تاثیر فناوری های نوین در رشد بازار سرمایه و راهکار های توسعه آن

فرید لطفی؛ بازار: به گواه آمارهای اقتصادی که از بازده بازار های مختلف مالی و پولی منتشر می شود، بازار سرمایه و بورس اوراق بهادار همواره گوی سبقت بازدهی را از سایر رقبای خود ربوده  و بسیاری از سرمایه گذاران سنتی و متخصصان این حوزه نیز به خوبی به این واقعیت واقفند، حال سئوال اساسی این جاست که چرا با دانستن این واقعیت همچنان بازارهای موازی چون مسکن، خودرو و ... که به مراتب نقدشوندگی پیچیده و سخت تری نسبت به بازار سرمایه دارند، جزو الویت های اولیه سرمایه گذاران هستند؟

تفاوت محیط ریسک و بازده و روانشناسی بازار دو عامل مهم در پاسخ به سئوال فوق است. اما اگر نیک بنگریم برخی از کارشناسان و متخصصان اقتصادی نیز با نگاهی ترس آلود به این بازار می نگرند. علت چیست؟

اگر صادق باشیم، شفافیت پاسخ روشنی است به دلهره ایجاد شده در بین اصحاب این بازار! اگر چنانچه ابزار یا راهکاری، بتواند این شاخصه یعنی شفافیت را به فعالین اقتصادی_بازاری ارمغان دهد، تا حد زیادی از نگرانی های ناشی از حوزه روان شناسی ورود به چنین بازاری کاسته است.

وجود فناوری های نوین و تکنولوژی مالی موسوم به  FinTech  می تواند این نقش را ایفا کند. بسیاری از اقتصاددانان، کندی رشد اقتصادی در بازار های مالی کشور های در حال توسعه را به ناکارآمدی و توسعه نیافتگی بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) نسبت داده و اصلاحات نظامند این بخش را برای دستیابی به رشد اقتصادی بیشتر و سریع تر توصیه می کنند. با تکیه بر همین نظر کارشناسانه در حوزه اقتصاد است که پیش بینی می شود، اندازه صنعت تکنولوژی مالی (fintech) که بخش اصلی یک اقتصاد زاینده و خلاق است از ۵.۸ تریلیون دلار در سال ۲۰۱۴ به ۷.۳ تریلیون دلار در سال ۲۰۲۵ تغییر یابد.

تمامی بازیگران بازار سرمایه اعم از سرمایه گذاران، شرکت ها و نهادهای مالی واسط و ارائه کننده خدمات، تنظیم کنندگان قوانین و مقررات و ناظران و ناشران بازار، می توانند در حوزه های مختلف از روند های تکنولوژیک فناوری های نوین بهره مند شوند. جریانات تکنولوژیکی که تا کنون در حوزه فناوری های مالی ظهور کرده و خدمات وابسته به آن را پشتیبانی می کنند  عبارتند از : تکنولوژی رایانش ابری، تحلیل های پیشرفته، خودکارسازی رباتیک فرآیند (RPA)، بلاک چین، قرارداد های هوشمند (smart contract)، هوش مصنوعی و ...

با توفیقات ایجاد شده در هریک از جریانات فوق الذکر تسهیلاتی برای فعالین بازار سرمایه به شرح ذیل فراهم آمده است : معاملات برخط و زنده، کنترل ریسک متناسب با دارایی، مدیریت داده و داشبورد اطلاعاتی، عملیات پس از معامله و کنترل مالی.

یکی از اساسی ترین تسهیلات و امکانات، که سال های سال مورد بحث  و چالش سازمان ها و نهاد های قانون گذار بازار سرمایه بود معاملات الگوریتمی است.

در معاملات الگوریتمی و بازارگردانی خودکار عملا ضمن افزایش شفافیت، سرعت انتقال اطلاعات و پردازش معاملات به طرز چشم گیری افزایش می یابد. این مهم، یعنی تسریع و تسهیل در انجام معاملات که بواسطه فناوری های نوین در بستر معاملات الگوریتمی انجام می شود، بیش از پیش معامله گران را با حقیقت ذاتی بازار یعنی «لحظه ای بودن» آن آَشنا می کند.

در جمع بندی کلی می توان گفت ظهور و بروز جریانات تکنولوژیک در قالب شرکت های فین تک با ابزار هایی نظیر معاملات الگوریتمی، نه تنها شفافیت را به فعالین بازار هدیه می دهد، بلکه سرعت، دقت و تنوع را نیز چاشنی کار می کند. پرواضح است برای گسترش چنین ابزاری باید کوشید، تا بیش از پیش شاهد اوج گیری رشد اقتصاد _بازاری باشیم.

در خصوص توسعه این ابزارها، به عقیده نگارنده، فرهنگ سازی عمومی و سازمانی در خصوص کاربردهای فناوری های نوین نظیر معاملات الگوریتمی، تسهیل در روند صدور مجوز شرکت های فین تک و تشویق شرکت های سرمایه گذاری مخاطره آمیز (VC) جهت سرمایه گذاری در این گونه استارت آپ ها و حمایت همه جانبه از ایشان می تواند راهگشا باشد.