تبادل ۲ میلیارد تراکنش از گذرگاه خدمات دولت

به گزارش بازار به نقل از مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، محمد خوانساری به رشد و توسعه دولت الکترونیک در کشور به‌عنوان تحول بزرگی در ارائه خدمات دستگاه‌های دولتی اشاره کرد و افزود: این خدمات در تمام ایام سال، در کلیه ساعات شبانه‌روز و بدون تعطیلی در دسترس مردم قرار گرفت و در بسیاری از موارد احراز هویت متقاضیان این خدمات نیز غیرحضوری شد.

وی لزوم تحول‌آفرین بودن این خدمات را بی‌نیازی به کاغذ، بدون ردوبدل شدن پول نقد، غیرحضوری، یکپارچه و مبتنی بر رضایت مردم عنوان کرد و گفت: برای ارائه چنین خدماتی باید قابلیت‌های خاصی توسعه پیدا می‌کرد.

رئیس سازمان فناوری اطلاعات به ﮔﺬرﮔﺎه ﺧﺪﻣﺎت دولت (GSB) به‌عنوان یکی از ارکان اصلی توسعه زیرساخت دولت الکترونیک اشاره کرده که وظیفه بسترسازی به استعلامات بین دستگاهی را بر بستر شبکه ملی اطلاعات بر عهده دارد و در سال ۱۴۰۰ تبادل اطلاعات بیش از دو میلیارد و دویست میلیون استعلام الکترونیکی بین دستگاهی از این طریق ثبت شده که این به معنای آن است که به طور متوسط ماهیانه ۲۰۰ میلیون تراکنش رخ‌داده است.

نکته قابل‌توجه این است که در حال حاضر حدود ۷۰۰ خدمت الکترونیکی بر بستر این گذرگاه ارائه می‌شود که دراین‌بین ۶۶ دستگاه دولتی سرویس‌دهنده و ۲۹۰ دستگاه سرویس‌گیرنده هستند و در زمینه تعداد تراکنش‌های انجام شده به ترتیب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان ثبت‌احوال کشور و مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه جزو سرویس‌دهنده‌های برتر و وزارت کشور، سازمان تأمین اجتماعی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز بیشترین دریافت‌کننده خدمات بودند.

خوانساری در بخش دیگری از این گزارش به سامانه دولت همراه به‌عنوان بستری برای ارائه خدمات الکترونیکی پرکاربرد سازمان‌های دولتی برای استفاده اقشار مختلف جامعه اشاره کرده و این را سامانه‌ای یک تحول در سطح کلان دانسته است.

سامانه دولت همراه به‌عنوان مسیر مکمل ارائه خدمات دولت الکترونیکی است که از ابتدای سال ۱۳۹۹ تا کنون ۳۱ دستگاه اجرایی به سکوی دولت همراه متصل شده‌اند، بیش از ۵۹ میلیون استعلام سرویس صورت‌گرفته و ۶۹ خدمت الکترونیکی پیاده‌سازی شده است. کارپوشه ملی ایرانیان، واریزی مستمری‌بگیران بهزیستی و آخرین سابقه بیمه تأمین اجتماعی در فهرست خدمات پرکاربرد سکوی دولت همراه قرار دارد و در این زمینه سازمان فناوری اطلاعات ایران، سازمان بهزیستی و سازمان تأمین اجتماعی به‌عنوان برترین سرویس‌دهنده‌ها بر بستر سکوی دولت همراه بودند.

در بخش دیگری از این گزارش با سامانه پیام ایران برای ارتباط دوسویه میان دولت با شهروندان و از سوی دیگر کسب‌وکارها و افراد حقوقی اشاره شده که حاصل مجموعه‌ای از سامانه‌هاست. این سامانه به‌نوعی تکمیل زنجیره خدمات دولت الکترونیکی برای تحویل خروجی خدمات دولت و نهادهای عمومی به مردم است. سامانه پیام ایران شامل کارپوشه پیام ایران، کد دستوری #۴*، سرشماره پیامکی ۴۰۴۰ و ایمیل ملی احراز هویت شده توسط سازمان فناوری اطلاعات ایران جهت ارسال و دریافت الکترونیکی بدون واسطه اعلان‌ها و مکاتبات بین دستگاه‌های اجرایی و نهادهای عمومی کشور از یک سو و آحاد مردم و مؤسسات حقوقی از سوی دیگر ایجاد شده است. تاکنون ۱۰۹ دستگاه اجرایی به این سامانه متصل شده‌اند و تعداد تراکنش‌ها در سال گذشته بالغ بر ۷۰ میلیون استعلام بوده است. از میان ۱۰۳ دستگاه‌های متصل سازمان تأمین اجتماعی، بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران و سازمان بیمه سلامت ایران بیش‌ترین تراکنش‌ها را به شهروندان داشته‌اند.

رئیس سازمان فناوری اطلاعات در این گزارش به گذرگاه عمومی خدمات دولت نیز اشاره کرده و کاربرد آن را برای ارائه خدمات سازمان‌های دولتی و بخش‌های خصوصی به یکدیگر در بستر اینترنت عنوان می‌کند. سامانه‌های اینترنتی دستگاه‌های اجرایی که به کسب‌وکارها و یا عموم مردم خدماتی ارائه می‌کنند، خدمت موردنیاز خود مانند استعلام کد ملی و یا استعلام کد پستی را از طریق این گذرگاه که اصطلاحاً PGSB نامیده می‌شود تبادل می‌کنند.

بر اساس این گزارش، مجموع تراکنش‌های گذرگاه عمومی خدمات دولت مرکز ملی تبادل اطلاعات تا پایان اسفند سال ۱۴۰۰، بیش از ۳۳۶ میلیون تراکنش بوده است. همچنین بیش‌ترین تعداد تراکنش استفاده از خدمات الکترونیکی از میان ۶۰۸ کسب‌وکار و دستگاه اجرایی متصل به مرکز ملی تبادل اطلاعات از ابتدای سال جاری به ترتیب به یکی از پلتفرم‌های حوزه حمل‌ونقل، وزارت آموزش‌وپرورش و سازمان فناوری اطلاعات ایران تعلق دارد.

در سال گذشته، سرویس ماسک که در زمینه حفظ سلامت مردم و جلوگیری از شیوع هر چه بیشتر کرونا از طریق آگاهی‌افزایی فعالیت می‌کرد، در گذرگاه خدمات عمومی دولت عنوان پرکاربردترین خدمت را به خود اختصاص داد. پس از ماسک، پاسخگویی به استعلامات هویتی کاربران سرویس‌های پستی، ارتباطی و فناوری اطلاعات (شاهکار)، استعلام مجوز سفر و استعلام اعتبار دفترچه سازمان تأمین اجتماعی، رتبه‌های بعدی خدمات پرکاربرد را به خود اختصاص دادند.

خوانساری در پایان این گزارش به سامانه سماوا اشاره کرده که امکان احراز هویت با بهره‌گیری از خدمات هویتی ارائه شده دستگاه‌های متولی را ارائه می‌کند.

این سامانه استعلام هویت بر پایه کد ملی از طریق سامانه شاهکار سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، بر پایه اطلاعات سجلی سازمان ثبت‌احوال و بر پایه اطلاعات اتباع خارجی از طریق وزارت کشور را فراهم می‌کند. اکوسیستم سامانه احراز هویت معتبر در فضای مجازی شامل زنجیره‌ای از شناسه‌های معتبر اعم از تطبیق شماره‌تلفن همراه با کدملی، اطلاعات هویتی اتباع ایرانی، تطبیق عکس و زنده‌بودن، اطلاعات هویتی اتباع خارجی، اطلاعات افراد حقوقی، اطلاعات مکانی و نشانی و نیز امضای دیجیتال است. عدم همکاری مناسب سازمان ثبت‌احوال کشور، به‌رغم آنکه طبق مصوبه شورای‌عالی امنیت فضای مجازی مورخ ۲۰/۷/۱۳۹۹ به‌عنوان تأمین‌کننده شناسه مربوط به اشخاص حقیقی ایرانی تعیین شده است؛ مانع از توسعه و تکمیل سماوا شده است. اما بااین‌وجود، تا کنون ۷۸ دستگاه به این سامانه متصل شده‌اند، بیش از نه میلیون تراکنش به ثبت رسیده است و سه خدمت احراز هویت مورد پیاده‌سازی قرار گرفته‌اند.

بر اساس این گزارش، از ابتدای راه‌اندازی سامانه سماوا از میان ۷۸ نهادهای متکی متصل به سماوا، بیشترین تراکنش‌ها به وزارت راه و شهرسازی بابت سامانه املاک و اسکان، شرکت سایپا بابت سامانه ثبت‌نام خودرو و سامانه مدیریت انرژی به شرکت توانیر تعلق داشته است. کاهش مخاطرات ناشی از جمع‌آوری و افشای اطلاعات هویتی در فضای مجازی و ایجاد امکان نظارت و پایش متمرکز و فراهم نمودن اطلاعات استنادپذیر برای مراجع ذی‌صلاح از اهداف اصلی ایجاد و راه‌اندازی سماواست.