بازار؛ گروه استانها: «لالجین» با جمعیتی افزون بر ۱۵ هزار نفر در ۲۳ کیلومتری مرکز استان همدان واقع‌شده و بیش از ۱۲۰۰ واحد خرد، کوچک و متوسط تولید، تکمیل و فروش سفال و سرامیک را در خود جای‌داده است به‌گونه‌ای که فعالیت بیش از ۶۰ درصد مردم این شهر با صنعت سفال و سرامیک اعم از تولید، تکمیل، فروش، صادرات، حمل‌ونقل مرتبط است.
شهری که توانست یکی از قطب‌های گردشگری استان همدان شود و به عنوان مرکز سفال و سرامیک در خاورمیانه و حتی دنیا شناخته شود به گونه ای که سال ۹۵ بود که معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی کشور خبر داد بر اساس اعلام شورای جهانی صنایع دستی شهرهای مشهد و لالجین همدان به عنوان شهرهای جهانی سنگ های قیمتی و سفال انتخاب شدند.
کسب عنوان شهر جهانی می‌تواند در حوزه اقتصادی به معرفی وفروش محصولات و دست‌آفریده‌های ایرانی در سطح جهانی، تبدیل شدن به برند بین‌المللی، جهانی‌سازی و رونق کسب و کار هنرمندان و صنعتگران منتهی شود
بهمن نامور مطلق با تاکید بر اهمیت جهانی شدن شهرهای لالجین و مشهد در روند توسعه صنایع دستی و تاثیرات اقتصادی و فرهنگی این رویداد مهم در کشور گفت کسب عنوان شهر جهانی می‌تواند در حوزه اقتصادی به معرفی وفروش محصولات و دست‌آفریده‌های ایرانی در سطح جهانی، تبدیل شدن به برند بین‌المللی، جهانی‌سازی و رونق کسب و کار هنرمندان و صنعتگران منتهی شود ضمن اینکه در زمینه فرهنگی نیز می‌تواند زمینه‌ساز معرفی زوایای فرهنگی جامعه منتخب، استوارتر شدن پایه ملی، فرهنگی و صنایع دستی این شهرها در سطح بین‌المللی و همچنین رونق و توسعه گردشگری محلی و منطقه‌ای باشد.
اما به راستی که یدک کشیدن نام جهانی به معنای پایان ماجرا نیست؛ مسئولان شهری و استانی بر این باور تکیه داشتند که لالجین برای جهانی ماندن نیازمند دستیابی به یک ضروریاتی است که تأمین نبودن منابع مالی این مهم را دشوار کرده است به نحوی که در این زمینه عنوان شد بر اساس شواهد موجود و اسناد در دسترس به‌محض جهانی‌شدن لالجین سه شاخص کلی شهر جهانی در برنامه سازمان‌ها تعیین شده است.
در اولویت این برنامه‌ها مقرر شده بود که دستیابی به حوزه زیرساخت برای حل مشکلات سوخت، مکانی برای مسافران، آنتن‌دهی شبکه‌های تلفن همراه و مبلمان شهری در دستور کار قرار گیرد و از سویی شاخص دیگر برای این مهم آموزش و ترویج در حوزه صنایع‌دستی و همچنین تبلیغ شهر جهانی لالجین بود که در عرصه بین‌المللی مدنظر قرار گیرد.
به سبب پیش روی نامناسب برنامه ها در قالب راه اندازی دبیرخانه و این روزها، تعطیلی کارگاه ها و کسادی بازار تولید، فروش و صادرات سفال لالجین شاهدیم که حتی زمزمه هایی از بیرون رفتن نام این شهر کوچک سفالی از لیست جهانی نیز به گوش می رسد! حال با این وضعیت به راستی باید دید چه دستگاه هایی مانع سر راه تولید در این مسیر شده اند، تولیدی که نه تنها ماندگاری صنایع دستی و هویت ما را در پی دارد بلکه اشتغال زایی، درآمدزایی، به حرکت درآمدن چرخ اقتصاد، گردشگری و غیره را نیز رقم می زند.
حال با این تفاسیر در این خصوص پای صحبت های میلاد مهرزاد و محمدرضا عظیمی دو تن از تولیدکنندگان سفال و هنرمندان صنایع دستی در «شهر جهانی سفال» نشستیم که در ادامه متن این صحبت ها را می خوانید:
این روزها وضع تولید، فروش و صادراتمان نامناسب است
میلاد مهرزاد یکی از تولیدکنندگان سفال در شهرستان لالجین است که از دوران کودکی در بخش سفال و سرامیک فعالیت دارد.
این تولیدکننده سفال لالجین در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه این روزها وضع تولید، فروش و صادراتمان نامناسب است، اظهار کرد: با توجه به وضعیت گرانی مواد اولیه و تورم ها، تولیدمان با مشکلاتی روبرو شده به نوعی که گاه حتی نمی توانیم لعاب آماده هم پیدا کنیم.
وی با بیان اینکه از صادرات نیز خبری نیست، گفت: در لالجین به عنوان شهر جهانی «سفال» زمان هایی با رکود بازار روبرو هستیم؛ به عنوان مثال در ایام رمضان، محرم و صفر و مواردی از این قبیل این رکودها را شاهد هستیم اما در حال حاضر، این رکودها به سمت و سوی ادامه دار شدن بازار سوق پیدا کرده است.
مهرزاد ادامه داد: این روند طولانی رکود باعث شده تا درصد سود ما نیز کاهش پیدا کند، از طرفی معضل اصلی ما گرانی هزینه های بسته بندی، در دسترس نبودن خاک، لعاب و مواد اولیه نیز است.
کارتن بسته بندی که سال گذشته ۴ هزار تومان قیمت داشت را باید با افزایش چندبرابری قریب به ۱۱ هزار تومان بخریم
این هنرمند لالجینی تشریح کرد: این روزها، کارتن بسته بندی که سال گذشته ۴ هزار تومان قیمت داشت را باید با افزایش چندبرابری قریب به ۱۱ هزار تومان بخریم یعنی بسته بندی یک محصول سفالی برایمان بسیار گران تر از سابق در می آید.
وی در ادامه گفتگو ضمن ابراز ناراحتی مطرح کرد: دستمان هم به جایی نمی رسد، شرکت هایی چن خاک چینی و لعاب مشهد این دو محصول اصلی را برای ما تولید می کنند و ما نمی توانیم در برابر گران شدن قیمت ها اقدام یا حرفی داشته باشیم، ما یک کارگاه تولیدی هستیم و نمی توانیم جویای علت این گرانی ها باشیم.
مهرزاد با اشاره به اینکه در این دوران که شیوع ویروس کرونا نیز بر رکود بازارها دامن زده است حمایتی وجود ندارد، اظهار کرد: به راستی در این دوران هیچ حمایتی از ما نشده و حتی یکبار هم نشده که مسئولی به ما مراجعه کرده باشد و پای حرف های ما نشسته باشد.
وی با بیان این موضوع اظهار کرد: تسهیلات مناسب به صورت قرض الحسنه ای و یا با بازپرداخت های طولانی مدت می توانست کمکی به وضعیتمان داشته باشد اما هیچ تسهیلاتی به ما ندادند.
این تولیدکننده سفال لالجین ادامه داد: متاسفانه نرخ اجاره بهای کارگاه ها در شهرستان لالجین نیز بسیار متفاوت و بالاتر از همه جای کشور است و این امر نیز بر روند تولید ما اثر گذاشته است.
مهرزاد در پاسخ به اینکه در سال «تولید، مانع زدایی ها و پشتیبانی ها» حمایت ها را چگونه ارزیابی می کنید؟ عنوان کرد: تاکنون هیچ ارگانی از ما حمایت نکرده است، هنوز معلوم نیست که شهرک صنعتی لالجین چه زمانی تاسیس می شود تا از این وضعیت تاحدی نجات پیدا می کنیم!
این روزها تولید ما به عملکرد و حمایت های اداره میراث فرهنگی و اداره برق مربوط است اما در روزهای بی برقی، کدام ارگان پاسخگوی ضرر و زیان های ما بود؟
وی در پاسخ به اینکه دستگاه های مانع تراش سر راه تولیدتان را کدام ها می دانید؟ گفت: این روزها تولید ما به عملکرد و حمایت های اداره میراث فرهنگی و اداره برق مربوط است اما در روزهای بی برقی، کدام ارگان پاسخگوی ضرر و زیان های ما بود؟
این هنرمند لالجینی با بیان این موضوع ضمن ابراز گلایه مندی عنوان کرد: قریب به یک ماه با قطعی برق روبرو بودیم و این امر به محصولات ما و تولیدمان آسیب زد، اما نه تنها اداره برق لالجین بلکه اداره برق شهرستان بهار هم پاسخگو نبود، در حالی که ۸۰ درصد کار ما با برق پیش می رفت و از آن سو، تولید نداشتیم ولی نیروی کارمان حقوق می خواست.
از حمایت خبری نیست که نیست!
مهرزاد ادامه داد: جای سئوال است که اداره میراث فرهنگی همدان برای کارگاه های سفال لالجین چه حرکت مثبتی در بخش تولید داشته است؟
وی با بیان این موضوع به نمایشگاه های بین المللی صنایع دستی اشاره کرد و افزود: این نمایشگاه ها همیشه غرفه سفال دارند، اما غرفه سفال آن ها دست نیشابور و اصفهان است و سوال وجود دارد که سهم همدان از این موقعیت چیست؟ حتی خود همدان هم اگر غرفه صنایع دستی داشته باشد، لالجینی نیستند و افرادی هستند که جنس های درجه دو و بی کیفیتی را خریده اند و به نمایشگاه برده اند! این درحالی است که ما شهر جهانی هستیم.
کدام مسئول این روزها به لالجین آمده است؟ هیچ کدام! در دوران کرونا چه قدمی برای ما برداشته شده است؟ همه چیز در سکوت پیش می رود
مهرزاد با بیان اینکه حتی برای یک نمایشگاه هم که می خواهند برگزار کنند، نه بنری می بینیم و نه فراخوانی، مطرح کرد: کدام مسئول این روزها به لالجین آمده است؟ هیچ کدام! در دوران کرونا چه قدمی برای ما برداشته شده است؟ همه چیز در سکوت پیش می رود، نمی توانیم که برای مطلع شدن از نمایشگاه و تسهیلات و این موارد مداوم به اداره میراث فرهنگی سر بزنیم و دست خالی بازگردیم.
این تولیدکننده در شهر جهانی «سفال» در بخش پایانی سخنان خود با بیان اینکه تنها حرکت مثبت اداره میراث فرهنگی همدان برای صنایع دستی برگزاری یک دوره ورکشاپ بوده است، اضافه کرد: حمایت ها از اول هم از ما نبود و الان هم با شیوع ویروس کرونا از هیچ حمایتی خبری نیست که نیست!
محمدرضا عظیمی نیز که قریب به ۳۵ سال در عرصه سفال در شهرستان لالجین فعالیت دارد، در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه متاسفانه وضعیت خوبی را در تولید و فروش نداریم، عنوان کرد: متاسفانه این روزها تولید برایمان به صرفه نیست.
این سفالکار در شهرستان لالجین با بیان اینکه در حال حاضر شاهدیم که ۹۰ درصد واحدهای تولیدی در حوزه صنایع‌دستی در لالجین تعطیل هستند، گفت: متاسفانه با گرانی بسیار زیاد مواد اولیه روبرو هستیم به نوعی که تعداد افرادی که با ما کار می کردند نیز کاهش یافته اند، تولیدمان کاهش یافته و میزان درصد سودمان بسیار پایین آمده است.
این روزها کارخانه‌ام را برای فروش گذاشته‌ام در حالی که ۳۵ سال است در این عرصه فعالیت دارم!
وی با تاکید بر اینکه کسی از ما حمایتی نمی کند، اظهار کرد: این روزها کارخانه‌ام را برای فروش گذاشته‌ام در حالی که ۳۵ سال است در این عرصه فعالیت دارم!
عظیمی رقم تسهیلات حمایتی از صنایع دستی را بسیار ناچیز و خنده دار خواند و گفت: چرا باید یک وام ۶ میلیون تومانی آن هم با سود ۱۸ درصد به ما بدهند و برای این روند کلی ضامن بخواهند و درگیر کارهای بانکی شویم؛ آیا این روند واقعاً درست است؟
متاسفانه در مملکت ما معنای تولید جا نیفتاده است
این سفالکار لالجینی در پاسخ به اینکه کدام دستگاه ها در مسیر تولید و روند کاری تان را مانع می دانید؟ به مشکلات پرداخت هزینه‌های دارایی، مالیات و برق اشاره کرد و گفت: متاسفانه در مملکت ما معنای تولید جا نیفتاده است، اینکه بارها به دارایی عنوان کرده‌ایم که ما در این دوران درآمدی نداشته‌ایم و تعطیل بوده‌ایم، اما آن‌ها در پاسخ تنها مطرح می‌کنند که باید این هزینه‌ها را پرداخت کنید.
این سفالکار در «شهر جهانی سفال» با بیان اینکه نه تنها حمایتی از ما نشده، بلکه این هزینه ها را نیز باید پرداخت کنیم، اظهار کرد: از سویی، نمایشگاه های صنایع دستی هم جایی شده برای ورود دلالان و تولیدکنندگان واقعی در آن ها حضور ندارند که همین امر نه تنها موجب ضرر به تولیدکننده شده بلکه رونق را هم از این نمایشگاه ها گرفته است.
عظیمی تصریح کرد: افرادی که دلال هستند، محصولات تولیدی سفال درجه دو و سه را از ما می خرند و با قیمت بالا در نمایشگاه ها برای فروش می گذارند، بدین ترتیب مردم هم از آن ها خریدی ندارند و حتی میل به حضور در نمایشگاه های صنایع دستی هم کاهش یافته است.
وی با بیان اینکه در گذشته، نه‌تنها تولید و فروش قابل توجه محصولات سفالی را داشتیم بلکه محصولاتمان را به کشورهایی چون عراق و کشورهای اروپایی نیز صادر می‌کردیم، اظهار کرد: حتی محصولاتمان به روسیه و آمریکا می رفت اما حالا حتی فروش مناسبی در داخل کشور هم نداریم.
متأسفانه زمانی هم که نمایشگاهی برای صنایع‌دستی برپا می‌شود و غرفه‌هایی در آن برای فروش محصولات و صنایع‌دستی در نظر گرفته می‌شود، این دلالان و واسطه‌ها هستند که غرفه‌دار می‌شوند و هنرمندان و تولیدکنندگان سهمی از این موضوع ندارند
عظیمی با تأکید بر اینکه این روزها هیچ حمایتی از ما صورت نگرفته است و تمامی این حرف‌ها در حد شعار باقی مانده است، اظهار کرد: متأسفانه زمانی هم که نمایشگاهی برای صنایع‌دستی برپا می‌شود و غرفه‌هایی در آن برای فروش محصولات و صنایع‌دستی در نظر گرفته می‌شود، این دلالان و واسطه‌ها هستند که غرفه‌دار می‌شوند و هنرمندان و تولیدکنندگان سهمی از این موضوع ندارند.
وی با گلایه‌مندی مطرح کرد: چرا باید پس از فعالیت ۳۵ ساله در این عرصه با تعداد نیروی کار قابل توجه در واحدهای تولیدی صنایع‌دستی‌ام، درب کارخانه‌ام بسته باشد!؟
این هنرمند عرصه صنایع‌دستی در شهرستان لالجین در بخش پایانی گفتگو با بیان اینکه به سبب شرایط پیش آمده کارگاهمان تعطیل و کارخانه‌مان هم که در آن کارهای مربوط به سفال، از تولید و لعاب‌کاری و غیره انجام می‌شد را برای فروش گذاشته‌ام، گفت: بسیاری از مسئولین این مشکلات را درک نمی‌کنند.
شهر جهانی سفال لالجین امتیازی برای استان همدان به شمار می‌رود چراکه توسعه این استان بر محور گردشگری استوار است بنابراین باید با حفظ جایگاه به‌دست‌آمده برای این شهر مسیر توسعه استان را هموار کرد.
اما این روزها در وضعیتی که گرانی مواد اولیه از یک سو و کمبود خاک و لعاب و بازار فروش از سویی دیگر «شهر جهانی سفال» را در گرداب مشکلات انداخته است، باز هم جای خالی حمایت ها بیش از پیش احساس می شود.
آیا با این روند، باید منتظر خارج شدن نام این شهر جهانی از لیست نیز باشیم و نامی که چند سالی یدک کشیدن آن را شاهد بوده ایم نیز رنگ خواهد باخت؟
اما به راستی در مسیری که یک استان در دل خود شهری را آمیخته به نام جهانی شدن دارد، آیا سزاوار چنین تعطیلی هایی است؟ آیا با این روند، باید منتظر خارج شدن نام این شهر جهانی از لیست نیز باشیم و نامی که چند سالی یدک کشیدن آن را شاهد بوده ایم نیز رنگ خواهد باخت؟
راه حل این روزهای کرونایی که به وضعیت تورمی و کمبود مواد اولیه دامن زده است، شاید پیش روی به سمت نمایشگاه های صنایع دستی باشد تا آن ها مرهمی باشند برای بازار فروش، نمایشگاه های مجازی و حضوری و در نهایت، نمایشگاه ها و بازارچه های دائمی صنایع دستی که جای آن ها در تک تک شهرستان های همدان خالی است.
بدین ترتیب، امید است در سالی که تاکیدات بر حمایت ها و مانع زدایی ها است، شاهد این نباشیم که با قطعی برق، عدم همکاری دستگاه های خدمات رسان با کارگاه های تولیدی و در نهایت، نبود حمایت از سوی دستگاه های مرتبط تعطیلی یک به یک و در نهایت گروهی این کارگاه ها رقم بخورد، چراکه به راستی پیامد این روند، غیر قابل جبران خواهد بود.
نظر شما