کارآفرینان، برترین مدیران سازمانی در جهانند| ضرورتهای نقش آفرینی ایران در احیای «جاده ابریشم»

تهمینه غمخوار؛ بازار: از آن جایی که کشورها و جوامع در عصر حاضر با فرصت­‌ها و تهدیدات گسترده بین‌المللی روبرو هستند، تضمین و تداوم حیات و بقا آنها نیازمند یافتن راه‌ حل‌ها و روش­‌های جدید و بر عهده دولت­‌ها می باشد که باید متناسب با شرایط متحول محیطی به ایفای نقشی موثر بپردازند. لذا موضوع کارآفرینی و توسعه آن به‌عنوان یکی از نقش‌های دولت مطرح می‌­شود.

کارآفرینی که به معنای فرآیند شروع و توسعه یک کسب و کار برای سودآوری یا تأمین نیازهای اجتماعی است، به دلیل اهمیت در ایجاد اشتغال و رشد اقتصادی بسیار مورد توجه سیاست‌گذاران است. بر همین اساس،   سیاست‌ های دولت ها به‌ نوبه خود منجر به شکل­‌ دهی محیطی نهادی می‌­شود که در آن تصمیمات کارآفرینانه اتخاذ میگردد. این سیاست­‌ ها برای کارآفرینی حائز اهمیت است و در توسعه آن می­‌تواند نقش مولد یا مخرب را داشته باشد.

از طرفی، فرهنگ کارآفرینی در کشورهای مختلف تنوع گوناگونی دارد و در واقع هر کشوری قوانین ویژه خود را برای کار و کارآفرینی دارد. از آن جمله میتوان به کشور چین اشاره کرد که دولت این کشور با هدف افزایش میزان کارآفرینی، برنامه‌های متعددی به مرحله‌ی اجرا رسانده تا فرهنگی کارآفرینی چینی هر چه بیشتر ترویج شود. اختصاص بودجه‌ های چند صد میلیارد دلاری به شرکت‌های فناور محور که از سرمایه‌های دولتی کمک می‌گیرند، نمونه این برنامه می باشد زیرا افزایش پول نقد در دسترس برای فعالیت‌های کارآفرینی، علاقه‌ی مردم به نوآوری را افزایش می دهد.

«سامان پویان مهر» بنیانگذار و مدیر بنیاد جهانی کارآفرینان جوان مستقر در پکن در خصوص تاریخچه و هدف از تشکیل و عملکرد بنیاد جهانی کارآفرینان جوان مستقر در پکن به خبرنگار بازار گفت: این بنیاد در تاریخ ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۶ پس از الهام از راهبرد «یک کمربند-یک جاده» که  اکنون مشهور به «ابتکار کمربند و جاده» می‌باشد، آغاز به کار کرد. در سال ۲۰۱۴، در استارتاپی در شانگهای مشغول به کار بودم که جرقه ای در ذهنم برای برپایی نمایشگاه دائمی فرهنگی زده شد تا با حضور کشورهای مسیر تاریخی جاده ابریشم موجب بهبود و افزایش روابط فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی میان کشورهایی که در بحث یک کمربند-یک جاده مشارکت دارند، شود.

وی افزود: بر همین اساس، این ایده را آماده کرده و به یکی از دوستان چینی که با شهرداری شانگهای مرتبط بود، ارائه نمودم و با اجرای آن موافقت گردید که بعدا بنا به دلایلی این نمایشگاه برگزار نگردید.

پویان مهر ادامه داد : اما ایده ایجاد بنیاد جهانی کارآفرینان جوان بعنوان یک ساختار با فعالیت بین المللی از همان زمان در ذهن بنده شکل گرفت و با توجه به اهمیت موضوع به سمت دستیابی به این هدف حرکت کردم. از طرفی زمانی که به فلسفه ی بنیاد جهانی کارآفرینان جوان نگاه می کنیم در می یابیم که با اینکه چهار کلمه است، اما هزاران ایده و فکر در آن نهفته است. بنیاد به معنای یک سازمان حمایتی و جهانی بودن آن بیانگر تفکر و مشارکت جهانی است.

مدیر بنیاد جهانی کارآفرینان جوان مستقر در پکن تصریح کرد: بنابراین، با توجه به رشد سریع تکنولوژی و فناوریهای نوین باید به این بحران توجه و تهدیدها و فرصت هایش را شناسایی و تحلیل نمود تا از این ظرفیت جهت فرهنگ سازی و توسعه استفاده کرد. در خصوص بحث کارآفرینان، از نظر من بهترین رهبران سازمانی در سراسر دنیا کارآفرینان هستند چرا که این افراد به گونه ای رفتار می کنند که اگر در حین مسیر موانعی بر سر راه آنها مشاهده شود، مانع را مرتفع و یا از راه و مسیر دیگری ورود می کنند. نگاه آنها نسبت به مسائل در جهت تسهیل شرایط و موضوعات است. کلمه فرانسوی entrepreneurship در زبان فارسی به کارآفرینی ترجمه می شود که معنای لغوی اشتغال زایی را در بر می گیرد. اما این تمام معنای کارآفرینی نیست بلکه ارزش آفرینی، درآمدزایی و ایجاد تاثیر مثبت در جامعه برای گروه های هدف که از طریق ارائه خدمات یا تولید کالا می باشد.

پویان مهر: از نظر من بهترین رهبران سازمانی در سراسر دنیا کارآفرینان هستند چرا که این افراد به گونه ای رفتار می کنند که اگر در حین مسیر موانعی بر سر راه آنها مشاهده شود، مانع را مرتفع و یا از راه و مسیر دیگری ورود می کنند

بنیانگذار بنیاد جهانی کارآفرینان جوان اضافه کرد: لذا با طرح این مسئله ما در بنیاد شروع به فرهنگ سازی کردیم. علاوه بر آن؛ علت نامگذاری بنیاد جهانی کارآفرینان جوان به این دلیل است که در مراودات فرهنگی و اقتصادی در سطح ملی و بین المللی مثلا بین ایران و چین و بسیاری از کشورهای دیگر به جوانها آن طور که باید اهمیت و بها داده نمیشود و باید با این نوع تفکر نسبت به جوانان با مقامات و تصمیم گیران تعامل نمود که به هیچ وجه مورد علاقه ما نیست. بنابراین، حرکت بنیاد از سوی جوانها آغاز شد و ما متعهد به ادامه راه با همین تفکر شدیم.

وی گفت: لذا، در سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶، بنده به تحقیق و مطالعه، تکامل ایده و تبادل نظر با افراد در سطوح مختلف که صاحب تخصص و تفکر بودند پرداختم. و پس از بارها تجزیه و تحلیل به این نتیجه رسیدم که این اتفاق باید رخ دهد. بنابراین افراد را شناسایی کرده، نقشه راه را طراحی و استراتژی ها را در بازه زمانی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت برای سازمان تبیین نمودم. این اتفاق از دانشگاه بین المللی اقتصاد و کسب و کار در پکن شکل گرفت و دلیل آن که ۲۸ سپتامبر را برای تاسیس این بنیاد انتخاب کردم این است که کنفوسیوس مشهورترین فیلسوف چینی ها در این تاریخ متولد شده است.

سامان پویان مهر اظهار کرد: بنابراین من از این تقارن استفاده کرده تا ارزش فرهنگی در اذهان چینی ها شکل گیرد. از آن طرف، تاسیس هیچ سازمان یا تشکل بین المللی تا کنون از چین به صورت غیر انتفاعی توسط یک یا چند خارجی سابقه نداشت. چینی ها به هر حال دارای شرکتهای چند ملیتی هستند اما بنده این ایده را در قالب بنیاد مطرح کرده و برای آن برنامه ریزی نمودم تا این رخداد مهم از چین آغاز شود. برای شروع این کار در همان روز، از ۲۳ نفر از ۱۸ کشور پس از شناسایی و بررسی تواناییهایشان دعوت کردم که در نشستی گردهمایی داشته باشیم تا این ایده را پس از دو سال کار مداوم برای آنها تشریح کنم. ۲۲ نفر از ۲۳ نفر با این طرح موافقت و اعلام تمایل برای همکاری کردند، در حالی که تخمین بنده موافقت حدود ۱۰ نفر بود. این مسئله نقطه عطف و نشان دهنده خلا این ایده در جامعه جوانان بوده که تا این اندازه مورد موافقت قرار گرفته است.

وقتی ما صحبت از بیزینس یا کسب و کار می کنیم، این کلمه در قالبهای مختلفی تعریف می شود، چرا که بازرگان، سرمایه گذار و کارآفرین همه به طور عام با این عنوان تلقی می شوند در حالی که ارزشهای اجتماعی و اقتصادی آنها با توجه به نوع فعالیتشان متفاوت است

بنیانگذار بنیاد جهانی کارآفرینان جوان مستقر در پکن اینگونه بیان کرد که در خصوص این ایده و بحث جوانان کارآفرین که از پتانسیل زیادی برخوردار است، اینگونه مشاهده می شد که برای بسیاری از افراد و فعالین اقتصادی خارجی به خصوص کارآفرینان و دانشجویان که تمایل به راه اندازی کسب و کار در داخل چین دارند، حمایت و تسهیلات مالی و قانونی مناسب وجود ندارد. دلیل این امر آن است که آنقدر بحث کارآفرینی ملی در چین پویا بود که در آن زمان کسی به کارآفرینی خارجی ها در این کشور توجه خاصی نمی کرد. کما اینکه ما شاهد حضور کارآفرینان بزرگی از جمله «جک ما» به عنوان موسس علی بابا در چین هستیم که به عنوان کارآفرین مهمی در دنیا شناخته می شود. همچنین، شرکتهای بین المللی چینی مانند هوآوی و دیگر کمپانیهای تکنولوژی در چین فعالیت می کنند. 

مدیر بنیاد گفت: بیشترین تعداد یونیکورن ها ( استارتاپی که بیشتر از یک میلیارد دلار ارزش گذاری شده)، در طول دو سال گذشته در پکن قابل مشاهد بوده که حتی از سان فرانسیسکو نیز بیشتر است. این موضوع پیام جالبی دارد که باید مورد توجه قرار گیرد. از طرفی بزرگترین پارک فناوری دنیا به عنوان مجموعه پارک های غیر متمرکز با قدرت بسیار بالا، مساحت بسیار زیاد و حمایت دولتی زیاد در چین قابل مشاهده است که شعب متعددی در شهرهای چین و کشورهای مختلف دارد. این مسئله در خصوص چین و فضای استارتاپی این کشور قابل توجه است. 

بیشترین تعداد یونیکورن ها ( استارتاپی که بیشتر از یک میلیارد دلار ارزش گذاری شده)، در طول دو سال گذشته در پکن قابل مشاهد بوده که حتی از سن فرانسیسکو نیز بیشتر است

وی افزود: در طی این سالها، ما در بنیاد به فعالیتهایی مانند برگزاری Startup Competition پرداختیم که اولین رقابت استارتاپی بین المللی داخل چین بود و بنیاد ما با همکاری سازمانها و انجمن های چینی در جهت ایجاد ارتباطات این اقدام را انجام داد و این فعالیت در سال های آتی تداوم یافت.

 در بنیاد به فعالیتهایی مانند برگزاری Startup Competition انجام شد که اولین رقابت استارتاپی بین المللی داخل چین بود 

پویان مهر اذعان نمود: ما ابتدا کارمان را در سطح دانشگاهی آغاز کردیم و به تدریج در سطح پارکهای علمی و فناوری پکن و داخل خود پایتخت گسترش دادیم، اخبار کارها و ایده های ما پخش و منتشر شد. بنابراین آثار فعالیت ها تجمیع و سپس هم افزایی ایجاد کرد و این اخبار به گوش مسوولین مرتبط در دولت های محلی و مرکزی چین رسید. متعاقبا ما به برگزاری جلسات با آنها در سطوح مختلف در رابطه با بحث کارآفرینی پرداختیم که همین امر دید چینی ها در خصوص مزیت های ارتباط و همکاری با کارآفرینان خارجی مقیم در چین را باز کرد و از آن طرف، اعتماد و اطمینان این افراد به ما به عنوان افراد خارجی تاثیرگذار بر رشد فضای اقتصادی و علمی چین ایجاد شد و ظرفیتهای عظیم خود این کشور نیز نمایان گردید. اما، مطرح شدن چین به تنهایی کافی نبود.

مدیر بنیاد جهانی کارآفرینان جوان گفت: بنابراین، در طی جلسات ما پیشنهاداتی را در قالب بسته های مشاوره ای مطرح می کردیم که مثلا اگر شما میخواهید در توسعه بازار بین المللی صنعتی رشد کنید، باید با افراد خارجی که در داخل چین از فرهنگ کسب وکار چین مطلع و آگاه هستند، تعامل کنید که لازمه ی آن ایجاد رغبت است و در این میان با اعطای تسهیلات مالی و قانونی امکان این امر را فراهم آورید زیرا به طور مثال دریافت ویزای بلند مدت برای افراد خارجی به خصوص کشورهایی مانند ایران در چین بسیار دشوار است.

وی اظهار کرد: لذا، ما در جلسات با چینی ها اینگونه مطرح می کردیم که برای کارآفرینانی که در جهت درست دیده شدن ظرفیت های چین و ارتباط بهتر این کشور در حوزه های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و رسانه ای با کشورهای دیگر در حال کمک کردن هستند و با طرح ایده های نو و اشتراک تخصص و دانش موجب پیشبرد اهداف چین از سطح نوآوری به خلق کردن و خلاقیت هستند، تسهیلات قانونی از جمله ویزا بلند مدت در نظر گرفته شود. بر همین اساس، اگر برای صاحبان کسب و کار در چین ویزای یک تا سه ساله در شرایط معمولی در نظر می گرفتند، برای کارآفرینان خارجی مقیم ویزای پنج ساله طراحی کردند. این مسئله با توجه به شرایط تغییر بزرگی بود که بسیار هم بازتاب داشت. 

سامان پویان مهر گفت: علاوه بر آن، شروع رقابتهای استارتاپها برای تیمهای خارجی بود که با حمایت از سوی چینی ها و طرح ایده ها نو توسط کارآفرینان خارجی انجام گردید، در مسابقات جوایزی به ارزش حدود ۱۹ تا ۲۰ میلیارد تومان در نظر گرفتند. حرکت دیگر، ایجاد و تاسیس پارک های بین المللی علمی و فناوری بود که اولین پارک بین المللی علمی_فناوری در استان هاینان ایجاد گردید. بر همین اساس، این استان که به عنوان یک منطقه آزاد نیز شناخته می شود، در آن زمان اجازه ورود شهروندان ۵۵ کشور را بدون ویزا به آن استان صادر کرد.

این مدیر فعال در مباحث کارآفرینی اضافه کرد: بنابراین، رغبتی ایجاد شده تا حدی بود که استاندارهایمان مجموعه ای از امتیازات را برای کارآفرینان خارجی قائل شد و دولت محلی حتی پیشنهاد انتقال بنیاد جهانی کارافرینان جوان با استقرار رایگان در پارک علمی و فناوری را مطرح کردند که میزبان دیگر شرکتهای چند ملیتی بزرگ از جمله مایکروسافت و علی بابا نیز بود که به دلایلی از جمله کم بودن تعداد دانشگاه ها نسبت به پکن، این پیشنهاد را آن زمان نپذیرفتیم.

وی خاطرنشان کرد: نکته حائز اهمیت این است که ما این مسئله و اینگونه پیشنهادات را در کشور خود در سطح بسیار پایینی شاهد هستیم که شاید به دلیل سبک و تفکر مدیریتی متفاوت در ایران و کشورهای دیگر است. 

مدیر بنیاد جهانی کارآفرینان جوان در پکن گفت: علاوه بر آن، در آگوست ۲۰۱۷ توسط سفارت فنلاند ما دعوت به دیدار با نخست وزیر فنلاند شدیم که اگر این کشور را به لحاظ موقعیت و جایگاه نوآوری بررسی کنیم، رتبه نخست را در دنیا از آن خود کرده است. زمانی که نخست وزیر وقت فنلاند به چین آمد، پس از دیدار رسمی ایشان با رئیس جمهور و نخست وزیرچین، از ما دعوت شد که در اقامتگاه سفیر فنلاند در پکن ایشان را ملاقات کنیم. دو نکته در این بین مطرح بود؛ یکی اینکه نخست وزیر میان سال بود یعنی نه خیلی جوان و نه مسن و دیگر اینکه این فرد پیش از اینکه سیاستمدار باشد، کارآفرین بوده است. این مسئله بدین معناست که این فرد دغدغه های یک کارآفرین و یک جوان کارآفرین را به خوبی درک می کند. بر همین اساس، در طول دیدار مذاکراتی صورت گرفت و پیشنهاداتی از سوی ما در رابطه با همکاری بنیاد ما با کشور فنلاند که در آن جوامع کارآفرینی به شکلی مطلوب سازماندهی شده، مطرح شد که پس از بحث و بررسی، خوشبختانه آنها حمایتهای خود را از فعالیتها و اقدامات بنیاد جهانی کارآفرینان جوان اعلام نمودند. بنابراین، پای ما از طریق چین به اروپا نیز گشوده شد. 

پویان مهر افزود: بنیاد به تدریج گسترش پیدا کرد و ما توانستیم جامعه ای در آلمان نیز تشکیل دهیم و رفته رفته این جامعه بزرگتر شد. همفکری و همدلی میان اعضا بود که موجب رخ دادن چنین اتفاقاتی می شد و سپس هم افزایی ایجاد شده و ایده هایی شکل گرفت که مرتبط با ابتکار عمل کمربند و جاده بود. دومین اتاق فکر کارآفرینی دنیا تحت بنیاد جهانی کارآفرینان جوان در چین شکل گرفت و به بررسی روندهایی که بسیار مورد استقبال و توجه رسانه ها و جوامع مختلف در جهان بود از دیدگاه کارآفرینان می پرداخت.

مدیر بنیاد گفت: ابتکار کمربند و جاده و همچنین اهداف ۱۷ گانه توسعه پایدار سازمان ملل از روندهای مهم بودند که ما آنها را مورد بررسی قرار دادیم. در واقع بر دو تا سه مورد از این اهداف متمرکز می شدیم و به ایده پردازی با نگاهی خلاقانه برای توسعه تفکر و فرهنگ کارآفرینی بدون داشتن دیدی انتقادی و یا حمایتی می پرداختیم. 

وی تصریح کرد: همواره ما در بنیاد به یک مسئله فکر می کنیم و آن این است که باید به صورت جهانی فکر کرده و به صورت ملی عمل کنیم چرا که زمانی که تفکر جهانی وجود داشته باشد، میتوان در زمینه های متفاوت تعاملاتی را ایجاد کرد که به نفع مردم است. این موضوع به دلیل همفکری و هم نظری اعضا به خوبی شکل گرفت و ادامه پیدا کرد. 

سامان پویان مهر: همواره ما در بنیاد به یک مسئله فکر می کنیم و آن این است که باید به صورت جهانی فکر کرده و به صورت ملی عمل کنیم چرا که زمانی که تفکر جهانی وجود داشته باشد، میتوان در زمینه های متفاوت تعاملاتی را ایجاد کرد که به نفع مردم است

این مدیر فعال در مباحث کارآفرینی گفت: در رابطه با «ابتکار کمربند و جاده» بنیاد ما در قالب جشنواره آرزوهای جوانان جاده ابریشم ایده پردازی و همکاری کرده و اولین مسابقه مقاله تحقیقاتی را در این زمینه اجرایی نمود. این ایده به دلیل اینکه بسیار نو بود و در بعد بین المللی مطرح نشده بود، ما مجبور بودیم که به سرعت برای همکاری با ۶۴ کشوری که در مسیر جاده ابریشم قرار داشتند، آن را از طریق اعضایمان و سفارت ها مطرح کرده و تبلیغ کنیم تا مورد استقبال قرار گیرد. این ایده در شش زمینه شکل گرفت: رقابت مقاله تحقیقاتی، عکاسی، ژورنالیسم، نقاشی با شن و نقاشی که بنیاد مسئول و برگزار کننده مقاله تحقیقاتی بودیم.

وی اضافه کرد: اتفاق مهمی که در آن زمان رخ داد این بود که حدود ۵۰ نفر از سفرای آن ۶۴ کشور که در چین مستقر بودن، نامه کتبی در حمایت از جشنواره نوشتند. علاوه بر ۵۰ سفیر مستقر در چین، نخست وزیر سابق کشورهای مختلف از جمله ایتالیا و اوکراین و وزیر امور خارجه سابق چین و مقامات عالی رتبه از کشورهای مختلف نیز در این رویداد مهم حضور داشتند.

اگر طرح یک کمربند_یک جاده بر اساس سیاست برد_برد اجرایی شده و مشارکتهای دو یا چند جانبه در آن صورت گیرد، برای همه کشورهای عضو فرصت و موقعیت مناسب و مطلوبی را جهت  رشد و توسعه ایجاد میکند

پویان مهر در پایان اظهار کرد: بر همین اساس، بنیاد توانست در یک بازه زمانی کمتر از یک ماه و نیم، این مسابقه را با حضور نمایندگان ۴۰ کشور از ۶۴ کشور عضو برگزار کند. در آخر در خصوص این طرح و ابتکار عمل چینی اعتقاد من این است که اگر بر اساس سیاست برد_برد اجرایی شده و مشارکتهای دو یا چند جانبه در آن صورت گیرد، برای همه کشورهای عضو فرصت و موقعیت مناسب و مطلوبی را جهت  رشد و توسعه ایجاد میکند که باید حتما مورد بررسی های جزئی قرار گیرد.