بازار؛ گروه ایران: در حال حاضر بیش از ۶ هزار شرکت دانش بنیان در کشور حضور دارند که بخش عمده آن ها را مجموعه های نوپا شکل می دهد؛ شرکت هایی که به رغم برخورداری از دانش و ایده های فناورانه با چالش های بسیاری از جمله کمبود نقدینگی مواجه هستند. از همین رو عجیب نیست که در اولین گام با موانع بسیاری رو به رو شوند و نتوانند محصول یا محصولاتی که در دست دارند را با بازارهای هدف خود ارائه کنند.
از طرفی ریسک پذیری پایین شرکت های بزرگ نیز مانع شکل گیری همکاری های مشترک و شکوفایی در این حوزه می شود. اتفاقی که در نهایت صنایع کشور را به سمت وابستگی به مجموعه هایی خارج از مرزهای کشور می کشاند. در این راستا و با توجه به اینکه امسال به نام «تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین» مزین شده است به سراغ صالح دریس، فعال اقتصادی و رئیس هیئت مدیره شرکت سرمایه گذاری و تجاری سلام رفتیم که گفت و گوی بازار را در ادامه خواهید خواند.
* به عنوان سوال نخست بفرمایید شرکت های دانش بنیان چگونه می توانند در تاب آوری اقتصادی به خصوص در زمان تحریم ها موثر عمل کنند؟
با توجه به اینکه مقام معظم رهبری امسال را به نام تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین نام گذاری کردند و اتفاق خوبی هست چون همین چند سال گذشته هم بذر اقتصاد مقاومتی کاشته شد و الان محصول آن را می بینیم امسال هم محوریت بر روی دانش بنیان قرار گرفته است. شرکت های دانش بنیان بازوهایی هستند که کشور را در زمان تحریم و در زمانی که تمام استکبار جهانی در رو به روی جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته، ایستادگی کنند و از یک سری از تجهیزات کشور را بی نیاز کنند.
برای نمونه در دوران اوج شیوع بیماری کرونا، بیشتر کشورهای دنیا تمایلی به اینکه دانش یا تجهیزاتی در اختیار ایران قرار دهند نداشتند و همین شرکت های دانش بنیان بودند که با بومی سازی و اختراعاتی که انجام دادند توانستند به کشور کمک کنند؛ ونتیلاتور (دستگاه تنفس مصنوعی) در داخل کشور نداشتیم و همین شرکت های دانش بنیان به صورت شبانه روزی کار کردند و تمام اتاق های سی سی یو کشور را نسبت به این زیرساخت تجهیز کردند.
این دانش بنیان ها بودند که این کار را انجام دادند و اگر این مجموعه ها نبودند نه تنها انسان های بی گناه بسیاری را از دست می دادیم و بلکه کشور نیز آسیب جدی ای می دید. علاوه بر این باید هزینه های گزافی را پرداخت می کردیم که این دستگاه ها را وارد کنیم. البته اگر چنین کاری هم می کردیم باز چه کشوری حاضر می شد به ما کمک کند؟ همه دنیا درگیر مشکلات خودشان بودند و از تجهیزات برای خودشان استفاده می کردند.
بنابراین همین شرکت های دانش بنیان بودند که ایستادند و طراحی کردند و ساختند و در اختیار کشور قرار دادند. همچنین در زمینه رفع مشکلات شرکت های نفت، پتروشیمی و گاز، دانش بنیان ها طراحی و بومی سازی کردند و کشور را در قبال یک سری از تجهیزات نفتی، گازی و پتروشیمی بی نیاز کردند. بنابراین دانش بنیان ها پرچم دار خط مقدم اقتصادی قرار می گیرند.
امروز بیش از ۶ هزار شرکت دانش بنیان در کل کشور حضور دارند و باید یک حمایت جدی از چنین مجموعه هایی صورت بگیرد که درگیر کردن بانک ها و بیمه است
*اشاره کردید که شرکت های دانش بنیان در اوج تحریم ها بخش عمده مشکلات صنایع کشور را مرتفع کردند و حتی در زمان شیوع بیماری کرونا نیز این مجموعه ها بودند که مانع وابستگی ایران به دیگر کشورها شدند، بفرمایید با این همه اثر بخشی مجموعه ها چه مشکلاتی در مسیر فعالیت آن ها وجود دارد؟
امروز بیش از ۶ هزار شرکت دانش بنیان در کل کشور حضور دارند؛ شرکت هایی که فعال هستند و صندوق فناوری ریاست جمهوری نیز آن ها را زیر پوشش خود قرار داده است. باید یک حمایت جدی از چنین مجموعه هایی صورت بگیرد و به نظر بنده بهترین حمایتی که از این شرکت ها می توان کرد، درگیر کردن بانک ها و بیمه است.
بنابراین نباید تمام وظایف را به صندوق فناوری محول کنیم. بانک ها و بیمه ها هم باید جلو بیایند تا این دانشی که دارند شکوفا شود بخصوص که در برهه ای از زمان که قرار داریم که تحریم هستیم و کشورهای اروپایی یا معاند اجازه نمی دهند که هیچ تکنولوژی وارد کشور شود بنابراین دانش بنیان ها در خط مقدم هم قرار گرفته اند.
از این رو نیاز است که از محصولات این مجموعه ها حمایت و بیمه شوند. این اجازه را بدهند که شرکت های بزرگ به مجموعه های دانش بنیان اعتماد کنند تا بتوانند تولید تجهیزات نیاز کشور را شروع کنند.
* بخش خصوصی چه نیازی به دانش بنیان ها دارد و چطور دانش بنیان ها می توانند تضمینی برای همکاری با بخش خصوصی ایجاد کنند؟
به نظر بنده باید یک تعامل و تلفیقی بین شرکت های خصوصی و پارک های فناوری اتفاق بیفتد. این پارک های فناوری بیایند در سطح بالاتر با ایجاد یک نوع نمایشگاه های داخلی، تلفیق شرکت های دانش بنیان و شرکت های خصوصی و یا معرفی شرکت های دانش بنیان در راستای حل مشکلات خصوصی اقدام کنند. الان بیشتر شرکت ها خصوصی به جای اینکه دنبال ارز باشد و بخواهد خرید خارجی انجام دهد می تواند به شرکت های داخلی رو بیاورد و اعتماد کند.
اشاره کردم به اینکه نیاز به حضور بیمه ها هست؛ چون شرکت خصوصی نیت سرمایه گذاری دارد می گوید سرمایه گذاری اش هدر نمی رود و یک شرکت بیمه هست که این مجموعه را پشتیبانی کند. بنابراین می دانند سرمایه در امان است. از این رو اگر یک حوزه امنی در حوزه سرمایه گذاری شرکت های خصوصی ایجاد کنیم، شرکت های دانش بنیان می توانند این تجهیزات و زیرساخت ها را برای بخش خصوصی تامین کنند.
صندوق فناوری ریاست جمهوری یک سری تسهیلات می دهد اما تضمینی نمی کند که این محصول چه می شود؟ اگر یک مجموعه ای مثل بانک ها، بیمه ها از شرکت های دانش بنیان حمایت کنند روند ورود دانش و محصولات دانش بنیان به صنایع تسهیل می شود
* با این تفاسیر مشکل عمده عدم اعتماد شرکت های خصوصی به مجموعه های دانش بنیان را نبود سازمان یا نهادی برای تضمین این مجموعه ها می دانید؟
بله، الان صندوق فناوری ریاست جمهوری یک سری تسهیلات می دهد اما تضمینی نمی کند که این محصول چه می شود؟ اگر یک مجموعه ای مثل بانک ها، بیمه ها و یا به طور کلی یک مجموعه خصوصی جلو بیاید و یک تلفیقی از بیمه و بانک و صندوق ایجاد کند و از شرکت های دانش بنیان حمایت کنند روند ورود دانش و محصولات دانش بنیان به صنایع هم تسهیل می شود و با این اتفاق شرکت های دانش بنیان وارد مرحله تولید خواهند شد.
بنابراین محوریت را بر روی تضمین خواهیم گذاشت. اگر امروز سرمایه گذار بداند که شرکت دانش بنیانی در کشور تضمین شده است یا نه؟ اگر رفت جلو و سرمایه گذاری کرد آیا تضمینی هست که این دستگاه را در اختیار او قرار دهند می تواند وارد مرحله همکاری شود.
با اینکه یکسری از شرکت های دانش بنیان از قطعه ای که در خارج از کشور است خیلی کیفیت بالاتری دارد. اما متاسفانه در گیر یک سری مسائل داخلی هستند و یک مافیایی است که اجازه نمی دهد. الان در بحث واردات خود محوری ایجاد می کنیم اما روی حمایت بخش داخلی هیچ حمایتی را انجام نداده ایم. این ماموریت همه ما است.
نظر شما