راهکار جلوگیری از قطعی گاز در زمستان

به گزارش بازار به نقل از خانه ملت، مالک شریعتی نیاسری به ارائه پیشنهادات خود به وزیر نفت برای جلوگیری از قطعی گاز در زمستان طی یک نامه اشاره کرد و گفت: به‌یقین علاوه‌بر تامین سوخت زمستانی نیروگاه‌ها، عبور از چالش ذخیره‌سازی معیانات گازی نیز مسئله‌ای اساسی است چراکه تولید میعانات گازی بیشتر از امکان ذخیره‌سازی آن است و این مسئله تولید را دچار مشکل کرده است لذا به منظور عبور از این معضل راه حل استفاده از "میعانات گازی اضافه" برای سوخت نیروگاه ها را به وزیر نفت پیشنهاد دادم.

نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: برای این کار وزارت نفت فقط باید مرکاپتان‌زدایی را در فازهای ۲ و ۳ پالایشگاه پارس جنوبی اجرایی کند تا اشکال محیط زیستی به وجود نیاید، البته این پروژه تاکنون پیشرفت فیزیکی ۹۷ درصد داشته است. علاوه‌بر این به دلیل فشار بخار بالای میعانات گازی، احداث مخازن با سقف شناور برای ذخیره‌سازی ضروری است.

وی با بیان اینکه با مرکاپتان‌زدایی سوخت تولیدی این پالایشگاه‌ها، امکان -اینکه بخش قابل‌توجهی از میعانات گازی به نیروگاه‌ها داده شود- به وجود می‌آید، گفت: درواقع بخشی از سوخت مورد نیاز نیروگاه‌ها از طریق میعانات گازی تامین می‌شود و این اقدام علاوه‌بر تامین سوخت نیروگاه‌ها در زمستان با رعایت ملاحظات زیست محیطی، مشکل تولید مازاد میعانات گازی و عدم امکان صادرات و ذخیره سازی آن را همزمان جبران خواهد کرد.

عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: استفاده از میعانات گازی به عنوان بخشی از سوخت نیروگاه‌ها، فقط نیاز به مرکاپتان‌زدایی دارد.

در متن نامه مالک شریعتی به وزیر نفت آمده است؛

باسمه تعالی

جناب آقای مهندس اوجی وزیر محترم نفت با سلام و احترام؛ همانطور که مستحضر هستید به دلیل وقوع تحریم های نفتی، صادرات میعانات گازی با مشکلاتی مواجه شده است. از طرفی کاهش گاز تحویلی به نیروگاه های برق در فصل زمستان سالهای گذشته موجب بروز خاموشیهایی در این صنعت شد. کمبود سوخت نیروگاه ها در زمستان پیش رو نیز یکی از مشکلاتی است که نیازمند اقدام فوری است. در همین راستا، یکی از راهکارهای مناسب برای رفع این معضل، مصرف میعانات گازی در نیروگاههای کشور است. با عنایت به دستور جناب آقای جهانگیری، موضوع امکان سنجی استفاده از میعانات گازی در نیروگاه های کشور در اوایل سال ۱۳۹۶ در مجموعه وزارت نفت و با همکاری شرکت مپنا آغاز شد و پایلوت آن در آبان ماه سال گذشته در نیروگاه عسلویه اجرایی گردید. (پیوست ۱) مهمترین چالش فنی طرح مذکور، وجود ترکیبات حاوی مرکاپتان در میعانات گازی بوده است. لذا مقرر شده شرکت ملی نفت ایران عملیات مرکاپتان زدایی را در فازهای ۲ و ۳ پارس جنوبی اجرایی نماید. در حال حاضر، این پروژه در پیشرفت فیزیکی ۹۷ درصد قرار دارد. علاوه بر آن، به دلیل فشار بخار بالای میعانات گازی. احداث مخازن با سقف شناور برای ذخیره سازی ضروری است. لذا مستدعی است در راستای تحقق این طرح، بررسی و دستور لازم جهت تکمیل پروژه مرکاپتان زدایی پالایشگاه فاز ۲ و ۳ پارس جنوبی و احداث مخازن ذخیره سازی میعانات گازی را مبذول فرمایید. لازم به ذکر است شرکت مپنا آمادگی خود را جهت استفاده از میعانات گازی در نیروگاه تولید برق عسلویه در صورت فراهم بودن زمینه همکاری از سوی وزارت نفت، اعلام نموده است.

میعانات گازی
مرکاپتان و مرکاپتان زدایی چیست؟ مرکاپتان یکی از ترکیبات گوگرد است که به زنجیره‌ای از هیدروکربن‌ها متصل شده. مولکول مرکاپتان‌ها حاوی یک شاخه حاوی اتم گوگرد و یک اتم هیدروژن متصل به زنجیره هیدروکربنی هستند که به اختصار R-SH نامگذاری می‌شوند.

ترکیبات مرکاپتان‌ها را با توجه به اندازه زنجیره هیدروکربنی متصل به  آن‌ها از مرکاپتان C۱ تا مرکاپتان های C۴ و بالاتر می شناسند. از این رو به آنها مرکاپتان‌های سبک یا سنگین می‌گویند. ازجمله مشخصات مرکاپتان‌ها بوی بسیار نامطبوع، خوردنگی و سمیت برای موجودات زنده و محیط زیست است. عموما ترکیبات آلی استخراج شده از منابع زیرزمینی دارای ترکیبات مرکاپتان هستند. نفت و گاز استخراجی از میادین هیدروکربنی هم شامل این مواد می‌شوند و اکثریت نفت و گاز به دست آمده از میادین نفت و گاز دارای مقادیری مرکاپتان هستند. با توجه به خورنده بودن این مواد و اثرات جانبی بر تاسیسات پالایشی و انتقال انرژی و همچنین سمیت آن‌ها، مرکاپتان‌ها جزو اولین موادی هستند که در پالایشگاه‌ها سعی در تصفیه و پالایش آنها می‌شود. جداسازی مرکاپتان‌ها از نفت و گاز و محصولات هیدروکربنی باعث افزایش کیفیت این مواد، کاهش خطرات زیست محیطی، کاهش خوردگی تجهیزات فلزی، رفع خطرات انسانی و کاهش چشمگیر بوی نامطبوع این محصولات می شود. بدیهی است محصولات پالایشی پس از تصفیه دارای ارزش قیمتی بسیار بالاتری به نسبت سوخت‌های آلاینده هستند.

مرکاپتان زدایی
با توجه به پتانسیل بالای گوگرد برای انجام واکنش شیمیایی، مهندسان شیمی و پالایش با استفاده از فرآیندهای مختلف ترکیبات گوگردی را به سمت واکنش با سایر مواد تحریک کرده و اینگونه ترکیبات مرکاپتان را از محصول اصلی جداسازی می‌کنند.