جنگ اوکراین ادامه یابد اروپا برای قطع سوئیفت روسیه متقاعد می شود| کاهش ۱.۵ درصدی رشد اقتصادی اروپا

بازار؛ گروه بین الملل: یک مقام بلندپایه کاخ سفید در نشست خبری درباره تحریم‌های جدید آمریکا علیه مسکو گفت که ایالات متحده احتمال قطع روسیه از سیستم پرداخت‌های بین‌المللی سوئیفت را رد نکرد. وی افزود: سوئیفت جزو اولین بسته تحریمی نیست که ما وضع کردیم. اما سوئیفت را از گزینه های موجود تحریمی حذف نمی کنیم، بلکه گزینه ای وابسته به اقدام بعدی روسیه باقی خواهد ماند.

در این میان اقدام تنبیهی غرب برای حذف روسیه از پیام‌رسان سوئیفت موضوع جدیدی نیست و تهدید به مسدود کردن دسترسی آن برای اولین بار در سال ۲۰۱۵ صورت گرفت. در مقابل مسکو از جایگزین سوئیفت به نام «سیستم انتقال پیام‌های مالی (SPFS)» پرده برداری کرد، البته هنوز ارتباط گسترده‌ای با موسسات مالی جهانی ندارد.
از سوی دیگر، SPFS بیش از ۴۰۰ کاربر روسی دارد و تا پایان سال ۲۰۲۰ تنها ۲۳ بانک خارجی از ارمنستان، بلاروس، آلمان، قزاقستان، قرقیزستان و سوئیس به جایگزین سوئیفت متصل شدند. در عین حال، می‌توان انتظار داشت کرملین SPFS را در سطح بین‌المللی گسترش دهد و کشورهایی که قصد دارند واردات نفت و گاز طبیعی روسیه را دارند احتمالاً به سیستم معاملات بانکی جدید روسیه خواهند پیوست.

علاوه بر این، با توجه به اینکه بانک‌های چینی تاکنون تمایل چندانی به پیوستن به SPFS ندارند، این موضوع نیز جای سوال دارد که آیا روسیه می‌تواند به تجارت معمول خود با چین ادامه دهد، البته بانک‌های روسی می‌توانند بخشی از «سیستم پرداخت بین‌بانکی فرامرزی چین (CIPS)»، نسخه چینی سوئیفت شوند که در سال ۲۰۱۵ تأسیس شد.
در پی گفتگوهای بین ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه و شی جین پینگ، همتای چینی وی در ۱۵ دسامبر، کرملین اعلام کرد که روسیه و چین قصد دارند ساختارهای مالی مشترکی را توسعه دهند تا بتوانند روابط اقتصادی خود را به گونه‌ای عمیق‌تر کنند که کشورهای خارجی نتوانند بر آن تأثیر بگذارند.

در خصوص این موضوع خبرنگار بازار مصاحبه ای با پروفسور «حسین عسکری» مشاور بانک جهانی و استاد دانشگاه جورج واشنگتن انجام داده که در ادامه آمده است. حسین عسکری مشاور وزیر دارایی (۱۹۷۸ میلادی) بوده و از او به عنوان معمار اقتصاد عربستان نیز یاد می کنند. عسکری استاد تجارت بین الملل و امور بین الملل دانشگاه جورج واشنگتن آمریکا و رئیس موسسه تحقیقات و مدیریت جهانی و رئیس پیشین دپارتمان تجارت بین الملل دانشگاه جورج واشنگتن بوده است. زمینه تخصصی و بحث های او در دانشگاه جورج واشنگتن بر اقتصاد، توسعه سیاسی و انسانی در خاورمیانه، اختلافات و جنگ ها در خاورمیانه، اقتصاد سیاسی نفت و اقتصاد اسلامی متمرکز است.

*بحران اوکراین چه تبعات اقتصادی برای روسیه و اروپا دارد؟ آیا اروپا با مشکل واردات انرژی مواجه نخواهد شد؟
رشد اقتصادی در روسیه به شدت کاهش خواهد یافت. بدون شک رکود در افق آنها و کاهش رشد ۴ تا ۵ درصدی در پیش است. اروپا شاهد کاهش رشد خواهد بود، حدس من این است که بحران می تواند ۱.۵ درصد رشد اقتصادی اروپا را کاهش دهد. بله، اروپا با قیمت نفت بالاتر و قیمت گاز طبیعی بسیار بالاتر روبرو خواهد شد و حتی ممکن است کمبود گاز طبیعی، بسته به نحوه خصومت ها، وجود داشته باشد.

*متعاقب بحران اوکراین، آمریکا از احتمال قطع ارتباط روسیه با سوئیفت خبر داد. قطع ارتباط روسیه با سوئیفت چه آثاری بر روابط تجاری روسیه خواهد داشت و تا چه میزان بر اقتصاد این کشور اثرگذار است؟
اساساً اگر روابط روسیه با سوئیفت قطع شود، روسیه در دریافت وجه صادرات و پرداخت هزینه واردات خود با صدور اسناد اعتباری با مشکل مواجه خواهد شد. هزینه تجارت روسیه افزایش خواهد یافت. چین می تواند کمک کند، اما چین چگونه می خواهد درگیر شود؟ حدس شما همان حدس من است. خطرات تحریمی برای چین به همراه خواهد داشت. این موضوع می تواند از کنترل خارج شود و اگر صادرات روسیه برای حدود یک سال به شدت کاهش یابد، اقتصاد و پول آن سقوط خواهد کرد.

*اروپا وارد کننده انرژی از روسیه است. قطع ارتباط روسیه با سوئیفت کشورها اروپایی را برای واردات سوخت از روسیه با مشکل مواجه خواهد ساخت. آیا ممکن است در چنین حالتی آمریکا واردات انرژی اروپا از روسیه را ذیل تحریم قرار ندهد؟
اگر اروپا با آن همراهی کند، کار ایالات متحده آسان تر خواهد بود. اما ایالات متحده همچنین مردد است زیرا این امر باعث افزایش قیمت نفت و گاز و آسیب رساندن به مصرف کنندگان و رشد اقتصادی ایالات متحده می شود.

*روسیه سیستم مالی مستقل از سوئیفت را از سال ۲۰۱۵ به بعد ایجاد کرده است. در این سیستم مالی حدود ۲۰ بانک روسی فعال هستند و به نظر می رسد در حال حاضر حضور بانکهای خارجی در آن نیز به زمان نیار دارد. آیا این سیستم می تواند روابط خارجی روسیه را هموار کند؟
نه. شانسی در این زمینه وجود ندارد.

*آلمان روابط اقتصادی مناسبی با روسیه دارد و مخالف تحریمهای گسترده علیه روسیه است. آیا اروپا در خصوص تحریم روسیه اجماع نظر دارد؟
نه. مشکل آلمان است. بریتانیا آماده قطع ارتباط روسیه با سوئیفت است و بیش از هر کشور اروپایی دیگری این کار را انجام داده است. اما من فکر می‌کنم اگر جنگ ادامه پیدا کند و تلفات بیشتر اوکراینی در تلویزیون‌ها دیده شود، اگر ایالات متحده و قطر LNG بیشتری را به اروپا هدایت کنند و اگر ایالات متحده بتواند کشورهای عرب خلیج فارس را برای افزایش تولید نفت جذب کند، می‌تواند اتفاق نظر داشته باشد.