بازار؛ گروه آب و انرژی: مصرف بنزین در آستانه ۱۰۰ میلیون لیتر در روز قرار گرفته اما هنوز خبری از طرح بنزینی دولت نیست. طرحی که اجرای پایلوت آن از اسفند سال گذشته در کیش آغاز شده، قرار بود که به توزیع عادلانه یارانه انرژی کمک کند. بر اساس آماری که جواد اوجی وزیر نفت ایران اعلام کرده سالانه ۸۰ میلیارد دلار یارانه سوخت پرداخت می‌شود، این در حالی است که درآمد نفتی ما تنها ۴۳ میلیارد دلار بوده است. در حالی دولت معادل ۲۱۶۰ میلیارد تومان یارانه سوخت پرداخت می کند که تقریبا بیش از نیمی از مردم کشور از آن بی نصیب هستند. آنگونه که آمارها نشان می دهد حدود ۵۲ درصد مردم خودرویی ندارند.
جالب اینجاست که دهک های بالای درآمدی سهم بیشتری از یارانه بنزینی دولت دارند. فریدون عباسی عضو کمیسیون انرژی مجلس در اینباره به بازار می گوید: ۶ درصد خانوارها ۳ و بیشتر از ۳ خودرو دارند. این افراد که عموما از دهک های بالای درآمدی هستند، بیشترین سهم از یارانه بنزین را دارند. بر اساس آمار موجود هم اکنون ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر دو خودرو و ۱۴ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر یک خودرو در کشور دارند.
شرایط روانی و اقتصادی و وضعیت معیشت مردم به گونه ای نیست که بتواند رشد قیمت بنزین را تحمل کند و امسال زمان مناسبی برای حذف یارانه بنزین نیست
بنزین گران می شود؟
با حذف یارانه آرد صنف و صنعت نگرانی ها نسبت به افزایش قیمت بنزین هم حسابی بالا گرفته است. البته قادر عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس مدعی است که در لایحه بودجه امسال اجازه افزایش قیمت بنزین به دولت داده نشده است.
او همچنین ادامه داد: شرایط روانی و اقتصادی و وضعیت معیشت مردم به گونه ای نیست که بتواند رشد قیمت بنزین را تحمل کند.
بی اطلاعی مجلس از طرح
ابتدای اسفند امسال بود که «طرح بازتوزیع یارانه بنزین» در جزیره کیش آغاز شد و همه شهروندان دارای کارت کیشوندی اعم از مالکان خودرو و افراد بدون خودرو، واجد دریافت سهمیه بنزین ۲۰ لیتری شدند. بر اساس این گزارش همانطور که از قبل تاکید شده بود در این طرح مشابه گذشته قیمت بنزین یارانه‌ای ۱۵۰۰ تومان و قیمت بنزین آزاد ۳هزار تومان است و افراد فاقد خودرو که مصرف بنزین ندارند، می‌توانند سهیمه بنزین یارانه‌ای خود را به دیگران انتقال داده یا به فروش برسانند.
با وجود گذشت بیش از ۲.۵ ماه هنوز هیچ خبری از جزییات نتیجه اجرای آزمایشی طرح بنزینی دولت نیست. البته بی اطلاعی فقط به مردم عادی و رسانه ها محدود نمی شود به طوری که نمایندگان مجلس نسبت به آن ابراز بی اطلاعی می کنند. عباسی در اینباره گفت: هنوز نتایج اجرای این طرح به مجلس اعلام نشده که بتوانیم ارزیابی درباره شکست یا موفقیت این طرح داشته باشیم. البته پیگیر این موضوع بوده و دولت ظرف یک ماه آینده باید گزارشی در این خصوصی به کمیسیون انرژی ارائه دهد.
البته اسفند سال گذشته ویس کرمی مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران گفته بود که اختصاص سهمیه به اشخاص به جای خودرو مورد استقبال مردم قرار گرفته و این نشان می دهد که این طرح مثبتی بوده است.
شرایط زندگی و خودروها در جزیره هایی همچون کیش و قشم به هیچ وجه مشابه شرایط عادی کشور نیست و نمی توان نتایج حاصل از اجرای طرح در این مناطق را به کل کشور تعمیم داد
قشم جزیره پایلوت بعدی نیست
همین چند وقت پیش بود که سعید محمد دبیر شورای عالی منطقه آزاد اعلام کرد که در آمادگی لازم برای اجرای طرح بنزینی دولت در رقشم وجود دارد. البته جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس به بازار می گوید که اگر قرار باشد که شهر دیگری برای اجرای پایلوت این طرح انتخاب شود، دیگر از جزایر نخواهد بود. چراکه شرایط زندگی و خودروها در جزیره هایی همچون کیش و قشم به هیچ وجه مشابه شرایط عادی کشور نیست و نمی توان نتایج حاصل از اجرای طرح در این مناطق را به کل کشور تعمیم داد.
عباسی عضو کمیسیون انرژی مجلس هم مدعی است که هیچ ضرورتی ندارد که آزاد سازی قیمت بنزین و توزیع یارانه آن امسال صورت گیرد. چرا که اجرای نا پخته این طرح می تواند تبعات اجتماعی و اقتصادی سنگینی را به همراه داشته باشد.
درآمد ۱۵۰ میلیارد دلاری صادرات بنزین
ایران با جمعیتی ۸۴ میلیون نفری روزانه ۹۵ میلیون لیتر مصرف می کند. این در حالی است که مصرف بنزین در چین با جمعیتی ۵/۱ میلیارد نفری روزانه ۴۵۰ میلیون لیتر برآورد می شود. این آمارها گویای آن است که سرانه مصرف بنزین در ایران ۳ برابر پرجمعیت ترین کشور جهان است و ما نه تنها از سود حاصل از صادرات بنزین برخوردار نمی شویم، بلکه در صورت ادامه این رویه مجبور به واردات بنزین نیز خواهیم شد
جواد اوجی، وزیر نفت، در فروردین امسال گفته بود که سالانه ۸۰ میلیارد دلار یارانه سوخت پرداخت می شود و اگر این مصرف سوخت کشور را نصف کنیم، می توان سالانه ۱۵۰ میلیارد دلار به دولت تحویل داد.
او با تأکید بر اینکه مصرف بنزین کشور روزانه ۹۵ میلیون لیتر است، گفت: قیمت بنزین اکنون در جهان به ۹۰ سنت رسیده، با صرفه جویی در این زمینه و افزایش صادرات درآمد بزرگی به کشور وارد می شود.
ایرانی ها رکورد دار دریافت یارانه
بر اساس اعلام شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران، در حال حاضر روزانه ۱۱۰ میلیون لیتر بنزین در پالایشگاه‌های کشور تولید می‌شود. داده‌های «هزینه- درآمد» خانوار مرکز آمار ایران نیز نشان می‌دهد در حال حاضر ۵/۱۸ میلیون خودرو سواری شخصی و عمومی در کشور وجود دارد. سوخت مورد نیاز این تعداد خودرو در حال حاضر با قیمت هزار و ۵۰۰ تومان به صورت سهمیه ای و ۳ هزار تومان به قیمت آزاد به فروش می رسد.
ایران را می‌توان بزرگترین پرداخت‌کننده یارانه سوخت در جهان دانست. ایران در سال ۲۰۲۰ میلادی سهمی معادل ۱۶ درصد از یارانه انرژی جهان را به خود اختصاص داده است.
در حالی که مجموع یارانه انرژی پرداخت شده در جهان در سال ۲۰۲۰ میلادی، کمی بیش از ۱۸۱ میلیارد دلار بوده، ایران در مجموع آن سال ۲۹.۶ میلیارد دلار یارانه به بخش انرژی پرداخت کرده است.
از سوی دیگر، گزارش تفریغ بودجه سال ۹۹ نیز نشان می‌دهد، ایرانیها بیش از ۱.۶ هزار هزار میلیارد تومان یارانه پنهان دریافت کرده‌اند که از این میزان ۱.۴ هزار هزار میلیارد تومان مربوط به بخش‌های مختلف انرژی از گاز طبیعی تا فرآورده‌های نفتی و آب و برق است.
نظر شما