بازار؛ گروه استانها: روز بازارها یا به عبارتی بازارهای باز و هفتگی می‌توانند نقش مهمی در اقتصاد و تحولات اجتماعی جوامع شهری و روستایی داشته باشند؛ امروزه این روزبازارها در سایه شوم بحران‌های کرونا و اقتصادی و فشار تحریم پاتوق مهم خانوارهای کم درآمد و دهک‌های پایین جامعه است چرا که فروش انواع محصولات در این نوع بازارها با اندکی تفاوت و پایین‌تر از بازار برای مردم عرضه می‌شود.
روزبازارها فضاهایی هستند که با بهره‌گیری از مکان‌هایی که در اختیار شهرداری است در مناطق مختلف کلان شهرها فعالیت دارند، در این بازارها کالاهایی از جمله پوشاک؛ صنایع دستی و محصولاتی که از خروجی مشاغل خانگی زنان خود سرپرست تهیه می‌شود عرضه می‌شود.
گردانندگان این نوع بازارها اقشار آسیب‌پذیر و حتی زنان خودسرپرستی هستند که برای به دست آوردن یک لقمه نان حلال محصولاتی را در این نوع بازارها عرضه می‌کنند؛ بازارهای هفتگی با توسعه شهرنشینی و افزایش جمعیت شهری اهمیت دو چندان می‌یابد و از آنجایی که این بازارها می‌تواند حتی باورهای فرهنگی و مذهبی منطقه را یادآور باشد اهمیتی خاص یافته‌اند.
روزبازارها پاتوق افراد کم درآمد و محلی برای کسب روزی زنان خود سرپرست
اگر روزبازارها ساماندهی و بهسازی شوند حتی در جذب گردشگر هم مؤثر خواهند بود، در سایه شوم کرونا روزبازارها و فروشندگان آن به دلیل اعمال محدودیت‌های کرونایی در شهر قم بر اثر قرمز شدن وضعیت قم آسیب‌های فراوانی دیدند. ۹ روز بازار در مناطق هشت گانه کلان شهر قم فعالیت دارند که برخی بهسازی و ساماندهی شده‌اند و برخی دیگر به دلیل عرضه محصولات غیر بهداشتی و یا نبود آسفالت و نامناسب بودن مکان نیاز به توجه بیشتر مسئولان دارند.
گردانندگان این نوع بازارها اقشار آسیب‌پذیر و حتی زنان خودسرپرستی هستند که برای به دست آوردن یک لقمه نان حلال محصولاتی را در این نوع بازارها عرضه می‌کنند
نامش عالیه نظری است و برای فرزندان خود هم نقش مادر را دارد و هم پدر؛ در ابتدا با فعالیت در یک مغازه پوشاک ابرار معاش می‌کرد اما بحران کرونا باعث بیکاری او شده است. از وی درباره روزبازار حواشی منطقه نیروگاه قم می‌پرسم که می‌گوید: سه فرزند دارم که دو تای آنها دانش‌آموز و یکی هم دانشجو است. همسرم بر اثر تصادف در خانه از کار افتاده است و از خود درآمدی ندارد لذا با تهیه ترشیجات و سبزی‌های آماده و مربا درآمد کسب می‌کنم سابقاً در مغازه‌ای فروشندگی می‌کردم ولی با بحران کرونا فروشنده توان پرداخت حقوق مرا نداشت لذا با این محصولات و فروش آن در این بازار نان خانواده را در می‌آورم؛ این روزبازار خوب است اما آسفالت نیست و در زمستان با مشکلاتی روبرو می‌شویم، برخی فروشندگان مجبور هستند محصولات را روی زمین عرضه کنند که بهداشتی نیست.
جلوتر می‌رویم یک سید علی طباطبایی فروشنده پوشاک که بلوز و کاپشن‌هایی را بر دیوار آویزان کرده و به نظر مشتریان بسیاری دارد در گفت‌وگو با خبرنگار بازار بیان می‌کند: من در یکی از بازارهای قم مغازه داشتم اما با توجه به بحران کرونا و اعمال محدودیت‌ها و تعطیلی بازار اجاره مغازه زیاد شد، وام گرفتم و بدهی را دادم لذا دیگر نتوانستم با توجه به گرانی اجاره مغازه دوباره در بازار کسب و کار کنم در همین بازار که محل مراجعه خانواده‌های کم‌درآمد است پوشاک می‌فروشم و می‌بنید اقبال هم زیاد است چرا که قیمت یک کاپشن در این بازار از نرخ کاپشن در بازار قم پایین‌تر است و اقشار کم درآمد برای خرید پوشاک زمستانی این بازار را ترجیح می‌دهند.
نبود آسفالت و عرضه محصولات فله‌ای چالش روزبازارهای قم
مرتضی مقدم دیگر شهروند قمی نیز با بیان اینکه در بیشتر روزبازارهای قم به ویژه در منطقه پردیسان مکانی که برای سه‌شنبه بازار در نظر گرفته شده آسفالت ندارد و فروشندگانی که در زمینه عرضه میوه و مواد غذایی فعالیت دارند مجبورند میوه را بر روی زمین به فروش برسانند برخی فروشندگان هم که مواد غذایی فله‌ای عرضه می‌کنند، می گوید: برخی خانواده‌ها هم که رعایت نمی‌کنند و بدون ماسک در این بازار خرید می‌کنند؛ این بازار زمینهای برای کسب و کار افراد کم درآمد و حتی زنان بی‌سرپرست و یا بدسرپرست است باید بیشتر نسبت به مکان و ایجاد غرفه‌های مناسب در این بازار مسئولان تلاش و توجه کنند.
مدیرعامل سازمان میادین میوه و تره‌بار و ساماندهی مشاغل شهری شهرداری قم در گفت‌وگو با خبرنگار بازار در پاسخ به این سؤال که برای بهسازی و ساماندهی روزبازارهای قم چه اقدامی شده، با بیان اینکه ۹ روز بازار در مناطق ۸ گانه قم فعالیت دارند، می‌گوید: طی ۶ ماهه اول امسال ما توانستیم ۶۰۰ دستفروش و در ۶ ماهه دوم نیز ۹۰۰ دستفروش دیگر را شناسنامه‌دار کنیم.
فروشندگانی که در زمینه عرضه میوه و مواد غذایی فعالیت دارند مجبورند میوه را بر روی زمین به فروش برسانند برخی فروشندگان هم که مواد غذایی فله‌ای عرضه می‌کنند
علیرضا مظفری با اشاره به اینکه ۷۰ درصد روزبازارهای قم ساماندهی شده‌اند و به بخش خصوصی یعنی پیمانکار واگذار شدند؛ هم‌چنین امکاناتی از قبیل پارکینگ و شن ریزی؛ حصارکشی؛ سرویس‌های بهداشتی و استقرار پلیس راهور و نیروی انتظامی در آنها صورت گرفته است، ابراز داشت: در سه سال گذشته اقداماتی برای طی مسیر تکاملی این نوع بازارها صورت گرفته و با توجه به بالا رفتن سطح امکانات و خدمات از سوی سازمان میادین و تره بار به مرور زمان از حالت سنتی به حالت مدرن به روز رسیده است.
فعالیت محدود روزبازارها در سایه شوم کرونایی
مدیرعامل سازمان میادین میوه و تره‌بار و ساماندهی مشاغل شهری قم در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود در ارتباط با نظارت‌های بهداشتی بر فعالیت این روزبازارهای هفتگی در سطح شهر قم بیان می‌کند: از ابتدای شروع کرونا طبق مصوبات ستاد ملی مبارزه با کرونا همه روزبازارها در حالت وضعیت قرمز کامل تعطیل شدند پس از آن هم مقرر شد روزبازارها با اعمال محدودیت هر روزبازار حدود ۲۰۰ نفر با کارت‌های رنگی مشخصی که فقط در ۲ روزبازار از ۹ روزبازار فعالیت کنند آن هم با شرایط خاص و رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی که ما مرتب با همکاری کارشناسان مرکز بهداشت رصد می‌کنیم.
مظفری هم‌چنین در ارتباط با عرضه مواد غذایی خارج از عرف و فله‌ای و غیر بهداشتی می‌افزاید: ما به فروشندگان مواد غذایی از جمله ماهی فروشان تذکر دادیم که مواد غذایی فله‌ای را به خریداران عرضه نکنند هم‌چنین با عرضه میوه و دیگر مواد غذایی بر روی زمین برخورد می‌شود ضدعفونی کردن و گندزدایی سرویس‌های بهداشتی، استقرار ناظر و بازدیدهای مشترک از سوی کارشناسان بهداشت و روزبازارها و نصب بنر برای اطلاع‌رسانی در ارتباط با مسائل بهداشتی مهم‌ترین اقدامات ما با همکاری دست اندرکاران مرکز بهداشت است.
بازارهای هفتگی؛ فرصتی برای کسب و کار و مشاغل خانگی
برای بررسی بیشتر وضعیت روزبازارهای قم و هم‌چنین ساماندهی این نوع روزبازارها به سراغ رئیس کمیسیون خدمات شهری، محیط زیست و امور زائرین شورای اسلامی شهر قم می‌روم و از او درباره آخرین وضعیت روزبازارها و نوع ساماندهی آنها می‌پرسم. رئیس کمیسیون خدمات شهری، محیط زیست و امور زائرین شورای اسلامی شهر قم بیان می‌کند: روزبازارها از گذشته محلی برای فروش تولیدات خانگی و صنایع دستی و محلی مناسب برای خرید سبد غذایی و پوشاک اقشار کم درآمد بوده و نقش مهمی در رشد اجتماعی مناطق مختلف شهری دارند.
روزبازارها و یا بازارهای هفتگی جدای از ظرفیت‌های اقتصادی برای اقشار کم درآمد نقش مهمی در مهاجرت روستانشینان به شهر و یا تأثیر منفی بر کسب و کارها و اصناف دارند
سید مجتبی سبحانی با بیان اینکه هم‌چنین با توجه به تحریم و تورم و کرونا فرصتی فراهم شده تا افراد کم سرمایه و کم درآمد در این مکان کسب و کار و زنان بی‌سرپرست و بدسرپرست و تحت پوشش سازمان بهزیستی هم امرار معاش کنند، افزود:از دغدغه‌های شورای اسلامی شهر قم، ساماندهی و بهبود وضعیت روز بازارها بوده و این موضوع از طریق مصوبات قانونی پیگیری شده است؛ در خصوص زمینهای مناسب که مشکلی برای اهالی محل به وجود نیاورد و هم‌چنین ایجاد پارکینگ برای افراد مختلف و مشتریان این بازارها مهم‌ترین اقدام مهمی بوده که صورت گرفته است.
وی با بیان اینکه روزبازارها و یا بازارهای هفتگی جدای از ظرفیت‌های اقتصادی برای اقشار کم درآمد نقش مهمی در مهاجرت روستانشینان به شهر و یا تأثیر منفی بر کسب و کارها و اصناف دارند همان طور که در ساماندهی مشاغل خانگی و کسب روزی زنان بی‌سرپرست و افراد کم برخوردار هم نقش مثبتی دارند، بیان کرد: روز بازارها از جمله مکان‌هایی هستند که به دلیل استقبال زیاد با شلوغی بسیاری روبرو هستند که برای حفظ سلامت مردم ما چهار روز بازار را با توجه به شرایط کرونایی استان بازگشایی کردیم.
روزبازارهای قم امروز با توجه به تورم و گرانی انواع محصولات و پوشاک از جمله میوه و مواد غذایی، به پاتوقی برای خانوارهای کم درآمد تبدیل شده چرا که می‌توانند نیازهای خود را بدون دخالت دلالان بدون واسطه خریداری و در مقابل هم فروشندگان آن کاسبانی هستند که در جریان کرونا و مشکلات اقتصادی کسب و کار خود را از دست داده و یا این که توان پرداخت اجاره بهای مغازه‌ای برای خود نیستند. لذا رفع مشکلات مربوط به این بخش علاوه بر حفظ سلامت جامعه باعث رونق اقتصادی اقشار ضعیف جامعه می‌شود.
نظر شما