بازار؛ گروه استانها: بخش کشاورزی اگرچه یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی است، اما در عین حال با تنگناهای زیادی روبرو است. از جمله چالش‌های این حوزه می‌توان به ضعف برنامه‌ریزی برای کنترل و مهار خشکسالی از طریق اجرای طرح‌های کاهش مصرف آب و افزایش بهره‌وری و استفاده از بذور و درختان با نیاز آبی پایین و ارقام زودرس، ناتوانی در تدوین و اجرای برنامه الگوی کشت در استانها؛ نداشتن برنامه و دغدغه برای حفظ خودکفایی و خوداتکایی در تولید محصولات استراتژیک؛ عدم تامین به‌موقع و به‌اندازه نیاز نهاده‌های موردنیاز ازجمله کود، بذر و سم و افزایش بی‌رویه قیمت نهاده‌ها؛ نداشتن نظارت کافی بر عملیات آماده‌سازی، کاشت، داشت و برداشت در طول فصل زراعی؛ ناهمگن بودن برنامه توسعه مکانیزاسیون در استان‌های کشور و بی‌توجهی به نیاز و ظرفیت مکانیزاسیون در بخش‌های مختلف کشاورزی؛ متناسب نبودن قیمت‌های تضمینی اعلام‌شده با قیمت تمام‌شده محصولات کشاورزی، رها کردن برنامه توسعه باغات و گیاهان دارویی در اراضی شیب‌دار، ضعف شدید در اجرای برنامه اصلاح و احیای باغات اشاره کرد.
این مشکلات ارائه شده برای استان خشک و کم آبی مانند خراسان جنوبی چندین برابر شده و از آنجایی که شغل غالب مرزنشینان خراسان جنوبی کشاورزی است از اهمیت بالایی برخوردار است که ضرورت توجه ویژه برای رفع مشکلات و کمبودها را چند برابر می‌کند.
در همین راستا برای بیان مشکلات و ارائه راهکار برای رفع آنها به سراغ خود کشاورزان استان خراسان جنوبی رفتیم تا گوشه‌ای از مسائل برای مسئولان شفاف شود.
نیاز به مرکز تحقیقات آفت شناسی
غلام‌حسین تقی زادگان، یکی از کشاورزان خراسان جنوبی از شهرستان بشرویه در گفت‌وگو با بازار اظهار کرد: تمام کشاورزی مشکل است که شامل کود، سم و محصولاتی که با قیمت پایین به فروش می‌رسد و هزینه با درآمد همخوانی ندارد.
وی در زمینه کود کشاورزی بیان کرد: قیمت‌ها به صورت چشم‌گیری گران شده است و به دلیل همین گرانی بسیاری از کشاورزان در شهرستان بشرویه برای درخت‌های خود از کود استفده نمی‌کنند.
به گفتۀ وی مشکل دوم که شامل سم است نیز بدون کیفیت شده و با آب هیچ تفاوتی ندارد و هیچ عملکرد و تغییری ایجاد نمی‌کند.
تقی زادگان درخواست تسهیلات کرد و گفت: روزانه در باغ ۱۲۰ هکتاری ما ۵۰ تا ۶۰ نفر کار می‌کنند و ۱۲ کارگر نیز بیمه شده‌اند، برای اینکه بتوانیم هزینه‌های جاری را پرداخت کنیم نیاز به سرمایه درگردش داریم.
این کشاورز خراسان جنوبی ادامه داد: از بانک درخواست تسهیلات در این زمینه را کرده‌ایم ولی پاسخ آنها این است که از تهران اجازه پرداخت نداریم.
وی با بیان اینکه نبود کارشناس خبره در انواع محصولات کشاورزی یکی از مشکلات است، پیشنهاد داد: لازم است که جهاد کشاورزی کارشناسانی را به کار بگیرد که در امور مختلف مانند آفت شناسی و باغبانی خبره باشند و این بازدیدهای عادی فایده‌ای ندارد.
به گفتۀ وی لازم است که مرکز تحقیقات آفت شناسی در خراسان جنوبی راه‌اندازی شود، همچنین نیاز به یک آزمایشگاه حرفه‌ای برای سنجش کیفیت‌های مختلف وجود دارد.
لازم است که مرکز تحقیقات آفت شناسی در خراسان جنوبی راه‌اندازی شود، همچنین نیاز به یک آزمایشگاه حرفه‌ای برای سنجش کیفیت‌های مختلف وجود دارد
بازدیدهای حضوری مسئولان
تقی زادگان بیان کرد: سازمان حمایت از کشاورزان کود در اختیار ما قرار می‌دهد ولی به اندازه کافی نیست و بخش زیادی را باید از بازار تهیه کنیم که کیفیت ندارد و گویا منبع نظارتی دقیقی بر این موضوع هم وجود ندارد.
وی با اشاره به نبود واحدهای فرآوری محصولات کشاورزی در خراسان جنوبی عنوان کرد: با فرآوری انواع محصولات حتی در حد بسته‌بندی می‌توان سود بیشتری حاصل کشاورز کرد.
به گفتۀ وی به دلیل نبود واحد فرآوری و ترمینال ضبط محصولات و نگاهداشت آنها ۳۰ تن پنبه خود من کپک زد.
این کشاورز استان درخواست کرد: مسئولان استانی لازم است که دیدار حضوری با کشاورزان واقعی داشته باشند تا از نزدیک متوجه مشکلات شوند در غیر این صورت درکی از مشکلات و راهکار برای رفع آنها نخواهند داشت.
حمایتی از کشاورزان وجود ندارد
علی خانی از کشاورزان شهرستان سرایان خراسان جنوبی نیز گفت: مشکل کشاورزان این است که اصلا حمایتی وجود ندارد.
وی تصریح کرد: باغ انار درجه یک داشته‌ام که به دلیل مشکلات متعدد شاهد کاهش افت محصولات بودیم ولی هیچ مسئولی به سراغ ما نیامد که دلیل این کاهش چه بود.
به گفتۀ وی ساعت آب کاهش پیدا کرده و از آن سوی قیمت شارژ افزایش داشته است، همچنین قیمت کود و سم نیز افزایش زیادی داشته ولی فقط محصولات کشاورزان است که با قیمت پایین خریداری می‌شود.
خانی با بیان اینکه چندین سال به عنوان کشاورز نمونه معرفی شده است، عنوان کرد: حدود ۱۰ سال است که حمایتی نشده‌ایم و حتی یک مسئول به باغ ما نیامده که از مشکلات و راهکار رفع آن بپرسد.
این کشاورز شهرستان سرایان خاطر نشان کرد: خسارت‌هایی که به دلیل سرمازدگی، سیل و طوفان به کشاورزان وارده شده هنوز پرداخت نشده است و حتی وام و تسهیلات هم از طریق بانک‌ها ارائه نمی‌شود.
به گفتۀ وی کشاورزان برای اینکه باقی بمانند نیاز به سرمایه در گردش و وامهای بلاعوض دارند که پرداخت نمی‌شود و مسئولان هم در خراسان جنوبی هیچ گونه حمایتی از این بخش ندارند و در حال نابودی است.
کمبود آب
علی‌اکبر قیصری، کشاورز شهرستان فردوس از خراسان جنوبی با زاویه دیگری به مشکلات نگاه می‌کرد، او مشکلات را شامل کبمود باران دانست و عنوان کرد: اگر بارندگی خوب باشد وضعیت کشاورزان هم خوب است.
وی بیان کرد: برای بهتر شدن وضع می‌توان محصولات را درجه‌بندی کنند و براساس آن قانون، محصولات با قیمت‌های مختلفی خریداری شود که در این صورت کشاورزان هم به سمت کیفیت بالاتری می‌روند.
به گفتۀ وی کودها و سم‌های سهمیه‌ای که به کشاورزان داده می‌شود خوب است و بر کود و سم‌هایی هم که در بازار است اگر گفته شود کدام برند خوب است برای کشاورزان مفید خواهد بود.
قیصری در زمینه قیمت محصولات کشاورزی بیان کرد: قیمت‌ها مناسب است و کشاورزان توقع زیادی ندارند و فقط نیاز به نوع نگاه حمایت‌گونه از مسئولان داریم.
کاهش فروش محصول
اسدا... بخشی از دیگر کشاورزان خراسان جنوبی نیز به بازار گفت: بخشی از مشکلات کشاورزان شاید با باران امسال حل شده باشد و اگر سرما و گرمای ناگهانی نباشد می‌توان به بخش کشاورزی در سال جاری امیدوار بود.
وی اظهار کرد: قیمت کود بالا است ولی از آن سوی قیمت محصولات هم افزایش داشته و اگر شاهد کاهش فروش محصولات هستیم به دلیل قدرت خرید مردم است.
به گفتۀ وی با افزایش بارندگی به متعادل شدن قیمت‌ها می‌توان امیدوار بود که از آن سوی افزایش فروش وجود خواهد داشت.
مشکل آب و بازار
وحید ضیائیان احمدی، مدیر سازمان تعاون روستایی خراسان جنوبی هم در این باره به خبرنگار بازار گفت: دو مشکل اصلی در بخش کشاورزی داریم که شامل آب و بازار است.
وی تصریح کرد: در بخش آب مشکل برداشت داریم که دیگر جایگزین نمی‌شود و در حوزه بازار نیز تولیدات داریم ولی بازار مناسبی برای فروش نداریم.
به گفتۀ وی محصولی مانند زرشک اکنون یک قیمت دارد و یک ارزش که قیمت کنونی بازار متناسب با ارزش آن نیست، چراکه شرایط تولید این محصول از نظر آب، هوا و موارد دیگر ارزش بیشتری نسبت به قیمت کنونی دارد.
تنها راه‌حل رونق کشاورزی، فرآوری است
مدیر سازمان تعاون روستایی خراسان جنوبی تأکید کرد: ارزش آب در استانی مانند خراسان جنوبی بسیار بالا است که با استان‌هایی مانند شمال و غرب برابری نمی‌کند و مانند آنها جایگزین نمی‌شود.
ضیائیان احمدی اظهار کرد: اگر قیمت محصولات نیز افزایش پیدا کند بازار کشش ندارد مانند قیمت زعفران که بالا رفت از سبد خانوار حذف شد ولی بازار صادراتی آن وجود دارد.
اگر قیمت زرشک و محصولات مشابه آن بالاتر رود دیگر فروش نخواهیم داشت چرا که بازار صادراتی برای آن وجود ندارد
وی ادامه داد: ولی اگر قیمت زرشک و محصولات مشابه آن بالاتر رود دیگر فروش نخواهیم داشت چرا که بازار صادراتی برای آن وجود ندارد.
به گفتۀ وی تنها راه‌حل برای رفع این مشکلات فرآوری است که افزایش ارزش افزوده را خواهیم داشت و از خام فروشی جلوگیری می‌شود.
پیگیر تکمیل چرخه کشاورزی هستیم
مهدی جعفری، رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی نیز در گفت‌وگو با بازار در این زمینه گفت: پیگیر این موضوع هستیم که چرخه کامل برای محصولات ویژه کشاورزی از جمله زرشک، زعفران و عناب را داشته باشیم.
وی تصریح کرد: برای فرآوری محصولات کشاورزی خراسان جنوبی به دنبال سرمایه‌گذار هستیم و با ستاد اجرایی فرمان امام گفت‌وگو کردیم تا تفاهم‌نامه‌ای در این زمینه منعقد شود و زمانی که قطعی شود اطلاع رسانی خواهد شد.
به گفتۀ وی در کنار موضوع فرآوری به اصلاح چرخه کشت نیز توجه شده است که محصولات کشاورزی با بهره‌وری بالا و مصرف کم آب کشت شود.
توجه به کشت گیاهان دارویی و گلخانه‌ای
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی اضافه کرد: همچنین به کشاورزی قراردادی و کشت گیاهان دارویی و گلخانه‌ای نیز توجه ویژه‌ای شده است.
جعفری اعلام کرد: کشت علوفه را نیز با اجرای آبیاری تحت فشار در برنامه قرار داده‌ایم که در حال اجرا است تا از این نظر نیز مشکلی نداشته باشیم.
وی با اشاره به افزایش قیمت کود، عنوان کرد: با وارد و توزیع کردن کود تا ۴۵ درصد قیمت کود کاهش داشته است.
به گفتۀ وی در بخش دیدار با کشاورزان نیز به حدود ۶ شهرستان رفته و با تشکل‌های کشاورزی و مردم دیدار حضوری حاصل شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در زمینه حضور کارشناسان خبره نیز بیان کرد: کارشناسان جهاد کشاورزی همه با تجربه و با علم هستند ولی برخی می‌خواهند که کارشناسان مختص یک محصول باشند که امکان ندارد و در کل کشور همین‌گونه است.
جعرفی تأکید کرد: برای تکمیل چرخه‌ها نیاز به کمک داریم و مسلماً نهادهای حمایتی بهترین گزینه در این باره هستند که درخواست همکاری از آنها را داریم.
لازم است مسئولان خراسان جنوبی توجه ویژه‌ای به مسائل آبی و تغییر کشت الگویی دقیق و شفاف برای کشاورزی داشته باشند تا مطالعات درست و دقیق به دست کشاورزان برسد چرا که کشاورزان نیز برای بقا و ماندن در این صنعت حتماً همکاری خواهند کرد. همچنین خراسان جنوبی با دارا بودن محصولات ویژه کشاورزی و دارویی نیاز به واحدهای فرآوری، برندسازی و صادرات دارد که هر ساله قول‌هایی داده می‌شود ولی از اجرا خبری نیست.
نظر شما