بازار؛ گروه استانها: آمارها نشان می‌دهند که تولید و مصرف انرژی در ایران طی سال‌های گذشته بدون برنامه‌ریزی اصولی و بلندمدت صورت گرفته و درنتیجه اقتصاد کشور با مشکلات عدیده‌ای روبرو شده که در صورت تداوم وضعیت موجود در آینده نزدیک اقتصاد ایران به واردکننده خالص انرژی تبدیل خواهد شد.
در چنین شرایطی پیش‌بینی می‌شود که اگر ساختار مصرف انرژی در بخش‌های مختلف اصلاح نشود و روند کنونی ادامه یابد مصرف انرژی در این بخش‌ها در سال ۱۴۰۴ بیش از تولید انرژی در کشور خواهد شد.
بر همین اساس گفته می‌شود که سرانه متوسط مصرف سرانه انرژی در کشور از متوسط سرانه در جهان حدود ۶۰ درصد بیشتر است.
خاموشی‌های حادث‌شده در صنایع و افزایش قیمت‌های برخی محصولات مانند سیمان، آلودگی هوا و همچنین حراج سرمایه‌های نسل آینده تنها بخشی از عوارض مصرف بیشتر انرژی است که باید به‌طورجدی تری بر روی این موضوع تأمل‌کنیم.
در همین راستا به‌منظور بررسی و واکاوی مدل مصرف در جامعه و هدر رفت انرژی با حمیدرضا افشون رئیس پژوهش و فناوری و سرپرست بهینه‌سازی گاز شرکت گاز خراسان رضوی ساعتی را به بحث و گفت‌وگو نشستیم.
* در خراسان رضوی بیشترین انرژی در چه حوزه‌های هدر می‌رود؟
در استان خراسان رضوی بخش خانگی و تجاری با مصرف ۴۴ درصد بیشترین مصرف رادارند و سپس نیروگاه‌ها ۳۲ درصد کل مصرف سالانه گاز استان رادارند و باقی گاز مصرفی در بخش صنعت و غیره استفاده می‌شود. اگر با دید علمی نگاه کنیم انرژی مصرفی در بخش خانگی نتیجه منفی درشدت انرژی دارد و هر چه مصرف در این بخش کمتر شود شدت انرژی کمتراست و می‌توان در این زمینه شدت انرژی کشور را با سایر کشورها مثل آلمان یا ترکیه مقایسه کرد.
* میزان هدر رفت انرژی در استان چقدر است؟
هدر رفت انرژی مفهومی غیرقابل‌اندازه‌گیری است، به‌طور مثال اگر راندمان یک بخش صنعتی ۳۰ درصد و راندمان یک‌منزل ۵۰ درصد باشد، نمی‌توان گفت میزان هدر رفت انرژی در بخش صنعتی بیش از خانگی است، چون ۳۰ درصد انرژی مصرف‌شده در صنعت مولد اقتصاد بوده و ۵۰ درصد انرژی در منزل غیر مولد است، لذا بیان اینکه بیشترین هدر رفت انرژی در کدام بخش است امکان‌پذیر نیست.
* اجرای برخی طرح‌ها مانند تنظیم رایگان موتورخانه‌ها کمکی در کاهش هدر رفت انرژی داشته است؟
پیاده‌سازی راهکارهایی مانند اصلاح و بهسازی موتورخانه‌ها و مدیریت مصرف ادارات کمک زیادی به کاهش مصرف می‌کند.
در مورد بعضی از مشترکان و اصلاح موتورخانه‌ها باید اذعان کرد تا ۳۰ درصد مصرف گاز را کاهش داده است. ارتقای راندمان تجهیزات گازسوز خانگی مانند بخاری‌ها می‌تواند نقش مهمی در کاهش مصرف بخش خانگی داشته باشد که در برنامه‌های وزارت نفت نیز قرار دارد. اگرچه ازلحاظ گاز غنی هستیم و عنوان دوم گاز را در جهان داریم اما این موضوع نباید سبب استفاده بیش‌ازحد آن شود.
* در خصوص کمبود گاز یا برق به نظر شما ما در کشور با کمبود انرژی روبرو هستیم؟
اینکه بگوییم دچار کمبود انرژی هستیم عبارت غلطی نیست، ولی خب کمی جای تأمل دارد، ما به‌عنوان دارنده بیشترین ذخایر انرژی در دنیا، کمی خجالت‌آور است بگوییم در تأمین انرژی داخلی دچار مشکل هستیم، ولی این اتفاق به شکلی افتاده است.
قطعاً بد مصرفی عامل این اتفاق بوده است و گرنه اکثر کشورهای دنیا واردکننده انرژی هستند و حتی در کشورهای پیشرفته نظیر آلمان در ماه‌هایی از سال بابت مصرف انرژی به مردم جایزه داده می‌شود، لذا در بد مصرفی تردیدی نیست.
استفاده از کلمه کمبود گاز برای کشور ما که دارای دومین ذخایر گازی هستیم خیلی مناسب نیست ولی گفتن بد مصرفی فکر می‌کنم درست است ولی دلیل عمده بد مصرفی و مصرف بیش از سرانه جهانی پایین بودن راندمان تجهیزات و عدم رعایت اصول ساختمان‌سازی بخصوص درگذشته است.
* برای کاهش انرژی چه باید کرد و چه راهکارهایی را پیشنهاد می‌دهید؟
مهم‌ترین راه کاهش مصرف انرژی بالا بردن راندمان تجهیزات خانگی و صنعتی و همچنین افزایش راندمان نیروگاه‌هاست ولی راهکار کوتاه‌مدت مدیریت مصرف و فرهنگ‌سازی است. به‌تدریج باید الگوی مصرف اصلاح شود.
طرح‌های بهینه‌سازی و راهکارهای اقدامات نظارتی، فرهنگ‌سازی می‌تواند مسکن درد فعلی باشد و انجام آن در بروز بحران ضروری است، ولی برای عملکرد بهتر باید سراغ طرح‌های جایگزینی رفت که در برنامه‌های شرکت ملی گاز ایران قرار دارد، به‌طور مثال کشور ژاپن در سال‌های بحران انرژی فقط با تغییر دمای آسایش از بحران عبور کرد، ولی پس‌ازآن با ارتقای فنّاوری و اجرای سیاست‌های انرژی شدت انرژی کشور را بهبود داد.
* آیا استفاده از انرژی های تجدید پذیر می تواند راه حل مناسبی باشد؟
انرژی‌های تجدید پذیر یک رویکرد کلان است که نیازمند سیاست‌گذاری کلان و پشتوانه اقتصادی است، یقیناً حرکت به این سمت انقلاب بزرگی است که دنیا در طرح معامله سبز شروع کرده است، ولی بی‌تعارف با توجه به پشتوانه اقتصادی و دسترسی به منابع فسیلی صرفاً تبدیل به یک شعار شده است
* تا چه میزان مصرف‌کنندگان خانگی می‌توانند در صرفه‌جویی نقش‌آفرین باشند؟
مشترکان با کنترل دمای منازل می‌توانند در این راه گام مؤثری بردارند، مشترکانی که تجهیزات گرمایشی آن‌ها ترموستات دارد کارشان ساده‌تر است.
انرژی‌های تجدید پذیر یک رویکرد کلان است که نیازمند سیاست‌گذاری کلان و پشتوانه اقتصادی است، یقیناً حرکت به این سمت انقلاب بزرگی است که دنیا در طرح معامله سبز شروع کرده است، ولی بی‌تعارف با توجه به عدم پشتوانه اقتصادی و دسترسی به منابع فسیلی صرفاً تبدیل به یک شعار شده است
دمای آسایش استاندارد منازل بین ۱۸ تا ۲۲ درجه سانتی‌گراد است، بنابراین دمای منازل نباید از ۲۲ درجه بالاتر برود و اگر هوای بیرون سرد می‌شود و شهروندان در منازلشان احساس سرما می‌کنند می‌توانند به‌جای اینکه دمای سیستم گرمایشی را بالا ببرند، لباس مناسب‌تری بپوشند.
یکی از زمینه‌های دیگر برای کنترل مصرف پوشاندن کولر های آبی است زیرا وقتی هوا سرد است هوای گرم به سمت بالا رفته و انرژی گرمایی به‌شدت از کانال‌های کولر هدر می‌رود، بنابراین بستن کانال‌های کولر یکی از راه‌های جلوگیری از هدر رفت گرماست.
* این راه‌های ساده چقدر در کاهش مصرف گاز تاثیر گذار است؟
در سراسر استان بیش از ۲میلیون و ۵۰۰ مشترک مصرف گاز داریم که اگر هر مشترکی همین کارهای ساده را انجام دهد و بتوانند ۱۰ درصد در کاهش مصرف گاز سهیم شوند می‌توانیم در شبانه‌روز حدود ۶ میلیون مترمکعب این انرژی را ذخیره کرده و در بخش‌هایی که نیاز است از آن بهره ببریم.
به‌طور مثال دمای منازل که برای مثال ۲۴ درجه سانتی‌گراد است به ۲۲ درجه که درجه استاندارد آسایش است رسانده شود روزی ۶ درصد در مصرف گاز صرفه‌جویی خواهیم داشت.
* تفاوت مشترک کم مصرف با پر مصرف چیست؟
امسال بر اساس مصوبه جدید هیئت‌وزیران تعرفه گاز بخش خانگی تغییر کرده و بهای پرداختی مشترکانی که مصرف گاز آن‌ها بالاست در مقاطعی چند برابر افزایش پیداکرده است.
میزان مصرف مشترکان خانگی به ۱۲ پله تقسیم‌شده و مشترکانی که مصرف پایینی دارند گاز بهای آن‌ها نسبت به سال گذشته تغییری نخواهد کرد، مشترکانی که زیر ۲۰۰ مترمکعب گاز مصرف کنند گاز بها پرداخت نمی‌کنند و گاز مصرفی آن‌ها رایگان است اما مشترکانی که خارج از اصول مصرف بهینه، گاز استفاده می‌کنند منتظر افزایش هزینه قبوض گاز باید باشند.
نظر شما