تهمینه غمخوار؛ بازار: در حالی که ۲۰۲۰ تا حدودی سالی جذاب برای اقتصادهای نوظهور بود، اما پاندمی کرونا و به دنبال آن کاهش در سرمایه‌گذاری و تجارت جهانی در ۲۰۲۱، فعالیت‌های اقتصادی را در بازار جهانی تضعیف و رشد اقتصادی را کاملا کند کرد. از اوایل سال جاری، با افزایش بیشتر عدم اطمینان در تجارت، هم‌زمان با اقدامات انزوایی، انقباض قابل توجهی در تجارت بین‌الملل گزارش شد، به طوری که انتظارات در همه شاخص‌های اقتصادی منفی شد و بسیاری از موسسات مالی بین‌المللی مجبور شدند که گزارش‌های چشم‌انداز اقتصادی جهان را اصلاح کنند.
کارشناسان از سال گذشته پیش بینی کرده بودند که در ۲۰۲۱، بازارهای نوظهور می توانند پتانسیل بالایی برای سودآوری داشته باشند. نرخ بهره حقیقی مثبت در این کشورها، این امکان را به سیاست گذاران می‌دهد تا برنامه های انبساطی بیشتری را اجرا کرده و نقش موتور محرک رشد اقتصاد جهانی را نیز ایفا نمایند. اما کرونا همه چیز را خراب کرد به طوری که حتی کشورهای توسعه یافته هم به فکر دنبال کردن مسیری متفاوت به همراه مدنظر قرار دادن سیاست های انبساطی با احتیاط بیشتر بوده و هستند.
در همین راستا، خبرنگار بازار گفتگویی با «احسان خمان»، رئیس تحقیقات خاورمیانه و شمال آفریقا در بانک ژاپنی MUFG مستقر در امارات در خصوص آنچه در خصوص اقتصادهای نوظهور در سال جاری رخ داد، انجام داده که در ادامه می خوانیم.
گروه مالی میتسوبیشی یواف‌جی یا ام.یو.اف.جی بزرگترین بانک ژاپنی است که دفتر مرکزی آن در چیودا، توکیو، ژاپن قرار مستقر است. دارایی های این بانک، از سال ۲۰۱۶ در حدود ۲.۴۵۹ تریلیون دلار گزارش شده و از نظر کل دارایی ها پنجمین بانک بزرگ جهان و یکی از شرکت های اصلی گروه میتسوبیشی است. همچنین، این بانک بزرگترین گروه مالی ژاپن و دومین شرکت بزرگ هلدینگ بانکی جهان است که از مارس ۲۰۱۱ حدود ۱.۸ تریلیون دلار (۱۴۸ تریلیون JPY) سپرده دارد. MUFG دومین هلدینگ بزرگ عمومی در ژاپن است که با سرمایه بازار اندازه گیری می شود.
«احسان خمان» در ابتدا به بازار گفت: با نزدیک شدن به پایان سال ۲۰۲۱، رشد اقتصادهای نوظهور نسبت به ابتدای سال چالش برانگیزتر و ناهمگن تر شده است. با وجود آنکه سیاست های پولی و مالی از زمان شروع ویروس نقش حیاتی در حمایت از رشد داشته ، اما با سخت تر شدن سیاست ها، این بادهای دنباله‌دار در حال تبدیل شدن به بادهای مخالف هستند.
تورم در بسیاری از بازارهای نوظهور به دلیل ترکیبی از قیمت های بالاتر کالاها، اثرات پایه، طنین بازگشایی و تقاضای بازارهای توسعه‌یافته (DM) که به سرعت بهبود می‌یابند، به شدت بالا بوده است
وی افزود: تورم در بسیاری از بازارهای نوظهور به دلیل ترکیبی از قیمت های بالاتر کالاها، اثرات پایه، طنین بازگشایی و تقاضای بازارهای توسعه‌یافته (DM) که به سرعت بهبود می‌یابند، به شدت بالا بوده است.
رئیس تحقیقات خاورمیانه و شمال آفریقا در بانک ژاپنی MUFG ادامه داد: ترس و نگرانی از رکود تورمی یعنی ترکیب نگران‌کننده کاهش رشد و افزایش تورم، با رسیدن تورم به بالاترین حد و سطح ده ساله در بسیاری از اقتصادهای نوظهور و مقایسه با دهه ۱۹۷۰ بسیار زیاد است.
خمان تصریح کرد شوک‌های منفی طرف عرضه، که به طور فزاینده‌ای در حال تجربه آن ها هستیم، به ویژه برای نوظهورها مالیات هایی را اعمال کرده است. در حقیقت، فشار حاصله از پس زمینه تنش های تجاری جهانی و اختلالات مرتبط با ویروس در زنجیره‌های تامین و همچنین افزایش قیمت های کالاها که به ویژه در بازارهای اقتصادی تورم زا هستند و کاهش نقدینگی جهانی در حالی که بانک‌های مرکزی کشورهای توسعه یافته به سمت عادی‌سازی سیاست های پولی بسیار سست پیش می‌روند، از عوامل تاثیر گذار می باشند.
وی ادامه داد: همانطور که عرض کردم اقتصادهای نوظهور در سال ۲۰۲۱ با شوک های متعددی به خصوص از سوی جبهه عرضه مواجه شده اند. چنین فشارهای عرضه با نوسانات بی ثبات تورم، نیازهای مالی قابل توجه و فضای محدود برای تقویت رشد، به ویژه در این مرحله از چرخه، موجب بروز رکود تورمی شده اند.
خمان: بررسی ما نشان می‌دهد که بین سطح باز بودن تجارت و تورم همبستگی منفی وجود دارد، به این معنی که هرچه سطح باز بودن تجارت کمتر باشد، سطح قیمت و فشار آن به طور متوسط افزایش می یابد
احسان خمان اذعان کرد: در حالی که مقایسه ای ناقص است، بازارها با دهه ۱۹۷۰ مشابهت هایی داشته اند که با یک سری شوک های نفتی مشخص شده است که منجر به افزایش شدید قیمت ها و همچنین اختلال در عرضه انرژی شده است. با این حال، در طول سال ۲۰۲۱، شوک های عرضه منفی گسترده تر بوده است که به برخی از آنها اشاره می کنم:
۱. روندهای جهانی سازی قهقرایی و تنش های تجاری : اصطکاک و تنش تجاری طولانی مدت بین ایالات متحده و چین که قبلاً قبل از کوید_۱۹ وجود داشت، باعث افزایش هزینه های تولید شده است. همچنین، بررسی ما نشان می‌دهد که بین سطح باز بودن تجارت و تورم همبستگی منفی وجود دارد، به این معنی که هرچه سطح باز بودن تجارت کمتر باشد (که برای کل نوظهورها از سال ۲۰۱۰ چنین بوده است)، سطح قیمت و فشار آن به طور متوسط (با توجه به زنجیره تامین یکپارچه تر) افزایش میابد.
۲. اختلالات عرضه با کوید_۱۹ : برای ماه ها کمبود کالا و نیروی کار در طیف وسیعی از بخش‌های نوظهورها وجود داشته است، که کارخانه‌ها را مجبور به توقف موقت تولید کرده و همچنین زمان تحویل را نه تنها در کشورهای توسعه یافته، بلکه در اقتصادهای نوظهور افزایش داده است.
۳. افزایش قیمت کالاها : در حالی که قیمت‌های بالاتر کالاها یک موهبت برای صادرکنندگان کالاها در بازارهای نوظهور بوده است، با توجه به اینکه سهم انرژی در سبدهای شاخص قیمت مصرف کننده نسبتاً بالا باقی می‌ماند، ریسک فزاینده در تورم و موقعیت‌های خارجی برای واردکنندگان انرژی نهفته است.
۴. از بادهای دنباله دار تا بادهای مخالف برای سیاست های پولی و مالی: سیاست پولی و مالی نقش مهمی در حمایت از رشد اقتصادهای نوظهور در سال گذشته و اوایل سال جاری ایفا کرده است. با این حال، از آنجایی که این کاهش روند معکوسی را آغاز کرده، این بادهای دنباله دار برای اکثر این اقتصادها به باد مخالف تبدیل می شوند و نرخ رشد را در سال ۲۰۲۲ به تعویق می اندازند.
۵- پس زمینه نقدینگی جهانی با حمایت کمتر: سرعت کاهش نقدینگی جهانی که با رشد ترازنامه های فدرال رزرو، بانک مرکزی اروپا، انگلیس و ژاپن اندازه گیری می شود، از طریق تضعیف جریان ورودی سرمایه (با تاخیر ۹ تا ۱۲ ماهه بر اساس برآوردهای ما)، در کنار شرایط مالی سخت تر و فعالیت های اقتصادی ضعیف تر به حمایت کمتری برای نوظهورها خواهد پرداخت.
رئیس تحقیقات خاورمیانه و شمال آفریقا در MUFG به تورم اشاره کرد و گفت: نرخ تورم اصلی در سراسر اقتصادهای اقتصادی در سال جاری به دلیل ترکیبی قوی از قیمت های بالاتر کالاها (اعم از غذا و انرژی)، اثرات پایه و طنین بازگشایی(یعنی افزایش یکباره قیمت در بازار بخش هایی که بیشتر تحت تأثیر قرنطینه قرار گرفته اند) به شدت بالاتر بوده است.
وی افزود: این موضوع باعث شده است که شاخص قیمت مصرف کننده برای اکثر اقتصادهای نوظهور به تقریباً بالاترین سطح خود از سال ۲۰۱۰ رسیده باشد که البته تنها استثناهای واقعی مربوط به آسیا یعنی منطقه ای است که با توجه به پویایی مصرف ضعیف تر، فشار قیمت‌ها به طور کلی خاموش می‌ماند.
احسان خمان: ما انتظار داریم که تورم در اکثر اقتصادهای نوظهور تا پایان سال ۲۰۲۱ یا در اوایل سال ۲۰۲۲ به دلیل اثرات پایه ناشی از قیمت کالاها، کاهش تنگناهای زنجیره تامین و کاهش اثرات بازگشایی اقتصادها، به اوج خود برسد
خمان تصریح کرد: ما انتظار داریم که تورم در اکثر اقتصادهای نوظهور تا پایان سال ۲۰۲۱ یا در اوایل سال ۲۰۲۲ به دلیل اثرات پایه ناشی از قیمت کالاها، کاهش تنگناهای زنجیره تامین و کاهش اثرات بازگشایی اقتصادها، به اوج خود برسد.
وی خاطر یادآور شد: نرخ های اقتصادهای نوظهور در اوایل سال ۲۰۲۱ بالاتر رفت و در طول سال گذشته، ما شاهد چرخه ای بودیم که سریع‌تر و پر بار تر از چرخه‌های قبلی بوده است. ترکیبی از (۱) نوظهورها که شامل سبدهای شاخص قیمت مصرف کننده با کالاهای فشرده‌تر نسبت به توسعه یافته ها هستند و (۲) بانک‌های مرکزی نوظهورها که تمایل کمتری به بررسی فشارهای تورمی غیر هسته‌ای دارند، موجب تعصب های اضافی برای افزایش قیمت در فضای این بازارها شده است.
خمان ادامه داد که نگرانی در مورد افزایش فشارهای تورمی، کاهش بالقوه انتظارات تورمی و در برخی موارد، نگرانی‌های بازار در مورد پایداری سیاستهای مالی در کانون توجه بانک‌های مرکزی بازارهای نوظهور بوده است ضمن این که با وجود تورم بالاتر در تعداد فزاینده ای از کشورها، چندین بانک مرکزی در این نوع کشورها، مجبور به افزایش فعالانه شده اند، حتی اگر تفکیک شوک های دائمی و گذرا برای آنها دشوار باشد.
رئیس تحقیقات خاورمیانه و شمال آفریقا در بانک ژاپنی MUFG افزود: آنچه مشهود است این است که نوظهورها در مسیرهای متفاوتی با توجه به انقباض یا کاهش شرایط پولی در نتیجه تغییرات پویایی تورم باقی خواهند ماند. بر همین اساس، با نگاهی به آینده، نرخ‌های بهره در این نوع اقتصادها به افزایش خود ادامه می‌دهند (و به آسیای نوظهور گسترش می‌یابند) اما بیشتر به دلیل نگرانی‌ها در مورد فرار سرمایه با توجه به سخت تر شدن شرایط مالی جهانی، نسبت به تورم، به شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
احسان خمان گفت: البته برخی استثناها وجود دارد. کشورهایی نظیر برزیل، مکزیک و روسیه، جزء اولین کشورهایی بودند که چرخه عادی سازی پولی را در نوظهورها آغاز کرده و احتمالاً جزء اولین کشورهایی هستند که سیاستهای آنها در سال ۲۰۲۲ تسهیل خواهد شد.
وی بیان کرد: با کنار گذاشتن عوامل جهانی، نسبت به بسیاری از دوره های پس از بحران مالی جهانی ۲۰۰۸ تا ۲۰۰۹، ترازهای خارجی اقتصادهای نوظهور به طور قابل توجهی سالم تر هستند (حتی در میان بسیاری از کشورهای با بازده بالا که به طور سنتی کسری حساب جاری دارند).
این مدیر بانک ژاپنی اذعان کرد که مهمتر از همه این است که بهبود حسابهای جاری به بهبود موقعیت سهام نیز تبدیل شده و پوشش ذخایر نیازهای تامین مالی خارجی در اکثر این مناطق تقویت شده است. بنابراین، مجموعه اقتصادهای نوظهور به میزان کمتری به تامین مالی خارجی وابسته است.
در میان اقتصادهای نوظهور کم بازده، ما انتظار داریم که تقریباً همه نوظهورها حساب های جاری را که بسیار بالاتر از سطوح پایدار در سال ۲۰۲۲ هستند، حفظ کرده یا مجددا به دست آورند
رئیس تحقیقات خاورمیانه و شمال آفریقا بانک میتسوبیشی ژاپن در ادامه تحلیلهای خود اضافه کرد: در میان اقتصادهای نوظهور کم بازده، ما انتظار داریم که تقریباً همه نوظهورها حساب های جاری را که بسیار بالاتر از سطوح پایدار در سال ۲۰۲۲ هستند، حفظ کرده یا مجددا به دست آورند.
خمان خاطر نشان کرد که پس از یک بازگشت قوی، اما پر از دست انداز و ناقص، ما انتظار داریم که سال آینده، سال عادی سازی بیشتر فعالیت ها و سیاست ها در سراسر اقتصادهای نوظهور، البته با ناهمگونی قابل توجه در مناطق مختلف، باشد.
نظر شما