بازار، گروه استانها: استان سمنان با معضل کم آبی روبرو است و سیاست نامناسب حفر چاه‌های متعدد در دهه ۶۰ برای توسعه کشاورزی بدون برنامه، آثار خود را هم اکنون در این استان مشخص کرده است. استانی که از یک سو به کویر و از سوی دیگر به کوهپایه‌های جنوبی البرز متصل می‌شود و اقلیم چهار فصلش دست خوش تغییرات اقلیمی و آب و هوایی شده است.
مربع کشاورزی، صنعت، معدن و گردشگری، چهار ضلع توسعه استان سمنان را تشکیل می‌دهند، اضلاعی که هر چهار موردشان نیاز مبرمی به آب دارند در نتیجه می‌توان گفت اقتصاد استان سمنان در سایه آب است که رشد خواهد کرد و در بی آبی این استان محکوم به پس رفت خواهد بود.
وضعیت نابسامان بارندگی
برای اینکه بدانیم وضعیت آب در استان سمنان چیست، کافی است بدانیم که طبق اطلاع رسانی در کانال هواشناسی استان سمنان «در سال زراعی گذشته یعنی از یکم مهر ۹۹ تا پایان شهریور ۱۴۰۰ میانگین بارش‌ها در استان سمنان ۷۷ بود که نسبت به بلندمدت کاهش ۴۳ درصدی داشته است» یعنی سالانه نصف میزان بارش در این استان کاهش می‌یابد به نحوی که مدیرکل هواشناسی استان سمنان در گفتگوی اخیر خود با خبرگزاری دولتی استان سمنان اعلام کرده است: میانگین بارش استان در سال زراعی گذشته (از یکم مهر ۱۳۹۹ تا پایان شهریور ۱۴۰۰) نسبت به سال زراعی قبل از آن ۵۱.۳ درصد کاهش یافت.
مربع کشاورزی، صنعت، معدن و گردشگری، چهار ضلع توسعه استان سمنان را تشکیل می‌دهند
از سوی دیگر کافی است بدانیم که ۵۲ درصد از نیاز آبی استان تأمین شده و ۴۸ درصد کمبود منابع آبی داریم یعنی بحران در سطح استان سمنان وجود دارد و زنگ خطر را به صدا درآورده است. در این شرایط است که موضوع بازچرخانی آب و استفاده از پساب‌ها مطرح می‌شود تا بتوانیم بهترین نتیجه را بگیریم. چندی پیش یکی از مسئولان استان اعلام کرد که یکی از فعالان اقتصادی برای مشارکت در تکمیل طرح پساب سمنان و بهره‌مندی از ۱۰۰ لیتر بر ثانیه از آب خاکستری پساب سمنان برای راه اندازی کارخانه فولاد اعلام آمادگی کرده است و این یعنی ترویج استفاده از پساب در سطح استان کم کم جواب داده است.
اهمیت تامین آب
یک کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار بازار، با بیان اینکه تأمین آب مهمترین موضوع برای استقبال از سرمایه گذاران در سطح استان است، گفت: یکی از موانع تولید امروز مقوله آب است در نتیجه باید گفت در صورتی که طرح‌های تأمین آب و همچنین پساب‌های مورد نیاز صنایع، می‌تواند در ترویج سرمایه گذاری در سطح استان تأثیرگذار باشد.
محسن خدادادی با بیان اینکه متأسفانه از دیرباز آمایش درستی در صنایع استان سمنان صورت نگرفته است، تاکید کرد: وجود کارخانه‌های کاشی و سرامیک، فولاد و زغال شویی و … که بیشترین آب مورد نیاز را در کنار صنایعی مانند گندله سازی دارند، دقیقاً در یکی از کم آب ترین استان‌های کشور یعنی سمنان استقرار دارند، ابراز کرد: این نشان می‌دهد که از دیرباز تفکر درستی درباره سرمایه گذاری و میزان آب‌های مورد نیاز صنایع در سطح استان صورت نگرفت اما حالا که این امر صورت گرفته می‌بایست سعی کرد تا موانع را برطرف کرد تا بتوانیم شاهد ادامه حیات واحدهای تولیدی و همچنین ایجاد سرمایه‌های جدید در سطح استان باشیم.
تأمین آب مهمترین موضوع برای استقبال از سرمایه گذاران در سطح استان است
وی با بیان اینکه اگر آب مورد نیاز واحدهای صنعتی تأمین شود خواهیم دید که سرمایه‌های جدید به سمت استان سرازیر خواهد شد، ابراز کرد: یکی از مهمترین مسائلی که می‌توان در زمینه ایجاد رغبت در بین سرمایه گذاران صورت داد مقوله تأمین آب است از سوی دیگر باید در نظر داشت که استان سمنان در جوار تهران قرار گرفته و می‌تواند به مثابه سرریز سرمایه گذاری و همچنین صنایع این استان نقشی حیاتی داشته باشد اما برای این نقش آفرینی باید بتوانیم ابتدا مشکل آب را برطرف کنیم.
استفاده از ظرفیت پیمانکاران
چندی پیش معاون فنی سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران به استان سمنان سفر کرده بود تا در جریان مسائل مرتبط با شهرک‌های صنعتی این استان قرار بگیرد فتحعلی محمد زاده با اشاره به ضرورت استفاده از ظرفیت پیمانکاران در تصفیه‌خانه‌ها و شبکه جمع‌آوری فاضلاب و تصفیه آن و طرح‌های استحصال و بازچرخانی پساب مورد نیاز صنایع، تاکید کرد: ۸۰۰ شهرک صنعتی فعال در کشور وجود دارد که ۷۰ شهرک به سیستم استحصال و بازچرخانی پساب تجهیز شدند.
وی با تأکید بر اینکه در حال حاضر ۱۷۶ هزار مترمکعب در شبانه‌روز تصفیه فاضلاب‌های صنعتی در قالب ۲۳۲ تصفیه‌خانه در حال بهره‌برداری است، تصریح کرد: استفاده از پساب تصفیه‌خانه‌ها به‌عنوان منبع آب پایدار و گامی مؤثر در توسعه بخش صنعت محسوب می‌شود همچنین کنترل آلایندگی و استحصال پساب خروجی و بازچرخانی آن برای مصرف در داخل شهرک‌های صنعتی در بخش آبیاری فضای سبز و مصرف واحدهای تولیدی ازجمله اهدافی است که در اجرای این طرح‌ها دنبال می‌شود.
این آمارها نشان می‌دهد که شرایط در سطح شهرک‌های صنعتی کشور در حال بهبود است و اهمیت بازچرخانی آب مورد نیاز صنایع، کم کم به دستور کار مسئولان مرتبط وارد شده است اما چرا در استان سمنان استفاده از پساب دارای اهمیت است؟ رئیس اتاق بازرگانی استان سمنان درباره این موضوع به خبرنگار بازار می‌گوید: وان آب‌ها و آبی که از بارش باران استحصال می‌شود متأسفانه در استان سمنان هدر می‌رود چنانچه جمع آوری این پساب می‌تواند به کمک صنایع بیاید.
بهره گیری از ظرفیت آبخوان ها
علی اصغر جمعه‌ای با بیان اینکه برنامه‌ریزی برای بهره‌گیری از ظرفیت آبخوان‌ها و حوضه آبخیزداری دارای اهمیت است، ابراز داشت: خشکسالی در این استان باعث شده تا برخی از دشت‌های استان فروکش کند و این امر باعث می‌شود تا در تأمین آب مشکل ایجاد شود. صنایع به شدت محتاج آب هستند و ما از استاندار سمنان خواسته‌ایم که تا زمان اجرا نشدن طرح‌های آبرسانی به استان سمنان از صدور مجوز برای واحدهای جدید صنعتی پر آب اجتناب کند.
در حال حاضر ۱۷۶ هزار مترمکعب در شبانه‌روز تصفیه فاضلاب‌های صنعتی در قالب ۲۳۲ تصفیه‌خانه در حال بهره‌برداری است
وی با بیان اینکه جمع آوری آب‌ها سطحی و شبکه فاضلاب در شهر سمنان اجرا شده اما هنوز به بهره برداری نرسیده است، تاکید کرد: در بازدید از بیابان‌های سمنان می‌توانیم مشاهده کنیم که روان آب‌ها به راحتی در بیابان رها می‌شوند آن هم آب‌هایی که می‌تواند مسائل مرتبط با تولید را حل کند. از سوی دیگر پیمانکار پروژه فاضلاب طبق قراردادها و قوانین شهرداری سمنان است و این آمادگی وجود دارد که بتوانیم برای طرح‌های زیرساختی مانند فاضلاب همکاری‌های خوبی را در سطح استان شاهد باشیم.
چندی پیش تفاهم نامه سه جانبه سرمایه گذار، شهرداری سمنان و شرکت آب و فاضلاب استان سمنان با موضوع صدور اجازه مشارکت فعال اقتصادی خواهان سرمایه‌گذاری و راه‌اندازی کارخانه فولاد در طرح تکمیل پساب سمنان امضا شده است شرکت آب منطقه‌ای سمنان هم نسبت به تخصیص و نوع مصرف آب خاکستری پساب سمنان با شرکت آب و فاضلاب استان سمنان همکاری‌هایی را داشته است اما هنوز شاهد رقم خوردن اقدامات جدی در این حوزه نبوده‌ایم.
توضیح وزیر درباره پساب سمنان
علی اکبر محرابیان وزیر نیرو در سفر دو هفته گذشته هیئت دولت به استان سمنان و در شورای اداری با بیان اینکه مشکلات خط انتقال استفاده از پساب برای صنایع سمنان همچنان رفع نشده که ضرورت دارد این مسائل در درون حوزه استان برطرف و این پروژه اجرایی شود، تاکید کرد: مهمترین منبع آب برای صنعت استان، استفاده از پساب است از سوی دیگر باید گفت پساب استان سمنان ۱۰۰ لیتر بر ثانیه آمادگی تخصیص دارد، این ظرفیت از ۱۰۰ لیتر بر ثانیه طی دو سال و تا پایان ۱۴۰۱ به ۳۵۰ لیتر در ثانیه افزایش خواهد یافت.
مشکلات خط انتقال استفاده از پساب برای صنایع سمنان همچنان رفع نشده است
این وعده وزیر نشان می‌دهد که اتفاقات خوبی در سطح استان سمنان برای تأمین آب مورد نیاز صنایع رخ خواهد داد اما چرا طرح تصفیه خانه که می‌تواند آب با ارزش مورد نیاز صنایع استان سمنان را پس از تصفیه تأمین کند، نیمه‌کاره رها شده است؟ مسئولان استان سمنان از اجرای دو طرح تصفیه فاضلاب در سطح استان خبر داده‌اند اما مشخص نیست که این طرح‌ها تا چه زمان اجرایی خواهند شد.
برهم خوردن قرار داد طرف هندی
مدیر طرح پساب شهر سمنان در گفتگو با خبرنگار بازار، با بیان اینکه برای تصفیه خانه فاضلاب ابتدا نیاز است که خط انتقال در سطح شهر سمنان اجرا شود که هنوز ۸۰ کیلومتر از آن باقی مانده است، گفت: این طرح دارای ۳۱۰ کیلومتر خط انتقال است که تاکنون ۲۳۰ کیلومتر از آن اجرایی شده و مابقی آن در دست اجرا قرار دارد.
علی اکبر باغبان با بیان اینکه در صورت اجرای خط انتقال می‌توانیم فاضلاب را به تصفیه خانه انتقال و سپس آب مورد نیاز صنایع و کشاورزی را در یک بازچرخانی به شبکه وارد کنیم، بیان کرد: ۷۵ درصد آب خروجی در اختیار صنایع و ۲۵ درصد آن در اختیار زراعت و کشاورزی قرار خواهد گرفت تا بتوانیم بخشی از نیاز و کمبود آب را تأمین کنیم.
وی با بیان اینکه شهرداری سمنان مسئول تکمیل و اجرای فاضلاب است که مقرر شده طی سه سال احداث ۸۰ کیلومتر خط انتقال فاضلاب را بر دوش بگیرد، گفت: تاکنون هشت کیلومتر از ۸۰ کیلومتر خط انتقال فاضلاب سمنان اجرا شده و برای بازآمد تصفیه‌خانه قراردادی به مبلغ ۱۰ میلیارد ریال بسته شده است تا بتوانیم طرح را تکمیل کنیم.
کاری که طولانی شد
ماجرای طولانی شدن اجرای تصفیه خانه فاضلاب سمنان به لغو قرارداد شرکت هندی باز می‌گردد که مسئولان درباره علت آن سخنی به میان نمی‌آوردند اما به نظر می‌رسد که اختلافات مالی سبب شده تا شرکت هندی از ادامه کار منصرف و شهرداری سمنان به جای آن جایگزین شود و این رفت و بازگشت باعث شده تا تصفیه خانه فاضلاب سمنان دو سالی به تعویق بیافتد.
۷۵ درصد آب خروجی در اختیار صنایع و ۲۵ درصد آن در اختیار زراعت و کشاورزی قرار خواهد گرفت تا بتوانیم بخشی از نیاز و کمبود آب را تأمین کنیم
محمد طاهری مدیر آبفای استان سمنان در گفتگو با خبرنگار بازار، با بیان اینکه هفت شهر استان سمنان دارای انشعاب فاضلاب است و ۶۷ هزار و ۷۳۶ مشترک و ۷۲ هزار و ۴۲۹ واحد فاضلاب در این شهرها وجود دارد، گفت: طول شبکه جمع‌آوری فاضلاب استان سمنان ۵۵۷.۱ کیلومتر و طول خطوط انتقال فاضلاب ۳۵.۵ کیلومتر است همچنین باید گفت استان سمنان هفت واحد تصفیه‌خانه فاضلاب با ظرفیت اسمی ۴۲ هزار و ۷۶۸ مترمکعب در شبانه روز در مدار بهره‌برداری دارد؛ همچنین دو تصفیه خانه فاضلاب با ظرفیت اسمی ۱۱ هزار و ۲۰۰ مترمکعب در شبانه روز نیز در دست اجرا است.
در نهایت باید دید که آب مورد نیاز صنایع استان سمنان از طریق پساب تا چه زمان قابل تأمین خواهد شد و آیا بالاخره پساب مورد نیاز واحدهای صنعتی استان از تصفیه خانه‌های سمنان تأمین خواهد شد یا خیر؟ در صورتی که لغو قرار داد با شرکت هندی صورت نمی‌گرفت شاید تا پایان سال جاری شاهد بهره برداری از این طرح بودیم.
نظر شما