سمانه محمدزاده ثانی؛ بازار: صنایع پتروشیمی ازجمله صنایع مادر و اشتغال‌زا بوده که به‌عنوان صنعت تغذیه‌کننده سایر صنایع محسوب می‌شوند و نقش اساسی درحرکت پیش‌رونده اقتصادی کشورها ایفا می‌کنند، با توجه به روند رو به رشد اقتصاد جهانی و بالا رفتن تقاضای انرژی نقش کلیدی این صنایع بیش‌ازپیش موردتوجه واقع‌شده و منجر به گسترش و پیشرفت چشمگیر آن در دهه‌های اخیر شده است.
شرکت سهامی پتروشیمی خراسان، مستقر در بجنورد، در ۱۷ کیلومتری جاده اصلی بجنورد - شیروان بزرگ‌ترین مرکز تولید محصولات شیمیایی شمال و شمال شرق کشور، در اردیبهشت سـال ۷۱ در بجنـورد، مرکـز استـان خراسـان شمالـی تأسیـس و از خــرداد ۷۵در زمینی به مساحت ۲۰۰ هکتار به بهره‌برداری رسید و دارای واحدهای تولید آمونیاک، اوره، کریستال ملامین و یوتیلیتی است. این مجتمع صنعتی از پیشرفته‌ترین واحدهای تولیدکننده آمونیاک، کود شیمیایی اوره، ملامین و ازت در کشور است که برای چهار هزار نفر اشتغال پایدار مستقیم و غیرمستقیم ایجاد کرده است.
افزایش دو برابر فروش محصولات
بر اساس آخرین اخبار این مجتمع صنعتی در پنج‌ماهه سال جاری موفق به فروش محصولات خود به ارزش ۱۴ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال شد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از دو برابر افزایش داشت و بنا به گفته مدیرعامل این شرکت ارزش فروش محصولات این شرکت صنعتی در این بازه زمانی سال گذشته معادل پنج هزار و ۶۰۰ میلیارد ریال بود و تولید اوره نیز در این مدت ۱۱ هزار تن نسبت به سال ۹۹ افزایش داشته و به رقم ۱۰۰ هزار تن رسید.
شرکت سهامی پتروشیمی خراسان، مستقر در بجنورد بزرگ‌ترین مرکز تولید محصولات شیمیایی شمال و شمال شرق کشور است
اما به وجود این موارد، پتروشیمی خراسان بسان مرغی شده که دان خود را در این استان می‌خورد، از زیرساخت‌ها و امکانات این منطقه استفاده می‌کند زحمات آن بر دوش مردم است اما سودش نصیب سایر استانها می‌شود.
انجام کارهای بیمه‌ای پتروشیمی در خارج استان و گردش مالی آن در سایر استانها، استفاده از آب دست‌اول و بکر در این صنعت و عمل نکردن و یا ضعیف بودن انجام مسئولیت اجتماعی ازجمله مواردی است که سبب نارضایتی مردم از این صنعت شده است. در سال‌های اخیر استاندار خراسان شمالی بارها از انجام نشدن مسئولیت اجتماعی صنایع بزرگ به‌ویژه پتروشیمی خراسان شمالی انتقاد کرد اما این مجموعه همچنان به آن بی‌توجه بوده است.
سودی برای مردم متصور نیستیم
مردم این استان معتقدند این مجموعه صنعتی تاکنون سودی برای استان نداشته که هیچ، تنها دود و آلودگی‌هایش نصیب آنان به‌ویژه ساکنان روستاهای اطراف شده است. خراسان شمالی، استان محرومی است که درآمد سرانه خانوار در رده انتهایی جدول استان‌های کشور است، ازاین‌رو مردم وجود پتروشیمی را غنیمت و فرصتی برای رشد و پیشرفت اقتصادی می‌دانستند و می‌دانند اما در این سالها این خواسته محقق نشده است.
گفته می‌شود سود فعالیت پتروشیمی خراسان شمالی در سال گذشته هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بوده است. این شرکت سالانه حدود دو هزار میلیارد تومان درآمد دارد اما سهم مردم استان از تحقق مسئولیت‌های اجتماعی بخش بسیار ناچیز در حد ۷۰۰ میلیون تومان بوده است. البته این رقم، ادعایی است که مسئولان در شرکت پتروشیمی برای انجام مسئولیت‌های اجتماعی اعلام کرده‌اند.
سهم روستاییان در اطراف پتروشیمی از فعالیت این واحد تولیدی، تنها آلودگی هوا و البته آلودگی منابع آبی بوده است. شرکت پتروشیمی نه‌تنها برداشت آب از منابع دست‌اول را متوقف نکرده بلکه با رهاسازی پساب در رودخانه سبب آلودگی این منابع آبی شده است.
گلایه‌های مردمی
یکی از مهم‌ترین گلایه‌های مردم از پتروشیمی در سال‌های اخیر، استفاده این صنعت از بهترین منابع آب زیرزمینی با حفر بیش از ۹ چاه آهگی است. پتروشیمی خراسان تعدادی حلقه چاه دارای مجوز دارد که از آب آن برای تولید بهره می‌برد، اما مردم روستاهای این مجموعه تولیدی با کمبود آب و یا پایین بودن کیفیت منابع آبی روبه‌رو هستند.
سهم روستاییان در اطراف پتروشیمی از فعالیت این واحد تولیدی، تنها آلودگی هوا و البته آلودگی منابع آبی بوده است
حتی با توجه به اینکه آب شرب مرکز استان از سد شیرین دره که تأمین می‌شود گاهی با بارش یک باران، آب سد گل‌آلود می‌شود و شهروندان با قطعی آب به مدت چند روز مواجه می‌شوند. گفتنی است چند وقتی است که به دلیل کاهش بارندگی و کاهش آب سد شیرین دره، بسیاری از شهروندان از بوی آب شرب گلایه دارند.
منابع آبی که پتروشیمی در تولید از آن برداشت می‌کند، آب‌های کارستی باارزشی است که از منابع استراتژیک محسوب می‌شود و استفاده از آن در صنعت، خیانت به مردم به شمار می‌رود. منابع کارستی و آهکی منابع باارزشی هستند که استفاده از آن فقط و فقط برای شرب مجاز است ازاین‌رو استفاده از آن در صنعت، حیف‌ومیل این منابع است.
یکی از دلایل انتقادات استاندار از پتروشیمی هم همین است. بر اساس اعلام مسئولان میزان مصرف آب در کارخانه پتروشیمی خراسان از مصرف شرب در شهر شیروان به‌عنوان دومین شهر پرجمعیت این استان بیشتر است. مصرف آب منابع دست‌اول در پتروشیمی در حالی است که سالانه هفت میلیون مترمکعب پساب تولیدی در تصفیه‌خانه‌های شهر بجنورد، به رودخانه اترک رها می‌شود.
آسیب به جاده‌ها
تردد روزانه ده ها کامیون سنگین پس از بارگیری از مبدا پتروشیمی طی این سالها خسارت های فراوانی به آسفالت جاده های شهری و کنارگذرها و کمربندی شهر زده است ولی هیچ گونه اقدامی برای اصلاح این جاده ها نشده است. همچنین گردش مالی قراردادهای بیمه‌ای شرکت پتروشیمی خراسان از دیگر مواردی است که مورد گلایه مردم خراسان شمالی است. پتروشیمی خراسان در حالی قراردادهای چند میلیارد تومانی بیمه‌ای را در خارج استان منعقد کرده است که تمام زحمات کارهای بیمه‌ای آن در صورت وقوع حادثه، با شرکت‌های بیمه‌ای داخل استان است.
درصورتی‌که گردش مالی چند میلیارد تومانی بیمه‌ای در داخل استان باشد، گامی بزرگ برای توسعه استان برداشته می‌شود و می‌توان بخشی از محرومیت‌ها را از چهره استان زدود. پتروشیمی خراسان در این استان به مسئولیت‌های اجتماعی خود به‌خوبی عمل‌نکرده است، این در حالی است که در سایر مناطق کشور، صنایع پای‌کار بوده و در بحران‌ها، حادثه‌ها و یا در مناسبت‌های مختلف به کمک مردم آمده‌اند. پتروشیمی باوجود سود سرشاری که دارد داوطلبانه که هیچ، باوجود پیگیری‌ها استاندار هم حاضر نشده آن‌گونه که باید به مردم استان و گردش مالی در این خطه کمک کند.
نظر شما