراتی از مسؤلان دولت دارید و چه راهکارهایی برای بهبود اوضاع پیشنهاد می‌کنید ؟
تولید کنندگان در فضای اقتصادی امروز به معنای واقعی در حال جنگ می‌باشند و با تلاش فراوان ایستاده و ادامه می دهند.
اگر دولت قرار است سر و سامانی به اقتصاد کشور بدهد و توسعه اقتصادی ایجاد کند باید از تولید کننده حمایت کند چرا که اولین اقدام مثبت تولید کننده ایجاد اشتغال است و این بزرگترین مشکل دولت ها است و در مرحله دوم کنترل تورم بزرگترین مشکل کشور است.
به طور مثال مواد منفجره در سال گذشته چندین مرتبه افزایش قیمت داشته است و مشکل دیگر برخی معادن حقوق دولتی است که از معادن علاوه بر مالیات و ارزش افزوده و ... اخذ میگردد برای سال گذشته و خاص معدن فیروزه که بنده اطلاع دارم حدودا یازده برابر افزایش داشته است .موارد این چنینی باعث فشار مضاعف بر روی تولید و تولید کننده می شود که خواهش دارم با حل چنین مواردی به تولید کننده کمک کنیم.
نظر شما