بازار؛ گروه استانها: در گذشته‌های نه چندان دور و دهه‌های قبل بیش از ۴۰ کارخانه شیر در مازندران وجود داشت و اکنون شمار آن از انگشتان یک دست فراتر نمی‌رود.
تاریخچه پیدایش کارخانه‌های لبنی کوچک و بزرگ در مازندران به دورانی بر می‌گردد که وعده‌های یارانه‌های شیر از یک سو و توجه به بنگاه‌های زودبازده سبب شده تا کارخانه سازی های لبنی به صورت قارچی و بی برنامه رشد یابد.
با گذر زمان، حذف تدریجی یارانه‌های شیر، برچیده شدن شیر از مدارس و نهایت کرونا، تیر خلاص بر پیکر صنعت لبنیات در مازندران وارد کرد و شمار این کارخانه‌ها همانند ماده غذایی شیر روز به روز آب رفت و کمتر شد.
در حال حاضر پنج تا هفت کارخانه لبنی و غذایی در مازندران فعالیت دارد و چرخه معیوب، علوفه و نهاده، دام و تولید، حرکت چرخ صنعت لبنیات مازندران را کند کرده است.
۴۵ کارخانه به هفت واحد کاهش یافت
از سوی دیگر کاهش تولید شیر در مازندران سبب شده تا کارخانه‌ها شیر مورد نیاز را از دیگر استانها نظیر خراسان تأمین کنند و به رغم آمارسازی ها این استان نقش چندانی در تولید شیر ندارد.
اسماعیل خاتمی مقدم رئیس انجمن همگن صنایع غذایی و لبنی در مازندران در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه در استان مازندران، روزگاری بیش از ۴۵ کارخانه دارای مجوز بودند، افزود: در حال حاضر تنها شش یا هفت واحد فعال لبنی در استان وجود دارد.
وی با اظهار اینکه وجود بسیاری از کارخانه‌ها در استان کوچکی نظیر مازندران توجیه پذیر نبوده است، افزود: این کارخانه زمانی براساس هیجانی شکل گرفتند و حذف و غیرفعال شدن آنها چندان مایه تعجب نیست.
وی با بیان اینکه بیشتر این کارخانه‌ها در دوره طرح‌های کوچک زودبازده و زمانی که یارانه‌های شیر داده می‌شد، شکل گرفته بودند، ادامه داد: در آن دوران واحدهای لبنی زیادی برپایه خدمات یارانه‌ای ایجاد شدند.
بیشتر این کارخانه‌ها در دوره طرح‌های کوچک زودبازده و زمانی که یارانه‌های شیر داده می‌شد، شکل گرفته بودند، در آن دوران واحدهای لبنی زیادی برپایه خدمات یارانه‌ای ایجاد شدند
خاتمی مقدم بازار سازی دولت تحت عنوان شیر یارانه ای را سبب به وجود آمدن بسیاری از کارخانه‌های لبنی و غذایی دانست و گفت: وقتی یارانه‌ها حذف و بازار رقابتی تر شد، آن کارخانه‌ها ابزارهای لازم رقابت را نداشتند و به مرور زمان یکی یکی حذف شدند.
رئیس انجمن صنایع غذایی و دارویی مازندران با اظهار اینکه با حذف کارخانه‌ها، تغییر چندانی در سهم شیر دریافتی ایجاد نشد، گفت: بیشتر کارخانه‌های حذف شده از نوع کوچک بودند و بیش از ۹۰ درصد شیر را سه تا چهار کارخانه جذب می‌کردند و سهم بقیه اندک بوده است.
وی یادآور شد: سهم مازندران در چرخه لبنی کشور ۱۸ تا ۲۰ درصد است و با توجه به کاهش قدرت خرید مردم، سرانه مصرف کاهش یافته است.
وی با بیان اینکه لبنیات در کشور گران نیست و گران فروشی در آن رخ نمی‌دهد، گفت: این صنعت نباید گران باشد زیرا جزو محصولات روز مصرفی مردم بوده و تولید آن روزانه است.
خاتمی مقدم یادآور شد: گرانی موجود در حوزه لبنیات ناشی از تورم است و ۶۵ درصد از قیمت تمام شده را شیرخام تشکیل می‌دهد که رشد ۲۰۰ درصدی داشته است.
وی قیمت خرید تضمینی شیر را توسط دولت به ازای هر کیلوگرم شش هزار و ۴۰۰ تومان بیان کرد و گفت: به این قیمت، ۳۰۰ تا ۴۰۰ تومان نیز به عنوان هزینه حمل افزوده می‌شود.
روند تدریجی حذف کارخانه‌های لبنی در مازندران درحالی است شهروندان و مردم مازندران هر روز شاهد آب رفتن شیر و افزوده شدن قیمت آن هستند. قیمت محصولات لبنی شامل ماست یک کیلویی به ۳۵ هزار تومان رسیده است.
گرانی نهاده منجر به افزایش قیمت شیر شد
حسین رمضانی فروشنده و توزیع کننده محصولات لبنی در مازندران با اظهار اینکه قیمت محصولات لبنی با نهاده‌های دامی و تولیدات این بخش گره خورده است، افزود: وقتی دامدار علوفه و نهاده را گران می خرد، دیگر شیر را با قیمت قبلی به کارخانه نمی‌فروشد و این مسائل در افزایش قیمت محصولات تأثیر دارد.
وی با بیان اینکه کارخانه‌ها شیر را از سکوداران در داخل و خارج از استان خریداری می‌کنند، افزود: بخش عمده‌ای از شیر تولیدی کارخانه‌های استان در خارج از استان تأمین می‌شود و هزینه‌های حمل و جانبی، مواد اولیه کارخانه را گران کرده است.
وی یادآور شد: هزینه تمام شده تولیدات در کارخانه‌های لبنی بالا است و این کارخانه‌ها چاره‌ای ندارند برای ماندگاری، با افزایش قیمت، هزینه‌ها را تأمین کنند.
بخش عمده‌ای از محصولات لبنی و غذایی مازندران در کارخانه‌ای به نام کالا که دارای برند جهانی است، تولید می‌شود و هر ماه محصولات این کارخانه به کشورهای مختلف حاشیه و جهان صادر می‌شود.
واسطه‌ها از صنعت لبنیات حذف شوند
محمد موسوی فعال اقتصادی و استاد دانشگاه نیز با اشاره به فعالیت تعداد محدود و انگشت شمار کارخانه‌های لبنی در استان، نبود سند راهبردی را از جمله مشکلات بیان کرد و گفت: نیمی از قیمت تمام شده محصول به نظام توزیع بستگی دارد.
وی با بیان اینکه در شرایط تحریم، برخی توزیع کنندگان با احتکار مواد غذایی به این صنعت لطمه زدند، افزود: حذف واسطه‌ها در این بخش به پویایی و رونق این صنعت کمک بسزایی خواهد کرد.
وی همچنین تخصیص ارز به تولیدکنندگان واقعی برای ارتقای تولید را مهم دانست و گفت: پیگیری مطالبات صنایع و کنترل روند تولید و توزیع در رفع مشکلات این صنعت مؤثر است.
بخش عمده صادرات مازندران مربوط به صنایع غذایی و لبنی است
حسینقلی قوانلو رئیس سازمان صمت مازندران نیز با بیان اینکه ظرفیت‌های خوبی در حوزه صنعت لبنی و غذایی استان ایجاد شده است، افزود: این ظرفیت‌ها سبب شده تا بیشترین میزان صادرات فرآورده‌های لبنی را داشته باشیم.
وی با اشاره به وجود کارخانه‌ها و برندی نظیر کاله، در استان گفت: بخش عمده‌ای صادرات لبنی و غذایی مربوط به این کارخانه است و تولید روانه کشورهای مختلف می‌شود.
وی سرمایه درگردش و نقدینگی را مهمترین مشکلات فراروی صنایع از جمله لبنی بیان کرد و گفت: طی سال‌های اخیر واحدهای قابل توجهی با حمایت‌های صورت گرفته به چرخه تولید برگشتند.
طبق آمار کارخانه های لبنی مازندران نیازمند سه هزار تن شیر و مواد اولیه هستند و در حال حاضر بخش کمی از آن در استان تأمین می‌شود، از سوی دیگر، حذف یارانه‌های حمایتی، گرانی مواد اولیه و افزایش هزینه‌ها سبب شده تا بسیاری از کارخانه‌های لبنی استان طی سال‌ها از چرخه حذف شوند.
نظر شما