به گزارش بازار به نقل از روابط عمومی اتاق تهران، در این نشست نمایندگان دو تشکل صادراتی از پسته و زعفران نیز حضور داشتند و ضمن ارائه آخرین وضعیت از میزان صادرات این فرآورده‌های کشاورزی ارزآور، نسبت به از دست رفتن بازار صادراتی پسته و خرما و عرض‌اندام برخی رقبا از جمله آمریکا و پاکستان، هشدار دادند. محور اصلی گفت‌وگو صادرکنندگان خشکبار با مقام مسول در وزارت کشاورزی، اصلاح نرخ پایه صادراتی این محصولات بود که به گفته آنان، نیاز به اصلاح و بازنگری و تناسب با وضعیت فعلی این بازار دارد.
رقبای تازه‌نفس ایران در بازار صادراتی پسته و خرما
در ابتدای این جلسه، کاوه زرگران رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق تهران، به صادرات محصولات کشاورزی طی هفت ماه ابتدای امسال اشاره کرد و گفت: بر اساس آمارهای رسمی گمرک، ایران توانسته طی این مدت، چهار میلیون و ۶۴۰ هزار تن انواع محصولات کشاورزی، دامی، شیلاتی و غذایی به سایر کشورها صادر کند. بر این اساس، ۵۵۴ میلیون دلار انواع خشکبار و ۱۱۷ میلیون دلار انواع خرما صادر شده است.
به گفته وی، تراز تجاری محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در این دوره به لحاظ ارزشی از منفی ۲.۹ میلیارد دلار در سال ۹۵ به ۴.۷ میلیارد دلار در سال ۹۹ رسیده است؛ ضمن آنکه متوسط قیمت پایه صادراتی محصولات این گروه نیز از ۹۸ سنت در سال ۹۵ به ۷۰ سنت در سال ۹۹ کاهش یافته است؛ این در حالی است که ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی از ۸.۶ میلیارد دلار در سال ۹۵ به حدود ۱۰.۹ میلیارد دلار در سال ۹۹ رسیده است.
در ادامه، اشرف مرتضایی در گزارشی تحلیلی، چالش‌های و فرصت‌های صادرات خشکبار ایران را تشریح کرد. بر اساس این گزارش، تدوین استراتژی توسعه صادرات خشکبار، تخصیص بخشی از منابع صندوق‌های حمایتی برای تقویت صادرات این محصولات، واگذاری امور اجرایی صادرات غیرنفتی به تشکل‌ها و تشکیل شورای عالی توسعه صادرات غیرنفتی، از جمله راهکارهای پیشنهادی بخش‌خصوصی برای توسعه صادرات این بخش است.
سپس، نمایندگان تشکل‌های صادراتی پسته، خرما و زعفران به بیان دیدگاه‌های خود در رابطه با چالش‌های صادرات این محصولات پرداختند.
آنطور که اعضای اتحادیه صادرکنندگان خشکبار در نشست کمیسیون کشاورزی اتاق تهران گوشزد کردند، صادرات پسته ایران پس از سال ۹۷ و اجرای بخشنامه رفع تعهد ارزی، روند نزولی خود را آغاز کرد و کشورهای خریدار پسته، به سمت آمریکا، ترکیه و به تازگی پاکستان روی آورده‌اند.
به گفته مجید بازیان، نایب‌رئیس اتحادیه صادرکنندگان خشکبار، حجم تولید پسته ایران طی سال ۹۷ بشدت کاهش یافت و میزان برداشت و آنچه که به بازار داخل عرضه شد، بیش از ۵۰ هزار تن نبود و با پیاده‌سازی مقررات رفع تعهد ارزی، صادرکنندگان از عرضه بین‌المللی این میزان تولیدات باز ماندند.
وی با بیان اینکه در این سال و با غیبت ایران، پسته آمریکا بخش عمده‌ای از بازار صادراتی کشور را از آن خود کرد، افزود: تولید سالانه پسته در ایالات متحده به ۵۵۰ هزار تن رسیده‌است و بازارهای خواهان پسته هیچ‌گاه منتظر نمی‌ماند تا پسته ایران را دریافت کند و با کوچک‌ترین وقفه در تجارت این محصول، دیگر کشورها محصولاتشان را جایگزین پسته و سایر فرآورده‌های خشکبار ایران می‌کنند.
بازیان افزود: طی سال ۹۸، صادرکنندگان پسته از ایران مجبور شدند برای بازگشت به بازارهای صادراتی، هر تن از این محصول را به قیمت ۵ هزار دلار عرضه کنند در حالی که طی سال ۹۵، نرخ صادرات پسته ایران حدود ۱۰ هزار دلار در هر تن بود.
وی گفت: میزان صادرات پسته ایران طی سال ۹۵ در حدود ۱۳۸ هزار تن و به ارزش ۱.۲ میلیارد دلار بود در حالی که در سال ۹۹، به‌رغم صادرات ۲۰۳ هزار تن پسته، ارزآوری این محصول رقمی حدود ۱.۳ میلیارد دلار بیشتر نبود.
وی دلیل این اتفاق را اعمال مقررات رفع تعهد ارزی برای صادرکنندگان و نیز ایراد در نرخ پایه صادراتی عنوان کرد و یادآور شد که نرخ پایه صادراتی پسته باید اصلاح شود در حالی که وزارت جهاد کشاورزی اعتقادی به اصلاح در این بخش ندارد.
تهاتر خرمای ایران با تولیدات ساخت پاکستان
این در حالی است که به گفته امیرحسین زرگرزاده، از صادرکنندگان خرما ایران، فعالیت تجار پاکستانی برای خرید خرما استعمران ایران طی سال‌های اخیر تشدید شده و تجار این کشور با رفت‌وآمد به خوزستان، خرمای استعمران این منطقه از ایران را خریداری و صادرات‌مجدد می‌کنند. به گفته وی، تجار پاکستانی حتی به کرمان نیز رفت‌وآمد کرده و خرمای شاهانی این منطقه را از کف بازار جمع می‌کنند.
زرگرزاده یادآور شد که در حال حاضر پاکستان، بازارهای بیش از ۳۰ ساله خرمای ایران در جهان را تصاحب کرده و آنطور که در رفت‌وآمدهای مقامات دولتی این کشور به ایران دیده می‌شود، به دنبال تهاتر خرما با ایران هستند. این صادرکننده خرما تاکید کرد که امسال به طور قطع، پاکستان بازار صادراتی خرمای ایران را بیش از سال‌های گذشته در اختیار خواهد گرفت.
در همین رابطه، زین‌العابدین هاشمی دبیر اتحادیه صادرکنندگان خشکبار نیز گفت: پاکستان با بسیاری از کشورها از جمله بازارهای صادراتی خشکبار ایران، تعرفه ترجیحی برقرار کرده است و طی سال‌های اخیر، تجار این کشور به شکل حرفه‌ای به تجارت جهانی خشکبار قدم گذاشته‌اند.
وی افزود: یکی از کشورهای خریدار خرما ایران، لهستان است که تجار این کشور اعلام کرده‌اند که دیگر خرما از ایران خریداری نمی‌کنند چرا که با برقراری تعرفه صفر درصد میان لهستان و پاکستان، واردات و خرید خرما از پاکستان برای آنها به صرفه‌تر است.
هاشمی افزود: این در حالی است که تجار آمریکایی به طور چشمگیری در هند فعال شده و با تجار این کشور به طور مستقیم وارد مذاکره شده‌اند که پسته ایران را خریداری نکنند و پسته آمریکایی را جایگزین پسته ایران کنند.
در ادامه این نشست، ولی‌الله فریادرس، مدیرکل دفتر مقررات و استانداردهای بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی، با این توضیح که نرخ پایه صادراتی پسته و خشکبار از سوی این وزارتخانه، بر اساس استعلام قیمت‌ها در بازار داخل، اتخاذ و به گمرکات اعلام و ابلاغ می‌شود، یادآور شد که برای دستیابی به نرخ واقعی، با اتحادیه‌های صادراتی این کالاها نیز مشورت می‌شود.
به گفته این مقام مسول در وزارت کشاورزی، از تولیدکنندگان خشکبار در ایران نیز برای تعیین قیمت پایه صادراتی استعلام می‌شود و این نرخ به طور میانگین هر دو ماه یک بار، به اطلاع گمرک می‌رسد. وی با این حال یادآور شد که قیمت‌های پایه صادراتی محصولات خشکبار اگر مورد قبول و پذیرش صادرکنندگان نباشد، طی مشورت با تشکل‌های این بخش مورد اصلاح و بازنگری دوباره قرار خواهد گرفت.
همچنین محمود بازاری، مدیرکل دفتر هماهنگی صادرات محصولات کشاورزی و صنایع تبدیلی سازمان توسعه تجارت، در سخنانی از راه‌اندازی ۸ خط دریایی در دریای خزر در راستای تسهیل صادرات محصولات کشاورزی به کشورهای همسایه شمالی خبر داد.
وی با اعلام اینکه بسته حمایت از صادرات امسال، ۹۵۰ میلیارد تومان است، افزود: سازمان توسعه تجارت تاکنون پیشنهاد تخصیص ۱۳۳ میلیارد تومان و ۱۹۲ میلیارد تومان را مطرح کرده است که بخشی از آن به صادرات محصولات کشاورزی و حمل هوایی و کارگو این محصولات تخصیص می‌یابد.
بازاری در بخش دیگری از سخنانش، خبر داد که پیشنهاد حذف برخی از ردیف‌های تعرفه واردات از سامانه نیما و اضافه کردن آن به فهرست واردات در برابر صادرات از سوی سازمان توسعه تجارت مطرح شده است که به زودی نهایی می‌شود.
نظر شما