بازار؛ گروه استانها: به گفته رئیس شورای ملی زعفران، افزایش قیمت دلار، سودجویی قاچاقچیان و صادرکنندگان یک‌بارمصرف زعفران، باعث شده تا طی سال های گذشته بهای زعفران ایران در بازارهای عمده هدف دستخوش ناملایمات قرار گیرد و لذا ثبات در این بازار یکی از مطالبات شورای ملی زعفران و نظارت‌های مکرر بر این بخش است.
متأسفانه عمده ارزش‌افزوده صادرات این محصول نصیب واسطه‌ها، دلالان و تجار دیگر کشورها می‌شود و اگرچه تاکنون طرح‌های مختلفی مانند طرح ملی جامع زعفران برای سروسامان دادن به این حوزه مطرح و پیگیری شده است اما بنا بر اظهارات رئیس شورای ملی زعفران این طرح‌ها نیز به دلیل سنگ‌اندازی برخی افراد بی‌نتیجه رهاشده است.
حدود ۹۱ هزار هکتار از کشتزارهای خراسان رضوی به گونه زعفران اختصاص دارد لذا ارتباط تنگاتنگ و تأثیرگذار تولیدکنندگان با حوزه صادرات بیش از هر زمان ضرورت نظارت مؤثر بر بازار خارجی این محصول را گوشزد می‌کند.
به‌منظور بررسی وضعیت بازارهای داخلی و خارجی و مشکلات پیش پای تولیدکنندگان و صادرکنندگان زعفران با محسن احتشام ،رئیس شورای ملی زعفران و یکی از صادرکنندگان و کارآفرینان نمونه زعفران به بحث و گفت‌وگو نشستیم.
* قیمت زعفران در فروردین‌ماه ۱۴۰۱ امسال چه تغییرات و نوساناتی داشت؟
با توجه به اینکه فروردین‌ماه به اتمام نرسیده است آماری از صادرات زعفران در دست نیست. لذا آمار دقیق آن ١٠ اردیبهشت‌ماه اعلام خواهد شد که آیا مانند اسفندماه صادرات کاهش یافته است یا خیر؛. اما امیدواریم آمارها حاکی از افزایش صادرات زعفران باشد.
به‌طور کلی اتفاقی که در فروردین‌ماه ۱۴۰۱ با توجه به کمرنگ شدن بیماری کرونا و رفت‌وآمد مسافران و زائران قابل‌رؤیت بود نشان از رونق بازار زعفران داشته است.
* قیمت جهانی زعفران در حال حاضر چقدر تغییریافته است؟
تغییری روی قیمت های جهانی دیده نشده است ، متاسفانه زعفران مانند پسته ، قیمت جهانی ثابتی ندارد و این موضوع یکی از مشکلات بازار زعفران نیز می باشد.
* پیش بینی شما برای اردیبشهت ماه در بازار های داخلی و خارجی افزایش قیمت است یا کاهش؟
پیش بینی قیمت زعفران در بازار های داخلی و خارجی کار سختی است چراکه عواملی مانند، نرخ ارز در قیمت آن تاثیر گذار خواهد بود و موضوع دیگری که قیمت زعفران را تحت تاثیر قرار خواهد داد، میزان عرضه و تقاضا نیز می باشد .
اینکه ما چه میزان زعفران برای عرضه داشته باشیم که بتواند تقاضای بازار داخلی و خارجی را پاسخ دهد و به‌طورکلی به میزان زعفران در دست کشاورزان، افرادی که هنوز زعفران را عرضه نکرده‌اند و همچنین در انبارهای بورس بستگی دارد که عرضه و تقاضا چه نقطه تعادلی را در قیمت به وجود خواهد آورد.
* در حال حاضر وضعیت صادرات این محصول چگونه است؟
تمامی تلاش ما بر افزایش صادرات و توسعه بازار زعفران است تا تعادلی میان توسعه کشت زعفران و توسعه محصول به وجود آید و قیمت به مرحله ای برسد که برای کشاورزان مقرون به صرفه باشد.
همه ما در تلاش هستیم تا در بازار زعفران، تقاضا جدید ایجاد کنیم و یا تقاضا موجود را افزایش دهیم تا قیمت ها برای کشاورزان با توجه به تورم سایر محصولات، مقرون به صرفه باشد. زعفران در زمره محصولاتی است که به میزان ۸۵ درصد صادر می شود لذا باید قیمت آن با افزایش نرخ ارز افزایش پیدا کند.
* برای رسیدن به این مهم چه زیر ساخت هایی نیاز داریم؟
تمامی این اتفاق ها ملزم به برنامه ریزی صحیح، طرح ریزی استراتژیک، بازاریابی زعفران، برند سازی و توسعه تقاضا در بخش های دولتی و خصوصی دارد.
امیدواریم، بخش های خصوصی و دولتی دست به دست هم داده و به دور از هرگونه نا برابری، همراه با تعامل و همکاری برای قیمت منطقی و منصفانه زعفران و همچنین خشنودی کشاورزان تلاش کنند.
* طرح جامع زعفران چرا پس از این همه کش و قوس سال گذشته به مرحله اجرا نرسید؟
طرح جامع زعفران از سال ۱۳۹۰ با همفکری وزارتخانه های جهاد کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت و تشکل های بخش خصوصی به تصویب رسید ولی به دلیل نبود منابع اعتباری هنور به مرحله اجرا درنیامده است.
شورای ملی زعفران در سال ۱۳۹۸ طرح مشابهی با عنوان جهش تولید و یا صادرات زعفران تهیه کرد و با وجودی که این طرح به تصویب سازمان توسعه تجارت ایران رسیده بود با مخالفت برخی از مسوولان مربوطه در دولت ابتر ماند.
با وجود مسائل و مشکلات و دغدغه های متعدد زعفرانکاران و فعالان بازار زعفران تاکنون دولت های مختلف و مجلس شورای اسلامی نتوانسته اند در این خصوص به وحدت رویه دست یابند و باید از مانع‌تراشی برخی اشخاص در مسیر عملیاتی شدن طرح جامع زعفران جلوگیری شود.
* مهم ترین مشکلات بازار زعفران چیست؟
با وجود قیمت بالای زعفران، زعفران کاران با مشکلات اقتصادی دست به گریبانند و به نحو مطلوب از فروش محصول خود منتفع نمی شوند و بیشترین سود به جیب واسطه ها می رود که همین امر سوداگری و دلالی در این عرصه را افزایش داده است.
قاچاق و تقلب در زعفران یکی دیگر از مشکلات مهم این بخش است. پیاز زعفران کشور ما به کشورهای دیگر و از جمله افغانستان ارسال می شود و با وجودی ظرفیت های خاص ایران در تولید این محصول، بخش زیادی از این محصول به صورت خام صادر و به نام سایر کشورها در بازار مصرف عرضه می شود.
قاچاق و تقلب در زعفران یکی دیگر از مشکلات مهم این بخش است. پیاز زعفران کشور ما به کشورهای دیگر و از جمله افغانستان ارسال می شود و با وجودی ظرفیت های خاص ایران در تولید این محصول، بخش زیادی از این محصول به صورت خام صادر و به نام سایر کشورها در بازار مصرف عرضه می شود.
* وظیفه شورای ملی زعفران در این راستا چیست؟
شورای ملی زعفران در اساسنامه خود هیچگونه وظیفه ای بابت خرید، فروش و تجارت زعفران ندارد و به عنوان یک شورای سیاستگذاری مشورتی برای کاهش مشکلات این بخش، فضای کسب و کار زعفران را تجزیه و تحلیل و برای تصمیم گیری بهتر به مسئولان طرح و ایده می دهد.
* چه باید کرد؟
در تجارت زعفران باید سهم زعفرانکار که نقش اصلی را در تولید دارد، دیده شود و اگر درآمد حاصل از فروش زعفران به منطقه تولید آن بازگردد، دیگر این نواحی محروم نخواهند ماند.
اجرای طرح جامع زعفران برای ساماندهی مسائل و مشکلات مربوط به این محصول در کشور ضروری است و دولت هم باید تحقق این امر را محور فعالیت های خود قرار دهد.
* با توجه به نامگذاری سال جدید مبنی بر تولید بر پایه علم نظر شما چیست؟
تولید زعفران به صورت سنتی دیگر به صرفه نیست.تولید ۳.۵ کیلوگرم در هکتار بهره‌وری پایینی است و باید با استفاده از روشهای علمی و تحقیقاتی این رقم را افزایش داد.
در همین راستا طرح شناسنامه دار کردن زعفران را آغاز کرده ایم و در ۱۰۰ روستا هم اجرا شده، اما بعد از چهار سال به دلیل عدم حمایت توسط سازمان های دیگر، نتوانستیم این طرح ها را ادامه دهیم.
نظر شما