بازار؛ گروه استانها: استان همدان جایگاه نخست کشور را در تولید سیب‌زمینی دارد؛ ظرفیتی مهم که با ایجاد صنایع تبدیلی می‌تواند به فرصتی بزرگ برای اشتغالزایی و تولید ثروت تبدیل شود.
تولیدی که توسط دستان زحمتکش کشاورزان این دیار نه تنها به ۹۵۰ هزار تن می رسد بلکه عنوان قطب تولید این محصول را برای استان همدان نیز به ارمغان آورده است؛ اما به راستی آیا از تولید این محصول توانسته ایم در مسیری استفاده کنیم که با کشاورزی قراردادی و ورود این محصولات به زنجیره تولید سرمایه گذارانی را جذب و اشتغال بیشتری را ایجاد و در نتیجه صادرات را هم برای استان رقم بزنیم؟
در کنار هزینه‌های مختلف کشف، برآوردها نشان می‌دهد که تولید هر کیلو سیب‌زمینی با راندمان آبیاری ۴۰ درصدی بیش از ۸۰۰ لیتر آب نیاز دارد که این رقم نیز به هزینه‌های کشت این محصول اضافه می‌شود؛ البته موضوع به همین جا ختم نمی‌شود چراکه صادرات بالای این محصول به کشورهای مختلف جهان است که هر سال ارز قابل توجهی را وارد کشور می‌کند.
یعنی در صورتی که این محصولات تولید شود اما بازار فروش مناسبی نداشته باشد یا با ارزش افزوده محدودی عرضه شود، توجیه اقتصادی ندارد! چرا که تنها آب را مصرف و به فروش رسانده ایم.
اگر استان همدان قرار است هم چنان در مسیر تولید سیب زمینی در حال رکورد زدن باشد باید گام هایش را به سمت زنجیره تولید این محصول بردارد تا دستاوردهای اقتصادی آن با توجیه همراه باشد
اما در این مسیر موضوع فرآوری، بسته بندی، صنایع تبدیلی و تکمیلی بیش از پیش مطرح است؛ یعنی اگر استان همدان قرار است هم چنان در مسیر تولید سیب زمینی در حال رکورد زدن باشد باید گام هایش را به سمت زنجیره تولید این محصول بردارد تا دستاوردهای اقتصادی آن با توجیه همراه باشد.
حال با این تفاسیر در وضعیتی که بارها از مسئولین مربوطه در این زمینه خواستار ورود استان همدان به عنوان قطب تولید سیب زمینی کشور به بحث های فرآوری، بسته بندی و صنایع تبدیلی و تکمیلی این محصول شده ایم، در این راستا گفتگویی با حسن محمدی مدیر صنایع غذایی و تبدیلی جهاد کشاورزی استان همدان ترتیب داده ایم تا وضعیت فعلی این محصولات و میزان ورود استان به این عرصه ها را جویا شویم که در ادامه متن این صحبت ها را می خوانید:
حسن محمدی در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه در سنوات گذشته به دلیل نبود زیرساخت ها برای راه اندازی سردخانه سیب زمینی، صدهزار تن محصول به صورت ضایعات از چرخه مصرف خارج می شد، مطرح کرد: امسال با راه اندازی ۸۴ فقره سردخانه از هرز رفتن این صنعت پرسود و ماده غذایی مغذی جلوگیری به عمل آمد.
سالانه ۹۵۰ هزارتن سیب زمینی در استان همدان تولید می شود
وی با بیان اینکه سیب زمینی یکی از محصولات مهم کشاورزی استان همدان محسوب می شود، اضافه کرد: سالانه ۹۵۰ هزارتن سیب زمینی در استان همدان تولید می شود.
مدیر صنایع غذایی و تبدیلی جهاد کشاورزی استان همدان در ادامه با ذکر این مطلب که بخشی از سیب زمینی تولیدی استان های لرستان، کرمانشاه، کردستان و زنجان توسط کشاورزان پیشرو همدان تولید و کشت و جهت انبارداری و نگهداری در سردخانه در فصل برداشت به همدان حمل می شود، عنوان کرد: تا سال ۸۸ در استان همدان ۸ تا ۹ واحد سردخانه بیشتر وجود نداشت که در مجموع ظرفیت نگهداری ۳۰ هزارتن میوه را داشتند.
سیب زمینی تولیدی استان بیشتر در انبارهای متروکه و نامناسب حفظ و نگهداری می شد
محمدی با عنوان اینکه در گذشته از بیشتر سردخانه های موجود در استان همدان برای نگهداری میوه استفاده می شد، اضافه کرد: سیب زمینی تولیدی استان بیشتر در انبارهای متروکه و نامناسب حفظ و نگهداری می شد.
مدیر صنایع غذایی و تبدیلی جهاد کشاورزی استان همدان در ادامه صحبت های خود تصریح کرد: در سنوات گذشته طبق تحقیقات انجام شده حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد محصول سیب زمینی به صورت ضایعات از چرخه مصرف خارج می شد و به همین دلیل سیب زمینی که پس از چندماه وارد بازار می شد و به دست مصرف کننده می‌رسید، فاقد کیفیت لازم بود.
محمدی ادامه داد: در همین راستا پیرو تحقیقات انجام شده این نتیجه احصاء شد که بحث نگهداری سیب زمینی به عنوان یک پروژه تعریف شود و خوشبختانه امروز۸۴ فقره سردخانه با ظرفیت ۲۳۰ هزارتن دارای پروانه بهره برداری و ۶۸ سردخانه با پیشرفت فیزیکی بالای ۳۰ درصد و ظرفیت نگهداری ۲۴۰ هزار تن سیب زمینی در شرف احداث است.
وی با بیان این موضوع خاطرنشان کرد: حدود ۴۰۰ الی ۴۵۰ هزار تن بابت محصول سیب زمینی ظرفیت سردخانه ای ایجاد شده که با توجه به اینکه بخشی از سیب زمینی تولیدی استان بهاره است و به نوعی به صورت تازه خوری به مصرف می رسد، این موارد نیاز به سردخانه ندارد چراکه پس از برداشت فوراً وارد بازار شده و به مصرف می رسد.
سیب زمینی پاییزی استان باید در سردخانه نگهداری و به مرور بر اساس خواست مشتریان در بازار عرضه شود
محمدی عنوان کرد: در مقابل سیب زمینی های بهاره، سیب زمینی پاییزی استان باید در سردخانه نگهداری و به مرور بر اساس خواست مشتریان در بازار عرضه شود.
مدیر صنایع غذایی و تبدیلی جهاد کشاورزی استان همدان با بیان اینکه ایجاد و راه اندازی سردخانه ها به لحاظ مباحث امنیت غذایی از اهمیت ویژه ای برخوردار است، اضافه کرد: در همین راستا یکی از وظایف مهم وزارت جهاد کشاورزی تامین امنیت غذایی مصرف کنندگان است؛ امنیت غذایی بدین معنی است که مردم در طول ایام سال به غذای کافی و مغذی دسترسی کامل فیزیکی داشته باشند.
وی گفت: طی سنوات گذشته و در دهه ۸۰ به دلیل فقدان و نبود زیرساخت های لازم، ساخت سردخانه ها برای نگهداری سیب زمینی در ماه فروردین و اردیبهشت میسر نبود و مجبور بودیم بخشی از سیب زمینی تولید شده در استان را که با هزینه های بالای مصرف آب و سطح زیر کشت خاک و استفاده از انرژی نیروی انسانی بسیار تولید می شد، به راحتی از چرخه مصرف خارج و معدوم کنیم.
مدیر صنایع غذایی و تبدیلی جهاد کشاورزی در ادامه صحبت های خود تشریح کرد: به طور مثال اگر امسال ۵۰۰ هزار تن سیب زمینی پاییزه کشت و تولید شده در صورتی که سردخانه جهت نگهداری سیب زمینی های تولید شده نداشتیم، حدود ۱۰۰ هزارتن از سیب زمینی تولیدی استان همدان به صورت ضایعات از چرخه مصرف خارج می شد که در واقع این ۱۰۰ هزارتن سیب زمینی برابر هدر رفت ۲۵ میلیون لیتر آب بود!
محمدی با تاکید بر این موضوع بیان کرد: خوشبختانه این وضعیت با راه اندازی و ایجاد سردخانه ها به سمت دیگری رفته به نوعی که نه تنها این اتفاق های هدررفت را شاهد نبوده ایم بلکه با ضایعات نیز روبرو نشدیم.
اگر ارزش این ضایعات را حساب کنیم، حدوداً ۵۰۰ میلیارد تومان ارزش افزوده این ضایعات است
وی با تشریح اینکه اگر ارزش این ضایعات را حساب کنیم، حدوداً ۵۰۰ میلیارد تومان ارزش افزوده این ضایعات است، گفت: با ایجاد سردخانه ها از معدوم سازی و هرز رفتن این درصد بالای تولید سیب زمینی جلوگیری به عمل آمد و اجازه ندادیم که به صورت ضایعات دور ریخته شوند.
محمدی با بیان اینکه پیدا کردن سرمایه گذار در بحث فرآوری سیب زمینی کار سختی است، اظهار کرد: در همین راستا و به منظور تحقق این هدف لازم است تمامی دستگاه ها و حوزه های اطلاع رسانی مخصوصاً رسانه ها کمک و همکاری کنند تا در بحث فرآوری سیب زمینی استان وارد شویم و این مهم را به انجام برسانیم.
راه اندازی یک واحد فرآوری سیب زمینی تولید فرنچ فرایز
مدیر صنایع غذایی و تبدیلی جهاد کشاورزی استان همدان در ادامه از راه اندازی یک واحد فرآوری سیب زمینی تولید فرنچ فرایز با ظرفیت ۳۰ هزار تن خبر داد و اضافه کرد: تا به امروز حدود ۲۵ میلیارد تومان جهت احداث این واحد فرآوری هزینه شده است و بخش ساختمانی آن حدود ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
محمدی یادآور شد: از طرف دیگر هزینه ماشین آلات آن حدود ۳ میلیون دلار است که پیش بینی می شود ظرف ۶ الی هفت ماهه آینده ارز مورد نیاز جهت خرید ماشین آلات هم تامین شود و حداکثر طی یکسال آینده این واحد به بهره برداری برسد.
محمدی در ادامه این گفتگو مطرح کرد: همچنان به ایجاد واحدهای جدید فرآوری در بحث سیب زمینی نیاز داریم و در همین راستا در حال حاضر یک واحد تولید چیپس و پوره سیب زمینی که مجوز تغییر کاربری آن صادر شده و حدود ۱۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد در دستور کار جهت راه اندازی واحد فرآوری سیب زمینی قرار دارد.
مدیر صنایع غذایی و تبدیلی جهاد کشاورزی استان همدان با تاکید بر اینکه در حال حاضر استان همدان ظرفیت های بسیار بالایی جهت فرآوری سیب زمینی دارد، اضافه کرد: در صورتیکه سرمایه گذار تصمیم داشته باشد در استان همدان برای فرآوری سیب زمینی واحدی راه اندازی کند موفق می شود چراکه در تمام طول سال به سیب زمینی با کیفیت دسترسی دارد؛ ضمن اینکه احداث سردخانه ها باعث شده در طول ۱۲ ماه سال سیب زمینی لازم و کافی در دسترس داشته باشیم.
بخش عمده ای از سیب زمینی استان به واحدهای فرآوری دیگر استان های کشور مثل استان خراسان رضوی و تهران و سایر استان ها حمل می شود و در آنجا فرآوری می شوند
وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر، بخش عمده ای از سیب زمینی استان همدان به واحدهای فرآوری دیگر استان های کشور مثل استان خراسان رضوی و تهران و سایر استان ها حمل و در آنجا فرآوری می شود.
محمدی ضمن ابراز تاسف از این موضوع مطرح کرد: اولویت این است که سیب زمینی در استان همدان فرآوری شود تا اشتغالزایی و ارزش افزوده حاصله از فرآوری سیب زمینی نصیب خود استان همدان شود.
وی با تاکید بر اینکه به همین خاطر یکی از پروژه های مهمی که در دست بررسی و پیگیری داریم، بحث فرآوری سیب زمینی در استان همدان است؛ عنوان کرد: مزیت دیگری که در بحث فرآوری سیب زمینی مطرح است این است که کشاورزان استان همدان به خصوص کشاورزان شهرستان های بهار، رزن و شهر همدان در بحث تولید سیب زمینی پیشینه قابل قبول و دیرینه ای دارند و به تمامی مسائل کشت و داشت و برداشت سیب زمینی اشراف کامل دارند و کاملاً باتجربه و آگاه به این موارد هستند و به همین خاطر سرمایه گذاران به هر پیشینه صنعتی که در زمینه تولید سیب زمینی نیاز داشته باشند به راحتی توسط کشاورزان و سیب زمینی کاران استان قابل دسترسی و انجام است.
مدیر صنایع غذایی و تبدیلی جهاد کشاورزی استان همدان در بخش پایانی این گفتگو عنوان کرد: انتظار می رود در سال های آتی سرمایه گذاران بیشتری در بحث فرآوری سیب زمینی وارد شوند و حداقل چهار تا پنج واحد فرآوری در استان همدان احداث شود تا مشکل فراوری سیب زمینی را به طور کامل در استان همدان حل و فصل کنیم.
هرچند یک‌پنجم سیب‌زمینی کشور در همدان تولید می‌شود و سال‌ها از کشت این محصول در استان می‌گذرداما هنوز صنایع تبدیلی آن‌چنان‌که باید و شاید در همدان وجود ندارد و بیشتر محصول تولیدی به مصرف تازه‌خوری رسیده و یا از همدان خارج می‌شود.
محصولاتی که آب را در این استان می بلعند و به استان های دیگر می روند تا در آن جا اشتغالزایی، چرخش صنعت و تولید، فرآوری و غیره را به حرکت آوردند..
بدین سان، امید است با این تفاسیر و ورود سرمایه گذارانی به این عرصه نه تنها فرش های قرمز حمایت از تولید، مانع زدایی و حمایت از سرمایه گذاران را در استان پهن کنیم بلکه از موقعیت بارانداز بودن همدان برای این محصول کمال استفاده را ببریم و صنایع تبدیلی و تکمیلی را در این عرصه به نوعی ارتقا بخشیم که دیگر شاهد خروج سیب زمینی های مناسب فرآوری از استان به صورت خام نباشیم چرا که این زنجیره گسسته تنها موجب تشدید بحران آب همدان شده و نه تنها اشتغالزایی محدود در بخش کشاورزی را به همراه دارد بلکه دلسردی همین کشاورزان از تولید را هم رقم خواهد زد.
نظر شما