بازار؛ گروه بانک و بیمه: حذف ارز ترجیحی اگر چه اقدامی درست در راستای ممانعت از چپاول منابع بیت المال و قطع دست رانت خواران سودجو است و از طرفی نیز با این راهکار مردم بخصوص کم درآمدها در مسیر عادلانه از یارانه ها بهرمند می شوند، اما متاسفانه شیوه اجرایی اولیه این طرح چون عدم اطلاع رسانی صحیح و به موقع همچنین کم توجهی به پرداخت جبران افزایش قیمت برخی کالاهایی که قرار است یارانه آن حذف و نرخ ها در بازار بصورت آزاد محاسبه شود نیازمند توجیه و اقناع افکار عمومی بوده تا جامعه با شوک افزایش قیمت ها مواجه نشوند.
البته دولت با چنین اقدامی مصمم به توزیع عادلانه یارانه هاست و در مسیر اصلاح ساختاری اقتصاد بویژه ساماندهی ارز ترجیحی گام بر می دارد اما این روزها به دلیل ضعف نظارت بر بازار، قیمت ها لحظه ای تغییر می کند و کنترل آن نیز برای مسئولان سخت شده است چرا که تصمیم گیران و مسئولان اجرایی وعده می دادند؛ در صورت حذف ارز ترجیحی احتمال رشد تورم و افزایش قیمت ها در بازار اندک خواهد بود اما اکنون قیمت برخی کالاها در بازار بعضا به دلیل پدیده شوم تورم انتظاری تا ۲۰۰ برابر نیز رشد کرده است.
دولت اعلام کرده است که ارز ترجیحی ۲ کالای اساسی و استراتژیک چون نان و دارو که از حساسیت خاصی برخوردار هستند حذف نمی شوند. اما متاسفانه قیمت این دو کالا به شکل و شمایل دیگر رشد کرده است، به طور مثال قیمت دارو در بازار به شدت گران و یک قرص نان سنگک کنجدی آزاد پز نیز ۱۰ هزار تومان شده است
ارثیه شومی که مردم را گرفتار کرده است
این که چرا دولت رئیسی تصمیم گرفت تا ارز ترجیحی را اصلاح کند، ریشه آن را باید در ارث نامیمون و خسارت سیاست های ارزی ناکارآمد دولت گذشته جستجو کرد که در صورت تداوم چنین سیاست غلط و غیر کارشناسانه ای مشکلات اقتصادی بیشتر و بیشتر می شد، بنابراین پایان رانت خواری ارزی از این محل و بی عدالتی در پرداخت یارانه ها نیازمند ترمیم و اصلاح است تا منابع ارزی کشور همواره غیرهدفمند به نفع عده ای حیف و میل نشود. البته دولت اعلام کرده است که ارز ترجیحی ۲ کالای اساسی و استراتژیک چون نان و دارو که از حساسیت خاصی برخوردار هستند حذف نمی شوند. اما متاسفانه قیمت این دو کالا به شکل و شمایل دیگر رشد کرده است به طور مثال قیمت دارو در بازار به شدت گران و یک قرص نان سنگک کنجدی آزاد پز نیز ۱۰ هزار تومان شده است، از طرفی نیز یارانه آرد صنایع حذف و این موضوع باعث گرانی ۴ برابری ماکارونی و نانهای صنعتی شده که البته شیرنی، کلوچه، بیسکویت و کیک و ... نیز از این قاعده مستثنی نیستند.
در چنین شرایطی کارشناسان معتقدند؛ دولت با اجرای طرح اصلاح ارز ترجیحی ابتدا باید یارانه آزاد سازی قیمت ها را به حساب مردم واریز می کرد و بعد دست به چنین اقدامی می زد. علاوه بر این به دلیل احتمال برخی سوء استفاده کنندگان از افزایش قیمت نان های صنعتی و ماکارونی و ... سطح نظارت و کنترل قیمت ها را نیز در بازار باید به شدت بالا ببرد و با متخلفین برخورد جدی کند.
مجلس دست دولت را برای اصلاح ارز ترجیحی بصورت مشروط بازگذاشت و تاکید دارد که هر اقدامی باید ابتدا با جبران هزینه ها انجام شود نه اینکه یارانه کالایی حذف شود اما یارانه آن به مردم پرداخت نشود، بنابراین اقدام دولت در راستای حذف آرد یارانه ای صنایع باید ابتدا مردم را در جریان قرار می داد و سیاست های حمایتی خود به مردم اعلام می کرد
هر اقدامی در راستای اصلاح ارز ترجیحی باید با جبران هزینه ها باشد
محمد علیپور، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در گفتگو با خبرگزاری «بازار» درباره حذف ناگهانی آرد صنعتی و افزایش قیمت کالاهایی مرتبط با آن در بازار گفت: مجلس دست دولت را برای اصلاح ارز ترجیحی بصورت مشروط باز گذاشت و تاکید دارد که هر اقدامی باید ابتدا با جبران هزینه ها انجام شود نه اینکه یارانه کالایی حذف شود اما یارانه آن به مردم پرداخت نشود بنابراین اقدام دولت در راستای حذف آرد یارانه ای صنایع باید ابتدا مردم را در جریان قرار می داد و سیاست های حمایتی خود به مردم اعلام می کرد تا جامعه با شوک قیمت ها مواجه نمی شدند.
وی با بیان اینکه آنچیزی که مجلس در مورد اصلاح ارز ترجیحی تصویب کرده است حدود ۹ میلیارد دلار را در اختیار دولت قرار داده تا دولت یا سیاست های ارز ترجیحی را ادامه دهد و یا اینکه با اصلاح آن یارانه مستقیم حذف ارز ترجیحی برخی کالاهای اساسی را به مردم بدهد افزود: مجلس شرط گذاشته است حذف ارز ترجیحی از سوی دولت باید در قبال پرداخت یارانه جبرانی به گروههای هدف باشد تا معیشت مردم دچار مشکل نشود و از طرفی بازار تحت نظارت و کنترل دقیق قرار گیرد.
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی اظهارداشت: طبق قراری که مجلس با دولت گذاشته و به تصویب رسیده است، قیمت کالاهای اساسی نباید نسبت به قیمت شهریور ماه ۱۴۰۰ افزایش یابد و هر گونه اصلاح قیمتی نیز باید وضعیت مردم در نظر گرفته شود از طرفی قبل از آغاز اصلاح ارز ترجیحی افکار عمومی را در جریان سیاست های حمایتی و برنامه ریزی برای پرداخت یارانه نقدی را با مردم در میان بگذارد نه اینکه یکشبه ارز ترجیحی آرد صنایع را حذف شود بدون اینکه ریالی از جبران گرانی کالاهای مرتبط با این سیاست به حساب مردم ریخته باشد.
دغدغه مجلس این است که اگر قرار است ارز ترجیحی اصلاح شود مردم با شوک قیمت مواجه نشوند بنابراین دولت باید برنامه جایگزین آن را ارایه دهد که به نظر می رسد پرداخت یارانه نقدی نیز شاید خیلی کار ساز نشود چرا که با این شیوه یارانه نیز به سرنوشت یارانه ۴۵ هزار تومان ختم می شود که اکنون هیچ ارزشی برای مردم ندارد
مردم نباید با شوک قیمت مواجه شوند
وی در ادامه افزود: دغدغه مجلس این است که اگر قرار است ارز ترجیحی اصلاح شود مردم با شوک قیمت مواجه نشوند بنابراین دولت باید برنامه جایگزین آن را ارایه دهد که به نظر می رسد پرداخت یارانه نقدی نیز شاید خیلی کار ساز نشود چرا که با این شیوه یارانه نیز به سرنوشت یارانه ۴۵ هزار تومان ختم می شود که اکنون هیچ ارزشی برای مردم ندارد بلکه باید جبران افزایش قیمت کالاهای اساسی را با ارایه کارت یارانه برای خرید اقلام مصرفی با قیمت مناسب ارایه کند که این شیوه در پرداخت یارانه عادلانه تر خواهد بود.
علی پور اضافه کرد: اکنون که بنده در حوزه انتخابیه خود هستم مردم از وضعیت افزایش روز به روز قیمت ها گله مندند و می گویند؛ چرا نظارتی در بازار نیست که قیمت ها هرروز در بازار گران و گرانتر می شود. البته وظیفه ما نمایندگان این است که علل رشد قیمت ها در بازار و نبود کنترل و نظارت بر قیمت ها را از دولت جویا شویم و مسئولان دولتی را برای پاسخگویی به چنین وضعیتی به مجلس فراخوانیم که این کار را خواهیم کرد.
اینکه دولت بدون اطلاع رسانی قبلی اقدام به حذف آرد یارانه ای صنایع کرد و باعث گرانی نان فانتزی و ماکارونی و ... در بازار شده در آگاهی به مردم نسبت به این موضوع کوتاهی است. از طرفی ابتدا باید زیر ساخت های لازم را برای حذف ایجاد می کرد و بعد دست به این کار می زد چرا که مردم اکنون از عملکرد دولت نسبت به گرانی ها گله مندند
زیر ساخت های حذف ارز ترجیحی هنوز به طور کامل فراهم نشده است
سید جواد حسینی کیا، عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی نیز در گفتگو با خبرگزاری «بازار» گفت: اینکه دولت بدون اطلاع رسانی قبلی اقدام به حذف آرد یارانه ای صنایع کرد و باعث گرانی نان فانتزی و ماکارونی و ... در بازار شده بی تردید در آگاهی به مردم نسبت به این موضوع کوتاهی کرده است. از طرفی ابتدا باید زیر ساخت های لازم را برای حذف ایجاد می کرد و بعد دست به این کار می زد چرا که مردم اکنون از عملکرد دولت نسبت به گرانی های بازار گله مندند.
وی با بیان اینکه نباید در اصلاح ارز ترجیحی با بی تدبیری معیشت مردم دچار خدشه شود، گفت: از ۱۸ میلیارد دلار ارز ترجیحی ۹ میلیارد دلار آن قرار است در مسیر اصلاح حذف و جبران آن به شیوه ای که مردم دچار مشکل مالی برای تهیه اقلام اساسی نشوند پرداخت شود اما متاسفانه تا کنون هیچ اقدامی در این زمینه ایجاد نشده است اما دولت بدون آگاهی و یا پرداخت یارانه به مردم دست به اصلاح ارز ترجیحی زده تا بازار را آشفته و مردم را گله مند کند.
عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی به افزایش سطح عمومی قیمت ها بدون ایجاد زیرساخت ها و پرداخت هزینه های جبرانی اشاره کرد و افزود: این موضوع بی تردید در مجلس مطرح می شود، چرا که دولت باید اول به فکر مردم باشد و بعد دست به اقدامات اصلاحی بزند. البته هیچ کس با تداوم تخصیص ارز ترجیحی به شکل گذشته نیست و این قضیه نیازمند اصلاح ساختاری است اما اصلاحات طوری باید باشد که با افزایش قیمت ها زندگی مردم دچار مشکل نشود.
حسینی کیا خاطر نشان کرد: دولت نباید بازار را به امان خدا رها کند بنابراین سطح نظارتها در بازار باید قوتر شود و از طرفی در اصلاح برخی کالاهایی حساس با تدبیر وارد عمل شود تا تبعات آن دامن گیر جامعه نشود.
بنا به این گزارش، دولت قبل از آغاز اصلاح ارز ترجیحی باید افکار عمومی را در جریان سیاست های حمایتی خود و برنامه ریزی برای جبران هزینه ها با پرداخت یارانه و ... قرار دهد نه اینکه بدون پرداخت یارانه اقدام به حذف ارز مثلا آرد صنعتی می کرد، نتیجه آن نارضایتی مردم از افزایش ۴ برابری قیمت ماکارونی و نان های صنعتی است.
نظر شما