علیرضا قهرود؛ بازار: شبکه ملی اطلاعات کشور، اینترنت ملی ایران، شبکه ملی، شبکه اینترانت کشور، اینترانت ملی ایران، …نیز شناخته می‌شود. این شبکه بر خلاف تصور و تبلیغات گسترده پروژه‌ای برای توسعه زیرساخت اطلاعاتی به نسبت امن و پایدار ملی در کشور است.
شروع تحقیق و توسعه این مدل حدودا ١٥ سال پیش در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با رویکرد نامگذاری ملی تحت عنوان، (اینترنت ملی)و (شبکه ملی اینترنت)عنوان شد در یک دهه پیش با عنوان (شبکهٔ ملی اطلاعات) در قانون برنامه پنجم توسعه طرح ریزی شد.در سال های بعد پایلوت آن با تعیین الزامات کلان توسط شورای عالی فضای مجازی اجرا شد که امکان تفکیک ترافیک داخلی و خارجی نت را مهیا ساخت، در واقع این تفکیک منجر به رشد تولید محتوای داخلی، استفاده بیشتر از ترافیک داخلی با هزینه به مراتب کمتر و با سرعت و کیفیت به شدت مناسب تر از محتوای در دسترس در اینترنت و منابع میزبانی شده در خارج کشور است و در نهایت هزینه‌های ترافیک کاهش پیدا می کند.
شبکه ملی اطلاعات دارای سه لایه اصلی است: زیرساخت، خدمات و محتوا. طبق مصوبه شورای عالی فضای مجازی (شبکهٔ ملی اطلاعات کشور، شبکه‌ای مبتنی بر قرارداد اینترنت (IP) به همراه سوئیچ‌ها و مسیریاب‌ها و مراکز داده‌ای است به نحوی که درخواست‌های دسترسی داخلی و اخذ اطلاعاتی که در مراکز داده داخلی نگهداری می‌شوند به هیچ‌وجه از طریق خارج کشور مسیریابی نشود و امکان ایجاد شبکه‌های اینترانت و خصوصی و امن داخلی در آن فراهم شود.) قالب الزامات محور مصوبه شورای عالی مجازی برای این موضوع:
- شبکه‌ای متشکل از زیرساخت‌های ارتباطی با مدیریت مستقل کاملاً داخلی
- شبکه‌ای کاملاً مستقل و حفاظت شده نسبت به دیگر شبکه‌ها (از جمله اینترنت) با امکان تعامل مدیریت شده با آنها
- شبکه‌ای با امکان عرضه انواع محتوا و خدمات ارتباطی سراسری برای آحاد مردم با تضمین کیفیت از جمله قابلیت تحرک
- شبکه‌ای با قابلیت عرضه انواع خدمات امن اعم از رمزنگاری و امضای دیجیتالی به کلیه کاربران
- شبکه‌ای با قابلیت برقراری ارتباطات امن و پایدار میان دستگاه‌ها و مراکز حیاتی کشور
- شبکه‌ای پرظرفیت، پهن باند و با تعرفه رقابتی شامل مراکز داده و میزبانی داخلی
در بطن این موضوع قطعا از منظر کیفیت و کمیت بهبود سرعت دسترسی چه به منابع میزبانی شده داخلی(همراه با هزینه به مراتب کمتر) و چه بهبود در سرعت دسترسی به منابع میزبانی شده در خارج کشور رشد خواهد کرد، امنیت محتوای سازمان ها و دستگاه های که سرویس های با اطلاعات ملی و یا با درجه اهمیت بالا در اختیارسرویس دهندگان و گیرندگان داخلی قرار می دهند ریسک کمتری در برابر نفوذ ها، نشت اطلاعات و سایر حملات و تهدیدات سایبری خواهد داشت.
ذکر این نکته هم ضروری است که مشابه این کار در کشور هایی چون انگلستان، چین، کره جنوبی،ایالات متحده امریکا،روسیه و … نیز عملیاتی شده و بر عکس جو سازی های معمول وجود شبکه ملی اطلاعات به معنای قطع دسترسی به اینترنت جهانی نیست. در واقع با ایجاد زیر ساخت های لازم و کافی ساختار دسترسی کاربران به وب سایت‌های داخل کشور با سرعت بالاتر و قیمت تمام شده ارزان‌تر برقرار شده و دسترسی به وب سایت‌های خارج از کشور نیز در سرعت بهبود می‌یابد. به‌طوری‌که این شبکه محدودیتی برای دسترسی کاربران به اینترنت و خدمات مبتنی بر وب ایجاد نمی‌کند. کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی برای اتصال به شبکه ملی اطلاعات نیاز به هیچ گونه اقدام اضافه نسبت به اتصال به سرویس متعارف خدمات اینترنت ندارند و در صورت اتصال به این سرویس‌ها، اتصال به صورت خودکار و هم‌زمان به شبکهٔ ملی اطلاعات و اینترنت برقرار می‌شود و هیچ هزینه جداگانه‌ای نیز از مصرف‌کننده اخذ نمی‌شود. حال این سئوال مطرح می شود که اگر دارای چنین مزیت هایی است چرا تاکنون عملیاتی نشده است؟
از علل نهایی نشدن شبکه ملی اطلاعات میتوان به این موارد اشاره کرد:
- نبود سیاست های حداقلی جامع در این بستر و تعاملات
- عدم تجهیز منابع سخت افزاری و نرم افزاری به دلایلی چون تحریم و …
- عدم قانون گذاری مکفی
- نبود متولیان به جز مشخص
- شفاف نبودن مسوولیت سازمان های ناظر و متولی
- شفاف نبودن نحوه مدیریت این شبکه در چالش های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی داخلی و خارجی
- عدم فرهنگ سازی
- بروکراسی
- آماده نبودن سرویس های داخلی برای ارائه خدمات از سازمان های داخلی به مردم و یا دیگر دستگاه ها
- حاضر نشدن دستگاه ها برای ارائه سرویس و...
نظر شما