بازار؛ گروه اصناف و بازرگانی: در راستای آشنایی بیشتر تجار و تولیدکنندگان صنعت مواد غذایی و نوشیدنی و ایجاد فرصت توسعه صادرات و بدست آوردن سهم بیشتری از صادرات به کشور فدراسیون روسیه و انتقال دانش علمی و عملی بدست آمده، گزارش کارشناسی تخصصی مطالعات بازار و تحلیل سهم بازار واردات گروه محصولات تولیدی صنعت نوشیدنی به روسیه توسط شرکت ایتسیا به مدیر عاملی شهرام معین فر تهیه شده که می تواند برای فعالان صنعت نوشیدنی راهگشا باشد.
در این گزارش که نسخه ای از آن به دست بازار رسیده و در قالب نامه ای به رئیس مرکز توسعه تجارت نوشته شده می توان تحقیق جامعی درباره بازار روسیه و جایگاه فعلی کشور ایران با در نظر گرفتن پتانسیل ها، فرصت ها و همچنین در نظر گرفتن تهدیدها و ریسک هاو راه های احتمالی و الزامات ورود به این بازار اشاره شده است.
این گزارش که توسط شهرام معین فر و با تکیه بر بیش از دو دهه دانش علمی و عملی تجارت خارجی و همچنین پنج سال تجربه اجرایی واردات نوشیدنی از برندهای معتبر ایران به کشورهای منطقه اروسیا و روسیه تهیه شده می تواند نقشه راه تجارت خارجی با روسیه در این صنعت به شمار آید که متن کامل این تحقیق در ادامه می آید:
شایان ذکر است آمار مطالعاتی بر اساس گزارشات و اعلام رسمی مرجع گمرکات رسمی روسیه (بین المللی) ۲۰۱۹-۲۰۲۰ و همچنین تطابق با اطلاعات و آمارصادرات و فروش اعلام شده در سامانه گمرکات کشور میباشد.
حجم گردش مالی این صنعت نوشیدنی (الکلی و غیرالکلی) در تجارت بین الملل بالغ بر سی میلیارد دلار در سال بوده که سهم روسیه از این تجارت ۳.۱ میلیارد دلار است در حالیکه صرفا در سال گذشته بالغ بر ۱.۱ میلیارد دلار ارزش واردات نوشیدنی غیر الکلی و آبمیوه از مجموعه مبادی مرزی مشترک با کشور روسیه وارد شده که در مقایسه با سهم تجارت جهانی رقم قابل ملاحظه ای میباشد.
مطالعات بازار بین الملل نشان میدهد کشور فدراسیون روسیه با جمعیت ۱۴۵ میلیون نفر و مرکزیت ۱۸ کشور منطقه SNG که جمعیتی بالغ بر ۳۹۰ میلیون نفر را در بر می گیرد، یکی از عمده اهداف صادراتی برای کشورهای تولید کننده گروه صنعت نوشیدنی و مقصدی جذاب و مورد توجه با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی رو به رشد و مصرف گرایی جامعه روسیه برای تولید کنندگان این صنعت بوده و مشاهده طیف وسیعی از برندهای بین المللی محصولات متنوع نوشیدنی در فروشگاه های زنجیره ای گویای حضور فعال و رقابت سخت بین تولیدکنندگان داخلی و خارجی این محصولات می باشد.
صادرات گروه محصولات نوشیدنی به روسیه بر مبنای دو استراتژی برند تولیدی و استراتژی مسیر صادرات تقسیم می گردد، که بطور مثال واردات محصولات ازکشورهای آمریکا، کره جنوبی، ویتنام، هلند و اتریش و ... بر اساس استراتژی برند تولیدی شامل محصولات با برندها و تولیدات خاص که بواسطه نوآوری یا کیفیت یا اعتبار برند در بازار مصرف حضور دارند و یا در بخش دوم شامل محصولاتی که از مسیر کشورهای بلاروس، گرجستان، قزاقستان و ... ترخیص و به روسیه صادر گردیده اند که براساس استراتژی مسیر صادراتی و استفاده از تعرفه گمرکی تسهیل شده و کاهش هزینه های لجستیک امکان رقابت پیدا کرده اند، می باشد.
* در حال حاضر سهم ایران از این بازار یک میلیارد دلاری کمتر از یک میلیون دلار و معادل هشت دهم درصد است که با توجه به روند توسعه روابط تجاری اقتصادی ایران و روسیه، گویای فرصتی برای حضور قدرتمند و ایجاد پتانسیل صادراتی محصولات تولیدی ایرانی می باشد.
همچنین مطالعات سهم بازار فروش در کشور فدراسیون روسیه نشان می دهد ۹۶.۶ درصد دراختیار فروشگاه های زنجیره ای (خرده فروشی شبکه ای) و ۲.۹ درصد در اختیار سایت های فروش آنلاین و در نهایت نیم درصد سهم بازار عمده فروشی آزاد می باشد که عملا فضای رقابت و تجارت صنعت نوشیدنی را در گرو عرضه محصولات در فروشگاه های زنجیره ای و پذیرش مقررات و شرایط حاکم بر این مجموعه ها می داند.
* مشاهده رشد صعودی واردات محصولات نوشیدنی به روسیه و روند توسعه فروش در فروشگاه های زنجیره ای طی سالیان گذشته از عواملی بسیار مهم در مطالعات و تحلیل آتی بازار است که می بایست صادرکنندگان این محصول شرایط رقابت و استراتژی قیمتی و بودجه مناسب تبلیغ را در نظر بگیرد.
همچنین مطالعات آماری یک دهه فعالیت تجاری واردات محصولات این صنعت به روسیه نشان میدهد تجارت محصولات نوشیدنی (الکلی و غیرالکلی) به روسیه رشد هفتصد درصدی داشته و بطور مثال ارزش واردات محصولات آبمیوه طبیعی (غیرگازدار) از ۱۱ میلیون دلار به ۶۸ میلیون دلار رسیده است.
در این گزارش به عنوان نمونه آماری اطلاعات عملکرد و فعالیت مجموعه خرده فروشی ایکس ۵ با سه برند فروشگاهی و بیش از هفده هزار شعبه که رتبه اول بیشترین فروش بر شعبه را در فدراسیون روسیه بخود اختصاص داده است به شرح ذیل آمده است.
· مجموعه خرده فروشی ایکس ۵ با سه برند فروشگاهی و بیش از هفده هزار شعبه توانسته رتبه یک فروش بر شعبه را در فدراسیون روسیه بدست آورد.
* ارایه سه سبک متفاوت استراتژی فروش برای تصاحب سهم بیشتر از بازار شامل خرید روزانه، محصولات تازه و با کیفیت، مواد غذایی و کالاهای منزل توانسته طیف وسیعی از مشتریان را بخود جلب نموده و بسیار موفق عمل نماید.
* بررسی عملکرد فروشگاه های زنجیره ای گروه ایکس ۵ و شرایط قراردادهای سختگیرانه در هزینه پذیرش ورودیه کالا و جرایم و خسارات دیر کرد در تحویل به موقع محصولات با در نظر گرفتن هزینه های اشتغال سیصد و پنجاه هزار نفر پرسنل نیروی انسانی و سرمایه گذاری سنگین در تامین بیش از چهار هزار و هفت صد دستگاه نقلیه در شبکه پخش داخلی فدرال، توجیه پذیر می باشد.
قواعد و الزامات اجرایی جهت حضور و عرضه محصولات نوشیدنی در فروشگاه های زنجیره ای فدرال در فدراسیون روسیه
ارایه محصولات صادراتی صنعت نوشیدنی در فروشگاه های زنجیره ای فدرال روسیه بدون اطلاع از قوانین رقابتی و شرایط اجرایی قراردادها و نحوه تعاملات قطعا موجب از دست رفتن هزینه های انجام گرفته و ضرر و زیان غیرقابل جبران به تولیدکننده و واردکننده محصولات می شود لذا اکیدا توصیه می شود با قطعیت موضوع صادرات به روسیه موارد ذیل به عنوان الزامات و باید ها در نظر گرفته شود و آن شرکت خود را موظف و مکلف به اجرای مفاد ذیل بداند.
۱- شرکت تامین کننده (نماینده رسمی و قانونی شرکت تولید کننده در فدراسیون روسیه) می بایست یک شرکت رسمی ثبت شده قانونی در روسیه بوده و هیچ گونه سابقه فرارمالیاتی یا جریمه در ارتباط با تقلب یا تخلف قانونی در زمینه تامین و نگهداری و توزیع و فروش مواد غذایی و نوشیدنی فاسد یا غیرقابل مصرف نداشته باشد و در غیر این صورت در لیست سیاه فروشگاه های زنجیره ای قرار گرفته و در سامانه شفاف مالیاتی با قید پر ریسک و معاملات مشکوک مشاهده می گردد.
۲- شرکت تامین کننده می بایست تمامی اطلاعات ثبتی و عملیاتی شرکت از جمله آخرین مفاصاحساب مالیاتی و گزارش تراکنش بانکی را با اعلام شماره حساب قانونی و اطلاعات شخص حقوقی باطلاع برساند.
۳- هر فروشگاه زنجیره‌ای در ابتدا نسبت به بازدید از انبار نگهداری کالا و پیاده سازی استانداردهای مورد تایید و حداقل موجودی کالا اقدام می نماید و همچنین در قرارداد می بایست حداقل توان تامین توسط شرکت تامین کننده به مدت سه ماه اعلام شود.
۴- در مدت زمان اجرای قرارداد شرکت مجاز به افزایش قیمت در بازه زمان شش ماهه اول نخواهد بود و متعهد به حفظ قیمت در این مدت بوده و پس از آن نیز صرفا امکان افزایش ده درصدی قیمت در سال اول و مشروط به تقاضا و حفظ حداقل فروش دارد.
۵- در صورت عدم توان تامین یا رد تقاضای کالای درخواستی پس از پذیرش سفارش توسط شرکت تامین کننده بر مبنای قرارداد فی مابین می بایست معادل ده درصد از فاکتور تجاری (اینویس) درخواستی را به عنوان خسارت به فروشگاه زنجیره ای پرداخت کنید.
۶- پس از تایید سفارش فروشگاه توسط تامین کننده و در صورت عدم اعلام انصراف از تحویل یا تاخیر پیش از موعد تحویل و در بازه زمانی دو هفته مانده به زمان تعهد تحویل کالا، تامین کننده معادل سی درصد از اینویس را به عنوان خسارت به فروشگاه زنجیره‌ای پرداخت می نماید.
۷- در صورت بروز هرگونه تخلف قانونی یا فرار مالیاتی یا عرضه کالا خارج از شبکه فروش قراردادهای رسمی و یا واردات کالا از
مجاری غیر رسمی (قاچاق) مشمول جریمه و فسخ قرارداد و پرداخت کلیه خسارت های مرتبط با تبلیغات و آسیب اعتباری به برند فروشگاه زنجیره‌ای میگردد علاوه بر اینکه بر أساس قوانین روسیه برند و شرکت تولید کننده متوجه ضرر و زیان و ممنوع الورود به روسیه می گردد.
۸- درصورت ارسال هر قلم کالای با ظاهر معیوب یا مستندات مخدوش از جمله برچسب کالای ناموزون علاوه بر خسارت مرجوعی کالا برای هر قلم کالا مبلغ یکصد روبل جریمه نقدی در نظر گرفته می شود.
۹- در صورت ارایه کالا بدون اخذ مجوزها یا استانداردهای لازم یا تخلف در ارائه گواهی های کالای مورد نظر علاوه بر فسخ قرارداد و ارجاع به محاکم قانونی، شرکت مبلغ یک میلیون روبل جریمه میگردد و همچنین در صورت عرضه کالا خارج از شبکه قرارداد با فروشگاه زنجیره ای
(بازار فروش محصولات غیر قانونی یا بدون فاکتور رسمی) علاوه بر فسخ یکجانبه قرارداد و خروج برند از لیست کالاهای دارای مجوز رجیستری تامین کننده مبلغ ۵۰۰ هزار روبل بابت هر تنوع محصول در وجه فروشگاه زنجیره‌ای جریمه می گردد.
۱۰- شرکت در صورت تخلف در مندرجات محصول از جمله ترکیبات و یا ترجمه اشتباه کد معتبر تغذیه (نوتریشن کد) که موجب ارائه اطلاعات رسانی اشتباه در مورد محصول غیر استاندارد و عرضه در شبکه توزیع فروشگاه زنجیره ای گردد علاوه بر فسخ یکجانبه قرارداد و ارجاع به مجاری قانونی می بایست مبلغ یکصد هزار روبل جریمه نقدی بابت هر تنوع محصول به فروشگاه پرداخت نماید.
۱۱- فروشگاه از پذیرش کالاهایی با تاریخ مصرف یکساله که از اعتبار آن کمتر از شش ماه باقی مانده باشد اجتناب نموده و محصولاتی که یک سوم از زمان تولید آن منقضی شده باشد نیز مشمول پروموشن فروش پنجاه درصد میگردد.
۱۲- پذیرش محصول با برچسب (اتیکت) فقط برای بار اول امکانپذیر بوده و پس از آن حتما میبایست با لیبل اوریجینال روسی صادر گردد و در هر دو حالت موظف به درج نام شرکت واردکننده (به عنوان پاسخگو و شخصیت حقوقی حاضر در روسیه) و درج مجوز EAC اخذ گردیده بر روی لیبل محصولات عرضه شده میباشد.
۱۳- شرکت وارد کننده موظف به اخذ تاییدیه کلیه استانداردهای الزامی مواد غذایی و نوشیدنی روسیه، ترجمه و تایید اسناد تولید کننده و تاییدیه آنالیز محصولات تولیدی و تعهد در مورد کیفیت و سلامت محصولات وارداتی و ثبت و اخذ مجوز ورود و ترخیص کالا در گمرکات روسیه میباشد.
۱۴- هرگونه برگشت وجه حاصل از فروش محصولات صرفا با ارایه اسناد مرتبط به محصولات وارداتی شامل اینویس و برگ ترخیص کالا از گمرک، ارایه قرارداد فروش محصولات، رسید واریزی بانکی به حساب شرکت وارد کننده بابت دریافت وجه حاصل از فروش محصول، برگ مفاصاحساب مالیاتی و با رعایت تقدم و تاخر اسناد ارایه شده و همچنین برای مبالغ بیش از ۵۰۰۰ دلار تاییدیه دپارتمان مبارزه با پولشویی بانک عامل الزامی است.
۱۵- با توجه به سرعت و دقت عمل سیستم متمرکز گمرکی و مالیاتی بر عملکرد شرکت ها و جرایم بازدارنده، در صورت بروز تخلف فرار مالیاتی یا فروش محصولات خارج از مجاری رسمی و قانونی نه تنها شرکت واردکننده با جریمه سنگین و احتمال توقف و انحلال مواجه میگردد بلکه جریمه اصلی وشامل شرکت تولید کننده و برند تولیدی میباشد که با ممنوعیت ورود به روسیه مواجه گردیده و عملا تمام سرمایه گذاری ها و فرصت های بدست آمده از بین خواهد رفت.
۱۶- نظارت بانک مرکزی و نظام مالیاتی بر عملکرد و جرایم شامل رفتار و تعامل بانک ها با مشتریان نیز میگردد و در صورت قصور بانک در عدم شناسایی و ارایه اسناد فعالیت مالی و یا عدم رعایت تقدم و تاخر اسناد و عملکرد فروش مشتریان، بانک با جریمه سنگین مالی و تنزل درجه اعتبار مواجه میگردد فلذا نظارت و سختگیری چند برابری سیستم بانکی در روسیه در قبال عملکرد مشتریان حقوقی و حقیقی (تجاری) بسیار مشهود و دقیق میباشد.
صادرات به روسیه در گرو حضور و عرضه محصولات در فروشگاه های زنجیره ای است
لذا با در نظر گرفتن نکات مطروحه، هرگونه ورود به بازار خرده فروشی و همکاری تنها با در نظر گرفتن شرایط، پتانسیل ها و با دید همکاری و مشارکت بلند مدت و توفیق طرفین باید طراحی شود که میبایست مدیریت شرکت متقاضی بر مبنای صداقت و اطلاعات حقیقی در برآورد ظرفیت و توان خط تولید، بودجه صادراتی، حد پذیرش ریسک و سرمایه در گردش لازم جهت پیش بینی تامین مواد اولیه و تامین محصول در فاصله زمانی بین تولید تا برگشت وجه حاصل از فروش محصولات در بازار هدف (حداقل نود روز)، سرعت عمل در تولید محصولات همراه با نظارت و دقت لازم در کنترل کیفی و پکینگ پایان خط، شناخت و اشراف مدیران محترم آن شرکت بر الزام در قرارداد و عرضه محصولات در فروشگاه های زنجیره ای، ریسک پرداخت حق ورودیه فروشگاه ها، تعهدات و جرایم در قبال تاخیر تحویل ناشی از مشکلات تولید یا ارسال بموقع، بودجه تبلیغاتی و نمایشگاهی انتخاب نمایند.
امید است این نوشتار که حقیقتا برگرفته از سالها تلاش و تجربه تجاری و صادراتی و فراز و نشیب های متعدد اقتصادی و حاصل هزینه های اجرایی گرانبها در کسب تجربیات و توفیقات و شکست ها در عرضه محصولات ایرانی در فروشگاه های زنجیره ای میباشد، کمک اندکی بنماید در افزایش رویکرد و نگرش علمی و سیستماتیک تولیدکنندگان به مقوله صادرات و حضور تجاری در بازار کشورهای عضو اتحادیه اروسیا و فدراسیون روسیه گردیده و سهمی ناچیز در توسعه اقتصادی و سربلندی فعالین اقتصادی در امر تجارت خارجی در کسب افتخار برای ایران ایفاد نماید.
نظر شما