بازار؛ گروه کشاورزی: صنعت کشاورزی جهان به سمت و سویی پیش می رود که از آفتکش ها و سموم کم خطر و حتی ارگانیک و گیاهی بیشترین استفاده را داشته باشند تا به این ترتیب ضمن از بین نبردن ثمردهی خاک، سالمترین محصولات را در بازار عرضه کنند. «محمد جواد صالحی» یکی از فعالان این بخش است که معتقد است کشاورزان کشور نیز کم کم به این سمت پیش می روند و خواهان محصولات جدیدتری در این حوزه هستند. خبرنگار بازار در راستای بررسی بیشتر شرایط حاکم بر بازار نهاده های کشاورزی گفتگویی با وی انجام داده است.
تقاضا و گرایش در حوزه سموم به سموم جدید است که نحوه استفاده متفاوت و مقدار مصرف کمتری داشته باشد
*الان شرایط بازار نهاده های کشاورزی چگونه است و کشاورزان غالبا خواهان چه نوع محصولاتی هستند؟
در ابتدا باید بدانید که چند سالی است که در حوزه نهاده های کشاورزی به عنوان بخش خصوصی مشغول به فعالیت هستیم و با یکی از شرکتهای تولید کننده سموم و آفت کش های چینی کار می کنیم و درواقع تامین کننده و هچنین تولید کننده هستیم. ما اگرچه خود رصد بازار را نیز انجام می دهیم اما بر اساس آنچه که به صورت سلسه وار از شرکتهای وارد کننده به ما اعلام می شود که آنها نیز از سوی کشاورزان چنین خواسته هایی را دریافت کرده اند، واضح و مشخص است که کشاورزان اصولاً خواهان محصولات باکیفیت و استاندارد هستند. یعنی می توان گفت در حال حاضر تقاضا و گرایش در حوزه سموم به سموم جدید است که نحوه استفاده متفاوتی داشته باشد، مقدار مصرف کمتری داشته باشد و بنا به دلایلی که اخیراً در مورد بحث باقیمانده سموم کشاورزی در محصولات صادراتی رخ داد به تبع الان کشاورزان به این آگاهی رسیده اند که سمومی را مصرف کنند که حداقل با ریسک کمتری نسبت به سموم فعلی باشد.
در حوزه سموم کشاورزی هند و چین دنباله روی تکنولوژی هایی هستند که توسط شرکت های چند ملیتی به دنیا معرفی می شود
کدام کشورها الان تولیدکننده این سموم جدید هستند که چنین ویژگی هایی را دارا است؟
به صورت کلی ما در دنیا چند شرکت چند ملیتی داریم که در حقیقت این شرکت ها هستند که به نوعی خالق سموم جدید در دنیا هستند همانطور که می دانید دو کشور یعنی «هند و چین» دنباله روی تکنولوژی هایی هستند که توسط شرکت های چند ملیتی به دنیا معرفی می شود. اگر بخواهیم جمع بندی کنیم می توان گفت در حال حاضر در کشور ما شاید نزدیک به ۸۰ درصد از سمومی که ارائه می شود حال چه در بحث مواد اولیه و تکنیکال ها و چه در بحث محصول آماده، از طریق این دو کشورها تامین می‌شود.
هرچند برخی کشورهای اروپایی و آمریکایی نیز شرکت‌هایی هستند که سموم ارائه می‌دهند و ممکن است در بازار ایران نیز محصولات این شرکت ها باشد اما به واسطه شرایط سیاسی و اقتصادی حاکم بر کشور، غالبا بخش عمده محصولاتی که در بازار فعلی کشور وجود دارد محصولاتی است که از دو کشور چین و هند است.
*به نظر شما این که شرکت های وارد کننده عمدتاً به استفاده از محصولات دو کشور چین و هند تمایل دارند تنها به دلیل مقرون به صرفه تر بوده و پایین تر بودن قیمت آن ها است؟
اگر بخواهیم صادقانه بگوییم بخشی از این به موانعی که در بحث تامین وجود دارد ارتباط دارد و می توان بخشی از این امر را به مسئله تحریم‌ها مرتبط دانست. اما در حال حاضر در خود چین و هند شرکت هایی هم هستند که جزو رنکینگ۱۰ تا ۲۰ دنیا هستند و به عبارت دیگر از نظر کیفی، عملکرد برخی از این شرکت ها چیزی کمتر از شرکتهای چند ملیتی ندارند اما موضوع اصلی که فعلا برای ما بسیار اهمیت دارد بحث هزینه ها یا همان بحث قیمت این محصولات است. همانطور که می دانید سموم یا محصولاتی که در این دو کشور تولید می شود نسبت به رقبای اروپایی یا کشورهای دیگر قیمت پایین تری دارد که با توجه به گرانی سایر نهادهای کشاورزی تمایل وارد کنندگان غالبا به استفاده از این محصولات است. البته رقابتی هم بین شرکت هایی که در این دو کشور فعالیت می‌کنند وجود دارد که کیفیت بهتری ارائه بدهند و از سوی دیگر خوشبختانه در چند سال اخیر بازار کشاورزی ما به این درک رسیده است و تقریباً تامین کننده های مورد نظر خود را که محصولات بهتری ارائه می دهند، شناسایی کرده اند.
در حوزه سموم کشاورزی فرمولاسیون های جدیدی مثل میکرو کپسولها داریم که در حال حاضر در دنیا معرفی می‌شود اما هنوز تکنولوژی آن به کشور ما وارد نشده است
* از نظر تکنولوژی تولید سموم کشاورزی، ما با کشورهای اروپایی و حتی با دو کشور نامبرده چقدر فاصله داریم؟
برای پاسخ دادن به این سوال باید کمی تخصصی تر به این موضوع پرداخت آن هم به این دلیل که در مورد سموم فرمولاسیون های مختلفی وجود دارد که شاید ساده ترین و عمومی ترین آنها فرمولاسیون امولسیون است. شاید بتوان گفت در بحث تولید سموم داخلی ما مشکلی ندارم و بعضا دیدیم که در مورد برخی از سموم مشابه داخلی ما نسبت به محصولات مشابهی که از چین یا هند وارد می شود دارای کیفیت بالاتری است و کشاورزان نیز تمایل بیشتری به استفاده از آنها دارند. اما مساله مهم این است که فرمولاسیون های جدیدی مثل «میکرو کپسولها » داریم که در حال حاضر در دنیا معرفی می‌شود اما هنوز تکنولوژی آن به کشور ما وارد نشده است و در این رابطه می‌توان گفت ما وابستگی کامل داریم. امیدواریم در آینده نزدیک شرکت های داخلی بتوانند به این حوزه وارد شوند.
تعلل در تخصیص ارز و تعلل در صدور مجوزها؛ اصلی ترین مشکل تامین کنندگان سموم کشاورزی است
*اصلی ترین چالش های شما چیست؟
اگر بخواهیم از منظر شغلی خود بگوییم به عنوان یک شرکت تامین کننده خارجی، اصلی‌ترین چالشی که در حال حاضر بازار کشاورزی ما دارد بحث تامین مالی است برای خرید و همچنین تخصیص ارز است که به هر حال خواسته یا ناخواسته همه شرکت‌ها مجبور هستند با چالش هایی که در طول سال برای نرخ ارز پیش می‌آید روبرو باشند.
از سوی دیگر در خصوص مراحل اداری اخذ مجوز ها مشکل زیاد است. البته نمی توان گفت صد درصد مقصر دولت یا شرکت ها هستند اما اخذ مجوز چون زمان بر است با توجه به رویدادی که در بازار جهانی برای تورم در قیمت های همه اجناس رخ داده این تعلل ها و این تاخیر ها باعث می شود که هر لحظه شرکتهای داخلی ما برای تامین نهاده‌ها مجبور باشند سرعت عمل بیشتری به خرج دهند اما این دو مانع یعنی بحث تعلل در تخصیص ارز و تعلل در صدور مجوزها مشکلات زیادی را برای ایجاد می‌کند. به طوری که طی چند ماه اخیر بارها و بارها شده است که شرکت های تامین کننده خارجی قیمت ها را نتوانستند حتی یک هفته ثابت نگه دارند. این در حالی است که پروسه تخصیص ارز حداقل یک ماه تا یک ماه و نیم طول می‌کشد و لذا با این وضعیت به هیچ وجه همخوانی ندارد و این اصلی‌ترین چالش است.
چالش بعدی در رابطه با کیفیت است اما مسئله مهم اینجاست که اگر وارد یک اقتصاد آزاد شویم و رقابت سالمی داشته وجود داشته باشد، رقابت خود بهترین معلم و مروج برای یک بازار است.
از سوی دیگر می توان گفت که برای شرکت های خارجی بنا به شرایط سیاسی و تحریمی که در حال حاضر با آن مواجه هستیم بحث ارسال کالا ها نیز چالش است که بایستی به طرق مختلف کالا را به ایران برسانند و این امر هزینه‌های زیادی را به شرکتهای تامین کننده تحمیل می‌کند.
چالش بعدی ناآشنایی با قوانین مملکت ماست که بعضاً زود به زود تغییر می کند و لذا وقتی این تغییرات برای شرکت های تامین کننده ناشناخته است می‌توان گفت دچار سردرگمی می شوند.
نمی‌توان آینده خوبی را برای بازار سموم کشاورزی متصور شد به خصوص از این منظر که نرخ جهانی سموم در حال افزایش یافتن است و از طرف دیگر تورم هم به همان نسبت و حتی بیشتر در حال افزایش است
با این تفاسیر پیش بینی شما از آینده بازار سموم چیست؟
در حال حاضر نمی‌توان آینده خوبی را برای بازار سموم کشاورزی متصور شد به خصوص از این منظر که نرخ جهانی سموم در حال افزایش یافتن است و از طرف دیگر تورم هم به همان نسبت و حتی بیشتر هم در حال افزایش است. این باعث می شود که هزینه تولید یک محصول کشاورزی برای کشاورز ما بسیار سنگین تمام شود و شاید به نوعی کشاورزان در آینده نزدیک مجبور باشند سموم را به میزان کمتری مصرف کنند آن هم نه به دلایل حفاظت از محیط زیست بلکه به این دلیل که نمی تواند تامین بودجه کند. از طرف دیگر یک مقدار می‌توان گفت بحث شرایطی که در تامین وجود دارد موجب شود که تا حدود خیلی زیادی مصرف سموم کاهش یابد.
نظر شما