بازار؛ گروه استانها: افزایش لجام گسیخته تورم و شرایط اقتصادی فعلی موجب شده تا بسیاری از خانواده کارگران و کارمندان برای تامین معیشت نسبت به انجام طلاق صوری و دریافت مستمری روی بیاورند.
بر اساس قانون حمایت از خانواده، حقوق و مستمری افرادی که تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی هستند، پس از فوت به همسر و به‌صورت مشروط به فرزندان او تعلق می‌گیرد. درباره فرزندان پسر، قانون مواردی ازجمله اشتغال به تحصیل در مقاطع دانشگاهی یا معلول ازکارافتاده را مدنظر قرار داده اما برای دختران متوفی، شرط نداشتن همسر رسمی و تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی نبودن، به‌عنوان ملاک دریافت حقوق پدر لحاظ شده است. این قانون به‌عنوان یکی از قوانین بسیار مثبت و حمایت‌کننده از خانواده‌ها و به‌ویژه همسران و دختران بی‌سرپرست به‌حساب می‌آید و با پرداخت حقوق مستمری بیمه‌شده متوفی، از بسیاری آسیب‌ها و مشکلات اقتصادی و اجتماعی پیشگیری می‌کند اما برخی نیز از این قانون سوءاستفاده می‌کنند و آن را دور می‌زنند.
بی‌سامانی اقتصادی
مشاور امور بانوان کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار خراسان رضوی در گفت‌وگو بازار ابراز می‌کند: آنچه مشهود است ما شاهد بی‌انضباطی اقتصادی در جامعه هستیم لذا وقتی کسب‌وکار و اشتغال برای همه وجود ندارد و تورم روزبه‌روز افزایش پیدا می‌کند و هیچ‌گونه حمایتی نیز از خانواده کارگر و با درآمد پایین انجام نمی‌شود چه انتظاری از خانواده بازماندگان می توان داشت؟
سیمین یعقوبیان در این رابطه اذعان می‌کند: بسیاری از این دختران که تن به طلاق صوری دادند بر این باورند که پدرانشان در زمره خوش‌حساب‌ترین مشتری تأمین اجتماعی و دارایی بودند ولی متأسفانه به علت بیماری‌های مزمن شغلی خیلی زود فوت کردند و از مستمری خود بهره‌ای نبردند و لذا این مستمری را حق خود می‌دانند.
وی با اشاره به اینکه قطع به‌یقین این گروه خود را محق دانسته و توجیه می‌کنند می افزاید: البته این رفتارها مورد تائید ما نیست اما باید آگاه بود این‌گونه خانواده‌ها به دلیل نیاز شدید تن به طلاق صوری می‌دهند تا مرهمی برای زخم‌های اقتصادی خانواده باشد.
یعقوبیان بابیان اینکه این اقدام می‌تواند تبعات حقوقی سنگینی برای خانواده کارگران ایجاد کند می‌افزاید: بااین‌حال فشار اقتصادی بر روی خانواده کارگران موجب شده است تا برای تأمین حداقل امنیت و آرامش اقتصادی تن به طلاق‌های صوری دهند.
مشاور امور بانوان کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار خراسان رضوی اظهار می‌کند: اگر امروز توازن و فرصت اشتغال بانوان در جامعه حفظ شود قطع به‌یقین زنان قدرتمندی هستند که پا به‌پای مردان فعالیت می‌کنند.
وی با تأکید بر اینکه بانوان این سرزمین نمی‌خواهند قانون را دور بزنند می‌افزاید: در قانون حمایت از خانواده اگر یادتان باشد مصوبه سال ۱۳۹۲ بود ولی سازمان تأمین اجتماعی تمکین نکرد و باعث اقامه دعوی بیمه‌شده به دیوان عدالت اداری بود تا به حقشان برسند که اخیراً پس از هشت سال ابلاغ مجدد شد که خانم باردار می‌توانند از مرخصی ایام بارداری ۹ماه برخوردار باشد.
یعقوبیان عنوان می‌کند: اگر اصل ۲۰ قانون اساسی رعایت شود و حمایت کارگران و کارفرمایان خانم، رعایت شود از سکوت قانون ،برای رفع مایحتاج اولیه استفاده نخواهند کرد.
قانون چه می‌گوید؟
امید هودانلو کارشناس حقوق روابط کار در گفت‌وگو با بازار اظهار می‌کند: بر اساس بند ۳ ماده ۴۸ قانون حمایت از خانواده که در یکم اسفند ۱۳۹۱ به تصویب رسید و در سال ۹۲ اجرا شد، فرزندان مؤنث به‌شرط اینکه شغلی نداشته باشند، می‌توانند پس از فوت پدر، از حقوق وی استفاده کنند این قانون در راستای حمایت از بانوان تصویب شد.
وی اظهار می‌کند: در تأمین اجتماعی اگر پدر و مادری از هم طلاق بگیرند، فرزند دختر اگر شغلی نداشته باشد یا شوهر نداشته باشد، می‌تواند حقوق پدرش را دریافت کند لذا این مسئله باعث افزایش طلاق‌های صوری می‌شود.
وی با بیان اینکه با این اقدام اگر پدر فوت کند دیگر هیچ ارثی به این زن نمی‌رسد و کانون گرم خانواده به سمت فروپاشی می‌رود توضیح می دهد: بر اساس آمارها تا سال ۱۳۹۴ حدود ۶ هزار طلاق صوری در کشور گزارش‌شده است که این رقم بسیار بالایی است و در آینده افزایش این رقم از نظر اقتصادی نیز ما را با مشکلات جدی مواجه می کند.
هودانلو می افزاید: در مورد سربازی هم اگر دقت کنیم بسیاری از خانواده‌ها گرفتار چنین مشکلی شدند لذا بسیاری از پدر و مادرها طلاق صوری می‌گرفتند تا بتوانند فرزند خود را از خدمت نظام‌وظیفه معاف کنند.
این کارشناس به سوءاستفاده برخی افراد از این قانون اشاره می‌کند و می گوید: برخی اشخاص با طلاق صوری از شوهر خود برای دریافت مستمری پدر متوفی اقدام می‌کنند که این موضوع آثار متعدد قانونی، شرعی و اجتماعی دارد.
وی در خصوص سهم مستمری بگیران نیز یادآور می شود: اگر پدر بیمه‌شده‌ای فوت کند ۵۰ درصد مستمری آن به همسرش می‌رسد ،۲۵ درصد به فرزندان و ۲۰ درصد دیگر به والدین تحت تکفل؛ حال اگر هرکدام را نداشته باشد سهام بین دیگر ذی‌نفعان تقسیم می‌شود و نمی‌توان عدد مشخصی را اعلام کرد چراکه ممکن است مستمری‌بگیری دو میلیون تومان دریافت کند و دیگری پنج میلیون تومان.
این کارشناس حقوق کار می‌افزاید: اتفاق دیگری که به‌دفعات رخ‌داده این است که برخی دختران جوان به عقد مستمری‌بگیرانی که سن بسیار بالایی دارند و احتمال فوتشان زیاد است، درمی‌آیند تا پس از فوت آن فرد، موفق به دریافت مستمری سازمان شوند!
پرداخت مستمری بر اساس مستندات
مدیرکل تأمین اجتماعی استان خراسان رضوی در گفت‌وگو با بازار در این رابطه اظهار می‌کند: اگر خانمی به‌واسطه دریافت مستمری پدرش طلاق بگیرد در صورتی هم که این طلاق صوری باشد ملاک اول ما مدارک و مستندات‌رسمی است که بر اساس این مدارک باید قانون را اعمال کنیم و به وظیفه‌مان عمل کنیم و مستمری ایشان را برقرار کنیم.
سید محسن نظام خیرآبادی در پاسخ به سؤال بازار مبنی بر اینکه ممکن است برخی از این طلاق‌ها صوری باشد نیز توضیح می‌دهد: دریافت و ارائه آمار طلاق‌ها و نیز تجسس در این نوع مدارک که آیا طلاق صوری و یا غیر صوری است در حیطه اختیارات ما نیست و باید از مراجع خاص پیگیری شود.
وی ادامه داد: با این‌وجود اگر گزارشی به ما برسد که خانمی که در حال دریافت مستمری پدر است نسبت به ازدواج اقدام کرده و متأهل است در صورت اثبات این حقیقت و پس از بازرسی به‌طور حتم مستمری وی قطع خواهد شد.
ضرورت کارشناسی قانون
از آن جا که در حال حاضر تعدادی از دختران زمانی که پدرشان فوت می کند پس از گذشت شش ماه یا بیشتر دنبال طلاق صوری می روند لذا باید کار کارشناسی انجام و این قانون نظام مند شود.
باید مانند بیمه بیکاری فقط یکسال یا چند سال این مزایای برای آن فرد وجود داشته باشد تا اینکه هم خانواده ها به سمت فروپاشی نروند و هم اینکه جوانان به واسطه دریافت این مستمری از کار و اشتغال باز نمانند.
وقتی یکی از مشکلات کشور مسئله اشتغال جوانان است باید گفت که این قانون ضد اشتغال است چون اگر فرد شغل داشته باشد دیگراین مزایا را از دست می دهد.
نظر شما