بازار؛ گروه ایران: فضای کار اشتراکی مفهومی به نسبت تازه است که این روز ها شروع فعالیت برای کسب و کارهای نوپا همچون استارتاپ ها و حتی کسب و کارهای فرد محور را تسهیل کرده است. در این فضاها، افراد دیگر نیازی به پرداخت هزینه های گزاف برای اجاره یک واحد اداری، تهیه تجهیزات دفتر از جمله میز، صندلی و زیرساخت هایی چون اینترنت ندارند؛ آن ها به سادگی می توانند با حضور در فضاهای کار اشتراکی که مجموعه های تخصصی در اختیارشان قرار می دهند از تمام این امکانات تا هر زمانی که بخواهند بدون نگرانی از نیاز به جابه جایی(اسباب کشی) بهره مند شود.
یکی از این مجموعه ها که شروع فعالیت برای کسب و کارها را تسهیل کرده است، مجموعه نوآوری پارادایس هاب است که به عنوان بزرگترین شرکت ارائه دهنده فضای کار اشتراکی در ایران با هدف فراهم سازی زیرساخت های مورد نیاز کار آفرینان شناخته می شود. هم اکنون این مجموعه با هفت شعبه فعال در تهران و یک شعبه در قزوین، در حال خدمت رسانی به بیش از ۸۰۰ فری لنسر و گروه استارتاپی است. در رابطه با فضای کسب و کار اشتراکی و امکاناتی که این مجموعه ها در اختیار کاربران خود قرار می دهند به سراغ حامد حافظی مدیر عامل پارادایس هاب رفتیم که در ادامه گفت و گوی «بازار» با وی را خواهید خواند.
* مجموعه پارادایس هاب را معرفی بفرمایید و برایمان بگویید فعالیت فضاهای کار اشتراکی در ایران از چه زمانی شروع شده است؟
مجموعه پارادایس هاب، یک فضای کار اشتراکی است که زیرساختی برای استقلال شرکت های دانش بنیان، نوآور، استارتاپ ها و فری لنسر (خود اشتغال محور) ایجاد کرده است.
در خصوص بخش دوم سوال تان، از حدود سال ۲۰۰۵ بحث فضای کار اشتراکی در دنیا مطرح شد و آهسته آهسته در کشورهای اروپایی و سپس آمریکا توسعه پیدا کرد و در سال ۱۳۹۲ برای اولین بار این فضای کار اشتراکی در کرمانشاه شکل گرفت که مردم چندان شناختی نداشتند. در نهایت فضای کار اشتراکی از سال ۱۳۹۵ در تهران شکل گرفت و توانست توسعه پیدا کند. مجموعه پارادایس هاب نیز در سال ۱۳۹۶ آغاز به کار کرد و اکنون حدود ۳۰ الی ۴۰ درصد کاربران را فری لنسر تشکیل می دهد.
در حال حاضر بیش از ۱۰ شعبه داریم که حدود هزار و ۴۰۰ نفر ظرفیت استقرار دارد و اکثر آن تکمیل شده است
* با توجه به اینکه فضای کار اشتراکی یک مفهوم به نسبت تازه در ایران است، چقدر چنین ظرفیتی مورد استقبال قرار گرفته است؟
در ابتدای کار تنها یک شعبه ۱۰۰ نفره داشتیم که حدود یک سال هم زمان برد تا پر سود اما در حال حاضر بیش از ۱۰ شعبه داریم که حدود هزار و ۴۰۰ نفر ظرفیت استقرار دارد و اکثر آن تکمیل شده است.
* در حال حاضر پارادایس هاب چند شعبه دارد و در چه مناطقی مستقر شده است؟
شعبه های پارادیس هاب در نقاط مختلف تهران از جمله باغ بهشت، نوفل لوشاتو، چهار راه ولیعصر، علوم و تحقیقات و... مستقر شده اند اما به جز تهران در قزوین هم یک شعبه راه اندازی کردیم. همچنین در برنامه داریم در بهار امسال در کردستان و زاهدان هم شعباتی را افتتاح کنیم. علاوه بر این، با فضاهای کار اشتراکی ترکیه و عمان هم تفاهم نامه همکاری داریم و کاربرهای ما می توانند از تخفیف های آن ها بهره مند شوند.
با برنامه ریزی هایی که انجام داده ایم می توانیم از چنین فضاهایی در استان های دیگر نیز بهره مند شویم و در سال های آینده تعداد شعب استانی را به صورت قابل توجهی افزایش دهیم
* با این تفاسیر که یک شعبه در استان قزوین راه اندازی کرده اید و قرار است در مناطقی دیگر هم شعب جدید افتتاح شود بفرمایید چه برنامه های توسعه ای دیگری برای افزایش فضاهای کار اشتراکی در استان های دیگر دارید؟
هر چند افزایش تعداد شعب فضاهای کار اشتراکی در تهران چندان دشوار نیست اما حتی صحبت در مورد چشم انداز توسعه در استان های دیگر هم چندان راحت نیست؛ چرا که گسترش شعب در شهر های مختلف کشور نیازمند یک سیستم مدیریت پیچیده است.
با این حال با برنامه ریزی هایی که انجام داده ایم می توانیم از چنین فضاهایی در استان های دیگر نیز بهره مند شویم و در سال های آینده تعداد شعب استانی را به صورت قابل توجهی افزایش دهیم.
* برنامه ای برای سرمایه گذاری در خارج از مرزهای کشور و توسعه شبکه فضاهای کار اشتراکی در کشورهای دیگر هم دارید؟
در حال حاضر شرکت های بزرگی در سطح دنیا نسبت به ارائه فضاهای کار اشتراکی اقدام کرده اند و خدمات خوبی را هم ارائه می دهند و شناخته شده هم هستند. بنابراین با این شرایط بعید می دانم فضای مناسبی برای سرمایه گذاری و ورودمان به کشورهای دیگر فراهم باشد.
به طور کلی برای دایر کردن یک شعبه نیازمند جذب سرمایه گذاری بین المللی هستیم و به نظر بنده برای فضای کاری ایران این اتفاق مقداری زود است، اگر کسی بخواهد چنین اقدامی انجام دهد یک ترکیب سهامی بین المللی ایرانی داشته باشد و یا باید در ایران یک رشدی کرده باشد و سپس وارد بازار بین المللی شود؛ چرا که رقیب های بزرگی در این فضا حضور دارند و باید دید چه مزیت رقابتی را می توان ایجاد کرد.
* با توجه به اینکه در ابتدای سال ۱۴۰۱ قرار داریم، بفرمایید چشم انداز توسعه ای پارادایس هاب را برای سال ۱۴۰۲ چطور ارزیابی می کنید؟
اگر با همین سرعتی که امروز در حال توسعه تعداد شعب هستیم بتوانیم ادامه دهیم، پارادایس هاب می تواند تا پایان سال ۱۴۰۲ حدود ۲۰ شعبه را دایر کند.
همچنین در نظر داریم فضاهای کار اشتراکی دیگر که دچار مشکلاتی هستند را به پارادایس هاب متصل کنیم که به نظر می رسد در این مدت زمانی تعیین شده حدود ۱۰۰ فضا به این پلتفرم پارادایس هاب متصل شوند؛ البته بستگی دارد که این مدل پلتفرم چقدر بتوانند موفق باشد. هدف این است که به این عدد برسیم اما بخشی از آن به این بر می گردد که تا چه اندازه بازار به سمت استفاده از فضاهای کار اشتراکی حرکت کند که این موضوع نیازمند فرهنگ سازی است.
فضای کار اشتراکی به گروه ها و افراد زیر ساخت های مورد نیاز برای فعالیت از جمله دفتر کار، میز و صندلی، اینترنت و... را ارائه می دهد؛ زیر ساخت های اولیه ای که هر شرکت یا فرد خود اشتغال محور بخواهند کاری را راه اندازی کنند به آن نیاز دارند
* فضای کار اشتراکی پارادایس هاب چه امکاناتی را برای افراد خود اشتغال محور و شرکت های دانش بنیان ارائه می دهد؟
فضای کار اشتراکی به گروه ها و افراد زیر ساخت های مورد نیاز برای فعالیت از جمله دفتر کار، میز و صندلی، اینترنت و... را ارائه می دهد؛ زیر ساخت های اولیه ای که هر شرکت یا فرد خود اشتغال محور بخواهند کاری را راه اندازی کنند به آن نیاز دارند.
این فضای کار برای کسانی که توان پرداخت هزینه های مورد نیاز برای راه اندازی یک دفتر کار را ندارند خیلی مناسب است؛ به خصوص برای استارت آپ ها که با تامین زیرساخت ها و اجاره ها مشکل دارند و در ابتدای کار جذب سرمایه کافی ندارند می توانند از فضای کار اشتراکی بهره مند شوند.
همچنین مزیت دیگر چنین فضایی انعطاف پذیر بودن آن است؛ برای مثال ممکن است یک مجموعه استارتاپ در ابتدای فعالیت با تعداد نیروی کمی شروع به کار کند و بعد از مدتی بسته به نیازی که دارد نسبت به جذب نیروی جدید اقدام کند. از همین رو شاید نیاز به فضای بزرگتری پیدا کند که چنین فضایی را دفاتر معمولی برای کسب و کارها فراهم نمی کنند.
بنابراین با استفاده از کسب و کارهای اشتراکی، مدیریت گروه دغدغه بزرگی یا کوچکی فضای کار را ندارد، همچنین برای استارت آپ ها ارتباط داشتن امری جذاب است؛ چرا که در جذب سرمایه می تواند برایشان مفید باشد که فضای کار اشتراکی می تواند این شرایط را مهیا کند. علاوه بر این استفاده از چنین فضایی می تواند در جذب همکار و هم تیمی هم به آنها یاری برساند و آن ها حتی می توانند در برخی از موارد از توانمندی فری لنسرهای حاضر در فضاهای کار اشتراکی نیز استفاده کنند.
* با این تفاسیر افرادی که وارد این فضای کار می شوند چند درصد از هزینه هایشان کاهش می یابد؟ آیا چنین فضایی را به همه کسب و کارها توصیه می کنید؟
انتخاب فضای کار اشتراکی به تعداد افراد بستگی دارد، این نوع فضای کار برای شرکت های خیلی بزرگ مناسب نیست چرا که شرکت های بزرگ با تغییرات کمتری رو به رو هستند. بنابراین نمی توانند از بزرگ ترین مزیت این فضا یعنی منعطف بودن بهره مند شوند، از طرف دیگر شرکت های بزرگ فرهنگ سازمانی خاص خود را دارند، فضای کار اشتراکی برای شرکت های کوچک با نفرات کم و فری لنسر مناسب و اقتصادی است.
هر صندلی در فضای کار اشتراکی هزینه ای حدود یک میلیون تومان دارد که ممکن است این رقم در ۱۴۰۱ حدود ۵۰ درصد افزایش یابد، اگر تعداد نفرات کمتر باشد فضای کار اشتراکی صرفه اقتصادی دارد اما اگر تعداد کارکنان یک مجموعه به پنج و شش نفر برسد هزینه فضای کار اشتراکی با اجاره یک دفتر و تجهیز آن به طور تقریبی برابری می کند.
بنابراین اگر تعداد کارکنان به هشت نفر و بیشتر برسد نیز حضور در فضای فیزیکی اقتصادی تر خواهد شد و فضای اشتراکی دیگر صرفه اقتصادی ندارد. اما این فضای کار برای فری لنسر و استارت آپ های دو نفره جذاب و اقتصادی تر است .
* اخذ مجوز های کسب و کار توسط شرکت ها جهت حضور در فضای اشتراکی به چه صورت است؟
یک فری لنسر یا یک استارت آپ دو نفره نیازی به مجوز ندارد و خیلی وقت ها شرکت ها در بازه یک سال اول نیازی به مجوز ندارند، اما شرکتی که کمی بزرگ تر شد به کد اقتصادی و کد کارگاهی نیاز دارد. در این شرایط فضای کار اشتراکی دو مدل می شود، نوع اول به گونه ای است که خودشان مالک زمین باشند یا قرار داد دارند، قرارداد اجاره رسمی و قابل ارجاع از طرف بیمه را به کاربر ها بدهند که برای گرفتن کد کارگاهی و کد اقتصادی کفایت می کند.
این قرارداد اجاره رسمی یکسری مسئولیت های حقوقی برای مالک ایجاد می کند به همین دلیل خیلی ها ریسک آن را نمی پذیرند و برای این مشکل ساز می شود، در برخی از شعبه های پارادایس هاب این امکان عقد قرارداد وجود دارد و در برخی از شعبه ها وجود ندارد. البته با توجه به تلاش هایی که در زمینه های حقوقی انجام می شود تا چند سال آینده مساله هم به نظر بنده مرتفع می شود.
در کشور آمریکا قرار است که تا سال ۲۰۲۴ نصف شاغلان به اشتغال محور ها یا همان فری لنسر ها تبدیل شود
* به عنوان مدیرعامل یکی از بزرگترین مراکز کسب و کارهای اشتراکی، به نظرتان آینده توسعه فضای کارهای اشتراکی به کدام سمت و سو حرکت می کند و به نظرتان این شیوه چقدر مورد استقبال قرار می گیرد و چقدر دستخوش تغییر از شکل امروزی آن می شود؟
به نظر بنده در آینده استفاده از تکنولوژی در این فضا بیشتر می شود برای مثال ورود و خروج افراد و یا اینکه بر روی چه صندلی می نشینند و... بهینه تر می شود. همچنین به احتمال زیاد طی ۱۰ سال آینده یک سری فضای پیش ساخته هم اضافه شود. بنابراین تا زمانی که فعالیت های استارت آپی و خود اشتغال محور مورد توجه باشد فضای کار اشتراکی هم مورد نیاز است؛ چرا که مزایای خوبی برای آنها دارد.
در این راستا در کشور آمریکا اعلام کردند که تا سال ۲۰۲۴ نصف شاغلان را خود اشتغال محور ها یا همان فری لنسر ها تشکیل خواهند داد؛ چرا که نسبت به کارمندی فضای کار جالب تری است لذا فعالیت های استارت آپی و خود اشتغال محور مورد توجه باشد فضای کار اشتراکی هم مورد نیاز است.
نظر شما