الهام رئوفی فر؛ بازار: مدتی است که موضوع افزایش قیمت برنج در صدر اخبار رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی قرار دارد بی آنکه تلاشی برای کاهش یا سازوکاری برای برخورد با عوامل این گرانی دیده شود.
بر اساس اظهارات فعالان حوزه برنج، قیمت برنج ایرانی در دی ماه امسال نسبت به ماه مشابه سال قبل ۶۸.۵ درصد گران شده است. این روزها نرخ فروش برنج ایرانی در برخی استانها از مرز کیلویی ۹۰ هزار تومان و برنج وارداتی از حدود ۳۵ هزار تومان گذشته است.
به اعتقاد این کارشناسان، حضور فعال و پررنگ دلالان از مرحله تولید تا بازار باعث آشفتگی وضعیت قیمت برنج ایرانی شده است. فعالان اقتصادی معتقدند، صاحبان فروشگاه‌های زنجیزه‌ای و دلال‌ها ۸۰ درصد برنج تولیدی را از کشاورزان خریداری و در انبارها دپو کردند.
اما بازار برنج گلستان هم در این میان از سایر استانها مستثنی نبوده و در زیر سلطه دلالان و واسطه‌ها قرار دارد؛ به رغم تولید بیش از ۳۳۰ هزار تن برنج در این منطقه اما شالی‌کاران گلستانی بهره‌ای از این محصول نبردند و با حداقل قیمت، دسترنج خود تقدیم دلالان کردند.
نیاز است تا دولت با خرید تضمینی در زمان تولید، بازار را کنترل کند تا تعادلی پایدار در قیمت‌ها باقی بماند
سود برنج در جیب دلالان
در همین رابطه رئیس جهاد کشاورزی گلستان می‌گوید: فقط دلالان از فروش برنج سود می‌برند و تولیدکننده و مصرف کننده گلستانی از این حوزه منتفع نمی‌شوند زیرا همه ساله بیشترین برنج تولیدی از استان خارج شده و توسط دلالان به سایر استانها ارسال می‌شود.
مختار مهاجر در گفتگو با خبرنگار بازار، می‌افزاید: تولید شلتوک استان در سال جاری حدود ۳۳۹ تن بود که این میزان تولید در ۶۷ هزار هکتار کشت شده است.
او با بیان این نکته که تولید کل شلتوک استان ۳۳۸ هزار و ۶۷۵ تن بوده، می‌افزاید: از این میزان شامل ۲۷۵ هزار و ۷۹۸ تن شامل ارقام پر محصول که عمدتاً فجر، شیرودی و ندا است.
مهاجر معتقد است که قیمت فروش شالی در زمان تولید به صورت میانگین برای ارقام پر محصول بین ۱۴ تا ۱۶ هزار تومان و برای ارقام کیفی بین ۱۸ تا ۲۰ تومان به فروش رسید.
وی کاهش میزان تولید، افزایش هزینه‌ها و سود بالای دلالان شالی را از دلایل افزایش قیمت برنج اعلام می‌کند و می‌گوید: هزینه نهاده‌ها، دستمزد کارگر، هزینه برداشت و فرآوری امسال در مقایسه با سال‌های گذشته به شدت افزایش یافت.
او افزایش قیمت ارز را یکی دیگر از عوامل گرانی برنج می‌داند و ادامه می‌دهد: افزایش قیمت ارز بر گرانی قیمت برنج خارجی تاثیر گذاشت.
وی با بیان این نکته که دلالان شالی عمدتاً از شرایط بازار و تولید مطلع بوده و سود زیادی از این بخش می‌برند، می‌افزاید: نیاز است که دولت با خرید تضمینی در زمان تولید، بازار را کنترل کند تا تعادلی پایدار در قیمت‌ها باقی بماند.
موضوع سلطه و نفوذ دلالان بر بازار برنج تا آنجا جدی شده که چندی پیش ذبیح الله اعظمی عضو کمیسیون کشاورزی در مجلس شورای اسلامی ضمن انتقاد از گرانی قیمت برنج اعلام کرده بود که این محصول حداکثر ۴۰ هزار تومان از کشاورز خریداری می‌شود و فقط واسطه‌ها و دلالان هستند که برای سود بیشتر از برنج وارداتی دست به خرید و احتکار برنج ایرانی می‌زنند.
اختیار بازار برنج در دست دلالان است
اما رئیس انجمن حمایت از حقوق مصرف کنندگان گلستان هم با نظر این نماینده موافق است و می‌گوید: نیاز است تا نظارت دولت بر بازار بیشتر شود زیرا در حال حاضر اختیار بازار برنج در دست دلالان و افراد سودجویی است که سودای پول زیاد دارند.
علی نعیمی در گفتگو با خبرنگار بازار خشکسالی و تنش آبی را از جمله عوامل افزایش قیمت برنج اعلام می‌کند و می‌افزاید: با توجه به کاهش منابع آبی سال گذشته حدود ۴۰ درصد نسبت به سنوات قبل کاهش تولید داشتیم.
وی تورم حاکم بر کشور، هزینه بنگاه‌ها و انتظارات تورمی را از دیگر عوامل افزایش قیمت برنج ایرانی می‌داند و معتقد است: در این افزایش قیمت موارد دیگری نظیر نحوه قیمت گذاری غیررسمی که معمولاً در شالی‌کوبی ها روزانه و بر اساس میزان عرضه و تقاضا تعیین می‌شود، هم تاثیرگذار است.
رئیس انجمن حمایت از حقوق مصرف کنندگان گلستان ادامه می‌دهد: متاسفانه اختیار بازار برنج در دست کسانی است که خرید جدید یا انبارشده را به هر قیمتی که دوست دارند به بازار عرضه می‌کنند بنابراین به نظر می‌رسد دولت در این بخش باید نظارت جدی تری داشته باشد.
نعیمی می‌افزاید: با توجه به پایش بازار در حال حاضر هر کیلو برنج داخلی فجر بین ۴۵ تا ۵۰ هزار تومان و هر کیلوگرم برنج دمسیاه بوجار شده بین ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان به فروش می‌رسد.
در حالی که وزیر جهاد کشاورزی چندی پیش اولویتش را خودکفایی برنج اعلام کرده بود، امروز قیمت برنج در بازار از مرز ۸۰ هزار تومان هم گذشته، اتفاقی که ممکن است باعث حذف یکی دیگر از کالاهای اساسی از سفره خانوار شود.
سال گذشته بهترین برنج کمتر از ۴۰ هزار تومان بود درحالیکه امسال برنج با همان کیفیت بیش از ۸۰ هزار تومان و در برخی نقاط کشور تا مرز ۱۰۰ هزار تومان رسیده است
افزایش ۱۰۰درصدی قیمت برنج
گرانی قیمت برنج نه تنها موجب نگرانی فعالان این حوزه بلکه اتاق بازارگانی ایران هم شده است تا جایی که نائب رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران افزایش قیمت برنج در این مدت را ۱۰۰ درصد برآورد و می‌گوید: سال گذشته بهترین برنج کمتر از ۴۰ هزار تومان بود درحالیکه امسال برنج با همان کیفیت بیش از ۸۰ هزار تومان و در برخی نقاط کشور تا مرز ۱۰۰ هزار تومان رسیده است.
امیر یوسفی در گفتگو با خبرنگار بازار، می‌افزاید: این افزایش قیمت به دلیل کاهش سطح زیرکشت داخل کشور و منع واردات برنج در یک مقطع زمانی اتفاق افتاد.
وی سطح زیرکشت برنج کشور را حدود ۵۵۰ هزار هکتار اعلام می‌کند و ادامه می‌دهد: میزان سرانه مصرف برنج به ازای هر نفر در کشور ۳۷ کیلو گرم در سال است، به این ترتیب باید سالانه سه میلیون تن برنج برای کشور تامین شود.
نائب رئیس اتاق بازرگانی گرگان با بیان اینکه دو میلیون و ۲۰۰ هزار تن برنج از طریق تولید داخلی تامین می‌شود، می‌افزاید: ۸۰۰ هزار تن برنج برای تامین نیاز وارد می‌شود.
او از واردات برنج برای کنترل قیمت بازار خبر می‌دهد و می‌گوید: با توجه به افزایش قیمت برنج در شرایط فعلی، بناست دولت ۲۰۰ هزار تن برنج تایلندی، پاکستانی و هندی را تا شب عید وارد بازار کند.
یوسفی افزایش قیمت برنج را متاثر از فضای روانی بازار می‌داند و می‌افزاید: شاید کمبود محصول خیلی در اذهان عمومی تاثیرگذار نباشد اما اثرات روانی از سوی رسانه‌ها در افزایش قیمت تاثیرگذار است.
با توجه به مصرف سه میلیون تنی برنج در کشور به نظر می‌رسد این کالا قوت غالب مردم به شمار می‌رود بنابراین انتظار می‌رود مسئولان نسبت به کنترل قیمت‌ها و نظارت جدی بر بازار و کاهش التهابات موجود در بازار هرچه سریع‌تر دست به کار شوند تا مردم ناگزیر به حذف این محصول هم از سبد غذایی شان نباشند.
نظر شما