طاهر خیری؛ بازار: بهره وری نسبت ستانده به نهاده است و مفهوم کلی آن، استفاده کارآمد از عوامل تولید (نیروی کار، سرمایه، انرژی و ...) برای تولید کالاها و خدمات می‌باشد. به طور کلی بهره‌وری چگونگی استفاده از نهاده‌ها و منابع در تولید محصولات را نشان می‌دهد.
برای دستیابی به تولیدات بیشتر و با کیفیت‌تر، بهبود بهره‌وری عوامل تولید مهمترین راهکار است که با استفاده بهینه از امکانات و منابع تولید بدست می‌آید. محدودیت منابع از یک‌سو و گسترش رقابت در بازارهای داخلی و خارجی از سوی دیگر سبب شده است که ارتقاء بهره وری به عنوان موثرترین عامل دستیابی به رشد اقتصادی پایدار مطرح شود.
بهره وری حاصل ترکیب کارایی و اثربخشی است.کارایی به معنی درست انجام دادن کار است که به استفاده کارآمد از منابع در فرآیند تولید اشاره می‌کند. اثربخشی را نیز می‌توان به‌صورت کار درست انجام دادن تعریف کرد که بیانگر درجه و میزان تحقق اهداف از قبل تعیین شده می‌باشد. اگر بهره‌وری در اقتصاد یک کشور بهبود یابد به مفهوم این است که از نهاده های تولید کاراتر و اثربخش‌تر استفاده شده است. به واقع بهره وری معیاری برای سنجش این مسئله است که چگونه یک کشور منابع در اختیار خود را به صورت کارا و اثربخش به کالاها و خدمات تبدیل می‌کند.
نگاهی به شاخص روند بهره‌وری طی سال‌های اخیر حاکی از آن است که وضعیت بهره‌وری در کشور نه تنها بهبود نیافته بلکه در برخی از سال‌ها شاخص بهره‌وری کل عوامل تولید دارای روند نزولی است
واقعیت این است که بهره‌وری در برنامه‌های مختلف توسعه ای ایران و حتی سند چشم انداز مورد توجه قرارگرفته است، اما نگاهی به شاخص روند بهره‌وری طی سال‌های اخیر حاکی از آن است که وضعیت بهره‌وری در کشور نه تنها بهبود نیافته بلکه در برخی از سال‌ها شاخص بهره‌وری کل عوامل تولید دارای روند نزولی بوده و رشد بهره‌وری نیز در چندین سال منفی بوده است.
به نظر می رسد برای دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی پایدار و رهایی از وابستگی به درآمدهای نفتی، چاره ای جز تمرکز بر مسئله بهبود بهره‌وری عوامل تولید نیست. چراکه در صورت ارتقاء بهره‌وری می‌توانیم با استفاده از منابع و امکانات موجود، به‌صورت کاراتر عمل کنیم و ثروت ملی خود را افزایش دهیم. اگر اهتمام جدی نسبت به بهبود بهره‌وری عوامل تولید نداشته باشیم و شعاری برخوردکنیم، نمی‌توانیم وابستگی کشور به درآمدهای نفتی را کاهش دهیم و به رشد و توسعه پایدار دست یابیم.
متاسفانه بهره وری در تمام شئون زندگی ما چه در محیط کار و چه در خانواده نقش و حضور کمرنگی دارد. هنوز اتلاف منابع و سرمایه در محیط های تولیدی و اداری بسیار رخ می دهد. کارگرانی که در خط تولید کار می کنند و کارمندانی که در اداره مشغول کارند با مفهوم بهره وری چندان آشنا نیستند. حتی در زمینه انرژی نیز همین قضیه صادق است.
استان آذربایجان شرقی یکی از قطب های صنعت و اقتصاد کشورمان محسوب می شود و از نظر قدمت تاسیس واحدهای صنعتی و تولیدی مادر مثل تراکتورسازی، مس سونگون، ماشین سازی، ایدم، پیستون سازی، بلبرینگ سازی، لیفت تراک سازی، پمپیران، چرخشگر، موتورسازان، ریخته گری، ظرفیت های کم نظیری برای تولید ثروت و صادرات دارد که صد البته تحقق آن نیازمند حمایت اصولی مسئولان از بخش تولید این خطه است.
در همین راستا پایین بودن بهره وری اقتصادی یکی از چالش های پیش رو در استان است که متاسفانه جایگاه صنعتی این منطقه از کشور را تحت الشعاع قرار داده است. مسئولان اجرایی استان در دولت های گذشته به خصوص دستگاه های اقتصادی مانند صمت، جهاد کشاورزی و ... باید گزارش دهند که در زمینه ارتقای بهره وری در نظام تولیدی آذربایجان شرقی چه کرده اند.
نظر شما