بازار؛ گروه استان ها: همدان در مقایسه با استان‌های پهناور مساحت بزرگی ندارد و شاید کمی از ۲۰ کیلومتر مربع بزرگتر باشد اما جغرافیای آن که در حاشیه رشته کوه زاگرس قرار گرفته، مزیت‌های کشاورزی خاصی برای این استان فراهم کرده است.
گذشته از ظرفیت های برجسته همدان در تولید محصولات کشاورزی و باغی، طیف وسیعی از گیاهان دارویی در همدان کشت می‌شود که رازیانه، کالاندولا، آویشن و گشنیز از جمله این گیاهان به شمار می روند.
از تمام گیاهان دارویی قابل پرورش در استان همدان که بگذریم موضوع این گزارش گیاهی معجزه آسا به نام رازیانه است؛ رازیانه گیاهی دارویی است که از آن می‌توان به صورت دمنوش، عرقیجات، روغن، قرص و کپسول، کرم و صابون و دیگر محصولات استفاده کرد.
شهرستان رزن واقع در استان همدان در حالی با تولید ۹۰ درصد رازیانه کشور قطب تولید این گیاه معجزه آسا است که دراین قطب تولیدی کشاورزان با زحمت فراوان می کارند و دلالان درو می کنند
این گیاه که از آن به طلای سبز نیز یاد می شود در مهد پرورش خود مورد غفلت واقع شده تا آنجا که شهرستان رزن واقع در استان همدان در حالی با تولید ۹۰ درصد رازیانه کشور قطب تولید این گیاه معجزه آسا است که دراین قطب تولیدی کشاورزان با زحمت فراوان می کارند و دلالان درو می کنند.
یکی از کشاورزان رازیانه کار در همین خصوص در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه کشت رازیانه در شهرستان رزن فراگیر شده است، گفت: دلالان به هر قیمتی که خودشان تعیین کنند محصول تولیدی رازیانه را از ما خریداری می کنند.
دلالان و واسطه ها متناسب با شرایط بازار داخل بر روی رازیانه قیمت گذاری می کنند و جالب اینجاست که میزان تولید بالای محصول برای آنها خوشایند نیست
وی با بیان اینکه اینطور می گویند که دلالان و واسطه ها متناسب با شرایط بازار داخل بر روی رازیانه قیمت گذاری می کنند و جالب اینجاست که میزان تولید بالای محصول برای آنها خوشایند نیست، گفت: از یک طرف برنامه ریزی برای افزایش کشت گیاهان کم آب بر همچون رازیانه است اما از سوی دیگر امسال با وجود آنکه سطح زیرکشت رازیانه را گسترش دادم اما درآمدم کمتر از سال قبل شده است.
کوروش طلب که یکی از واسطه های خرید محصول از کشاورزان است نیز در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه وقتی محصول فراوان باشد قیمت کاهش می یابد و وقتی کم باشد با افزایش قیمت روبروییم، گفت: پارسال که محصول کم بود رازیانه از قیمت حدود ۳۵ تا ۴۲ هزارتومان به ازای هر کیلو معامله می شد اما متاسفانه امسال به علت تولید فراوان رازیانه؛ قیمت ها در حال کاهش است!.
وی گفت: در حال حاضر قیمت خرید هر کیلو رازیانه از کشاورزان ۲۵ هزارتومان است.
معاون مدیریت امور باغبانی جهاد کشاورزی استان همدان نیز در همین خصوص در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه همدان از گذشته یکی از قطب های اصلی تولید گیاهان دارویی کشور بوده است، گفت: پارسال در استان همدان حدود هشت هزار و ۷۷۰ هکتار گیاه دارویی کشت شد که ۱۸ هزارتن تولید به دنبال داشته است.
سال آینده حدود سه هزار هکتار سطح زیر کشت رازیانه می رود که با این میزان سطح زیرکشت بالای ۶ هزارتن تولید رازیانه خواهیم داشت
رحیم بیات با بیان اینکه بیش از ۹۰ درصد رازیانه کشور در شهرستان رزن تولید می شود و طبق پیش بینی ها سال آینده حدود سه هزار هکتار سطح زیر کشت رازیانه خواهیم داشت، گفت: با این میزان سطح زیرکشت بالای ۶ هزارتن تولید رازیانه خواهیم داشت.
وی افزود: گیاه رازیانه با هدف پرورش گیاهان کم آب بر و با نیاز آبی پایین در این شهرستان کشت می‌شود به صورتی که کشت این محصول باعث اصلاح ساختار خاک شده و در تناوب با غلات (گندم و جو) به عنوان گیاه دارویی و صنعتی استفاده می‌شود.
رازیانه تولیدی به پاکستان، قطر، ترکیه، امارات و آلمان فرستاده می شود اما در این مسیر کشاورز بهره ای نمی برد و صادرات توسط واسطه ها صورت می گیرد
وی با بیان اینکه از رازیانه تولیدی بخشی به مصرف داخل می رسد و بخشی به صورت خام از کشور خارج و صادر می شود، اضافه کرد: رازیانه تولیدی به پاکستان، قطر، ترکیه، امارات و آلمان فرستاده می شود اما در این مسیر کشاورز بهره ای نمی برد و صادرات توسط واسطه ها صورت می گیرد.
اما در کشور ما بیشترین استفاده از رازیانه به دلیل ماده موثره آن یعنی استروژن است و به صورت سنتی استفاده می شود که هم در تولید داروهای مختلف و هم برای درمان مشکلات گوارشی و یبوست و حتی چاقی موثر است.
کشورهای عربی و اروپایی علاوه بر صنایع غذایی و دارویی از اسانس رازیانه در صنایع عطر سازی هم استفاده می کنند
محقق گیاهان دارویی مرکز تحقیقات کشاورزی استان همدان در همین خصوص بابیان اینکه کشورهای عربی و اروپایی علاوه بر صنایع غذایی و دارویی از اسانس رازیانه در صنایع عطر سازی هم استفاده می کنند، گفت: ترکیب آنتول در عطرسازی استفاده می شود
رمضان کلوندی بابیان اینکه به طور میانگین هفت هزارتن رازیانه در کشور تولید می شود که در هر تن ۱۴ تا ۱۵ لیتر می توان اسانس گرفت؛ گفت: با این حساب از هفت هزار تن رازیانه کشور می توان ۱۰۵ هزارلیتر اسانس استخراج کرد که با احتساب قیمت هر لیتر آن که ۹۳ دلار در بازار جهانی می توان سالانه بیش از ۹ میلیون دلار ارز آوری داشت.
وی عنوان کرد: دانش این کار در ایران وجود دارد و دستگاههایی که برای استخراج اسانس استفاده می شود در کشور ساخته می شود اما متاسفانه درآمدزایی ازاسانس رازیانه در کشور صفر است و هیچ درآمدی از این جهت نداریم اما کشورهای دیگر بیش از ۸۰ تا ۹۰ درصد مصرفی که از رازیانه دارند همان اسانس است.
متاسفانه رازیانه ایران بدون اسم ایران از مرز خارج می شود و درواقع چیزی عاید کشور نمی شود در حالی که در ایران می توان با صنایع موجود رازیانه را فراروری و صادر کرد اما متاسفانه ما همان روال بخر و بفروش را دنبال می کنیم
همان طور که پیشتر نیز به این موضوع پرداختیم متاسفانه رازیانه ایران بدون اسم ایران از مرز خارج می شود و درواقع چیزی عاید کشور نمی شود در حالی که در ایران می توان با صنایع موجود رازیانه را فراروری و صادر کرد اما متاسفانه ما همان روال بخر و بفروش را دنبال می کنیم.
در واقع فروختن گیاه معجزه آسای رازیانه در گونی آن هم با قیمتی کم و بدون نام و نشانی از شهرستان رزن یا حتی ایران به دیگر کشورها یعنی یک جای کارمان اساسی می لنگد و باید فکری برای این محصول و البته چرخ های اقتصاد کشاورزی داشته باشیم و باز هم اینجاست که قصه تکراری صنایع تبدیلی برای فراوری محصولات و ارزآوری بیشتر مساله ساز می شود.
مدیرصنایع تبدیلی جهادکشاورزی استان همدان در همین خصوص با تاکید بر اینکه ایجاد صنایع تبدیلی و فرآوری رازیانه نیازمند جذب سرمایه گذار است ضمن اینکه ما تکنولوژی این کار را داریم؛ گفت: سالانه میانگین حدود ۵۰۰ میلیون دلار گیاهان دارویی به صورت خام از کشور خارج می شود ضمن اینکه از طرفی با واردات اسانس گیاهان دارویی به کشور شاهد خروج چندبرابری ارز هستیم.
سال ۲۰۱۸ حدود ۲۹۵ میلیون دلار واردات اسانس و عصاره گیاهان دارویی داشتیم که در زمینه صنایع غذایی و صنایع دارویی بهداشتی مصرف شده است
حسن محمدی گفت: در سال ۲۰۱۸ حدود ۲۹۵ میلیون دلار واردات اسانس و عصاره گیاهان دارویی داشتیم که در زمینه صنایع غذایی و صنایع دارویی بهداشتی مصرف شده است.
البته برخی تولیدکنندگان قدم های کوچکی در این مسیر برداشته اند اما این صنعت پولساز متولی ندارد که قدم های محکمتری بردارد.
با این تفاسیر جای خالی فراوری گیاهان دارویی در کشور به شدت احساس می شود ظرفیتی که می تواند با جذب سرمایه گذار و مدیریت صحیح درمانی بر درمان خام فروشی باشد.
بزرگ‌ترین نقص در عرصه تولید به حوزه صنایع تبدیلی و فرآوری بازمی‌گردد
مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد به نظر می‌رسد در استان همدان بزرگ‌ترین نقص در عرصه تولید به حوزه صنایع تبدیلی و فرآوری بازمی‌گردد؛ به‌نحوی که متأسفانه این نقص در همه عرصه‌های صنعتی و کشاورزی قابل مشاهده است.
امروزه می‌توان گفت مواد تولیدشده در همدان به‌واقع در نبود صنایع فرآوری و بسته‌بندی جیب بیگانه را پُر می‌کنند و درواقع چیزی جزء هدررفت سرمایه را در پی نخواهند داشت؛ بنابراین این سؤال مطرح است که داشته هایمان قابلیت و ضرورت ایجاد صنایع فرآوری در استان را گوشزد نمی‌کند؟
نظر شما