بازار؛ گروه بین الملل: «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز شنبه ۱۴ اسفند ماه در تهران با محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی برای سومین بار در دولت سیزدهم دیدار و گفت‌وگو کرد.
متعاقب این دیدار بیانیه ای مشترک میان ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی بیانیه ای مشترک صادر کردند. سازمان و آژانس با هدف حل و فصل موضوعات توافق کردند، در ادامه همکاری خود همانطوری که در بیانیه مشترک مورخ ۵ شهریور ۱۳۹۹ (۲۶ اوت ۲۰۲۰)بیان شده است، همکاری‌ها و گفتگوهای بین خود را سرعت بخشیده و تقویت کنند.
«رافائل گروسی» مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از بازگشت از تهران گفت که نظارت بر سایت‌های هسته‌ای ایران ادامه خواهد یافت. وی گفت که مذاکرات خوبی در ایران داشته و منتظر بازگشت کامل ایران به توافق هسته‌ای است. چیزی که برای تکمیل مذاکرات هستة‌ای ایران در وین نیاز است، نشان دادن همکاری است.»
وی در پاسخ به سوالی درباره انتقال کارگاه ساخت قطعات سانتریفیوژ از کرج به اصفهان گفت: «مکان جدید جایی است که ما به خوبی آن را می‌شناسیم و ما با موفقیت قادر به نصب دوربین‌های خود در آنجا بودیم. ما در حال ضبط تصاویر بوده و انتظار داریم که این اطلاعات را زمانی که برجام احیا شود، بدست آوریم». مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره فضای همکاری میان ایران و این نهاد بین‌المللی گفت: «چیزها در حال حرکت به سوی فضایی بهتر است».
در خصوص این موضوع خبرنگار بازار مصاحبه ای با پروفسور «پل پیلار» استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا انجام داده که در ادامه آمده است. «پل پیلار» یکی از سردبیران نشریه نشنال اینترست، و عضو ارشد مرکز تحقیقات امنیتی دانشگاه جورج تاون و نیز مرکز سیاست‌های امنیتی ژنو است. وی در سال ۲۰۰۵ پس از ۲۸ سال فعالیت در جامعه اطلاعاتی ایالات متحده از سازمان اطلاعات مرکزی (DCI) بازنشسته شد و پس از آن به عنوان استاد مهمان در برنامه مطالعات امنیتی در دانشگاه جورج تاون حضور یافت.
مناصب ارشد دولتی پیلار، شامل افسر اطلاعات ملی خاورنزدیک و آسیای جنوبی، رئیس واحدهای تحلیلی در CIA در حوزه‌های خاورنزدیک، خلیج فارس و آسیای جنوبی، معاون رئیس مرکز ضد تروریستی DCI و دستیار اجرایی مدیر اطلاعات مرکزی بوده است. پروفسور پیلار همچنین در شورای اطلاعات ملی به عنوان یکی از اعضای اصلی گروه تحلیلی آن فعالیت می‌کرد. وی کهنه‌سرباز جنگ ویتنام و افسر بازنشسته ارتش ایالات متحده نیز هست.
پل پلار دارای مدرک افتخاری از کالج دارتموث، لیسانس فلسفه از دانشگاه آکسفورد، و کارشناسی ارشد و دکتری از دانشگاه پرینستون است. کتاب های پل پیلار عبارتند از: «مذاکره برای صلح: خاتمه جنگ بعنوان یک روند چانه‌زنی (۱۹۸۳)»؛ «تروریسم و سیاست خارجی ایالات متحده (۲۰۰۱)»؛ «اطلاعات و سیاست خارجی ایالات متحده: عراق، ۱۱ سپتامبر و اصلاح اشتباهات (۲۰۱۱)» و «چرا آمریکا جهان را اشتباه می‌فهمد: تجربه ملی و ریشه‌های سوءبرداشت (۲۰۱۶)».
* در جریان سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، مقرر شد ایران حداکثر تا ۲۰ مارس ۲۰۲۲ اسنادی درباره سؤالات آژانس در مورد سه مکانی که ایران به آژانس اعلام نکرده است، ارائه کند. ارزیابی شما از این توافق چیست؟
این یک گام رو به جلو است و باید از آن استقبال کرد. این موضوع مدت هاست که یک نقطه گیر بوده است. البته باید دید که ارزیابی از هر سندی که ایران ارائه می کند چگونه خواهد بود و آیا آنها به طور کامل به سوالاتی که در مورد این سایت ها مطرح شده پاسخ می دهند یا خیر.
*گروسی در نشست تهران اعلام کرد که اگر آژانس و ایران به توافق نرسند، توافقی در وین حاصل نمی شود. به نظر می رسد که سفر او به ایران به موضوعات هسته ای غیر مرتبط با چارچوب برجام، یعنی همان موارد مربوط به اسناد نتانیاهو، مرتبط بوده است. با این حال، چرا برجام به پرونده هسته ای غیر برجامی مرتبط شده است؟
دو موضوع مرتبط وجود دارد که ممکن است موضوعیت داشته باشد. یکی این که ممکن است این موضوع استفاده از تمایل ایران برای دستیابی به توافق بر سر بازگرداندن برجام به عنوان اهرمی برای همکاری بیشتر ایران در موضوع PMD باشد.
دیگر اینکه چه ارتباط رسمی وجود داشته باشد یا نباشد، دولت‌های طرف برجام متوجه می‌شوند که مخالفان برجام همچنان موضوع PMD را مطرح می‌کنند و می‌گویند که ایران نظامی نیست که به تعهداتش پایبند باشد. این موضوعی است که اغلب از مخالفان برجام در ایالات متحده شنیده می شود.
دولت بایدن با این چشم انداز مواجه است که باید از هرگونه توافق در مورد بازگرداندن برجام در مواجهه با این نوع استدلال مخالف دفاع کند. اگر مدافعان توافق جدید بتوانند بگویند که موضوع PMD حل شده است، دفاع آسان تر خواهد شد.
*در سفر گروسی، در صورت گزارش مثبت مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی، قرار است پرونده سه مکان فاش نشده تا ژوئن و قبل از نشست شورای حکام آژانس بسته شود. دیوید آلبرایت، گفته است که تعداد اسناد نتانیاهو از آنچه تاکنون مطرح شده، بیشتر است. بر این اساس، ایران اصرار دارد که PMD به طور کامل بسته شود. آیا فکر می کنید حتی با بسته شدن پرونده فعلی، آژانس ممکن است مسائل دیگری را در مورد PMD مطرح کند؟
مخالفان ایران و برجام همچنان به یافتن موضوعات «جدید» برای طرح آنها ادامه خواهند داد که باید مورد توجه آژانس قرار گیرد. می توان انتظار داشت که اسرائیل، حتی بدون نتانیاهو، به این نوع کارها ادامه دهد.
*در حالی که قرار بود وزرای خارجه برای اعلام نهایی شدن توافق به وین سفر کنند، این سفر لغو شد. از سوی دیگر روسیه گفته است که تحریم های آمریکا نباید مانع تجارت روسیه با ایران پس از احیای برجام شود. این اظهارات روسیه تا چه اندازه بر مذاکرات تأثیر می گذارد و چرا روسیه در مرحله نهایی مذاکرات این شرط را مطرح می کند؟
این یک پیچیدگی در مذاکرات است، البته نه لزوماً کشنده. تعجب آور نیست که روسیه که با واکنش شدید بین المللی در پاسخ به تهاجم خود به اوکراین مواجه است، از هر راه در دسترس برای پس زدن تحریم های اعمال شده علیه روسیه استفاده خواهد کرد.
این درخواست روسیه به هیچ رفتار خاصی از روسیه که به دنبال توافق بر سر یک برجام احیا شده باشد، اشاره نمی کند. حتی یک رابطه غیرتحریمی بین روسیه و ایران بعید است که برای روسیه در جبران همه تحریم‌هایی که به آن ضربه زده است، مفید باشد.
نظر شما