بازار؛ گروه استانها: خراسان رضوی به عنوان یکی از استان‌های موثر در پرورش دام و تولید محصولات پروتئینی و لبنی در کشور، فراز و نشیب‌های فراوانی را پشت سر گذاشته است.
در دو سال اخیر نوسانات ارز، مشکلات حمل‌ونقل و در پی آن ماندگاری نهاده‌های دام و طیور در بندرهای جنوبی، تحریم و تبعات ناشی از آن و تاثیر منفی در واردات نهاده‌های دامی با توجه به وابستگی بالا عواملی است که بر دوش تولیدکنندگان سنگینی می‌کند.
بنا بر گزارش خبرنگار بازار از بهار گذشته تا بهار امسال قیمت جو ۲۴۰ درصد، ذرت حدود ۶۵ درصد، سبوس گندم حدود ۹۵ درصد، سویا ۴۱ درصد، یونجه و کاه حدود ۱۲۰ درصد افزایش پیداکرده است.
دستمزد کارگری و هزینه‌های کارگری نیز به همین شکل به شدت افزایش داشته و از آن طرف بنا بر اظهارات بسیاری از کارشناسان کیفیت نهاده‌ها و کمبود آن موجب کاهش کیفیت محصول از نظر ارزش غذایی شده است.
استان خراسان رضوی که با ۱۵.۸ میلیون واحد دامی، سالانه بیش از یک‌میلیون و ۴۰۰ هزار تن محصول در حوزه دام و طیور تولید می‌کند و از این نظر رتبه برتر را در کشور را دارد این روزها به شدت درگیر بحران کشتار دام مولد است، وضعیتی که از عوامل متعددی ناشی شده و در صورت عدم برنامه‌ریزی و حمایت، دیر یا زود شاهد تبعات و آثار جبران ناپذیر آن برای استان و کشور خواهیم بود.
افزایش فشار بر روی تولیدکننده
مدیرعامل اتحادیه دامداران و گاو داران صنعتی خراسان رضوی در گفت‌وگو با بازار اظهار می‌کند: نگاهی به آمار کشتار دام سنگینم مولد و غیرمولد در سال جاری که در خردادماه به رقم ۱۱ هزار و ۱۹۲ رأس کشتار رسید خود گواه این است که بسیاری از دامداران توان سیر کردن دام خود را بنا بر دلایل مختلف نداشته و در مسیر تعداد کاهش دام قدم برداشتند.
افشین صراف با اشاره به اینکه شرایط کنونی تولید را برای دامدار بسیار سخت و پرهزینه کرده است افزود: تأمین نهاده‌های دامی یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که هنوز دامداران و تولیدکنندگان با آن درگیر هستند.
وی بابیان اینکه متأسفانه نهاده دامی به میزان لازم و کافی در اختیار تولیدکننده قرار نمی‌گیرد و در خوش‌بینانه ترین حالت فقط نیمی از آن تأمین می‌شود اظهار کرد: با این تفاسیر نمی‌توان انتظار داشت که محصول نهایی ارزان تمام شود و یا دامدار در دایره تولید باقی بماند.
وی بابیان اینکه تولید کننده ما باید نیمی از نهاده مصرفی را از بازار آزاد تهیه کند می‌افزاید: برای تمامی تولیدکنندگان جای سؤال است که چگونه باوجود این‌همه سامانه نظارتی و دولتی و ثبت روند درخواست و تحویل نهاده اما در این حجم زیاد نهاده بازهم وارد بازار آزاد می‌شود؟
ایجاد رانت
مدیرعامل اتحادیه دامداران و گاو داران صنعتی خراسان رضوی با اشاره به اینکه خرید نهاده از بازار آزاد صرفه اقتصادی نداشته و موجب ضرر تولیدکننده می‌شود بیان کرد: متأسفانه در سال گذشته تنها ۲۱ درصد از نهاده جو و ۵۱ درصد ذرت موردنیاز دام استان از محل نهاده‌های وارداتی و با ارز دولتی تأمین شد که مقایسه آن با آمار امسال نیز تغییر محسوسی را نشان نمی‌دهد به‌گونه‌ای که این آمار در هشت ماه گذشته امسال به حدود ۲۴ درصد نهاده جو، ۴۲ درصد ذرت و ۵۲ درصد کنجاله سویا رسیده است.
صراف اذعان کرد: البته تأمین همین میزان اندک نهاده دولتی هم به همین سادگی نیست و تشریفات اداری از طریق سامانه بازار گاه از زمان ثبت درخواست تا زمان تحویل نهاده خود پروسه زمان بری است که برای تولیدکننده دردسرساز شده است.
وی تأخیر در تحویل نهاده را یکی دیگر از مشکلات پیش پای تولیدکننده عنوان کرده و افزود: از زمان واریز وجه نهاده تا زمان تحویل افزون بر یک ماه و بعضاً ۵۰ روز زمان لازم است و لذا تاکنون صرف این زمان طولانی و رانتی که احتمالاً به جیب برخی افراد یا شرکت‌ها می رود واکاوی و اصلاح‌نشده است.
رئیس اتحادیه گاو داران صنعتی خراسان رضوی در خصوص مشکلات تولیدکننده به خبرنگار بازار گفت: افزایش هزینه کارگری و نرخ خدمات، افزایش هزینه‌های انرژی و حمل‌ونقل و از همه مهم‌تر تامین خوراک دام دیگر رمقی برای تولیدکننده نگذاشته است.
کمبود مواد اولیه در کارخانه‌های خوراک دام
مدیر تحقیق و توسعه کارخانه‌های خوراک و طیور خراسان رضوی نیز در گفت‌وگو با بازار بابیان اینکه کارخانه‌های تولید خوراک دام نیز با کمبود نهاده برای تولید مواجه هستند و زیر ظرفیت تولید واقعی فعالیت می‌کنند اظهار کرد: در تابستان امسال کارخانه‌های خوراک دام و طیور به‌شدت با کمبود سبوس مواجه شدند و سهمیه خود را به‌طور کامل دریافت نکردند.
دکتر مهدی لقمانی افزود: خراسان رضوی با برخورداری از ۸۰ کارخانه خوراک دام با ظرفیت تولید بیش از سه میلیون و ۵۰۰ هزار تن عملکرد مطلوبی به ثبت رسانده است اما متأسفانه به دلیل کمبود مواد اولیه تخصیصی باقیمت مصوب با مشکل تولید روبرو است و با کارخانه‌های تولید خوراک دام با ظرفیت زیر ۳۰ درصد مشغول فعالیت هستند.
وی بیان کرد: با این‌وجود، کارخانجات خوراک دام و طیور در راستای حمایت از دامداران، به مقدار سهمیه کامل خود اقدام به تولید کنسانتره کردند و محصولات مذکور را در اختیار تعاونی‌های دامداران قراردادند.
وی به موضوع افزایش ناعادلانه و غیرمجاز کرایه رانندگان کامیون برای حمل نهاده‌ها از بندر امام خمینی(ره)نیز اشاره‌ای داشت و بیان کرد: متاسفانه بهای حمل نهاده‌ها از بندر امام ناعادلانه تعیین می‌شود و گاه دو برابر نرخ تعیینی و در قالب هزینه پشت بارنامه اخذ می‌گردد.
مدیر تحقیق و توسعه کارخانه‌های خوراک و طیور خراسان رضوی در پاسخ به این سؤال که شنیده می‌شود نهاده‌های دامی درجه‌دو نیز برای تهیه خوراک دام مورداستفاده قرارگرفته و این موضوع کیفیت تولید را کاهش می‌دهد افزود: یکی از مشکلاتی که در مدت جابه‌جایی دو دولت شاهد آن بودیم همین بحث توزیع نهاده‌های خام و درجه‌دویی بود که بیش از ۱۷ ماه در بندرها نگهداری شده بودند.
لقمانی اذعان کرد: این نهاده‌ها شامل سویا، ذرت و جو می‌شدند و به‌رغم اینکه کارخانه‌های تولید خوراک دام در تلاش هستند تا از این نهاده‌های درجه‌دو استفاده نکنند اما در آن مقطع از تهران به بهانه کمبود ذرت اصرار داشت که از این ذرت استفاده شود.
وی بیان کرد: تولید دام سالم درگرو تغذیه آن با خوراک سالم است و لذا نمی‌توان سلامت جامعه را با اهمال، به چالش کشید.
نوشدارو پس از مرگ سهراب
آنچه که از سحنان این کارشناسان حوزه تولید می توان نتیجه گرفت کمبود نهاده های دامی در نهایت موجب کاهش ارزش غذایی در گوشت قرمز تولیدی و هم چنین کاهش دام های مولد می شود به دلیل حجم کشتار بالا می شود که در صورت بی توجهی به آن به طور حتم کشور با بحران دیگری به نام کمبود مواد پروتئینی در آینده روبرو خواهد شد لذا ضروری است تا قبل از رسیدن به بحران چاره اندیشید تا حکم نوشدارو پس از مرگ سهراب پیدا نکند.
نظر شما