معاملات آتی حامل‌های انرژی گامی بلند در مسیر توسعه اقتصادی و افزایش صادرات کشور

به گزارش بازار به نقل از پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، مدیر عامل شرکت بورس انرژی در مراسم راه‌اندازی نخستین قرارداد آتی متانول ضمن تبریک اعیاد شعبانیه و خیر مقدم به مهمانان این رویداد گفت: مطابق اسناد بالادستی و قوانین توسعه‌ای کشور و سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری بر مقابله با ضربه پذیری درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز از طریق روش هایی همچون ایجاد تنوع در روش‌های فروش و مشارکت دادن بخش خصوصی در فروش و همچنین تمرکز بر شفاف‌سازی اقتصاد و سالم‌سازی آن و جلوگیری از اقدامات، فعالیت‌ها و زمینه‌های فسادزا در حوزه‌های پولی، تجاری، ارزی تاکید شده است.

علی نقوی در ادامه با بیان اینکه در قانون خروج غیرتورمی از رکود و قانون برنامه ششم توسعه و بودجههای سنواتی بر اولویت دادن به مکانیزم معاملاتی بورس انرژی در معاملات حامل‌های انرژی تاکید شده است، گفت: این اقدامات همگی نشان دهنده عزم جدی برای توسعه این بخش بوده و تکلیفی بر دوش بورس انرژی و مجموعه وزارتخانه های ذیربط به عنوان مجریان سیاستهای کلان نظام و قوانین و مقررات بالادستی است. که بورس انرژی ایران از سالهای گذشته برنامهریزی برای توسعه زیرساختهای قانونی و فنی خود جهت اجرای سیاستهای مذکور را در دستور کار قرار داده است و راه اندازی بازار اتی هم بخشی از همین برنامه هاست.

وی با اشاره به سالروز تأسیس بورس انرژی در ۱۹ اسفند سال ۹۱ با معامله برق، قطران و زغالسنگ، راه‌اندازی و افتتاح تابلوی معاملات قراردادهای آتی بورس انرژی در این تاریخ را به فال نیک گرفت و گفت: در طی ۹ سال گذشته بورس انرژی ایران در راستای مأموریت خود که ساماندهی، پذیرش، نظارت و تسهیل انجام معاملات حامل های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر آن بوده، توانسته نقش مناسبی در توسعه صادرات فرآورده ها و افزایش شفافیت آن ایفا کند. بطوری که بالغ بر۴۰ میلیون تن انواع فرآوردهها دراین بورس مبادله شده که ۲۷ میلیون تن آن به آن سوی مرزهای کشور صادر شده و از ۲۷ میلیون تن فرآورده صادراتی، معامله ۲۰ میلیون تن آن (درحدود ۷۵درصد) در سالهای ۹۸ تا ۱۴۰۰ بوده است.

نگاهی به آمار معاملات بورس انرژی در ۱۴۰۰
مدیر عامل بورس انرژی درباره ارزش معاملات این بورس طی سال جاری گفت: از ابتدای سال ۱۴۰۰ تاکنون نیز بیش از ۵ میلیون و ۱۱۸ هزار تن انواع فرآورده در رینگ صادراتی و ۲ میلیون و ۲۶۰ هزار تن انواع فرآورده در رینگ داخلی به ارزشی بالغ بر یکصد هزار میلیارد تومان معامله شده است که ارزش صادرات صورت گرفته از مسیر بورس انرژی ایران در سال ۱۴۰۰ بیش از ۳ میلیارد دلار بوده است.

وی در ادامه توضیح داد: در اثر عرضههای منظم و مستمر عرضه کنندگانی همچون شرکت ملی پالایش و پخش، ملی گاز و نفت ستاره خلیج فارس و سایرین ارزش مازاد درآمد ناشی از رقابت در سال ۱۴۰۰ بالغ بر۸۴۶ میلیارد تومان (درحدود ۳۶ میلیون دلار) بوده که این مازاد درآمد رقابت در سال ۹۹ درحدود ۲۴۵ میلیارد تومان (۱۱ میلیون دلار) بوده است. ارزش مازاد ناشی از رقابت، تفاوت بین قیمت پایه اعلامی و کشف قیمت ناشی از رقابت است که این ارزش بدون بستر بورس انرژی به دست نمی‌آمد.

نقوی تصریح کرد: عرضه از مسیر شفاف و رقابتی بورس انرژی سبب شد تا درآمدهای بیشتری نصیب عرضه‌کنندگان که عمدتاً شرکتهای متعلق به دولت و نهادهای عمومی غیردولتی است شود و منافع حاصله به بیت المال و بازنشستگان کشور برسد که با مقایسه‌ای بین حجم عرضه صورت پذیرفته در بورس انرژی به نسبت کل میزان فروش صورت پذیرفته می‌توان به ظرفیت مالی ایجاد شده پی برد و قاعدتاً درصورت استمرار و نظم بخشی به عرضه سایر فرآورده ها از مکانیزم بورس این مازاد درامد ناشی از رقابت نیز با اعتماد خریداران و افزایش تعداد آنها افزایش خواهد داشت.

بورس انرژی بستر صادرات بنزین و نفت گاز در اوج تجریم
مدیرعامل بورس انرژی گفت: ایران شد با استفاده از مکانیزم بورس انرژی از نیمه سال ۹۸ و ۹۹ موفق شد به یکی از صادرکنندگان بنزین و نفت گاز تبدیل شود ولی با توجه به افزایش سرانه مصرف داخلی و لزوم ذخیره سازی به منظور تأمین آن در زمان‌های پیک شاهد کاهش چشمگیر عرضه این دو محصول در سال جاری بودیم که باتوجه به پیگیری انجام شده و نگاه مثبتی که در مجموعه وزارت نفت و شرکت ملی پالایش و پخش به استفاده از مکانیزم های بورس انرژی وجود دارد امیدواریم به زودی با مدیریت بهینه مصرف شاهد عرضه مجدد صادراتی این فرآورده ها باشیم.

و اما قراردادهای آتی
مدیرعامل بورس انرژی با بیان اینکه یکی از برنامههای بورس انرژی، پیگیری راه اندازی معاملات قراردادهای آتی بود، گفت: در این مسیر مطالعات تطبیقی قراردادهای آتی نفت خام و بنزین و انجام دستورالعمل اجرایی معاملات قراردادهای آتی در خردادماه سال ۹۹ در هیأت مدیره وقت بورس انرژی ایران تصویب و برای تصویب نهایی به سازمان بورس ارسال شد و پس از تطبیق مقررات با مبانی فقهی، این دستورالعمل درجلسات منظم و مستمری در کمیته تدوین مقررات سازمان مورد بحث و تبادل نظر قرارگرفت و نهایتاً پس از تصویب در هیأت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار در تاریخ ۱۲ دی ۱۴۰۰ به بورس انرژی ایران ابلاغ شد.

وی با اشاره به راه‌اندازی سامانه معاملاتی قراردادهای آتی گفت: با همکاری مجدانه شرکت مدیریت فناوری بورس تهران طراحی سامانه مورد نیاز پیاده سازی شد و درکنار آن مقررات تبعی مورد نیاز در هیأت مدیره بورس انرژی ایران تصویب و قراردادهای آتی بر روی دارایی پایه های بنزین، متانول، نفتا، میعانات گازی و گاز مایع در هیأت محترم پذیرش بورس انرژی ایران مورد تصویب قرارگرفت. تا در نهایت با همکاری یکی از شرکت های خدمات برخط، شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، مدیریت فناوری بورس تهران و سازمان بورس امروز شاهد آغاز معاملات آتی در بورس انرژی ایران هستیم.

جایگاه معاملات آتی در بازارهای جهانی
معاملات آتی یکی از رایج‌ترین راه‌های سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی در جهان است که امکان پوشش ریسک این کالاها را که اغلب با نوسانات قیمتی گسترده همراه هستند فراهم می‌کند.

کمک به افزایش سطح پیش‌بینی‌پذیری قیمت فرآورده‌های نفتی و شفافیت بیشتر از دیگر چشم‌اندازهای بورس انرژی ایران برای راه‌اندازی معاملات آتی فرآورده‌های نفتی است.

در سال ۲۰۲۱ بیش از ۶۲ میلیارد قرارداد آتی در جهان منعقد شده است که افزایشی بیش از ۳۳ درصد را نسبت به سال قبل نشان می‌دهد.

قراردادهای آتی انرژی، یکی از بهترین گزینه‌ها برای تنوع بخشی به سبد سرمایه است که می‌تواند پیش روی سرمایه گذاران قرار گیرد.