محمد حسین فاتحی؛ بازار: در حدود ۱۰۰ سال پیش برای اولین بار نفت در ایران کشف شد. اکتشاف نفت مصادف شد با تغییر سلطنت از سلسله قاجار به سلسله پهلوی. کسانی که با تاریخ سیاسی ایران آشنا هستند می دانند که این اتفاق به هیچ وجه تصادفی نبود. از آن تاریخ تا به امروز پول ناشی از فروش نفت مثل مواد مخدر در رگ اقتصاد ایران تزریق شده و نمی توان این معتاد صد ساله را ظرف صد روز یا با یک حرکت جهادی و تحولی از این اعتیاد رهانید. این اصلاح مثل کسی است که قصد داشته به جنگل های شمال برود ولی سر از کویر جنوب درآورده است. حداقل باید تمام مسافتی که رفته بازگردد تا به نقطه آغازین برسد.
با ورود رئیس جمهور منتخب انتظارات رای دهندگان و وعده های اطرافیان ایشان حول حرکت جهادی و تحولی است و به نظر می رسد ایشان تلاش دارند که با یک حرکت جهادی و تحولی ظرف مدتی کوتاه مشکلات کشور به ویژه در حوزه های اقتصادی را رفع نمایند. این همان وعده ای بود که بعد از جنگ جهانی دوم نظریه پردازان غربی به کشورهای درحال توسعه می دادند. نتیجه عمل به این وعده چیزی نبود مگر فروپاشی ساختار اقتصادی و توقف ماشین تولید این کشورها.
با اجتناب از شعارهایی که هر نامزدی برای انتخاب شدن می دهد باید واقع بین بود و درک کرد که پدیده های قوه مجریه به ویژه متغیرهای اقتصادی برخلاف پدیده های قوه قضائیه به هیچ وجه دستوری نیستند و نمی توان آنها را با بخش نامه و آیین نامه هایی تعدیل و تنظیم نمود. هر اقدامی که برخلاف رفتار عقلایی بازیگران و نهادهای اقتصادی باشد باعث یک ناکارآمدی جدید شده و مداخله بیشتر دولت این ناکارآمدی را تشدید می کند. شاید با دستگیری رئیس یک واحد در بخش خصوصی یا دولتی فساد صادره از این شخص رفع شده باشد و قوه قضاییه مدعی باشد که به وظیفه خود عمل کرده است ولی ساختار فسادانگیز از بین نرفته و شاهد رشد و نمو مجدد آن خواهیم بود و این موضوعی است که بارها و بارها مشاهده شده و با حرکت های تحولی و جهادی فقط و فقط رو بنا به هم ریخته و بازیگران این لانه فساد عوض شده اند. به این ترتیب وضعیت و موقعیت فسادزا از بین نرفته است بلکه فقط بازیگران آن عوض شده اند.
لذاا نگاه قضایی و جهادی و تحولی سریع در قوه مجریه نه ممکن است و نه معقول. تمام روسای جمهور قبلی حداقل برای بقای مدیریت خود و هم اندیشان خود به دنبال شعارهایی بودند که وعده داده بودند. همه قصد کنترل نرخ ارز، کنترل تورم، کاهش بیکاری، افزایش مشارکت عمومی، افزایش رفاه اجتماعی، کاهش فساد بودند. حال سوال اینجاست که چرا نتوانستند؟ روسای جمهوری قبلی قربانی ناتوانی خود نبودند بلکه قربانی سیستمی بودند که ابزار لازم برای اصلاح را در اختیار ایشان قرار نمی داد. در هر دوره باید کسی باشد که ناکارآمدی را تصفیه کند و چه کسی بهتر از دولت.
با این اوصاف دئیس جمهور منتخب باید بداند که توسعه امری تدریجی و تاریخی است. همین که در مسیر صحیح توسعه باشیم و با گام های کوچک در مسیر توسعه بمانیم موفق بوده ایم. مهمترین گام دولت جدایی اقتصاد از سیاست است. باید ساختاری تدارک دید تا تمام بازیگران حوزه سیاست از صحنه بازی های اقتصادی به دور باشند.
نظر شما