بازار؛ گروه بین الملل: ادامه دور هشتم مذاکرات به منظور رفع تحریم‌ها بعد از ۱۱ روز وقفه روز سه‌شنبه ۱۹ بهمن ماه در شهر وین از سر گرفته شد و روز پنجشنبه هفته گذشته نیز رایزنی‌ها در شهر وین پایتخت اتریش در جریان بود و در همین چارچوب نشست هیأت‌های ایران و اتحادیه اروپا به ریاست «علی باقری» مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران و انریکه مورا معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده گفت‌وگوها در هتل کوبورگ شهر وین برگزار شد. پس از آن نیز علی باقری و میخائیل اولیانوف مذاکره کنندگان ارشد جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در نشستی دوجانبه به گفت‌وگو نشستند.
علاوه بر آن نشستی با حضور باقری و مذاکره کنندگان سه کشور اروپایی و انریکه مورا برگزار شد. روزهای سه شنبه و چهارشنبه نیز جلسات متعدد در وین برگزار شد. «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز روز ۲۱ بهمن ماه در جمع سفرا و روسای نمایندگی‌های خارجی مقیم ایران در آستانه چهل و سومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در اظهاراتی با بیان اینکه «با جدیت، برنامه و ابتکار در میز مذاکره حضور داریم و برای رسیدن به یک توافق خوب مصمم هستیم.»
وی گفت: «زمان پایان مذاکره را ترجمان اراده طرف‌های غربی در پایبندی کامل آنها به رفع تحریم‌ها و بازگشت همه طرف‌ها به تعهداتشان تعیین خواهد کرد.»«وانگ کان» نماینده چین در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین روز گذشته (شنبه) تصریح کرد که مذاکرات وین برای لغو تحریم‌های یکجانبه علیه ایران وارد مرحله نهایی شده است.
بنا بر گزارش روزنامه صهیونیستی جروزالم‌پست، کان تصریح کرد: «تمامی مذاکره‌کنندگان موافق هستند که ما به مرحله نهایی رسیده‌ایم، به ویژه آن‌که همکاران ایرانی ما بسته نهایی خود را پیشنهاد داده‌اند». مذاکره‌کننده ارشد چین در مذاکرات وین سپس ابراز امیدواری کرد که ایران «رسماً بازخوردهای مکتوب خود را درباره بسته پیشنهادی برای بحث توسط همه طرف‌ها ارائه کند».
شبکه «سی جی تی ان» نیز گزارش کرد که یک منبع نزدیک به تیم مذاکره‌کننده ایرانی روز گذشته (شنبه) اعلام کرد که ارائه پیشنهادات امری معمول در هر مذاکراتی است و «ایران از روز اول در ارائه ایده‌ها و پیشنهادات جدید پیشگام بوده و طرف‌های دیگر را نیز تشویق به چنین کاری کرده است».
خبرنگار بازار در گفتگو با پروفسور «ویلیام بیمن» استاد دانشگاه مینه سوتا آمریکا به بررسی چشم انداز مذاکرات وین پرداخته است که در ادامه می خوانید.
پروفسور ویلیام اورمان بیمن (William O. Beeman) استاد دانشگاه مینه سوتا است. وی همچنین از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۸ ریاست بخش خاورمیانه انجمن مردم شناسی آمریکا را برعهده داشته است. بیمن پیشتر مدیر گروه مطالعات خاورمیانه در دانشگاه براون (Brown) در ایالت رودآیلند و استاد مردم شناسی و مطالعات آسیای شرقی این دانشگاه نیز بود. وی دکترای مردم شناسی را از دانشگاه شیکاگو در سال ۱۹۷۶ دریافت کرد و به خاطر نوشتن چندین جلد کتاب و بیش از ۱۰۰ مقاله علمی در مورد پویش های ارتباطات در ایالات متحده، ایران و غیره بسیار مشهور است.
*انریکه مورا معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در پیامی توئیتری اعلام کرد ما برای بازگشت به اجرای کامل برجام، به روحیه مصالحه نیازمندیم. باتوجه به روندهای نامطلوب مختلف برای تضعیف برجام، لازم است که این مذاکرات زودتر به جمع بندی برسد. منظور «مورا» از روندهای نامطلوب برای تضعیف برجام چه کشورهایی هستند؟
این روندها تقریباً منحصراً شامل این است که نه ایالات متحده و نه ایران حاضر به کوتاه آمدن در مورد چیزی نیستند. ایالات متحده در برخورد با تنها خواسته ایران - یعنی لغو تحریم های اقتصادی - انعطاف بسیار بیشتری دارد. ایران تنها یک ابزار چانه زنی دارد و آن کاهش غنی سازی اورانیوم است.
اینها تنها دو عامل مهم هستند. در واقع هیچ فشاری بر ایالات متحده و ایران برای تسلیم شدن در هیچ نقطه ای وجود ندارد. دولت بایدن بر سر چندین موضوع در مشکل بسیار عمیقی قرار دارد: تورم داخلی، بحران با روسیه و اوکراین، مشکلات با چین، بحران کووید و مقاومت در برابر هرگونه تنظیم رفتار عمومی در مورد آن، و کاهش محبوبیت رئیس جمهور.
تسلیم شدن به خواسته های ایران فقط وضعیت دولت بایدن را بسیار بدتر می کند. وضعیت ایران در واقع اندکی رو به بهبود است. قیمت نفت افزایش یافته است و اگرچه ایران از فروش به بسیاری از بازارها منع شده است، اما می تواند بخشی از نفت خود را با قیمت های افزایش یافته بفروشد.
تولید ناخالص داخلی ایران نیز اندکی بهبود یافته است، بنابراین فشاری بر ایران برای واگذاری چیزی وجود ندارد. تا زمانی که این وضعیت بن بست ادامه داشته باشد، هیچ پیشرفتی حاصل نخواهد شد.
*حسین امیرعبداللهان وزیر خارجه ایران پیش از شروع دور هشتم گفتگوها اعلام کرده بود «در مرور آخرین متون به دست آمده از مذاکرات وین ما هنوز در حوزه رفع تحریم‌ها بخش‌هایی از مطالباتمان مورد توجه قرار نگرفته است.» با توجه به این اظهارات آیا تصور می کنید این دور از گفتگوها دور آخر است؟
ممکن است اینگونه باشد که تا زمانی که ایران یا ایالات متحده تمایلی برای مصالحه نشان ندهند، دیگر گفت و گویی صورت نگیرد. تا کنون هیچ حرکتی وجود نداشته است و من هیچ احتمالی برای حرکت در آینده نزدیک نمی بینم.
*اولیانوف اعلام کرده است که ایران ضرب الاجل ابتدای مارس را جدی بگیرد. دوره‌ای بین یک تا دو ماه برای تدارک اجرای توافق خواهیم داشت. منظور وی از دوره یک تا دو ماهه برای تدارک اجرای برجام چیست؟
اگر قرار باشد برجام تمدید شود، نمی توان فوراً آن را تمدید کرد. برای اجرای واقعی یا کاهش غنی‌سازی اورانیوم یا کاهش تحریم‌ها، مذاکرات زیادی بین طرف‌های آمریکایی و ایرانی ضروری است. در واقع، من فکر می کنم که دو ماه در واقع بازه زمانی بسیار کوتاهی است که می تواند در آن اتفاق بیفتد. اگر بازگشت به برجام امروز تصویب شود، من معتقدم حداقل شش ماه طول می‌کشد تا شرایط هر دو طرف با بررسی و بازرسی اجرا شود.
*با توجه به اظهارات مقامات ایرانی به نظر می رسد هنوز برخی اختلافات از جمله درباره موضوع اورانیم غنی شده و سانتریفیوژهای پیشرفته حل نشده است. البته دو طرف هنوز از مسیر توافق خارج نشده اند ولی توافق خیلی نزدیک نیست. ارزیابی شما چیست؟
هیچ کس قرار نیست کاری انجام دهد مگر اینکه هر دو طرف اقدام متقابل انجام دهند. ایران اقدامی در خصوص کاهش غنی‌سازی اورانیوم یا کاهش سانتریفیوژها انجام نخواهد داد، مگر اینکه ایالات متحده تمایلی برای کاهش تحریم‌ها نشان دهد؛ حداقل تحریم‌هایی که ترامپ پس از خروج از برجام اعمال کرد. هر طرف باید اقدامات متقابل را در مراحل تدریجی اجرا کند. هیچ کاری به یکباره انجام نخواهد شد.
*المیادین گزارش داده پیش‌نویس یک سند ۲۰ صفحه‌ای در وین تهیه شده که چارچوب یک توافق سیاسی جامع را مشخص می‌کند. اجرای این پیش‌نویس با رفع تحریم‌ها و اجازه بهرمندی ایران از انتقال درآمدهای خود آغاز می‌شود. فضای مثبتی برای دست‌یابی به یک توافق طی چند روز یا شاید چند هفته آینده حاکم است. ارزیابی شما چیست؟
این یک پیش نویس است و مشخص نیست چه کسی آن را تهیه کرده یا چگونه مذاکره شده است. اگر در واقع تحریم ها برداشته شوند، این اولین قدم خواهد بود که ایالات متحده برداشته می شود. صادقانه بگویم، من فکر نمی کنم چنین اتفاقی بیفتد.
لحظه ای که ایالات متحده این کار را انجام دهد، یک طوفان سیاسی در ایالات متحده علیه رئیس جمهور بایدن به راه می افتد. من نمی گویم غیرممکن است، و پرزیدنت بایدن ممکن است جرات پیشبرد آن را داشته باشد، اما در حال حاضر دولت بایدن به قدری درگیر مسائل فوری تر است که من از دیدن آن بسیار شگفت زده خواهم شد.
نظر شما