خبرگزاری بازار_ در ۱۸ خرداد ۹۴ و در روزهایی که هنوز فصل جابجایی ها می رفت به اوج خود برسد عباس آخوندی وزیر سابق و مستعفی راه و شهرسازی در کنار محمد هاشم بت شکن مدیر عامل سابق بانک مسکن طرحی را پایه گذاری کردند تا بر اساس آن متقاضیان مسکن با استفاده از پس انداز مسیر خانه دار شدن را طی کنند.
مساعدت روحانی نرخ سود صندوق مسکن را از ۱۴ درصد به ۶ درصد کاهش داد
در همان روزها بسیاری از کارشناسان اقتصادی و فعالان بازار مسکن معتقد بودند که رژیم پس انداز نمی تواند راه خانه دار شدن را نزدیک کند اما به هر سوی این صندوق با نرخ سود ۱۴ درصد در روزهای آغازین فعالیت خود را آغاز کرد و بعدها و به مرور با مساعدت شخص روحانی رییس جمهور نرخ سود آن به ۶ درصد در بافت فرسوده و در سایر بافت ها به ۸ درصد کاهش یافت. اما سقف آن هیچگاه از ۸۰ میلیون تومان بالاتر نرفت.
آخوندی معتقد بود که رژیم پس انداز می تواند بهترین راهکار خانه دار شدن باشد به همین منظور ایجاد صندوق پس انداز یکم را به همراه حمایتهای دوست دیرینه خود محمد هاشم بت شکن مدیر عامل سابق بانک مسکن به بانک مرکزی ارائه کرد و مورد تصویب بانک مرکزی که آن روزها زمام آن در اختیار ولی الله سیف بود قرار گرفت.
در همان روزهای نخست راه اندازی آخوندی در هر مراسم سخنرانی خود گریزی به رژیم پس انداز مردم می زد تا بتواند پروژه ای را که مخالفان کمی هم نداشت در میان مردم و متقاضیان مسکن جا بیاندازد.
او می گفت مسکن باید طوری باشد که اگر از هر مسوولی پرسیده شود که راه خانه دار شدن چیست، بداند. پس اگر توانستیم بدون لکنت زبان پاسخ مردم را در این خصوص بدهیم به این معنا خواهد بود که مجموعه سیاستگذاری های دولت و بانک به نتیجه رسیده است.
صندوق پس انداز یکم برگرفته از تجربه آلمان
اما دوست دیرینه و همیشگی آخوندی وزیر سابق راه و شهرسازی که با حمایت های ویژه به بانک مسکن آمد و اتفاقا کمک های زیادی هم به بانک مزبور داشت، معتقد بود صندوق پس انداز مسکن یکم برگرفته از تجربیات کشورهای توسعه یافته به خصوص آلمان است و این برنامه با بهره گیری از نظرات کارشناسان و طراحان مدل های اقتصادی و الگوریتم سازی عملیاتی شده است. پس این صندوق هدفش تشویق مردم به پس انداز کردن و خانه دار شدن از طریق رژیم پس انداز است.
اما حامیان رژیم پس انداز و ایجادکنندگان صندوق پس انداز مسکن یکم قطعا به خوبی می دانستند که این روش تنها زمانی مناسب است که اقتصاد با تورم کم و قدرت خرید مردم ترمیم شده باشد. و در چنین اوضاعی پس انداز نمی تواند راه مناسبی برای خانه دار شدن باشد و نمی تواند مسیر آنرا کوتاه کند.
هر چند نباید منکر این شد که تسهیلات ۸۰ میلیون تومانی در سال ۹۴ می توانست و توانست برخی از متقاضیان را صاحب مسکن کند چرا که این تسهیلات در آن دوره تا ۵۰ درصد قیمت مسکن در تهران را پوشش می داد.
اما رشد قیمت مسکن در ایران که همواره به شکل سینوسی عمل می کند باعث شده تا رژیم پس انداز نتواند به خوبی عمل کند. چرا که در سایر کشورها به خصوص کشورهای اروپایی مسکن یک کالای سرمایه ای نیست و به همین دلیل است که هر سال پس اندازکنندگان در سال بعد به دلیل تورم بالای مسکن فاصله خود را با خانه دار شدن بیشتر می کنند.
رشد جهشی قیمت مسکن در سال های ۹۶ و ۹۷ و در دولت نهم و دهم قدرت خرید را به قدری کاهش داده که این روزها خانه دار شدن برای خانه اولی ها یک رویا و برای سایر اقشار یک کار بسیار سخت شده است.
سال ۸۹ تا ۹۱ بیشترین طول دوره انتظار برای مسکن دار شدن
بر اساس گزارشی که وزارت راه و شهرسازی در سال ۹۳ منتشر کرد سالهای ۸۹ تا ۹۱ بیشترین طول دوره انتظار برای مسکن دار شدن خانوارهای ایرانی بود بطوریکه در سال ۸۹ هر خانوار ایرانی با ذخیره یک سوم درآمد خود برای خانه دار شدن باید ۳۵ سال انتظار بکشد و این میزان در سال ۹۰ با افزایش درآمد به ۳۳ سال و در سال ۹۱ با افزایش قیمت مسکن به ۳۶ سال رسید.
با یک حساب ساده و بر اساس گزارش بانک مرکزی و وزارت راه و شهرسازی که اعلام کرده اند متوسط قیمت مسکن در تهران به متری ۱۵ میلیون تومان رسیده است باید گفت این مدت انتظار قطعا افزایش یافته باشد.
حال با این مدت طولانی انتظار برای خانه دار شدن سوال این است که اکنون نقش صندوق پس انداز مسکن یکم در خانه دار شدن متقاضیان مسکن چیست؟ آیا اکنون که متوسط قیمت مسکن به متری ۱۵ میلیون تومان رسیده ؟ کارایی صندوق پس انداز مسکن یکم با سقف تسهیلات ۸۰ میلیون تومان همانند روزهای آغاز به کار خود است؟
باید برای اثر گذاری مبلغ وام افزایش یابد
مجتبی بیگدلی نایب رییس انجمن انبوه سازان درگفت و گو با خبرنگار خبرگزاری بازار معتقد است با توجه به اینکه امسال سال جهش تولید نامگذاری شده امیدواریم بخش تقاضای مسکن در کنار بخش تولید مسکن نیز مورد توجه قرار گیرد. اما آنچه که از شواهد بر می آید مشخص است که سقف کنونی تسهیلات مسکن که به هر حال بعد از چندین بار و مساعدت رییس جمهور نرخ سود آن از ۱۴ درصد به ۶ درصد کاهش یافت کفاف خرید مسکن را نمی دهد و سود اوراق حق تقدم هم که سقف آن ۱۰۰ میلیون تومان است بالا است.
وی افزود:پس به نظر می رسد دولت و بانک مرکزی باید چاره ای برای تجدید قوای این صندوق بیاندیشند و یا سقف آنرا به گونه ای بالا ببرند که متقاضیان مسکن حداقل بتوانند تا ۵۰ درصد و حداکثر تا ۸۰ درصد یک واحد مسکونی را با استفاده از تسهیلات تامین کنند.
این در حالیست که ابوالقاسم رحیمی انارکی مدیر عامل بانک مسکن بارها تاکید کرده که سقف تسهیلات خرید مسکن افزایش نمی یابد.
وی می گوید:همانطور که پیش بینی می کردیم و با آن مواجه هستیم صندوق پس انداز یکم با کسری مواجه است چرا که ۴۶ هزار میلیارد ریال مانده این صندوق است در حالی که ۱۱۰ هزار میلیارد ریال تسهیلات پرداخت شده و اقساطی که برمی گردد اصل سود آن ۶ هزار میلیارد ریال است که پیش از مانده از سایر منابع استفاده کرده ایم.
حسن محتشم عضو هیات مدیره انجمن انبوه سازان به خبرنگار خبرگزاری بازار می گوید چنانچه دولت و بانک مرکزی تدبیر جدیدی برای صندوق پس انداز مسکن یکم نداشته باشند عملا وجود این صندوق بی تاثیر است و تنها شعب بانک مسکن باید منتظر بازپرداخت اقساط از سوی متقاضیانی باشند که قبلا از وام مسکن استفاده کرده اند.
وی ادامه داد:به هر حال برای جان تازه بخشیدن به صندوق پس انداز مسکن یکم دولت و بانک مرکزی حمایت لازم و جدیدی از آن داشته باشند و با بالا بردن سقف آن متقاضیان را به تشویق بیشتر برای سپرده گذاری ترغیب کنند.
حال با توجه به گفته های مدیران ارشد بانک مسکن به نظر می رسد منابع و مصارف صندوق پس انداز مسکن یکم این صندوق را به یک بمبست مطلق و یا ورشکستگی کشانده است. موضوعی که مقامات ارشد بانک آنرا رد می کنند و از گفتن و تایید ورشکستگی واهمه دارند.
نظر شما